Skatteetaten Rettleiing til RF-1013 - kostpris for landbrukseigedom

Skatteetaten
Rettleiing til RF-1013 - kostpris for landbrukseigedom
Oppdatert 2012
Formålet med skjemaet
Kostprisoppgåva med rettleiing er i første rekkje meint å skulle brukast når ein for første gong set
opp balanse i samband med overtaking av jordbruk, gartneri eller skogbruk med tilhøyrande
attåtnæringar. Skjemaet skal nyttast av alle jord-, hage- og skogbrukarar som tek over slik
eigedom. Skjemaet skal nyttast både ved kjøp i fri handel og ved gåvesal.
Blir driftslausøyren overteken eit tidlegare
år enn den faste eigedomen, t.d. når eitt av
barna forpaktar garden, må vedkomande
fylle ut ei eiga kostprisoppgåve for
driftslausøyren når denne blir overteke, og
ny kostprisoppgåve når den faste
eigedomen seinare blir teken over. Ved
overtaking av fast eigedom i dei tilfelle
lausøyren er teken over tidlegare, gi opp
årstalet for overtaking av lausøyren i
avsnitt IX ("Andre opplysningar og
merknader").
Dersom overdraginga er skjedd mellom
nære slektningar, skal kjøparen innan 1
månad sende melding til skattekontoret i
regionen på fastsett skjema – MELDING
OM GÅVER. I meldinga skal salsverdien
av eigedomen/driftslausøyren m.m. førast
opp. Forutan kopi av kjøpsdokument, skal
moglege takstar og annan dokumentasjon
leggjast ved.
Etter at skattekontoret
(arveavgiftsmaktene) har fastsett verdiane,
skal desse leggjast til grunn ved utfylling
av kostprisoppgåva. Oppgåva skal fyllast
ut i minst 2 eksemplar, slik at det eine kan
behaldast som gjenpart, medan det andre
blir leveret til skattestyresmaktene.
Oppgåva skal sendast inn saman med
sjølvmeldinga for det året overtakinga
skjer.
Kva for vedlegg som skal følgje
kostprisoppgåva, går fram av avsnitt I i
skjemaet.
I. Utrekning av samla kostpris
for fast eigedom og lausøyre
Dette avsnittet er delt opp i to
underavsnitt A og B, der anten A eller B
skal fyllast ut.
Underavsnitt A skal normalt fyllast ut
der overdraginga heilt eller delvis er skjedd
som arv eller gåve.
Underavsnitt B skal fyllast ut der ein
eigedom er kjøpt i fri handel.
Nærmare om dei to underavsnitta:
Underavsnitt A:
Dette underavsnittet skal fyllast ut når det
forutan eventuelt åsetesavslag også er gitt
prisavslag ved arv, arveforskott eller gåve
ved overtaking av
eigedomen/driftslausøyren. Gjeld det
overtaking ved arv frå dødsbu, eller buet
ikkje er overteke av skifteretten eller av
testamentsfullbyrdar, skal salsverdien som
blir ført opp, også gå fram av arvemeldinga
i buet som skal sendast til skattekontoret i
fylket innan 6 månader frå dødsfallet –
skjema MELDING OM ARV.
Ved arveforskott/gåve skal, som nemnt
ovanfor i innleiinga, skjemaet MELDING
OM GÅVER sendast til skattekontoret
innan 1 månad etter overdraginga, der
kjøpsdokument og eventuelle takstar må
leggjast ved.
Er overdraginga mellom nære slektningar
av slik karakter at kjøparen meiner det
ikkje har kome fram noka gåve, skal det
likevel sendast inn skjemaet MELDING
OM GÅVER innan 1 månad til
skattekontoret, som så vil gjere ei konkret
vurdering. Skattekontoret si avgjer får
også i slike saker verknad for
skattekontoret si handsaming av
kostprisoppgåva.
Etter at skattekontoret har fastsett
grunnlaget for utrekning av eventuell
arveavgift, sender kontoret oppstilling over
dette både til den arveavgiftspliktige og til
skattekontoret. Dersom skattekontoret
ikkje har handsama saka ferdig innan
fristen for sjølvmeldinga, skal den nye
eigaren føre opp i kostprisoppgåva dei
verdiane som er nytta i gåvemeldinga til
skattestyresmaktene.
I post 1 fører ein omsetningsverdien
/takstverdien på eigedomen. I arv-
/gavetilfellene nytter ein salgsverdien som
er lagt til grunn ved utrekning av
arveavgift. (utan frådrag for åsete).
I post 2 fører ein kjøpsutgifter, t.d.
tinglysingsgebyr, dokumentavgift, utgifter
til fagleg hjelp o.l. Dokumentavgifta utgjer
f.t. 2,5% av salsverdien for den faste
eigedomen. Tinglysingsgebyret gjeld også
berre den faste eigedomen.
Kapitalisert kår skal ved
overdraging av fast eigedom ikkje sjåast
som ein del av kostprisen ved fordeling av
inngangsverdien på dei einskilde
eigedelane.
Dette gjeld ved alle overdragingar føreteke
etter 31. desember 2004.
I post 3 trekkjer ein frå den
kapitaliserte verdien av eventuelle
kårytingar utanom burett.
I post 4 trekkjer ein frå den
kapitaliserte verdien av buretten for
kårmottakarane.
På side 4 i rettleiinga finst tabell som
syner kva faktor som skal nyttast ved
utrekning av oppkapitalisert kår ut frå
alder på kårmottakarane.
I post 5 kjem ein fram til samla
kostpris for fast eigedom. Kostprisen skal
delast vidare under avsnitt II A.
I post 6 fører ein opp salsverdien av
lausøyren, herunder luter i meieri, slakteri
m.m. i samsvar med oppgåve til
arveavgiftsmaktene.
NB!
Etter § 9-7 i skattelova kan eigneluter som
er overtekne ved arv eller gåve ikkje førast
opp med høgare verdi i balansen enn den
salsverdien som er nytta av arveavgiftsmaktene.
Skattestyresmaktene kan,
dersom dei finn tilstrekkelege grunnar for
det, setje kostprisen lågare enn grunnlaget
for arveavgiftsutrekninga.
Skattstyrsmaktene er ikkje bundne av ein
takst som ligg føre, men skal utøve ei
sjølvstendig vurdering i kvart einskild
tilfelle.
Underavsnitt B:
Dette avsnittet skal fyllast ut når
eigedomen er kjøpt i fri handel.
I post 1 skal den nye eigaren føre opp
den kjøpesummen som er avtalt for den
faste eigedomen med eventuelt
driftslausøyre (maskinar, buskap m.m.),
utan omsyn til om han skal betale
kjøpesummen kontant, ved overtaking av
gjeld, eller ved utferding av pantobligasjon.
Ein må likevel sjå til at det i kjøpesummen
RF-1014N

under post 1 ikkje er teke med nokon av
dei summane som skal førast opp særskilt
under post 4 nedanfor.
Bruksrettar som heftar ved eigedomen, kan
ikkje takast med som del av kjøpesummen.
I post 2 dreg ein frå kjøpesummen for
lausøyre (medrekna part i meieri, slakteri
m.m.) i samsvar med kjøpekontrakt eller
annan avtale, eventuelt etter skjønn.
I post 3 kjem ein fram til kjøpesummen
på overteken fast eigedom.
I post 4 skal ein føre opp
kjøpskostnader, t.d. konsesjons- og
tinglysingsgebyr, dokumentavgift, utgifter
til fagleg hjelp o.l. Dokumentavgifta utgjer
f.t. 2,5 % av salsverdien for fast eigedom.
Det skal vere samsvar mellom salsverdien
som er oppgitt i kostprisoppgåva og
salsverdien som er oppgitt i
skøytedokumentet. Dokumentavgift og
tinglysingsgebyr gjeld berre den faste
eigedomen.
Kapitalisert kår skal ved kjøp av
fast eigedom ikkje sjåast som ein del av
kostprisen ved fordeling av
inngangsverdien på dei einskilde
eigedelane.
Dette gjeld ved alle overdragingar føreteke
etter 31. desember 2004.
I post 5 trekkjer ein frå den
kapitaliserte verdien av eventuelle
kårytingar utanom burett.
I post 6 trekkjer ein frå den
kapitaliserte verdien av buretten for
kårmottakarane.
På side 4 i rettleiinga finst tabell som
syner kva faktor som skal nyttast ved
utrekning av oppkapitalisert kår ut frå
alder på kårmottakarane.
I post 7 kjem ein fram til sum kostpris
for fast eigedom. Beløpet skal delast opp
vidare under avsnitt II A.
II Grovfordeling av kostprisen
mellom jordbruk, skogbruk og
anna næring
A Grovfordeling av kostprisen for fast
eigedom
Samla kostpris for fast eigedom går fram
av avsnitt I A post 5, eller av I B post 7.
Kostprisen skal så under dette avsnittet
fordelast på dei tre gruppene jordbruk,
skogbruk og eventuell annan fast eigedom.
Det er berre skog som skal liknast særskilt
som blir skild ut frå jordbruket (skog med
årleg tilvekst på meir enn 3 - 5 kbm).
Eventuelle veksthus skal takast med under
jordbruket.
Ved fordeling på desse tre
hovudgruppene skal kostprisen fordelast
høvesvis innanfor pårekneleg omsetjingsverdi.
Dersom arveavgiftsgrunnlaget er
lågare enn omsetjingsverdien, skal
verdiane fordelast høvesvis innanfor
ramma av arveavgiftsgrunnlaget med
tillegg av eventuell åsetesdel.
Likningstakstane (formuesverdiane) kan i
nokre tilfelle vere retningsgivande som
fordelingsgrunnlag, men ein må då vere
merksam på at formuesverdien av skog blir
fastsett ut frå ei bruksverdiutrekning.
Er eigedomen teken over etter
odelstakst eller på annan måte etter takst,
eller det ligg føre lånetakst, kan fordelinga
i desse takstane vere eit grunnlag å byggje
på.
B Grovfordeling av kostprisen for
lausøyren
Samla kostpris for lausøyren finn ein anten
under avsnitt I A post 6 i skjemaet eller
under avsnitt I B post 2. Dersom takst frå
maskinfirma, frittståande konsulentar o.l.
ligg føre, bør dette leggjast ved.
Under dette avsnittet fordeler ein så
kostprisen på undergrupper av
driftslausøyre under jordbruk (postane 1 a-
c), skogbruk (postane 2 a og b) og andre
eigneluter (post 3)
Ved fordeling av kostprisen på dei ulike
grupper aktiva skal kostprisen fordelast
høveleg etter full verdi. I arv-/gåvetilfella
skal full verdi av maskinar, reiskap,
buskap m.m. ikkje setjast høgare enn det
ein kan få ved samla sal. Dersom
arveavgiftsgrunnlaget er lågare enn full
verdi, skal verdiane fordelast høveleg
innanfor ramma av arveavgiftsgrunnlaget.
Under post 3 fører ein opp t.d. partar
(meieriluter, luter i beitelag m.m.) som er
overteke i samband med eigedomen og
dessutan eventuelt lausøyre utanfor jordog
skogbruk.
III Vidare fordeling av
kostprisen for fast eigedom
a. Generelle retningslinjer
Når grovfordelinga av den samla
kostprisen er føreteke i avsnitt II, skal dei
beløpa som gjeld fast eigedom fordelast
vidare her under avsnitt III.
Dersom det ikkje ligg føre slik fordeling i
kjøpsdokument eller takstdokument, må
fordelinga skje ved skjønn.
Skattestyresmaktene er ikkje bundne
av ein eventuell fordeling som er sett opp i
kjøpsdokument. Når det gjeld fordeling
mellom bustadhus og driftsbygningar, kan
branntaksten i nokre tilfelle gi ei viss
rettleiing. Det må likevel leggjast størst
vekt på korleis bygningane er haldne
vedlike og kor stor bruksverdi ein kan
rekne med at dei har for den nye eigaren.
b. Sjølve fordelinga
Avsnitt III A:
Den delen av den faste eigedomen som er
knytta til grunnareala, skal fordelast på
posten jord, grøfter, vegar, mjølkekvote
m.m. som ikkje kan skrivast av, og på
anlegg som kan skrivast av (sjå postane 1
og 3). Ytterlegare oppdeling er til vanleg
ikkje direkte nødvendig i post 1 a-d, da
grøfter, gjerde (normalt steingjerde), vegar,
frukttre, skog som ikkje blir likna særskilt,
og dessutan herlegdom og rettar som
knyter seg til jordbruksarealet, vil gå inn i
jordverdien og såleis ikkje vil bli skriven
av. Til gjengjeld kjem utgifter til fornying
som refererer seg til det som går inn i
jordverdien, fullt ut til frådrag etter kvart.
Dersom t.d. frukttreplantningar (og
bærbuskar) ikkje blir fornya, men blir
hogde ned etter ei tid, vil den parten av
kostprisen som høveleg fell på frukthagen,
kunne førast til frådrag i det året trea blir
hogde. I slike tilfelle vil det vere
føremålstenleg å aktivere på eiga linje
under jordverdien den delen av kostprisen
som ein trur vil falle på frukthagen (her
kan post 1b eller post 1c nyttast). Dersom
det er ynskjeleg kan også gardsvegar o.l.
skiljast ut på eiga linje. Dersom ein t.d.
ynskjer å føre opp trådgjerde for
avskriving, må kostnadene ved seinare
utskifting aktiverast. Slikt gjerde skal da
førast under bygningar som ein eigen
saldo.
Mjølkekvote som følgjer eigedomen
skal førast opp i post 1 c. I denne
samanhengen vert kostprisen for
mjølkekvota å setje etter dei vanlege
reglane for kostprisfordeling og etter
"Forskrift om kvoteordningen for melk".
Det må då skje ein høvesvis reduksjon av
dei andre elementa som inngår i kostprisen
for den faste eigedomen under jordbruket.
Dersom denne verdsetjinga i einskilde høve
blir klart urimeleg, kan verdien fastsetjast
etter skjønn.
Verdien av tomteareal som ein kan rekne
med kan nyttast til m.a. bustader,
fritidshus og offentlege formål, skal ha ein
part av kostprisen anten under jordbruk
eller skogbruk, dersom verdien ikkje skal
takast med under avsnittet om annan fast
eigedom.
Den delen av kostprisen som fell på
bustader med høveleg tomt og
driftsbygningar, skal delast etter skjønn på
dei einskilde bygningane. Det skal takast
omsyn til storleiken på bygningane,
standarden og om dei er formålstenlege.
Det blir krevd at arealet på bygningane
blir ført opp i skjemaet.
OBS! Post 2 b : Verdien av kårbustad
skal reduserast med verdien av eventuell
kapitalisert burett (skal hentast frå post A
4 eller B 6 på side 1). Er kapitalisert burett
større eller lik verdien av kårbustaden, blir
verdien kårbustaden satt til null. Når
kapitalisert burett er større enn verdien på
kårbustaden, må det overskytande beløp
komme til reduksjon høvesvis på dei øvrige
driftsmidla innanfor den faste eigedomen.
Talet i ruta ”Del av oms. verdi/takst” vil
vere delen som kårbustaden utgjer av post
I A1 på side 1 i skjemaet. Er buretten
knytta til ein del av/leilighet i
våningshuset, blir fremgangsmåten
som ovenfor, men med den skilnaden
at det er verdien av våningshuset som
skal reduserast. Overstig den
kapitaliserte verdien av buretten den
andelen av verdien på våningshuset
som høvesvis fell på kårleiligheta, skal
den overskytande delen direkte
redusere verdet på den øvrige delen
av våningshuset før inngangsverdien
fordelast på eventuell resterende
Side 2

verdi på våningshuset og de øvrige
delene av den faste eigedomen.
Dersom det er husdyrrom eller bustader
med areal som kan nyttast i fleire høgder,
må samla areal for kvar bygning førast
opp. Branntaksten på bygningane kan i ein
del tilfelle gi visse haldepunkt ved
fordelinga. Truleg vil verdien av
hovudbygningar som ligg nære sentrum,
liggje høgare enn tilsvarande bygningar i
utkantstrøk. Arbeidarbustader som
unntaksvis kan skrivast av, skal førast
under driftsbygningar.
Bygningar som tilhøyrer saldogruppe H og
som har ein så enkel konstruksjon at dei
truleg har ei brukstid på ikkje over 20 år
frå dei blir sette opp, skal førast i eigen
rubrikk i skjemaet. Slike bygningar kan
skrivast av med inntil 10%.
Utleigehytter i tilknyting til gardsturisme
kan takast med under jordbruket
(eventuelt skogbruket) dersom det berre
dreier seg om inntil to hytter. Er bruken av
ein slik karakter at dei kan reknast som
avskrivbare, skjer aktiveringa under
driftsbygningar. Er det fleire enn to hytter,
må samtlege takast med under avsnitt III
C (annan fast eigedom).
Stabbur, seterhus o.l. som hovudsakleg
skal nyttast i jordbruksnæringa, kan
avskrivast med verknad for likninga, og
skal da aktiverast under driftsbygningar.
Den delen av kostprisen som fell på
avskrivbare anlegg under post A3, må
delast på anlegg for vassforsyning og den
nedgravne delen av eventuelt anlegg for
vatning av åker. I dei tilfelle der
vassforbruket i hovudbygning og kårbustad
er det vesentlegaste, kan dei faste
vassleidningane ikkje skrivast av, bortsett
frå stikkleidning til driftsbygningane. Er
det planeringsutgifter eller grøfteutgifter
som ikkje fullt ut er skrivne av hos den
tidlegare eigaren, vil dette ikkje kunne
overførast til frådrag hos den nye eigaren.
Fast teknisk utstyr i driftsbygningar,
t.d. transportanlegg for inn- og uttak av
fôr, utgjødslingsanlegg, tørkeanlegg,
kjøleanlegg og røyropplegg for
mjølkemaskinar m.m., kan takast med på
bygningen sin saldo. Alternativt kan dette
førast under saldogruppe D, avsnitt V i
skjemaet. Berre dersom det blir teke med
på bygningen sin saldo, vil seinare
utskifting kunne handsamast som
vedlikehald. I motsett fall må det takast
med til aktivering.
”Faste tekniske innstallasjonar i bygningar
saldogruppeJ” førast i eigen rubrikk i
skjemaet. I saldogrupp J medtas:
varmeanlegg, kjøle- og fryseanlegg,
elektriske anlegg, sanitæranlegg,
heiseanlegg og liknande. Det sentral
kjenneteikn ved faste tekniske
innstallasjonar er at dess er ein er ein del
av bygningen og tjener bygningens
funksjonalitet som bygning i motsetnad til
”fast teknisk utstyr” som tjener den
aktuelle virksomhet i bygget. For
driftsbygningar skal det opprettast egen
saldogruppeJ.”
Nytt av året
I felt III under ”Vidare fordeling av
kostprisen for fast eigedom” er det lagt til
ein saldogruppe D som gjeld før fast
teknisk utstyr i driftsbygningar.
Avsnitt III B:
Under dette avsnittet skal kostprisen for
skogeigedomar fordelast ved skjønn.
Herlegdomar og rettar knytte til
skogbruks-arealet skal takast med i
verdien av skog og grunn. Dette gjeld også
skogsvegar.
Inneståande skogavgiftsmidlar skal ikkje
førast opp med eige beløp. Beløpet er eit
vilkårsbunde krav og kjem, når midlane
skal nyttast, med som inntekt frå skogen
hos den nye eigaren.
Husvære i skogen som mest blir nytta
under skogsdrifta, kan førast opp for
seinare avskriving (føringa skjer da under
driftsbygningane). Nye driftsmåtar i
skogbruket har likevel ført til at svært få
skogeigarar faktisk nyttar slike hus til
overnatting i samband med skogsdrift.
Slikt husvære i skogen skal ikkje førast
opp til avskriving dersom det hovudsakleg
skal tene skogeigaren sitt ferie- og
fritidsføremål.
Avsnitt III C:
Dersom det på eigedomen finst kjende,
drivverdige førekomstar av sand, grus,
stein, torv o.l. av noko vesentleg omfang,
skal desse takast med under dette
avsnittet med ein høveleg del av den samla
overtakingssummen. Det same gjeld når
det ved overdraginga følgjer med meir enn
to utleigehytter, pelsdyrgard, sagbruk,
fiskeoppdrett, campingplass, konsentrerte
område med eit monaleg antall
bygslingstomter som ikkje kan sjåast som
ein integrert del av eit alminneleg
gardsbruk, eller anna næring/verksemd
som følgjer med ved overtakinga av den
samla eigedomen.
IV Opplysningar om
kapitalinntekter som følgjer
eigedomen og om framtidig
hovuddriftsform
Dersom større kapitalinntekter følgjer
eigedomen, må årleg beløp gjevast opp
sidan dette har vesentleg verdi for
kostprisfordelinga.
V, VI og VII Oppdeling av
kostprisen for driftslausøyren
og for andre eigneluter
Verdsetjinga og grovfordelinga av
driftslausøyren er handsama framanfor
under avsnitt II B. Dei allmenne
retningslinjene som er gitt framanfor
under avsnitt III om fordeling av kostpris
ved skjønn, gjeld også når den kostprisen
som er ført på dei einskilde grupper av
driftslausøyre i skjemaet sitt avsnitt II B
postane 1-3, skal fordelast vidare på dei
einskilde eigneluter.
VIII Jordbruks- og
skogbruksareal på overteke
eigedom
Oppgåver over eigedomen sine areal og
nyttbare tilvekst i skogen er nødvendig
m.a. av omsyn til fordelinga av kostprisen
for fast eigedom etter skjønn. Vidare er
storleiken på tilveksten avgjerande for
omskogen skal liknast saman med
jordbruket eller om den skal liknast
særskild.
IX Andre opplysningar og
merknader
Gi her opp årstal for eventuell tidlegare
overtaking av driftslausøyre. Andre
opplysningar som kan ha noko å seie for
fordelinga, skal også takast inn her.
Skattestyremaktene sin handsaming
av skjemaet
Ved den første likninga av den nye eigaren
vil skattestyresmaktene måtte ta
standpunkt både til åpnings- og
sluttbalanse i rekneskapen. Tilsvarande
gjeld når eigaren først på eit seinare
tidspunkt starter opp næringsverksemd på
eigedomen (overgang frå ”ikkje økonomisk
verksemd” til å drive næringsverksemd i
skattelova si meining).
Dersom verdifastsetjinga frå
skattekontoret ikkje ligg føre i det
likningshandsaminga blir gjort, tek
skattestyresmaktene atterhald om moglege
seinare endringar.
Finn den nye eigaren at han kan godta dei
endringar som skattestyresmaktene i
tilfelle kan ha gjort ved gjennomgangen av
likninga for overtakingsåret, må
vedkomande gjere tilsvarande endringar i
sin balanse, og i avskrivingsgrunnlaget på
avskrivingsskjemaet.
Side 3

Kapitaliseringsfaktorar for kårytingar
Tabellen viser kapitaliseringsfaktor for menn over 30 år og kvinner over 36 år
Kårfolka sin alder
ved overdraginga
Kor lenge
kåret skal
Kapitali-
serings-
Kårfolka sin alder
ved overdraginga
Kor lenge
kåret skal
Kapitaliserings-
Kårfolka sin alder
ved overdraginga
Kor lenge
kåret skal
Kapitali-
serings-
Menn Kvinner vare faktor Menn Kvinner vare faktor Menn Kvinner vare faktor
30 36 45 21-549 46 52 30 17.984 65 70 15 11.563
31-32 37 44 21.371 47-48 53 29 17.663 66-67 71 14 10.986
33 38 43 21.186 49 54 28 17.330 68-69 72-73 13 10.385
34 39 42 20.993 50 55-56 27 16.983 70 74-75 12 9.760
35 40 41 20.793 51 57 26 16.622 71-72 76 11 9.111
36 41 40 20.585 52 58 25 16.247 73-74 77-78 10 8.435
37 42-43 39 20.368 53 59 24 15.857 75-76 79-80 9 7.733
38 44 38 20.143 54-55 60 23 15.451 77-78 81-82 8 7.002
39 45 37 19.908 56 61 22 15.029 79-80 83-84 7 6.242
40 46 36 19.665 57 62 21 14.590 81-83 85-86 6 5.451
41 47 35 19.411 58 63-64 20 14.134 84-87 87-89 5 4.630
42 48 34 19.148 59-60 65 19 13.659 88-91 90-93 4 3.775
43 49 33 18.874 61 66 18 13.166 92-97 94-98 3 2.886
44 50 32 18.589 62 67 17 12.652 98-104 99-104 2 1.962
45 51 31 18.290 63-64 68-69 16 12.118 105-106 105-106 1 1.000
Tala ovanfor er henta frå arveavgiftslova § 13, der interesserte også kan finne tal for menn under 30 år og for kvinner under 36 år.
Side 4