39466 Fervenzas interior nº 9.qxd - Seminario de Lingüística ...

inmigrantes, e a súa articulación cos medios de comunicación escrita para
difundir as “bondades” desas políticas. Utilizarei como exemplo desta relación
o caso da comunidade cabo-verdiana asentada na Mariña do Cantábrico
desde 1977. Aínda que esta comunidade non é das cuantitativamente máis
importantes na actualidade, o feito de ser a primeira e máis antiga colectividade
de inmigrantes, xunto coa súa diferenza, tanto racial coma de procedencia
xeográfica, no que di respecto a outros colectivos máis numerosos,
nomeadamente procedentes de América Latina, fai que se teña
convertido nunha das comunidades inmigrantes máis utilizadas para exemplificar,
a través dos media, a inmigración. Este grupo ten sido motivo de
diferentes intervencións públicas a partir de 1998. Os diferentes proxectos
desenvolvidos desde entón son ilustrativos das diferentes concepcións da
integración e dos modelos de xestión da convivencia en que se basean as
intervencións públicas.
II. QUE É A INTEGRACIÓN?
II.1. A INTEGRACIÓN COMO PROCESO MULTIDIMENSIONAL
Nos medios de comunicación podemos ler frecuentemente noticias e
artigos de opinion relacionados coa existencia de comunidades inmigrantes
no territorio galego. Palabras como integración, racismo, cultura, mestizaxe...
son utilizadas a cotio, sen precisar o seu significado. Falar de integración
implica utilizar un dos conceptos máis controvertidos e maleábeis nas
ciencias sociais, nomeadamente neste momento no que gran parte dos discursos
oficiais que se emiten sobre a inmigración gravitan ao seu redor.
Desde o punto de vista da identidade e expresión cultural, o asentamento
de comunidades inmigrantes supón o contacto entre unha maioría
autóctona e unha minoría foránea, o que dá lugar a catro grandes tipos de
convivencia, segundo o esquema que propón Berry (1984), aplicábel non só
a colectividades, senón tamén a individuos. Este autor ten en conta dúas
variábeis, que son cruzadas nas súas versións negativa e positiva: o mantemento
da identidade cultural de orixe e a existencia de relacións positivas
(non puramente laborais, senón tamén de amizade, amor...) entre os colectivos
presentes.
• A asimilación implica que a minoría inmigrante debe deixar de lado
a súa cultura de orixe, pasando a expresarse na cultura dominante
no país de acollida, co fin de relacionarse coa maioría autóctona,
porén sempre desde un posicionamento de desigualdade.
• No caso da separación, a minoría conserva a identidade cultural,
pero en detrimento das relacións positivas. É o modelo da tolerancia:
existe convivencia aparentemente “positiva” sempre que o
colectivo inmigrante “non moleste”.
122