Nynorskrettskrivinga - Språkrådet

163
4.2 Syn for segn i teksten
Under dette punktet vil me visa korleis ein fritt vald og autentisk nynorsktekst av i dag
blir etter det formvalet utgreiinga gjer framlegg om. Poenget er altså å visa kva
normendringane gjer med det vanlegaste synsbiletet me har av nynorsk, nemleg tekstar.
Me har teke utgangspunkt i dei første avsnitta av artikkelen ”Berre ein kval” av
Per Anders Todal i vekeavisa Dag og Tid 14.9.02. Teksten er først sitert nøyaktig slik
han stod. Ingen av formene som er brukte i denne DT-teksten, blir endra med dette
framlegget til revisjon av nynorsknorma. (Kursiveringane har me sett inn med tanke på
jamføringa nedanfor.)
Versjon 1: Dag og Tid-versjonen
Han Keiko er no ikkje anna, han stakkar. Han er berre ein kval. Men etter
20 år blant menneske har Keiko sjølv gløymt det. Og hysterisk sentimentale
som vi er, nektar vi menneske å innrømme det.
Celebritet har ei magisk tiltrekkingskraft, det må sjølv Dag og Tid
erkjenne. Vi køyrer den svingete vegen langs Skålvikfjorden i Halsa på
Nordmøre, på leiting etter spekkhoggaren Keiko. Stjernekvalen er ikkje
vanskeleg å finne. På ei lita flytebrygge eit stykke ut langs vestsida av
fjorden har kring 30 kvalpilgrimar stimla saman, og attraksjonen sjølv stiller
trufast opp. Keiko er lett attkjenneleg – den dvaskt hengande ryggfinnen og
radiosendaren på ryggen fortel oss at dette er kvalen over alle kvalar og dei
fleste menneske.
Besøket vårt finn stad fredag 6. september. Det skal syne seg å bli den
siste dagen med lovleg nærkontakt, dagen før forbodet mot å kome nærare
Keiko enn 50 meter trer i kraft. Men denne fredagen er det ikkje eingong
fem centimeter mellom kvalen og dei mest nyfikne. Barna vil klappe Keiko,
basta. Og Keiko vil meir enn gjerne klappast.
Ein av dei tilreisande lurer på kvifor ingen har sett
marknadspotensialet her på brygga, og i det minste opna ein liten kiosk. –
Dette er Nordmøre, ikkje Sunnmøre, svarer ein tilskodar tørt.
Men kanskje ønskjer alle nordmøringar eigentleg å vere
sunnmøringar. Kanskje var det sunnmøring han prøvde å vere, Halsagardbrukaren
som på fjernsynet tilbaud bukta nedanfor garden sin som asyl
for Keiko, venteleg med inngangspengar for gjestene. No kjem han nedom
brygga og kikar skeptisk på kvalen.
I versjon 2 nedanfor er teksten skriven over i "tradisjonell" lei innanfor det
framlegga til valfridom tillèt, og i versjon 3 er han lagd over i "moderne" eller
"regional" retning, som valfridomen opnar for. Versjonane 4, 5 og 6 viser det