O informe completo - Vieiros

ESTE ESTUDO FOI FEITO PARA DEMOSTRAR A INTERNACIONALIDADE DO GALEGO.
Palabras xeralmente pouco coñecidas en galego (calqueira das variantes ou normativas), que coinciden
co portugués que é a oitava lingua do mundo segundo languagemonitor.com
A:
Acceso: encendido
Adiar: aplazar
Armadilla: trampa
Alicerces: cimientos
Alpendre: cobertizo, galpón
Ameixa: ciruela
Ameixoa: almeja
Ar: Aire
Arroubo: Arrebato
Azo: acero
B:
Barraxe: Presa de agua
Batedeira: Batidora
Berinxela: Berenjena
Borracha: goma
Brincadeira: broma
Brincar: bromear
C:
Cachecol: Bufanda
Cacho: racimo
Cacifo: Taquilla
Calote: Timo
Caneta: Boligrafo
Capacete: casco
Casca: monda
Codea: corteza (pan)
Colidir: colisionar
Copo: vaso
Corrimao: pasamanos
Cotovelo: codo
Coxa: muslo
Cuarta-feira: miércoles
CH:
Chapeu: sombrero
Chicote: latigo
Chicotada: latigazo
D:
Deitar: echar
Deitar-se: acostarse
Degrau: escalón
Descer: descender
Deitar-se: acostarse
Degrau: escalón
Descer: descender
Descida: descenso
Descolar: despegar
Desleixado: dejado
Desleixo: dejadez
Deslocar-se: trasladarse
Desporto: deporte
Devagar: despacio
E:
Eleito: elegido
Emprestimo: prestamo
Entorse: esguince
Envelope: sobre
Escadaria: escalinata
Escorregar: resbalar
Esgoto: alcantarilla
Espinafres: espinacas
F:
Faca: cuchillo
Facada: cuchillada
Face: mejilla
Faisca: chispa
Faixa: franja o faja
Faléncia: bancarrota
Falésia: acantilado
Farelo de trigo: salvado de trigo
Fenda: grieta
Feriado: festivo
Ficar: quedar
Fita: Cinta
Flocos: copos
Fornecedor: proveedor
Fregués: Feligrés
Frequesia: Parroquia
Funil: embudo
Furadeira: taladro
Fraldas: pañales
Fritadeira: Freidera
G:
Gaiola: Jaula
Garfo: tenedor
Gordura: grasa
Guidaste:grua
H: Aga (letra)
I:
Isqueiro: mechero
L:
Largo: ancho
Leme: timón
O:
Lenzo: pañuelo
Lezol: sabana
Loxa: tienda de comprar
Lota: lonja
Lufada: ráfaga
M:
Mala: Maleta
Mazarico: soplete
Morno: tibio
Murcho: Marchito
Oculos: gafas
Oleo: aceite
Ouvinte: Oyente
Ouvir: Oir
Orzamento: presupuesto
P:
Papagaio: cometa
Partillar: compartir
Pexego: melocotón
Pendurar: colgar
Perú: pavo
Piscar: guiñar
Pór: poner
Porén: sin embargo
Portaxe: peage
Postigo: ventanilla
Pre-encher: rellenar
Puñada: puñetazo
Puxar: tirar
Q
Quinta-feira: jueves
R:
Reaxir: Reaccionar
S:
Salada: ensalada
Salsa: perejil
Sarampelo: sarampión
Segunda-feira: lunes
Sen fio: inalámbrico
Sexta-feira: Viernes
Sinó: campana
Sotaque: acento/deje
Sustentábel: sostenible
T:
Testa: frente
Terza-feira: martes
Tirar: sacar
Tixolo: ladrillo
Tornocelo: tobillo
U:
Urso: Oso
V:
Vaso: maceta
Vasoira: escoba
X: (Xis) nome da letra
Xanela: ventana
Xato: chorro
Xíria: jerga
Xoello: rodilla
Xúri: jurado
Xuro: interés bancario

As palabras acima asinaladas podem ser consultadas entre as tres webs abaixo indicadas:
www.edu.xunta.es/diccionarios/index.html
http://gl.wikipedia.org
http://www.agal-gz.org/estraviz/
Todas as palabras acima asinaldas poderian ser portugués, mas a uninca diferenza seria que habería que
sustituir xeralmente (non sempre) o x por j ou g, como janela, gíria, e os ll por lh como partilhar, e os z por ç
como orçamento, e o ñ por nh como tenho, muitas veces o s por ss, como nosso, o c por z como fazer,
outras vez é o til como pôr.
Algunhas diferenzas entre o galego e o Portugués.
Sei-no: Sei-o
Engasgara-se: engasgar- Fixeran-no: Fizeram-no
Dixen-cho :disse-to se-á
Farei-no: Fa-lo-ei
Algunhas SEMELLANZAS ENTRE O GALEGO E O FRANCÉS
Ancora: Ancre
Chaminé: Cheminée Lacer: Loisir
Abella: Abeille
Ecran: écran
Largo: Large
Acordo: Accord
Emagrecer: Maigrir Lavaxe: Lavage
Adiar: Ajourner
Embazar: Embuer Ligazón: Liaison
Allo: Aille
Entorse: entorse
Mais : Mais
Anxo: Ange
Envelope: Enveloppe Mansarda : Mansarde
Após: Après
Enxame: Essaim
Miraxe: Mirage
Arbre: Arbre
Esgoto: Égout
Mol: Mol
Arranxar:Arranger Espión : Espion
Montra: Montre
Axir: Agir
Falesia : Falaise
Orella: Oreille
Aterrar: Aterrer
Fillo: Fill
Oso: Os
Bagaxe: Baggage Feble: Faible
Palleiro: Pailler
Berce: Berceau
Ferro de pasar: Fer à Pantufla: Pantoufle
Betón: Beton
repasser
Partillar: Partager
Cachecol: Cachecol Fiestra: Fenêtre
Pendurar: Pendre
Cais: Quai
Floco: Flocon
Perto: Proche
Cartón: Carte
Fouce: Faucille
Ponte: Pont
Cesamento de
Furar: Furer
Porta: Porte
fogo:cesse-le-feu
Garda-redes:garde-but Porto: Port
Coitelo: Couteau
Garguexar:gargariser Populación: Population
Colleita: Cueillite (frutas) Gonzo: Gond
Regato: Rigol
Coxa: Cuisse
Gorxa: Gorge
Rua: Rue
Crocante: Croquant Grade: Grille
Reaxir: Reagir
Crollo: Caillou
Greve: Grève
Recuar: Reculer
Culler: Cuillère
Grosista: Grossiste Redixir: Rediger
ALGUNHAS SEMELLANZAS ENTRE O GALEGO E O INGLÉS
Ancora: Anchor
Expender: Spend
Longo: Long
Arraxar: Arrange
Falcon: Falcon
Oleo: Oil
Balde: Bucket
Feble: Feeble
Omeleta: Omelette
Bagaxe: Baggage Fieito: Fern
Miraxe: Mirage
Bater: Batter
Figo: Fig
Mistura: Mixture
Candea: Candle
Floco: Flake
Nó: Knot
Carrexar: Carry
Fluentemente: Fluently Nota: Note (billete)
Colidir: Collide
Fumes: Fumes
Nomeadamente: Namely
Concello: Council Funil: Funnel
Noxo: obnoxious
Crocante: Crunchy Fungo: Fungus
Nú: Nude
Chiar: chirp
Golo: Gulp
Populación: Population
Equipamento: Equipment Gorxa: Gorge**
Premer: Press
Envelope: Envelope Isolado: Isolated
Puxar: Pull
Esquio: Esquirrel Lapela: Lapel
Recuar: Recoil*
Espora:Spur
Lentilla: Lentil
Reflectir: Reflect
Estagnado: Stagnated Ligazón: Liaison
Remorso:Remorse
Fixo-o: Fê-lo
Direi-cho: Dir-to-ei
Remorso: Remorse
Revolta: Révolte
Rin: Rein
Riscar: Risquer
Sen fio: Sans fil
Semear: semer
Sinatura: Signature
Solidon: Solitude
Son: Son
Sorir: Sourire
Sugar: Sucher
Suceso: Succès
Teito: Toit
Tira-rollas: Tire-bouchon
Tiraxe: Tirage
Torto: Tordu
Trair: Trahir
Urso: Ours
Vasoira: Balai
Veludo: Velours
Vila: Village
Viraxe : Virage
Xúri: Jury
Remover: Remove
Retallista: Retailer
Risco: Risk
Solidon: Solitude
Son: Sound
Sugar: Suck
Sustentable: Sustainable
Suceso: Success
Tinxir: Tinge*
Validade: Validity
Veludo: Velvet
Verme: Vermin
Vespa : Wasp
Vila: Village
Xarope: Sirup
Xuri: Jury

Algunhas SEMELLANZAS ENTRE O GALEGO E O ALEMAO
Ancora: Anker
Axir: Agieren
Cartón: Karte
Carrexar: Karren
Cigano: Zigauner
Conta: Konto
Estrada: Strasse
Estricar (se):
strecken (sich)
Errar(se): Irren(sich)
Estábel: Stabil
Esgoto: Gully
Explodir: Explodieren
Espora: Sporn
Facho: Fackel
Faisca: Funke
Funcar*: Funken
Ferias: Ferien
Floco: Flocke
Garfo: Gabel
Gargexar: Gurgeln
Grade: Gitter
Lama: Schlamm
Mobel: Möbel
Neboa: Nebel
Nú: Nackt
Oleo: öl
Pantufla: Pantoffel
Risco: Risiko
ALGUNHAS SEMELLANZAS ENTRE O GALEGO E O HOLANDÉS
Ancora : Anker
Cartón: Kaart
Estricar-
(se):Strekken(zich)
Facho : Fakkel
Faisca: Vonk
Gargexar: Gorgelen
Guindar: Gooien
Mas: Maar
Sugar: Zuigen
Suceso: Sukses
Verme: Wurm
ALGUNHAS SEMELLANZAS ENTRE O GALEGO E O NORUEGUÉS
Ancora: Anker
Facho: Fakkel
San: Sunn
Disponibel: Disponibel Grade: Grind
Serodio: Senare
UNHA SEMELLANZA ENTRE O GALEGO E O SUECO.
Chollar*: jobbar*
ALGUNHAS SEMELLANZAS ENTRE O GALEGO E O CATALAO
Adiar: Ajornar
Coxa: Cuixa
Limiar: Llindar
Amortecedor: Amorteïdor Deixar: Deixar
Mollar: Mollar
Arranxar: Arranjar Derradeiras: Derreres Muxir: Munyir
Arbre: arbre
Enxada: Aixada Pastar: Pasturar
Arreo: Arreu*
Esquio: Esquirol Peixe: Peix
Axiña: Aviat
Faléncia: Fallida
Pendurar: Penjar
Berce: Bressol
Fora: fora
pór : ficar
Cadeira: cadira
Forno: Forn
premer: premer
Caixa: caixa
Golo: Glop
queixa: queixa
Colleita: collita
reixa: reixa
ALGUNHAS SEMELLANZAS ENTRE O GALEGO E O ITALIANO
Acceso: Acceso Fatia: Fetta
Loitar: Lottare
Altofalante: Altoparlante Fender: Fendere Nevoa: Nebbia
Aprofundar: Approfondire Ferro: Ferro
Noite: Notte
Atinxir: Attingere Figado: Fegato
Mola: Molla
Biscoito: Biscotto Forno: Forno
Muxir: Mungere
Búsola: Bussola Forza: Forza
Oculos: Occhiali
Calcañar: Calcagno Fouce: Fascio
Onda: Onda
Can: Canne Foz: Foce
Outono: Autunno
Cabo: Cavo
Fume: Fumo
Ovo: Uovo
Cinxir: Cingere Furar: Forare
Pendurar: Appendere
Coitelo: Coltelo Fuxir: Fugire
Prezo: Prezzo
Conca: Conca
Gaiola: Gabbia
Redixir: Redigere
Emagrecer:dimagrire Garavata: Cravatta Regulamento:
Enderezo: Indirizzo Larixite: Laringite Regolamento
Enxoito: Asciutto Leituga: Lattuga
Risco: Riscchio
Estrada: Strada* Lenzol: Lenzuolo Rodela: Rottela
ALGUNHAS SEMELLANZAS ENTRE O GALEGO E O ROMENO
Amábel: Amabil Coitelo: Cuţit
Eu: Eu
Acolá: Acolo
Conosco: Cu noi
Face: Faţă
Ainda: Inca
Cunca: Cească Femea: Femela
Afora: Afara
Convosco: Cu voi
Ferro de pasar: Fier de
Beizos : Buze
Depois: Dupa
călcat
Bon: Bun
Dentes: Dinţi
Fiestra: Fereastră
Bon Seran: Bună seara Deseñar: Desena (a) Garavata: Cravată
Can: Caine
Ela: Ea
Home: Om
Castelo : Castel Escoitar: Asculta (a) Lampada: Lampă
Espión: Spion
Sugar: Saugen
Vasoira: Besen
Tapete: Tepich
Tabela: Tabelle
Val: Tal
Verme: Wurm
Vespa: Wesp
Vespa: Wesp
Xuri: Jur
Scuma: Skum
Roda: roda
Sugar: Xuclar
Tisouras: Tisores
Torto: Tort
Veludo : Vellut
Vergoña: vergonya
Vermello: Vermell
Vitela : Vedella
trair: trair
Semente:Semente
Suceso: Successo
Sugar: Succhiare
Revolta: Revolta
Seguranza: Sicurezza
Tabela: Tabella
Teito: Tetto
Tinxir: Tingere
Torto: storto
Tremer: Tremare
Urso: Orso
Vespa: Vespa
Vitela: Vitela
Xenxiva: Gengiva
Leite: Lapte
Lingua: Limbă
Meu: Meu
Nova : Nuoa
Muxir: Mugi
Museu : Museu
Noite : Noapte
Onde: Unde
Pente: Piepten

Peixe: Peste
Prezo : Pret
Serpe: Sarpe
Seran : Seară
Salada : Salata
Sede : Sete
Seu : Său
Teu : Tău
Tixola: Tigae
ALGUNHAS SEMELLANZAS ENTRE O GALEGO E O EUSKERA
Abur: Agur
Ameixa: Arana
Angarela: Angarilak
Axiña: Arin
Cais: Kaia
Castelo: Gaztelu
Leme:Lema
Lama: Lohia
Gaiola: Kaiola
Greve: Greba
Intre: Une
Noxo: Nazka
ALGUNHAS SEMELLANZAS ENTRE O GALEGO E O OCCITAN:
Abella: Abelha
Agulla: Agulha
Ancora: Ancora
Anel: Anèl
Bañeira: Banhadoira
Búsula: Bossòla
Caixa: Caissa
Culler: Culhièr
Deixar: Daissar
Enxoito: Eissut
Escola: Escòla
Fada: Fada
Festa: Fèsta
Fillo: Filh
Largo: Larg
Leite: Lèit
Liña: Linha
Martelo: Martèl
Millo: Milh
Non: Non
Noz: Notz
Orella: Aurelha
Oso: òs
Pegada: Piada
Vaixela : Vesela
Verme: Vierme
Vitela: Vitel
Mistos: Mistoak
Regacho: Errekatxo
Seguranza:
Segurantza
Serpe: Sèrp
Son: Son
Sorir: Sorire
Traballar: Trabalhar
Trono: Tron
Verme: Vèrm
Xornal: Jornal
O Occitán é a lingua rexional mais falada na Franza xa que conta cuns 3 millons de falantes.
O GALEGO. Os primeiros textos aparecen à volta do 1175 com o documento “Noticia de Fiadores”, ainda que
o escrito mais antigo atopado na Galiza, desde o 1228 co “O foro do Bo Burgo do Castro Caldelas”, onde xa
se pode ver o uso do “ç” como en Portugués, Francés, Catalá, Occitán, até ao 1671 con “entremés famoso da
Pesca no Rio Miño” pode-se ver o uso do “nh”=ñ, “lh”=ll como ten ainda hoxe en dia o Portugués e o Occitán
e o Gascón ou unha parte do galego, vexa-se o galego-portugués ou proto-portugués.A conclusión que se
pode tirar de toda esta comparación é que o galego non é somente unha lingua da Galiza que se parece
moitisimo ao portugués, mas é tamén unha lingua que ten palabras doutras linguas e que tamén partillou a
forma escrita de ç, nh, lh com outras linguas como o Portugués e linguas que há hoxe en dia na Franza, daí o
seu interese para a aprendizaxe doutras linguas e coñecemento da orixe do presente da nosa cultura.
ALGUNHA DAS IMPRECISIÓNS DO CASTELÁ E UN MAIOR NUMERO DE SONS(SILABAS) NAS
PALABRAS.
Alguna da precisión do galego ao falar pode-se ver se se comparar co castelán, por exemplo: “pueblo” o
castelá non diferenta entre “povo” e “vila” como o inglés “people” e “village”, ou o francés “peuple” e “village”.
Outros exemplos son “vino” en galego “viño” ou “veu/veio” do verbo vir, “pendiente” é “pendente” e “brinco”
para pór na orella, esposas (mulleres, utilizadas polos corpos de seguranza) en galego seria esposas e
alxeme, cortiza (arvóre), codea (pan) (corteza en castelá), cais e mola, (muelle), aí ve-se como para distinguir
o que significa en castelá ha que recorrir ao contexto.O galego devido a unha considerábel perda de uso de
palabras como “urso” non distingue entre “oso” de “hueso” e “oso” de animal, mas utilizando a forma correcta
“oso”=”hueso”, “urso”=”oso” como o fan o francés “os” e “ours” e ao italiano “oso” e “orso” ou o Portugués
“oso” e “urso”. No que toca ao comprimento das palabras, xeralmente o castelán utiliza mais sons que o
galego salvo nas terminadas en: eiro/a, ouro/a, xa que verbos como decartse ou reparar en castelá é “darse
cuenta”, ou como os “ponte,fonte” “puente,fuente”.
A GHEADA NO GALEGO E NO HOLANDÉS.
As palabras grande “ghrande” ou groot (grande) pronuncia-se “ghrout”,-advertencia non se utilizan os rasgos
foneticos” para o facer intelixíbel.
O CAIS E O “MUELLE”.
En todas as linguas aquí analisadas, noruegués, alemao, inglés, holandés, euskera, galego, di-se Kai, Kaai,
quay, quai, kaia, cais salvo para as linguas cun grande espazo de costa no mediterraneo di-se: italiano-Molo,
catalao-Moll, español Muelle. O Occitán emprega a palabra banqueta como o italiano que emprega banchina,
O romeno que non ten saida a nenhun dos mares acima asinalados e utiliza “chei”, sendo nas linguas celtas
de Irlanda,Gales e Bretaña: cé, cei, kae.
SEGUNDA-FEIRA E LUNES.Os dias lunes (dia da lúa),Lundi (fr), Lunedí (it), Dilluns (cat),Monday (Lua=Moon
day), Montag (D),Maandag (Nl)…etc sendo no galego/portugués (segunda-feira), euskera (Astelehen), Ruso
(пятница)=sexta-feira e en chinés (星期五),istes son alguns exemplos de línguas con dias numericos.
UN PEQUENO RESUMO HISTORICO.
A inscripción mais antiga atopada na Galiza, foi na Coruña, un oso en escritura ibero-tártesica tendo sobre
uns 4000 ou 3800 anos antes da nosa era, sendo a incripción mais antiga da Europa Occidental até agora
atopada. No ano 137 antes da nosa era, iniciava-se a invasión romana na Galiza, atopando-se istes cos
Gallaeci, segundo o Romano Plinio se constatan 65 tribos. No 411 da nosa era, chega o povo dos Suevos
cuados, povo da marxe esquerda do Danubio que procedian do norte da Alemaña e da Suecia, este povo

instaura o primeiro reino da peninsula iberica orixinado a partir do imperio romano con capital en Braga
(Portugal). Ano 501-542? chegan os Britons desde o Sul da Inglaterra ao Norleste de Lugo que foxen das
tribos Angles e Saxons. Ano 844, 150 barcos vikingos,zarpan para Galiza, sendo derrotados na Coruña,
seguen vindo, derrontado ao galegos no ano 968 e sendo no 1015 a invasión vikinga mais devastadora na
Galiza.No ano 1139 formase Portugal ao se independizaren o condado de Coimbra e Portucale. No ano 1933
Galiza é recoñecida como nación no congreso de Berna (Suiza) e no ano 1978 constitui-se a Xunta.