Nynorskrettskrivinga - Språkrådet

120
Skorne/skoa/skoene:
44 % av dei spurde ville sagt sko(e)n(e), 27 % skoa/skoi, 14,5 % skorne, 6,5 % skonå og
5 % skonan.
Myser og lyser
Dessverre har me ikkje noka undersøking som viser utbreiinga av dei andre orda i
talemåla. Når det gjeld lyser og myser, må ein nok kunna seia at dei frå gammalt av var
utbreidde talemålsformer, men at dei er meir sjeldne i daglegtalen i dag. Derimot finst
òg regelrett fleirtal med -er og utan vokalskifte (muser, luser).
Skriftmålsgrunnlag
Forma menn er mest utbreidd i skrift, og slik er det òg med lus og mus. Det er vidare
vanlegast å bøya vom som eit regelrett hokjønnsord. I Nynorsk frekvensordbok finn me
desse opplysningane:
feil (117) / feila (3) / feiler (3) menn (168)
musene (2) / mysene (1) skoa (4) / skor (11) / skorne (6)
vommene (2)
Av dei 117 belegga på feil kan sjølvsagt mange vera den ubundne forma i eintal, men
me legg merke til at det er ingen døme på feilane i bunden form fleirtal. Når det gjeld
menner, er ikkje den forma registrert. Utslaga for mus/myser og skoa/skorne er ikkje
tydelege. Og berre eintalsforma av lus er oppført.
Vurdering
Talemålsundersøkinga viser størst utbreiing for menn og skorne, men ho gjev òg god
støtte for menner og skoa. I skrift er det derimot lite som talar for talemålsforma
menner. Strukturelt følgjer fleirtalsforma skor hovudmønsteret for hankjønnsord på
vokal, og difor bør den forma bli eineform. Me manglar gode opplysningar om
talemålet, men bruken i skriftspråket er eintydig.
Lus – lyser var ved ein glepp ikkje behandla saman med dei tilsvarande formene mus –
myser i 2000-framlegget. Me rettar opp ein opplagd inkonsekvens frå den tid og ser
formene under eitt no.
Konklusjon
Fleirtalsformene menner, feilar – feilane, sko – skoa/skoi, vemmer – vemmene, myser –
mysene, lyser – lysene har såpass lita støtte i skrift- og talemål at me rår til å ta dei ut or
norma.