Gardssoge for Sanda - Fylkesarkivet i Sogn og Fjordane

Løa på plassen til Søren (ifølgje Sverre Sande kalla Nilsløa) vart kjøpt av Gustav
Grøvlebakke og flytta inn på Grøvlebakke. Gustav kalla inn til dugnad når løa skulle rivast og
flyttast. Ein enkel måte å få gjort mykje arbeid på kort tid
Øivind Edvard Sande frå Tunvall hadde ei stove i Gjæra, men han omkom i heller ung alder i
gruvene på Kinn. Stova hans sto raudmåla på plassen som Søren i Gjerdet (død 1918) hadde
hatt, det var truleg den gamle plasstova. Grunnmuren etter stova står framleis. Kona Thea,
fødd Svanø, gifte seg opp at med broren til Øyvind, Peder, og flytta til Myrmel. Else Sande er
etterkommar etter dei.
Mange stadnamn i Sandagjære har sitt opphav i husmannsplassane som har vore der.
På toppen av Husebakken låg plassen til Søren. Murane etter stova og låven står enno.
Davebakken vart slegen av husmannen David som hadde plass på Neset.
Ein del stadnamn på garden kjem frå gammalnorsk. Løikjen er eit slikt namn, det kjem frå
gammalnorsk loekr som tyder djup, stillerennande bekk. Løikjen kjem frå myra på Tunvall,
renn ned langt Tunvallsvegen, gjennom Dalen og Sandagjære og ut i Gaula ovanfor øvste
fossen. I Gjæra vart bekken lagt om og steinsett, truleg i mellomkrigstida. Før gjekk den
lenger inn mot Løvollen. På bruk 5 sin del av gjerdet vart den lagt i røyr på 70-talet.
42