Nynorskrettskrivinga - Språkrådet

45
c) Den indre bygnaden. Den indre bygnaden i språket blir ikkje skipla av eventuelle
endringar på dette punktet, for det er uansett ein del ord med obligatorisk dobbel m
(f.eks. lammet) eller med obligatorisk enkel m (f.eks. same).
d) Ordgruppe. Desse orda har ingen andre gjennomgåande eigenskap enn nettopp
alternativ skrivemåte av m. Det er såleis ikkje tale om ei tydeleg gruppe som ein kan
bestemma orda i ut frå andre attkjennelege særdrag. Men at me har alternative
skrivemåtar i mange ord med nett denne konsonanten, er nok velkjent, slik at
språkbrukarane er opne for denne variasjonen. Men pga. at orda ikkje har tydeleg
gruppestatus, er det her relevant å leggja vekt på prinsippet om frekvens, jf. prinsipp 4
under punkt 1.6.
Skrivemåten -domen/-dommen er her avgrensa til dette eine suffikset, og såleis er
det ei svært klår ordgruppe, dessutan er ordgruppa med dette suffikset nokså frekvent.
e) Som identitetsuttrykk. Enkel m blir nok oppfatta som ei markering av tradisjonell stil i
somme ord, f.eks. sumar og sume. Elles er dei fleste variantane nokså nøytrale og ikkje
typiske identitetsuttrykk.
Skrivemåten -domen eller -dommen her er kanskje ikkje brukt som noka
markering av regionalitet eller modernitet. Men den som ynskjer å markera
tradisjonalitet, vil neppe bruka mm.
f) Nytt Her blir det nokre endringar jamført med rettskrivinga i dag ved at gruppa av
valfrie ord blir redusert, og at 29 enkeltformer blir tekne ut or norma. Men ettersom dei
29 orda er lite frekvente, skulle dei praktiske konsekvensane vera reduserte.
Konklusjon
På møtet 13.5.02 vedtok seksjonen at lite frekvente former med enkel m skulle gå ut or
norma.
Utbreiinga i både talemålet og skriftmålet talar for at ein held oppe ein viss valfridom
her. Å "rydda opp" for å laga eit heilt enkelt system, har også vist seg å vera svært
vanskeleg, for tendensane er så ulike frå ord til ord. Det einaste som kan gjerast for
ikkje å "overdriva" valfridomen, er å ta ut valfrie former i svært lite frekvente ord,
ettersom gruppa ikkje har andre felles særmerke enn denne m-en. Dei orda me då står att
med i framlegget til kva ord som skal ha valfrie skrivemåtar, er slike me meiner er
nokså frekvente og/eller viktige som identitets- og stilmarkørar. Jamfør elles punkt
3.3.1.
Mindretalsframlegget frå 13.5.02 gjekk inn for at formene med enkel m gjekk ut,
jf. vedlegg 3.
Det er parallelliteten med valfridomen m/mm i enkeltord som gjer det naturleg å la
den også omfatta suffikset -dom. I 2000 gjekk årsmøtet inn for å setja skrivemåten med
mm i klammer, men det er truleg ikkje rett å sløyfa han frå norma. Han er trass alt så