39466 Fervenzas interior nº 9.qxd - Seminario de Lingüística ...

con raíces nas ideas liberais clásicas e dándolle importancia ao individuo, ao
papel limitado do Estado e ao mercado libre. O neoliberalismo non considera
a intervención do Estado como motor principal da política económica
e social, senón que será o mercado e o intercambio de bens e servizos os
que satisfarán as demandas dos individuos con maior eficacia que o Estado
dados os seus recursos limitados.
“Así pues, lo natural es el individuo, no la sociedad; lo natural es la
voluntad de cada individuo, no la voluntad general; lo natural es la libertad
de cada individuo, no la libertad de los demás; lo natural es el egoísmo de
cada individuo, no la solidaridad; lo natural es el cambio interesado, no es
espíritu desprendido; lo natural es lo económico, no lo político. Y así el mercado
es el ámbito social que mejor corresponde con esos criterios; el reino
de la transacción continua; el imperio del toma y daca” (Roca, 1996).
Xa no século XXI, dentro do contexto do neoliberalismo e a globalización,
atopámonos cunha sociedade cada vez máis dualizada na que mentres
unha parte da poboación vive situacións de éxito, desenvolvemento e riqueza,
outra parte queda á marxe, non cobre as súas necesidades, non pode
acceder ao traballo, aos recursos, aos dereitos sociais, e pode ser vítima do
que se denomina exclusión social.
Na sociedade actual continuamente estanse a producir cambios
demográficos, económicos e sociais relacionados co desemprego, a estrutura
familiar, a inmigración, o avellentamento da poboación, a evolución do
mercado de traballo, etc., que xeran a aparición das novas necesidades e
problemas sociais que se non se satisfan dan lugar a novas formas de pobreza
que conducen á exclusión social.
A exclusión social poderíamola definir como o proceso froito das
dinámicas socieconómicas, políticas e culturais que xeran as persoas, os
grupos ou comunidades, desigualdade no acceso aos bens dispoñibles que a
sociedade do benestar lles ofrece aos seus membros e impiden a súa participación
plena como cidadáns nesta.
Desta forma, a exclusión social asóciase con: carencia de medios
económicos, deterioro nas relacións cos demais e coa comunidade, imposibilidade
para o acceso aos dereitos sociais (traballo, saúde, educación,
vivenda, etc.) e para o exercicio dos dereitos e deberes de cidadanía.
A exclusión social preséntase como un proceso complexo e multifactorial
que segundo afirma a Comisión da Comunidade Europea no seu Libro
Verde (1994) “No significa únicamente una insuficiencia de ingresos. Va más
allá incluso de la participación en la vida laboral, se manifiesta en ámbitos
como la vivienda, la educación, la salud y el acceso a los servicios, No sólo
afecta a personas concretas que han sufrido graves reveses sino a grupos
sociales enteros, tanto en zonas urbanas como rurales, que son objeto de
discriminación, segregación o víctimas del debilitamiento de las formas tradicionales
de relaciones sociales. De forma más general, al poner de mani-
53 f e r v e n z a s