pdf - Consello da Avogacía Galega

134
Dentro deste sector son correntes as referencias a que o exercicio da violencia ten un fin
de seu, sen que a esixencia de violencia apareza referida á súa entidade como medio
comisivo ou instrumental que permita ou facilite a lesión dalgún outro ben xurídico, senón
ao simple exercicio da violencia sen finalidade ulterior. 302
Ao analizar os delitos de lesións, atopámonos con que a estrutura típica obxectiva común
a estes delitos é a dos delitos de resultado material, e a materialización dese resultado
típico de lesión nestas figuras prodúcese a partir da concorrencia dun menoscabo da
saúde ou integridade persoais que, dadas as súas características, fagan precisa unha
primeira asistencia facultativa. 303
Deste modo, para a súa consumación requírese a produción dunha lesión que reúna as
características previas no correspondente tipo. Polo seu carácter de tipo básico, o artigo
147 proporciona un concepto xeral de lesión como “menoscabo da integridade corporal
ou a saúde física ou mental”, válido para o resto das figuras delituosas e para as faltas
dos artigos 617.1 e 621.3. 304
consideración M. Valcarce López: Violencia psíquica. Estudios sobre la violencia familiar y agresiones
sexuales, Centro de Estudos Xurídicos da Administración de Xustiza, Madrid, 1999. Tomo I. p. 44.
García Álvarez e Del Carpio Delgado establecen unha distinción na análise entre o ben xurídico protexido
no artigo 153 do Código Penal ata a súa recente modificación pola Lei 14/1999 do 9 de xuño e
o ben xurídico protexido tras a introdución da violencia psíquica, pero en todo caso en ambas as fases
a conclusión é a mesma. Con respecto á primeira, maniféstanse a favor de considerar que coa “incriminación
do exercicio da violencia física habitual nos encontramos ante un delito de perigo abstracto
no que o ben xurídico directa e especificamente protexido é a saúde (na súa vertente física) do suxeito
pasivo por ela afectado”. Unha vez modificado o tipo penal coa incorporación da violencia psíquica,
entenden esas autoras que por violencia psíquica deberá entenderse “actos de acometemento (condutas
verbais ou de obra) que, sen incidir sobre o corpo do afectado, inciden na súa psique poñendo
en perigo directamente a súa saúde mental”, e que o ben xurídico coa incriminación expresa desta
conduta segue a ser a saúde, neste caso a saúde mental do suxeito pasivo con ela afectado; García
Álvarez ; Del Carpio Delgado:El delito de malos tratos en el ámbito familiar, Tirant lo Blanch, Valencia,
2000, p. 31 e ss. Tamén parece decantarse por esta solución De Lamo Rubio, J.: Violencia doméstica.
Aspectos jurídicos, Centro de Estudos Xurídicos da Administración de Xustiza, Madrid, 2000, Tomo I,
p. 308.
302 Para J. M. Sánchez Tomas, “a protección da indemnidade do suxeito pasivo constitúe o ben xurídico
protexido, sobre todo tendo en conta a súa inclusión entre os delitos de lesións; engade que “aínda
que queda pendente a concreta especificación do significado do concepto indemnidade, hai que sinalar
que non se pode entender identificado e equivalente a integridade física; entendendo que toda
lesión da integridade física supón unha lesión da indemnidade, pero non ao contrario... pero o carácter
persoal da indemnidade xera que a constelación de posibles condutas lesivas de bens xurídicos
protexidos penalmente cuxa titularidade posúe o suxeito pasivo quede reducida única e exclusivamente
aos bens xurídicos eminentemente persoais”; Sánchez Tomas, J. L.: La violencia en el derecho
penal, Bosch, Barcelona, 1999, p. 123 e 230 e 492.
303 Véxase Díez Ripolles, J.: Comentarios al Código Penal. Parte Especial, Tirant lo Blanch, Valencia,
1997, p. 341.
304 Tamarit Sumilla, J.: “De las lesiones” en Comentarios al nuevo Código Penal, 2ª ed., Aranzadi,
Pamplona, 2001, p. 733.
O tratamento penal da violencia contra as mulleres