NB-BibliothecaNova 0414nett

Geografiske emneord
Samisk bibliografi har også ei eiga geografisk emneordliste. Dei aller fleste
stadene og områda ligg i Noreg, men område i Sverige og Finland er også
godt representert. Vi legg stadnamna i eit hierarki med forma Fylke – Kommune
– Stad, til dømes slik: 651 $a Troms ;; Lavangen ;; Spansdalen. Når det
gjeld stad innan ein kommune, er vi svært spesifikke og går ned til gard,
husmannsplass eller buplass i utmarka. Dermed er bibliografien med og
dokumenterer samisk historie, aktivitet og busetjing.
Vi må i ein del tilfelle tilpasse hierarkiet noko. Område som omfattar meir enn
ein kommune, registrerer vi som Nordland ;; Ofoten dersom det er ein region,
eller som Nord-Trøndelag ;; Namsen for andre naturformasjonar. Strekker eit
område seg over to eller fleire fylke, går vi rett på området, t.d. Trollheimen.
Like eins er det når ein naturformasjon ligg i to land: Tanavassdraget.
Vi lagar òg geografiske emneord for dei ulike samiske distrikta: Sørsamiske,
Lulesamiske, Markesamiske, Sjøsamiske og Østsamiske distrikter fordi det
kan vere nyttig for brukarane av bibliografien. Emneord for konkret stad
kjem i tillegg.
Tidlegare brukte vi hovudsakleg atlas for å fastsetje skrivemåten for stadnamn.
Vi har dei siste par åra tatt i bruk databasen Sentralt stedsnavnregister
(SSR) som blir drive av Kartverket. Fordelen er at denne basen inneheld fleire
stadnamn enn andre oppslagsverk, og at nye vedtak blir tatt inn løpande.
Men det ligg òg ein del forelda vedtak der.
For geografiske emneord har vi eit par utfordringar. For det første gjeld
det korleis vi registrerer det geografiske hierarkiet. Vår praksis er ikkje i
samsvar med MARC21 som i felt 651 har eit omvendt hierarki, men med
eitt overordna ledd. I dømet Spansdalen må vi velje om kommunen eller
fylket skal vera dette leddet. Men MARC21 har òg eit felt 662 for å registrere
hierarkiske geografiske emneord, og der er det delfelt for ikkje-juridiske
naturformasjonar, t.d. elver, sjøar og fjell.
Den andre utfordringa dreier seg om likestilte, fleirspråklege stadnamn.
Mange stader og lokalitetar har offisielt godkjende stadnamn på to eller
tre språk: samisk - norsk, samisk - kvensk, norsk - kvensk, samisk - norsk -
kvensk. Samisk står her for nordsamisk, lulesamisk eller sørsamisk alt etter
kvar i landet staden ligg. Offentlege instansar som utarbeider geografiske
128