Gardssoge for Sanda - Fylkesarkivet i Sogn og Fjordane

Bruk 3 Randa Truls og Petter Søreide
Bruk 4 Sanda Olav Sande
Bruk 5 Sanda Bjørn Arild Sande
Bruk 6 Fredheim Per Johan Askevold
Bruk 7 Tjønnene Olav Sande (lagt inn under bruk 4 i 1916)
Bruk 8 Sandvin Joar Sande
Bruk 9 Flatbø (Myrane) Nils Nordang og Anne Marit Ytterbø
Bruk 10 Bergtun Helgesen
Bruk 27 og 28
Helge Skagen
Sanda, gammalnorsk Sandvin, er ein av dei eldste gardane i Gaular. Vin er fint beiteland,
grasslette nær vatn eller elv. Vin-gardane er frå tida rundt Kristi fødsel, eller før. Dei aller eldste
gardane er dei som har naturnamn, som til dømes Nes og Vik. Sande (Sanduin) er første gong nemnt i
Bjørgvin Kalveskinn, ei jordbok som vart skriven i tidsrommet 1305-50.
Bruk 75 vert kalla Sanda. Det kjem av ei dativform av Sandvin, Sandvina, der vin har forsvunne.
Tunet på bruk 1 vart kalla Pertunet, etter dåverande eigar Per L. Sande (1884 - 1961).
I Gaular er det ikkje mange vin-gardar, men lenger opp i dalen skal det ha vore ein anna vin-gard,
Tæslin (Tesslin). Den er nemnt i Bjørgvin Kalveskinn med stort tiende til kyrkja i Viksdalen. Kvar
denne garden låg, det veit vi ikkje sikkert. Men det må altså vere på ei grasslette nær vatn eller elv.
Hetle kjem frå Heltvin, dvs. hassel og vin, og det kan vere denne garden det er snakk om. Garden har i
så fall vore større enn i dag. I Bygstad har det vore ein vin-gard òg. Albert Joleik skriv i Sunnfjordsoga
at det berre er to –vin gardar i Sunnfjord, Sanda (Sandvin) og Bjerga (Bjørgvin) i Dale. Det er ikkje
rett, det har vore fleire.
I Liagjelet er det ein plass kalla Sandademmegarden, så i tidlegare tider har garden hatt kvernhus der.
74