39466 Fervenzas interior nº 9.qxd - Seminario de Lingüística ...

SANIDADE
Aínda que bastantes persoas teñen a tarxeta sanitaria ou están a tramitala,
os que viven en asentamentos, ao non estar empadroados, non a
poden solicitar legalmente.
Os principais problemas sanitarios están en relación directa coas condicións
de vida en asentamentos moi degradados: insalubridade, falta de
subministro de auga potábel, amoreamento, carencias alimentarias, falta
de hixiene, vacinación infantil inexistente ou moi deficiente, accidentes,
intoxicacións, trabaduras de roedores, etcétera.
A saúde das mulleres xitanas é peor cá dos homes. Os longos períodos
xenésicos (empezan a ter fillos a idades máis temperás e continúan téndoos
até idades máis avanzadas que o resto da poboación) explican o envellecemento
prematuro de moitas xitanas que ademais sofren dalgunhas enfermidades
impropias da súa idade.
Na relación entre os xitanos e os profesionais sanitarios, ademais do
descoñecemento e prexuízos mutuos, acostuma haber barreiras comunicativas
e problemas de comprensión lingüística que dificultan a relación, o
que en ocasións tradúcese nunha inferior calidade da atención prestada.
EDUCACIÓN
É significativo o feito de que o número de nenos sexa menor do agardado
segundo a súa pirámide de poboación. Moitas familias emigraron cos
fillos máis pequenos e/ou cos adolescentes en idade de traballar, deixando
ao resto cos seus avós ou outros parentes en Romanía. A maior parte dos
nenos en idade escolar non están matriculados. A mediación e o asesoramento
por parte de traballadores sociais ou ONG é imprescindíbel no proceso
de incorporación no sistema educativo. Diversos factores -sociais,
económicos culturais- inflúen na falta de escolarización dos nenos:
– A importancia da escolarización e a súa obrigatoriedade non son
aínda comprendidas nin valoradas o suficiente.
– A precariedade económica relega, en moitos casos, a escola ante a
necesidade de achegar algún diñeiro á familia.
– Ao manter empadroamentos en enderezos nos que non viven, as
escolas que lles corresponderían atópanse nalgúns casos lonxe da
súa vivenda. Dependendo das escolas, a matriculación sen estar
empadroados é máis ou menos difícil.
– O absentismo entre os nenos escolarizados é frecuente. Adoitan
quedar a coidar aos seus irmáns ou curmáns menores durante as
ausencias paternas.
118