Nynorskrettskrivinga - Språkrådet

119
Framlegg
Desse fleirtalsformene går ut or rettskrivinga: menner, feilar – feilane, sko – skoa/skoi,
vemmer – vemmene, myser – mysene, lyser – lysene
Normhistorikk
menner
Den gamle forma i nynorsk er menner. Den kortare fleirtalsforma finn me først i Matias
Skard Nynorsk ordbok 1920: mann m (fl menn el menner).
feilar – feilane
At hankjønnsordet feil kunne ha alternativ inkjekjønnsbøying i fleirtal, kom først inn i
Matias Skard Nynorsk ordbok 1945: feil m (fl feil(ar))
Det Norske Samlaget Nynorsk ordliste 1947: feil en
Matias Skard Nynorsk ordbok 1954: feil m (fl feil(ar) bfl feila(ane))
sko – skoa/skoi
Den tradisjonelle nynorskbøyinga har vore: sko – skoen – skor – skorne.
I 1977 vedtok Språkrådet dette bøyingsmønsteret: sko – fl. sko – skoa el. skor – skorne.
vemmer – vemmene
Bøyinga med vokalskifte frå o til e rådde i nynorsk fram til rundt 1960. Den valfrie
regelrette fleirtalsforma vommer har kome inn i rettskrivinga mellom 1961 og 1965.
myser – mysene og lyser – lysene
Mus og lus kom inn som fleirtalsformer etter 1959-normalen og før 1963-utgåva av
Helleviks nynorskordliste.
Alle orda ovanfor (og møbel nedanfor) vart behandla av fagnemnda og Språkrådet
då arbeidet med revisjon av nynorsknorma tok til i 1997. I samsvar med mandatet frå
nynorskseksjonen skulle fagnemnda få ned talet på valfrie former innanfor
læreboknormalen. Dei formene me no gjer framlegg om å ta ut, vart gjorde til
klammeformer i 2000-framlegget.
Talemålsgrunnlag
I den språkgeografiske undersøkinga som Språkrådet fekk gjennomført hausten 1999,
vart informantane spurde om bruken av fleirtalsformene av substantiva mann og sko.
Resultatet vart:
Menn(er):
40 % av informantane ville sagt menn, 37,5 % menner, og 11 % ville brukt forma
manna.