39466 Fervenzas interior nº 9.qxd - Seminario de Lingüística ...

• No caso extremo da marxinación, o grupo foráneo, máis alá de perder
a súa identidade cultural, vive illado e en situación de exclusión
social.
• A integración sería para Berry o tipo de convivencia no cal o grupo
inmigrante conserva e reinventa identidade cultural e costumes de
orixe, e os partilla coa poboación autóctona nas relacións interpersoais
e públicas dunha posición de mutuo respecto. Este modelo
implica o coñecemento e a interacción das diferentes culturas.
O cadro de Berry resulta de grande utilidade para diagnosticar a realidade,
pero a integración non debe ser entendida unicamente con base na
identidade cultural, xa que existen outras dimensións que inflúen de forma
determinante na realidade dos grupos de inmigrantes: cuestións relacionadas
coa situación legal e os dereitos da cidadanía derivados e a inserción
destes colectivos no mercado de traballo, que no caso da inmigración por
motivos económicos é o obxectivo fundamental que perseguen os migrantes.
A integración debe ser entendida como un proceso dinámico determinado
por diferentes factores, e non só pola diferenza étnica ou cultural.
Segundo autores como Laparra (2003:21-25), a integración non debe
nunca ser entendida sen ter en conta como mínimo os contextos laboral, de
legalidade e dereitos de cidadanía, que acompañen a integración relacional
e cultural proposta por Berry.
II.2. MODELOS DE XESTIÓN DA CONVIVENCIA
“A Xunta considera a Burela un modelo de integración” (TITULAR).
“Os resultados que obtemos fan que sexamos un modelo a seguir...”
Declaracións da concelleira responsábel do programa (El Progreso,
18/05/04).
Titulares e declaracións como as anteriores son habituais nos xornais.
Pero, que presupostos teóricos ou conceptuais hai detrás de discursos como
o anterior, e polo tanto, na base das políticas públicas de integración? Desde
as ciencias sociais existe un certo consenso ao redor da existencia de tres
grandes “modelos” de xestión da convivencia entre comunidades culturalmente
diferentes, que xa foran definidos por Gordon (Gordon, 1964). Estes
modelos, ideais, plasmaríanse na realidade en diversas combinacións:
O modelo asimilacionista, presente ao longo da Historia da humanidade,
consiste basicamente nunha proposta de uniformización cultural, que
supón a perda da cultura propia dos grupos minoritarios, neste caso inmigrantes,
que pasarían a expresarse e “vivir” na cultura dominante. Neste
modelo as minorías serían as únicas responsábeis ou implicadas en realizar
o esforzo de desenvolver un proceso tendente á integración, que supostamente
conduciría á desaparición dos preconceptos ou das situacións de discriminación
que poideran existir no que di respecto ás minorías. Este pro-
123 f e r v e n z a s