Nynorskrettskrivinga - Språkrådet

89
samsvaret dårlegare, for dei skal ha tostavingsform i presens i nynorsk dersom dei har
langform i infinitiv:
glede – gleder, gle – gler
I dei verba som har ein annan konsonant enn d i den valfrie sluttstavinga, kjem
konsonanten inn att i andre former av ordet, både i preteritum, perfektum partisipp,
presens partisipp og nomen agentis-avleiingar, f.eks. tok, teke, takande, mottakar,
flygar, flygande, havande, innehavar osv.
d) Ordgruppe. Lydforma på desse orda gjev ein peikepinn om særdrag og dvs. om
bøyingsmåte.
e) Som identitetsuttrykk. Langformene i infinitiv har fått funksjon som særdrag for
tradisjonell eller klassisk nynorsk. Dessutan høyrer nokre av langformene heime i
høgtidleg stil.
f) Nytt Her blir ikkje innført noko nytt i norma, anna enn at [bjode] og trede går ut.
Konklusjon
Grunnlaget for langformer er svakt i talemålet til å gje dei rettkomen plass i norma. Men
i skriftmålet er nok bruken stor nok til å forsvara ein plass i norma. Me kan også seia at
(det litt abstrakte) systemsamsvaret med mange dialektar (jf. ovanfor) gjev støtte for at
langformene får ha plass i norma, og ettersom nokre av verba er mykje brukte i
høgtidleg stil i langform, talar det for at typen får halda på den tradisjonelle plassen.
Utlydande -d i preteritumsformene av sterke verb i denne gruppa burde vera
valfritt ut frå systematikken i språket, altså slik at glide går saman med gleid, og gli går
saman med glei. Denne valfridomen gjekk ut med 2000-framlegget, og etter prinsipp I b
i vedtaket frå 13.5.02 skal det ikkje takast opp att til vurdering her.
2.2.4.c Gje(ve) – gi, gange – gå og stande – stå blir sette opp som skilde verb
Status i dag
Gje(ve) og gi er begge godtekne i norma, og dei blir førte opp som variantar av same
verbet.
Infinitivane [gange] og [stande] er sette opp som klammeform av gå og stå.
Framlegg
Desse verbformene skal i nynorskrettskrivinga reknast som ulike verb med separat
oppføring: gje(ve), gi, gange, gå, stande, stå.
Normhistorikk
[Gi] med presensforma [gir] kom inn som ny form i 1917 og vart klammeform til gjeva.