Nynorskrettskrivinga - Språkrådet
Nynorskrettskrivinga - Språkrådet Nynorskrettskrivinga - Språkrådet
42 brame/bramme (sjå godt ut, skryta) brudgom–brudgomen/brudgommen -døme/-dømme (t.d. bispedøm(m)e) fremje/fremme hamar/hammar home/homme (få hest til å ryggja) kiming/kimming (synsrand) kome/komme leme/lemme (partera) lem–lemen/lemmen (kroppsdel) lom–lomen/lommen medlem–medlemen/medlemmen søme/sømme temje [temme] Ord med suffikset -dom får også valfri enkel eller dobbel m i bøygde former: fridomen/fridommen, kristendomen/kristendommen. Ein del ord har enkel konsonant som klammeform:
43 dom – dommen [domen] dommar [domar] dommedag [domedag] dømme [døme] v. gammal [gamal] kram – krammet [kramet] n. kram - kramme [krame] adj. kummar [kumar] lam – lamme [lame] adj. lamme [lame] (gjera lam) plomme [plome] ram – [rame] adj. ramme [rame] (vera ram i smaken) ramme [råme] (setja ramme på) rom – rommet [romet] n. romme [rome] rømme [røme] rømme [rjome] skum – skummet [skumet] n. (laga skum) skumme [skume] stam – stamme [stame] adj. stamme [stame] stram – stramme [strame] adj. sommar [sumar] somme [sume] tam – tamme [tame] adj. temje [temme] tom – tomme [tome] adj. tømme [tøme] Framlegg Desse orda og bøyingsformene skal ha valfridom mellom enkel og dobbel m innanfor den nye rettskrivinga: brudgom – brudgomen/brudgommen, -døme/-dømme, hamar /hammar, kome/komme, leme/lemme (partera), lem – lemen/lemmen (kroppsdel), lom – lomen/lommen, medlem –medlemen/medlemmen, sommar/sumar, somme/sume, søme /sømme, temje/temme. (29 av formene ovanfor under Status går dermed ut, jf. kap. 3.) Det står ikkje i vedtaket, men me går altså inn for å omvurdera 2000-framlegget om -dom m1 el -dommen -dommar > -dom m1 el [-dommen -dommar] (jf. konklusjonen). Normhistorikk I landsmålet rådde stort sett enkel m til 1917; då kom dobbel m inn i ein del ord. Enkel m var hovudform og mm klammeform fram til 1959, då vart det snudd tvert om for ein del ord, som vist ovanfor der begge skrivemåtane vart jamstilte i læreboknormalen. Denne oppvurderinga av dobbelkonsonantar gav svært tydelege utslag i mengda av oppføringar i ordlistene. Skrivemåten med dobbel m i suffikset -dom som kom inn i 1917, vart då kalla "valfri form" og difor sett i klammer. I 1938 gjekk forma med mm ut att, medan Framlegget i 1957 har jamstilte former med enkel eller dobbel m i suffikset i bøyingsformer av ord som ungdom, rikdom, fridom. Årsmøtet i 2000 gjekk inn for å setja endå fleire av formene med enkel m i klammer, nemleg [brame, brudgomen, hamar, home, kiming, lemen, leme, lomen, søme]. Talemålsgrunnlag Hovudmønsteret for enkel og dobbel konsonant (eller lang og kort vokal framfor) er at
- Page 1 and 2: Nynorskrettskrivinga Utgreiing om o
- Page 3 and 4: 3 2.2.1.d -a/-i i bunden form einta
- Page 5 and 6: 5 5 SAMANDRAG …………………
- Page 7 and 8: 7 ar 2002. Saka var så viktig at d
- Page 9 and 10: 9 leggja merke til - kanskje stussa
- Page 11 and 12: 11 som me tolkar normene ut frå -
- Page 13 and 14: 13 og spurde dei ut på ymse måtar
- Page 15 and 16: 15 1.3 Den historiske utviklinga av
- Page 17 and 18: 17 nytta ein del av folk som ville
- Page 19 and 20: 19 I åra etter 1997 gjekk fagnemnd
- Page 21 and 22: 21 og munnleg nynorsk i oppvekstmil
- Page 23 and 24: 23 valfridomen av omsyn til konsekv
- Page 25 and 26: 25 bokmål, blir han ofte ikkje opp
- Page 27 and 28: 27 norma, er eit system med klammef
- Page 29 and 30: 29 Nynorskseksjonen gav i februar 2
- Page 31 and 32: 31 2 FRAMLEGG TIL VALFRIE FORMER 2.
- Page 33 and 34: 33 Gjennomsnittsalderen på informa
- Page 35 and 36: 35 har slått inn på: gi ø størr
- Page 37 and 38: 37 normalstatus. Men y-formene er o
- Page 39 and 40: 39 kong [kaun] og rogn [raun], og k
- Page 41: 41 c) Den indre bygnaden. Den indre
- Page 45 and 46: 45 c) Den indre bygnaden. Den indre
- Page 47 and 48: 47 ikkje er tilrådeleg å tvinga f
- Page 49 and 50: 49 knekkje, kvekkje, lekkje, nykkje
- Page 51 and 52: 51 (“mjuk”, med j) er det i ves
- Page 53 and 54: 53 her gjev dei fleste av dei j-lau
- Page 55 and 56: 55 Normhistorikk Somme substantiv k
- Page 57 and 58: 57 2.2.1.b Hankjønnsord med -ar/-e
- Page 59 and 60: 59 Dette er henta frå ein diskusjo
- Page 61 and 62: 61 nynorsk. Rettnok er orda med utg
- Page 63 and 64: 63 1938 sener myrar [myrer] 1959 Fr
- Page 65 and 66: 65 Det kan derfor ikke være tale o
- Page 67 and 68: 67 e) Som identitetsuttrykk. I-mål
- Page 69 and 70: 69 Skriftmålsgrunnlag Vikør konkl
- Page 71 and 72: 71 opp valfri -e/-i, og -ent kom in
- Page 73 and 74: 73 c) Den indre bygnaden. Tendensen
- Page 75: 75 grunnlag for en særskilt ‘læ
- Page 78 and 79: 78 b) Skriftleg bruk. Begge systema
- Page 80 and 81: 80 pronomena likt. 2.2.3.d nokon/no
- Page 82 and 83: 82 noken i hankjønn. Ifølgje Wet
- Page 84 and 85: 84 sterkare igjennom i linne hokjø
- Page 86 and 87: 86 På grunn av at kløyvd infiniti
- Page 88 and 89: 88 informantane frå Agder-fylka og
- Page 90 and 91: 90 Kortforma gje vart godkjend i 19
42<br />
brame/bramme (sjå godt ut, skryta)<br />
brudgom–brudgomen/brudgommen<br />
-døme/-dømme (t.d. bispedøm(m)e)<br />
fremje/fremme<br />
hamar/hammar<br />
home/homme (få hest til å ryggja)<br />
kiming/kimming (synsrand)<br />
kome/komme<br />
leme/lemme (partera)<br />
lem–lemen/lemmen (kroppsdel)<br />
lom–lomen/lommen<br />
medlem–medlemen/medlemmen<br />
søme/sømme<br />
temje [temme]<br />
Ord med suffikset -dom får også valfri enkel eller dobbel m i bøygde former:<br />
fridomen/fridommen, kristendomen/kristendommen.<br />
Ein del ord har enkel konsonant som klammeform:
Change language