pdf - Consello da Avogacía Galega

126
I.- Conclusións
Cómpre recoñecer que o encubrimento cultural e a invisibilidade teñen sido un dos obstáculos
máis eficaces á hora de buscar remedios á problemática da violencia contra as
mulleres. Negar esta apreciación suporía negar a evidencia; pero non podemos manifestar
conformidade con que tal realidade xustifique a non-intervención do dereito penal,
sobre a base de que se trata dun conflito tan arraigado na sociedade, sen entrar a avaliar
se iso tan arraigado ten entidade suficiente como para ser tutelado penalmente.
Conformarnos suporía deixarse descansar no arraigo histórico dos costumes dos pobos,
e abandonar ao destino que lles tocou vivir a unha parte importante da sociedade que
sofre habitualmente un atentado a uns bens recoñecidos pola Constitución española
como dereitos fundamentais.
A erradicación da violencia contra as mulleres, sobre todo cando se converte nun modo
habitual de conduta e preside as relacións dos membros dalgunhas familias, constitúe un
obxectivo ineludible se lles queremos ofrecer ás novas xeracións algo máis que a mera
proclamación do principio de igualdade, por moi importantes que teñan sido os pasos
dados no ámbito lexislativo e de desenvolvemento do principio ata a data, e xa non só
do citado principio, senón da súa natural consecuencia, como é a vixencia do principio
de non-discriminación por razón de sexo. Porén, é evidente que os mecanismos establecidos
ata a data resultaron claramente ineficaces; por iso é imprescindible modificar o
método de traballo, en definitiva, as regras do xogo, e un dos camiños estriba precisamente
en introducir a perspectiva de xénero no estudo das causas, dos motivos e das
posibles solucións a unha problemática con importantes repercusións xurídicas, sobre
todo, no ámbito penal. Faise inevitable non só o exame dos actos que poidan ser obxecto
de axuizamento, senón a análise do contexto en que tales actos se producen e o inevitable
influxo das especiais condicións de desigualdade en que aínda se desenvolven
moitas persoas.
Se aceptamos como válida a teoría que sitúa a orixe e as causas da violencia contra as
mulleres no lugar ou rol que a muller desempeñou na sociedade, con independencia de
que existan factores como o estrés, o alcohol, as drogas ou o desemprego que agraven
substancialmente estas condutas, en definitiva, que a repartición de poderes entre sexos
que leva implícita unha distribución de funcións atendendo ao xénero a que pertence ten
sido, e aínda constitúe, o caldo de cultivo para o desenvolvemento de tales condutas, a
busca de alternativas deberá pasar necesariamente pola introdución da perspectiva de
xénero na análise da problemática, e máis concretamente no estudo do marco xurídico
que contén medios para combatela. A análise do impacto que unha norma penal, na súa
promulgación, na súa aplicación ou na súa execución, ten sobre os individuos dun ou
outro sexo constitúe un instrumento que o ordenamento xurídico non pode desprezar.
A análise, desde a perspectiva de xénero, dos instrumentos que o ordenamento xurídico
prevé para combater a violencia habitual e a súa aplicación por parte dos distintos operadores
xurídicos en todas as fases do proceso, permítenos concluír que, naquelas condutas
en que a vítima era unha muller e a actuación do agresor se desenvolvía no “intocable”
fogar familiar, o principio de intervención mínima operou cunha especial rixidez e
intensidade, provocando que a intervención fose bastante menor do desexable e, consecuentemente,
moito máis ineficaz.
En relación coas propostas que avogan pola remisión á xurisdición civil deste tipo de
infraccións como unha posible medida eficaz para combater estas condutas violentas de
O tratamento penal da violencia contra as mulleres