39466 Fervenzas interior nº 9.qxd - Seminario de Lingüística ...

Podemos prever que a saúde mental das mulleres marroquinas que
residen en Arteixo pode estar seriamente resentida. Segundo afirma E Balbo
(médico psiquiatra) “os síndromes psiquiátricos poden ser universais, pero
a súa expresión clínica está determinada por factores culturais. Polo que se
necesita ampliar o concepto de saúde, non só dirixindo a nosa atención cara
á enfermidade senón tamén cara ó funcionamento social…” Pero non resulta
fácil a abordaxe desta cuestión coa poboación marroquí, xa que raramente
se consultan por sufrimento psíquico, na súa cultura sería máis ben
recoñecer que ou ben están posuídos ou ben sufriron un feitizo; aínda que
teñen un termo para a palabra loucura, esta engloba no contexto marroquí
a case totalidade dos cadros de alteración mental. Continúa Balbo dicindo
que son frecuentes as queixas somáticas como forma de comunicación e que
poden facer visible un trastorno mental, o que resultará máis complicado
será o seu diagnóstico e facerlle ver ó seu home, ó pai, o sufrimento que
está a pasar a muller en cuestión.
Así atopamos que a maioría das mulleres coas que falamos sofren continuamente
dores de cabeza e de espalda, que poden ser síntoma doutro
tipo de malestares, que teñen que ver coa súa situación persoal e familiar,
debemos saber que nos tres dialectos que se falan no Magreb, non existe
ningunha palabra para expresar un estado emocional depresivo, polo que
nin tan sequera a existencia de tradutores fai posible a comunicación cos
facultativos. Polo que puidemos observar, encontramos en moitas mulleres
o Síndrome do Inmigrante con Stress Crónico, tamén chamado Síndrome de
Ulises (J. Achotegui), que pode amosar síntomas, polo menos en tres destas
áreas:
✓ Sintomatoloxía depresiva: tristeza, choro
✓ Sintomatoloxía ansiosa: preocupacións, irritabilidade, insomnio
✓ Sintomatoloxía somatomorfa: cefaleas, fatiga
✓ Sintomatoloxía disociativa: confusión, desrealización, despersonalización….
Todas estas sintomatoloxías pódense interpretar culturalmente por
mal de ollo, bruxería….
Cando dende os servizos sociais realizamos unha intervención sociofamiliar
con familias procedentes do Magreb, facémolo dende a nosa cultura,
dende a nosa forma de pensar e de actuar, dende os nosos patróns culturais,
cos nosos prexuízos e estereotipos, pero debemos entender que o
noso contexto está mudando, estamos asistindo a cambios moi profundos e
teremos que estar alerta.
Dende o Concello de Arteixo estanse desenvolvendo unha serie de
actividades tendentes a facilitar a incorporación da muller marroquina á
sociedade arteixana. Como podemos supoñer non parece unha tarefa fácil,
10