Capa Escrita Pura e Dora - Asociación de Escritores en Lingua ...

Día tras día afixéronse á presencia do frade mudo, e xa ninguén se estrañaba
ao velo camiñar como unha sombra por os pasigos, por as claustras quedas, por
as hortas e vieiros de arredor, co seu libro de oraciós na mau e os ollos esvaídos
en lonxanas visións ou imos enlevos. E pasaron cecais meses; chegou outra primavera
e outro outono, e aínda non sabían quen era nin de onde viña. Marmulábase
que se viña do estranxeiro, e co descoñecemento da fala e non querendo
botar mau do latín para conversa vulgar e cotidián, pechábase naquil misterio.
Outros coidaban que algunha promesa ou bodo o ligaban a non falar endexamais.
Pero unha noite, achándose todos no refeutorio do Convento á hora de cear,
repararon no frade que faltaba na mesa. O Pai Superior enviou a un lego que fose
a ollar a cela, non fora a atoparse malo. O lego tornou coa noticia de que na cela
non se achaba tampouco. Seguiron ceando sin agardalo, e irían por o medio, cando
o frade chegou cuase correndo, perdida aquela gravedume e compostura que
o carauterizaba. Traguía as meixelas roxas e os ollos reluscando coma si estivese
tolo ou acabase de ver ao demo nalgún recanto que o fixera fuxir a présa.
Entrou no refeutorio, e sen baixar os pálpebros nin a testa, como sempre facía,
púxose a berrar, turrando dos frades, que ollaban arrepiados:
—Olla, meus irmaus, ¡Lume! ¡Arde o convento, meus irmaus! ¡Correde acolá,
que hai lume na casa!
Correron os frades e viron coma, nun anco, unda o sobrado, rubían labaradas
longas que ameazaban adiantarse e inzar toda a casa, até a irexa. Tocouse a rebato,
e do pobo, perto de alí chegaron os aldeanos con caldeiros de auga, froumas
verdes de carballos e piñeiros, forcadas, paus...
Poideron apagar o lume e todo tornou ao seu morno discurrir.
O frade tornou a non falar, e os compañeiros a deixar de cavilar sobre do seu
silencio. Unha cousa ficaba para iles fóra de toda dúbida, dende a noite aquela:
—O frade era galego.
68
De O frade era galego e outros relatos