Capa Escrita Pura e Dora - Asociación de Escritores en Lingua ...

Pura e Dora Vázquez
Celebramos hoxe a dúas poetas da xeración do 36 que foron pioneiras no cultivo
da literatura de posguerra. Unha guerra que viviron con dor, padecendo a inxustiza,
a persecución e a fame. O seu pai, socialista, foi detido e pasou tres anos na
Guarda, nunha das reclusións máis duras e máis perigosas das coñecidas, onde
foron detidos e fusilados moitos republicanos asturianos. O noivo de Pura tamén
morreu na guerra. A nostalxia dese amor invade a súa poesía. A fame, que Pura
confesa ter padecido, aflora tamén nos seus poemas.
Homenaxeamos hoxe a dúas irmás unidas pola infancia na aldea, no Outeiro,
desde onde se divisa Ourense, pola familia, polas lembranzas, polos estudos,
pola profesión de mestras, polas palabras, pola escrita e polo amor á natureza.
Comezan de nenas a interesarse pola literatura. Pura escribirá precozmente nos
xornais ourensáns, en La Zarpa e Galicia, e ao longo da súa vida estará presente
nos xornais de Galiza, España e Venezuela, onde pasou algúns anos da súa vida.
Foi das primeiras voces poéticas nos anos en que a literatura galega comeza, lenta
e timidamente, a aflorar entre os terrores da ditadura franquista. En 1942, un
libro bilingüe, no 1952, Íntimas, ao que seguen Maturidade, A Saudade, etc.
Tamén cultivaron o conto e o teatro infantil, como unha prolongación da súa
dedicación profesional á infancia.
Escriben, como mulleres do seu tempo, desvelando o seu interior, o seu
desacougo, o amor e desamor, a angustia existencial. Escriben sobre o íntimo, o
mundo privado onde foran recluídas as mulleres da súa xeración. Foi o único
mundo que lles permitiron. E elas fano con autenticidade, como se fose natural,
como se lles brotase do propio corpo, mesmo con sangue, como confesa Rosalía:
“Mollo na propia sangue a dura pruma, rompendo a vena hinchada, e escribo”.
Así lles xorde esa poesía na que expresan a paixón, a forza telúrica, a relación
case panteísta coa natureza, o amor pola palabra que guiará as súas vidas,
empregando un léxico rico, enxebre, espontáneo.
Pura emprega un léxico culto, variadísimo, novidoso, cunha naturalidade que
diríamos que lle xorde como o chafariz dos sentimentos. E con ardor, nunha poesía
na que incluso o mar ten lume e a calor ten ritmo.
9