studentmagasinet for HF-fakultetet UiB nr. 3 2006 14.årgang - Atrium

KULTUR:OddvarTorsheim:Ein Introduksjon til fenomenet.Tekst: Hjørdis Maria Longvapistasjeis@hotmail.com«Navleskodar i halvliter» 1982: Det ligg mykje grums i botn av glaset.Han byrja si karriere som kunstnar ved kjøkkenbenkenheime i seksårsalderen. Han harvore sjømann, levd bohemlivet i Københamn,teikna sex-fikserte teologar, frodige kvinnermed appelsinhud, forknytte bikkjer. Han harblitt klaga for både blasfemi og pornografi,og gjort nytolkingar av Beatles og Bob Dylanpå nynorsk, akkompagnert av trøorgel ogsopransong. Eit mindre straumlinjeformamenneskje enn Oddvar Torsheim skal duleite lenge etter.Ein kålrabi utan likeEg kjem ikkje i hug nett kva det var, somgjorde att eg fekk augo opp for Torsheimen.Det kom vel litt i rykk og napp trureg. Illustrasjonar i gamle utgåver av Syn ogSegn, som eg bladde febrilsk gjennom, påjakt etter bakgrunnsstofftil skulestilar. Bileteeg slumpa over på einog anna stovevegg.Anekdotar far min harfortalt. Eg hugsar godtden gongen ein kamerat av meg, i ei blandingav pur ekstase og vantru, skildra detklanguniverset han hadde funne på Tur-ReturBlues. Han hadde kjøpt skiva litt på måfa oglatt seg friste av referansen til Dylan, menetter første gjennomhøyring var det berreTorsheim som låg i kjeften på han. Det eruråd å settje merkelapp på ein slik karakter,det er for mange avvik frå normalen, nestenkun avvik faktisk. Han er like mangefasettertsom eit flugeauge, og spelar litt på alle strengane.Sjølv hevdar Torsheim at han er omlaglike spontan som ein kålrabi. Vel, han om det,men, nokon tørrpinn er han definitivt ikkje!Biletmakaren OddvarHovudpersonen sjølv kallar seg ikkje kunstnar.Han kallar seg heller biletmakar, medterapeutiske musikalske sidesprang. Det er eivaskekte eldsjel vi har med å gjere. Ei eldsjelutstyrt med auger som ser, og ein kreativ kapasitetav uante dimensjonar. Når du først harsett eit bilete, er det lett å kjenne att den torsheimsketonen. Det særprega formspråket,den skarpe streken, forteljingane som ligg ogduvar bak dei karikerte framtoningane. Det«en sterkt forkjølet Joe Cocker med jet-lag ogalvorlege astmaplager»som først og fremst kjenneteiknar bileta tilTorsheim, er korleis dei tek opp viktige, bådetidlause og samtidige tema og skildrar desseved hjelp av galgenhumor, skarp ironi ogflust av fiffige detaljar. Motiva stort sett veldigstiliserte. Dersom ein skal freiste å settjeOddvar Torsheim si verd inn i ein kunsthistorisksamanheng er det nærliggjande å nemneteikneseriesjangeren, surrealismen (eller surrealisme,som hovudpersonen sjølv ville hasagt det) og amerikansk popkunst. Popkunstenslo gjennom på midten av 60-talet, ogvar ei sterk inspirasjonskjelde for den ungelovande Torsheim, noko som særleg kom tiluttrykk noko seinare i karriera. Han lot seggripe av den sterke fargebruken, symmetrienog det strengt stiliserte uttrykket. Det erlikevel ein dryg skilnad mellom den typiskeamerikanske popkunsten og det uttrykketvi finn hjå Torsheim. Han målar heller dobbeltmoralskevestlendingar og skruppellauseutbyggjarar, enn einsfarga hermetikkboksarog hamburgerar.Du skal ikkje grave djupt for å finne eialvorleg kjerne bak det humoristiske skaletbileta har. Eg synest det kan vere høveleg åskyte inn eit sitat av Piet Heinomtrent her: «Den der tar spøgkun for spøg, og alvor kunalvorligt, den har faktisk fattetbegge dele ganske dårligt». Detfinnest vel knapt nokon sommeistrar balansegangen mellom humor ogalvor betre enn Oddvar Torsheim.Småbyoriginalen med det raudeskjerfetOddvar Torsheim er ein vaskekte sunnfjording.Han kjem frå Naustdal, men bur no i eitkvitt rekkjehus i Halbrendslia i Førde. Der30