39466 Fervenzas interior nº 9.qxd - Seminario de Lingüística ...

Esta idea contrastaba coas afirmacións das persoas cabo-verdianas,
no proceso de levantamento de problemas e necesidades. A voz da comunidade
evidenciou a existencia de situacións de discriminación e aínda de
desamparo ante as administracións 4 . A aplicación do mapa de relacións de
Berry mostrounos que o modelo maioritario no que as comunidades se
movían era o da separación (manténdose a cultura de orixe a custo de non
manter relacións positivas co grupo maioritario), localizándose uns poucos
casos, os considerados de maior “suceso”, no modelo asimilativo. É de destacar
a inexistencia de casos no modelo de marxinación, xa que a comunidade
ten funcionado sempre como integradora de todos os cabo-verdianos,
independentemente doutros factores. En canto á integración que define
Berry, considero que esta non existía en ningún caso.
O BogAvante traballou coa comunidade cabo-verdiana co gran motivo
de mellorar a súa integración na sociedade da Mariña. Para traballar a prol
desta integración definíronse tres ámbitos de actuación (o laboral, o social
e o (inter)cultural), que constituíron os eixos da miña intervención. Neste
caso, o concepto de integración sería o proposto por Berry, explicado anteriormente,
pero incluíndo os outros dous ámbitos esenciais para non caer no
culturalismo.
Esta intervención, ao fuxir de conceptos asimiladores, daba tanta
importancia á responsabilidade do colectivo cabo-verdiano no proceso de
integración coma ao colectivo autóctono. A súa valoración foi moito positiva,
tanto para a REGAL coma para o colectivo beneficiario. Tamén para o
principal organismo que financiaba, o FSE, que nos escolleu como un dos
proxectos de todo o Estado, asociados ás iniciativas europeas INTEGRA e
NOW, presentes no Seminario “Mujer y Exclusión”, realizado na sede do
IMSERSO en Madrid, os días 2 e 3 de decembro de 1999.
III.3. REGRESO AO PASADO: A INTEGRACIÓN DECRETADA
Unha vez rematado o BogAvante, e trás múltiples tensións co goberno
local, que chocaba coas bases teóricas e metodolóxicas deste, a situación
mudou. En marzo de 2000, un novo programa era destinado á comunidade
cabo-verdiana, pero neste caso funcionando baixo o control do
municipio de Burela, con subvencións anuais da Consellería de Familia, e
4 Estes problemas pódense resumir en: situación de apatridade do colectivo de descendentes
nacidos en territorio español, que levaba a diversas discriminacións no acceso a recursos
sociais, como bolsas de estudo; situacións de desinformación en canto a recursos
sociais: inexistencia de familias usuarias dos Servizos Sociais en Burela; falta de formación
e oportunidades laborais para o colectivo feminino, falta de titulación dos mariñeiros, inoperancia
da Asociación Cultural TABANKA, creada en 1987 e con anos de inactividade; graves
problemas de fracaso escolar na xeración de descendentes, falta de valoración da cultura
cabo-verdiana no seo da propia comunidade, que era totalmente descoñecida para a
poboación autóctona...
129 f e r v e n z a s