IKON - Atrium

Grønskedraum
Konseptkunst av Christer Sveen til Drømmefall
- Den lengste reisen (2006).
Bilete: Funcom
«Det var en tid, kanskje fra 1992 til 2006,
at det virket veldig klart hva dataspillenes
fremtid ville inneholde: vi trodde at alle
dataspill til slutt ville bli tredimensjonale;
grafikken ville fortsette å forbedre
seg når det gjaldt kvalitet helt til man
nådde det punktet hvor dataspill var
nesten like realistiske som, og vanskelige
å skille fra, den virkelige verden.» Slik
opnar spelforskar Jesper Juul sitt bidrag
til utstillingskatalogen til Press Play –
Kunsten i Dataspill, utstillinga som opna
på Permanenten Vestlandske Kunstindustrimuseum
18.september. Utstilinga
blir ståande til 20. februar.
Supermann og VR-klining
Slik eg hugsar det, var det mykje ståhei
om virtuelle verder ein knapt kunne skille
frå denne i perioden som Juul skisserer,
og herifrå er vegen til trua på datagrafikkens
uendelege utviklingslinje kort. Ein
episode av Supermann-TV-serien som
gjekk på TV2 på slutten av 90-talet (Lois
and Clark: The New Adventures of Superman)
verkar typisk for
trenden.
I episoden vert
radarparet fanga i ei
komplett fotorealistisk
Virtual Realityverd
av eit kombinert
datageni og superskurk.
Skurkenerden
trur Lois har nokre
datakodar han vil
ha tak i, og det heile
ender med masse veiving
med armar i den
verkelege verda – klining
i Virtual Reality
– før klimakset der alle hovudkarakterane
flyt rundt i eit slags datagrafikk-limbo og
må bli redda av den småsøte datanerden
frå The Daily Planet (med midtskill, må
vite).
Avsporingar til side – når det gjeld
fantasien om fotorealistiske spelverder
må vi vel vedkjenne at den fremdeles er
på draumestadiet. Rundt ti år etter første
del av The Matrix, fekk vi i år servert
liknande fantasiar på filmlerretet i Inception
– og folk gjekk mann av huse.
Store
spelproduksjonar
blir stadig meir
samanliknbare med
Hollywoodfilmar med
tanke på budsjett og
visuelt effektmakeri.
Hollywood vs. indie, igjeN
Store spelproduksjonar blir stadig meir
samanliknbare med Hollywoodfilmar
med tanke på budsjett og visuelt effektmakeri.
Prislappen har auka i takt med
stadig kraftigare konsollar og omstendelege
produksjonsprosessar, ofte grunna
jakta på realisme i spelopplevinga. Samtidig
finst det trendar som går andre vegar,
og desse blir gjeve mykje merksemd både
i utstillinga og katalogen til Permanentens
Press Play. Frå teikneserieaktige,
forenkla stilar og retro 8-bits grafikk, via
det meir kunstnerisk ekspressive, til spel
som – paradoksalt nok for digitale spel
– etterliknar analoge media som teikning,
akvarell og collage.
Motsetnaden til dei store spelproduksjonane
er det Juul kallar «demoscenen»,
eit undergrunnsmiljø av programmerarar,
grafiske kunstnarar og andre i spelmiljøet
som møtast og konkurrerer om å lage nettopp
speldemoar. Dette miljøet meiner
han har vore viktig for oppblomstringa av
ein nordisk spelindustri
dei siste ti-femten åra,
og fokuset på denne
eksperimentelle framgangsmåten
er tydeleg
hos utviklarar som svenske
Cactus og finske
Petri Purho sine Kloonigames
(sistnemnte
lagar eit spel på sju
dagar kvar månad, og
legg det ut for nedlasting).
Låg- eller nullbudsjettspel
som dette har
klart råd til å vere meir
eksperimentelle sidan det ikkje er ein
stor finansiell risiko involvert i produksjonen,
noko som naturlegvis òg fører med
seg mindre avansert grafikk og lyd. Press
Play prøver å inkludere begge desse tendensane.
Spel i galleriet
I Permanenten er store delar av utstillingsrommet
via til å vise spennvidda i
spelgrafikken, eller «game art», utan å
miste heilskapen av syne. Både konseptkunst,
skisser og speltrailerar er utstilte
ved sidan av eit utval skjermbilete frå
dei endelege produkta. Kurator Kari Skarprud
Pettersen er snar med å presisere at
det dermed ikkje er sagt at det visuelle
produktet er det einaste dei ser på, sjølv
om det naturleg nok vert eit visst fokus
29