pdf - Consello da Avogacía Galega

homicidio entre parellas con respecto ao resto, concretamente, as relacionadas co arrepentimento
e os estados pasionais”. 232
Por maior abastanza, se a isto lle engadimos as numerosas referencias á “traizón da
esposa” á “provocación da reacción do agresor ante a infidelidade” ou mesmo “o adulterio”,
observacións que deberían estar exentas de análise ante a gravidade das condutas
que son obxecto de axuizamento, habería que preguntarse se detrás de tales consideracións
non se aprecia unha certa “compensación de culpas” entre a conduta da vítima
e a posterior actuación violenta do agresor, que en certa maneira se fai merecedora
de ser tida en conta polos tribunais á hora de establecer os mecanismos para a imposición
da pena. 233
Unha visión moito máis próxima á realidade social en que, na actualidade, se desenvolve
a sociedade española aparece reflectida nas consideracións vertidas pola sentenza
do 21 de xaneiro de 2000 ditada pola Audiencia Provincial da Coruña, 234 no fundamento
xurídico quinto da cal se manifesta que “no deben confundirse (a obcecación) coas
reaccións acaloradas, irritativas, coléricas ou de leve atordamento froito da dinámica de
actuacións delituosas do tipo axuizado, pois sería tanto como premiar os máis exaltados
ou violentos, que “saltan” pola mínima. Por outro lado, a reacción debe apoiarse en motivos
humanamente razoables ou non reprochables socialmente por vir precedida dunha
provocación, causa ou estímulo poderoso de parte da vítima. No noso caso, o verdadeiro
motivo, á parte da propia maldade, non foi o diñeiro senón a radical falta de aceptación
polo procesado da libre decisión de separarse da súa esposa, non obstante a súa
clara xustificación pola persistente conflitividade matrimonial, sen que aquel sequera
dese mostras dun cambio de comportamento nin ofrecese ningunha outra satisfacción.
232 Cerezo Domínguez, A. I.: El homicidio en la pareja: tratamiento criminológico, Tirant lo Blanch,
Valencia, 2000, p. 405.
233 A modo de exemplo, a sentenza do Tribunal Superior de Xustiza de Gran Canaria 4/2000, do 11 de
abril, considera: “...o descubrimento e comprobación do que el (o acusado) descoñecía, a traizón que
supuña que entre a súa esposa e o seu amigo tivesen lugar relacións sexuais, produciulle unha reacción
emocional que, sen a anular totalmente, lle limitou de forma moi importante a súa capacidade de
control dos seus actos e reaccións”. Na citada resolución aplicouse a eximente incompleta prevista no
punto 1º do artigo 21 do Código Penal en relación co punto 1º do artigo 20 do Código Penal, impondo
unha pena de sete anos de prisión por cada un dos dous delitos de asasinato. A sentenza da
Audiencia Provincial de Valladolid do 4 de outubro de 1999 sinala que “... foi a mención que a tarde
anterior fixera a esposa de separarse de A. e ir vivir a unha residencia, o que lle produciu a este último
unha angustia xerada por esa idea, o que fixo que sufrise unha diminución importante da capacidade
de control dos seus actos e actuase baixo o dito estado emocional que o levou a darlle morte á
súa esposa... Todo isto leva, a este maxistrado presidente, a estimar a devandita atenuante como moi
cualificada e ao amparo do establecido no nº 4 do artigo 66 do Código Penal, considérase conveniente
baixar a pena nun grao”. A sentenza da Audiencia Provincial de Santa Cruz de Tenerife do 21 de outubro
de 1996 sinala: “...esta Sala chega a aceptar a tese da defensa, pois o acusado, ao non lograr que
a súa esposa volvese con el e manifestarlle esta que iniciara os trámites de separación, isto produciulle
unha alteración anímica, sen chegar a anular a súa vontade e intelixencia, pero si a diminuílas
considerablemente no momento da súa reacción agresiva cara á súa esposa, e dicimos non anulala,
pois a actuación posterior do acusado de coller o coche, dirixirse á policía e deixar a nota co enderezo
onde cometera o feito así o demostra”.
234 ARP 2000/2253 do 21 de xaneiro. Sección 4ª da Audiencia Provincial da Coruña.
O tratamento penal da violencia contra as mulleres
103