Innstilling til ny rettskriving for det nynorske skriftmålet - Språkrådet

Innspela frå brukarane av nynorsk skriftmål har vore viktige for nemnda i arbeidet. Dei
har gitt oss eit inntrykk av kvar skoen trykkjer, og har korrigert kursen vår undervegs.
Dessutan har nemnda på den måten fått opplysningar om andre undersøkingar enn dei
me alt kjende til.
Nemndleiaren og prosjektsekretæren har besøkt mange viktige aktørar innanfor den
nynorske offentlegheita: aviser, forlag, universitet, høgskular, vidaregåande skule,
språkkonsulentbyrå, kringkasting, forfattarrepresentantar og representantar for
rettskrivingsnemnda frå 2002. I alt er det gjennomført 25 slike møte. Dessutan har dei
hatt tre møte med fagrådet for normering og språkobservasjon i Språkrådet, eitt møte
med fagrådet for skule og offentleg forvaltning, og leiaren har hatt to møte med styret i
Språkrådet.
Nemnda har såleis fått tilbakemeldingar på framlegga sine gjennom heile prosessen. På
sju møte i perioden februar til oktober 2010 hadde nemnda gått gjennom dei emna som
var behandla i 2002-rettskrivinga, og supplert der det var nødvendig. På møta i
november og desember gjekk nemnda gjennom alle framlegg for andre gong, og innspel
frå Nynorsk 2011, e-post og møte var då med i vurderingsgrunnlaget. På det tiande
arbeidsmøtet, i januar 2011, godkjende nemnda innstillinga, som deretter blir send ut på
høyring. Når nemnda sender innstillinga ut på høyring, har ho hatt elleve møte
(medrekna opningsseminaret 20. januar 2010).
1. februar 2011 blir innstillinga lagd ut på høyring. Alle instansar som var inviterte til å
koma med synspunkt på 2002-innstillinga, er òg inviterte til å ta del i høyringa.
1.2 Den historiske utviklinga
Ivar Aasen la grunnlaget for det nynorske skriftmålet. Han reiste land og strand rundt og
dokumenterte dei norske dialektane. Deretter utarbeidde han ein grammatikk og ei
ordbok for det norske landsmålet. For Aasen var det overordna målet med normalen å
skapa eit stramt og einskapleg system. «Sprogformen bør kun være een», skreiv han i
«Om Sprogets Dyrkning» i 1860. Derfor gjennomførte han til dømes a-infinitiv som
eineform. Men sjølv han var ikkje heilt konsekvent: Til dømes hadde han med både
da/daa, no/naa og so/saa i Norsk Ordbog.
Dei som tok landsmålet i bruk, var likevel ikkje samde om korleis det skulle skrivast, og
det vart to retningar i diskusjonen frå fyrste dag: dei som gjekk inn for eit system med
eineformer, og dei som ønskte at dei ulike dialektane skulle reflekterast i større grad.
Det fanst etter kvart fleire uoffisielle normalar, representerte ved skribentar som Vinje,
Fjørtoft og Garborg. Men det var Aasens norm som hadde størst autoritet då landsmålet
vart jamstilt med «vort almindelige Skrift- og Bogsprog» i 1885.
23