39466 Fervenzas interior nº 9.qxd - Seminario de Lingüística ...

ceso de integración a través da asimilación exculpa a sociedade receptora
de toda responsabilidade, presentándose, ademais, como algo natural e inevitábel.
O modelo asimilacionista baséase en valores uniformizantes, dominadores
e culturalistas (Malgesini e Giménez, 2000: 49-56).
Para os seguidores do asimilacionismo, as minorías estarán integradas
canto máis se comporten como a maioría, ou sexa, canto menos se expresen
publicamente desde a súa cultura. Non se consideran significativos os
ámbitos do mercado laboral, das relacións interpersoais nin dos dereitos de
cidadanía. Aínda que a crítica xeneralizada a este modelo teña axudado á
formulación doutros, con diferentes bases e implicacións para as políticas
públicas, os presupostos asimilacionistas continúan ben vivos na realidade
actual, como veremos máis adiante.
O segundo modelo na clasificación de Gordon é o melting pot, tamén
denominado fusión cultural, con todo máis que un modelo teórico desenvolvido
é unha especie de mito, substentado na historia da colonización dos
Estados Unidos. A súa proposta baséase na hipotética emerxencia dunha
nova cultura de fusión, composta por contributos de todos os grupos en presenza.
Neste caso, produciríase tamén a perda das culturas orixinais (ídem:
201-205). Segundo este modelo, a integración produciríase sempre que fose
creada unha nova cultura mestiza que viñera substituír as culturas orixinais
en contacto. Tampouco se contemplan os ámbitos anteriormente comentados.
O modelo do Pluralismo cultural aparece como modelo de política
pública, filosofía e pensamento social de reacción á uniformidade asimilacionista.
Oriéntase polos principios do respecto e asunción de todas as culturas,
e do dereito á diferenza, dentro dunha organización social tal que
existan as mesmas oportunidades e igual trato, con posibilidades reais de
participación, para todas as persoas. Desde este modelo, a integración iría
en paralelo á expresión na propia cultura, pero neste punto convén facer
unha distinción entre a expresión illada dentro de cada comunidade étnica,
ou ben pública e partillada entre os distintos grupos. Esta diferenza separa
as dúas vertentes dentro deste grande modelo, que en moitos casos se prestan
a confusión (ídem: 323-327), e que corresponderían ao que Berry denomina
separación ou integración.
a. Multiculturalismo
Até ben entrados os anos 90, esta palabra era practicamente sinónima
de pluralismo cultural. O multiculturalismo pode ser entendido de dúas
formas, xa que é tanto unha situación de feito (sociedade na que coexisten
diferentes grupos étnicos ou culturais) coma unha proposta de organización
social e política baseada nos principios do Pluralismo Cultural.
124