Innstilling til ny rettskriving for det nynorske skriftmålet - Språkrådet
Innstilling til ny rettskriving for det nynorske skriftmålet - Språkrådet
Innstilling til ny rettskriving for det nynorske skriftmålet - Språkrådet
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
glei(d), gnei(d), lei(d), rei(d), sklei(d), skrei(d), strei(d), svei(d), vrei(d)<br />
Framlegg <strong>til</strong> <strong>ny</strong> <strong>rettskriving</strong><br />
‣ Preteritums<strong>for</strong>mene bad, drog og gav skal framleis vera eine<strong>for</strong>mer i <strong>ny</strong>norsk<strong>rettskriving</strong>a.<br />
Preteritums<strong>for</strong>ma [sto] fell bort, og stod blir eine<strong>for</strong>m.<br />
‣ Verba med valfri sluttkonsonant etter diftongen ei i preteritum skal framleis ha<br />
valfrie <strong>for</strong>mer med eller utan sluttkonsonant: glei/gleid.<br />
Normhistorikk<br />
Denne tabellen viser utviklinga av stum sluttkonsonant i preteritum av sterke verb:<br />
Aasen 1917 1938 1959<br />
bad<br />
drog<br />
gav<br />
stod<br />
stod [sto]<br />
gleid<br />
glei el. gleid<br />
I 1917-<strong>rettskriving</strong>a vart <strong>det</strong> gjort ein god del <strong>for</strong> å få mest mogleg samsvar mellom<br />
<strong>ny</strong>norsk og bokmål når <strong>det</strong> galdt <strong>for</strong>mer med og utan stum d. I førearbei<strong>det</strong> <strong>til</strong> 1938-<br />
<strong>rettskriving</strong>a vart <strong>det</strong>te arbei<strong>det</strong> følgt opp. Det vart peika på at d mellom vokalar eller i<br />
utlyd etter vokal og diftong er eit vanskeleg punkt.<br />
[…] i mange stutte rotord og verb i infinitiv er <strong>det</strong> naturleg å stryke d, men i mange<br />
avleidingar og samansetningar er <strong>det</strong> bruk <strong>for</strong> han, anten av di han høyrest i uttalen, eller<br />
av di han er <strong>ny</strong>ttig <strong>for</strong> <strong>for</strong>ståing og samanheng. Snart å skriva d og snart å stryka han,<br />
synest då samanhengslaust og upedagogisk. (Tilråding om <strong>ny</strong> rettskrivning 1935, s. 28–<br />
29)<br />
Framlegg <strong>til</strong> læreboknormal 1957 seier om bad, drog, gav og stod:<br />
For <strong>ny</strong>no. er <strong>det</strong> ikkje lett å gå over <strong>til</strong> <strong>for</strong>mene ba, ga, dro. Det skulle ikkje vera noko i<br />
vegen <strong>for</strong> å halda oppe ei <strong>for</strong>tids<strong>for</strong>m med d enda om ein i infinitiv og presens har<br />
kort<strong>for</strong>m. Som nemnt kjem konsonanten inn att i mange avleiingar. Det kan òg nemnast<br />
at sv. [svensk] som kort<strong>for</strong>m <strong>til</strong> bedja har be, <strong>til</strong> giva: ge, <strong>til</strong> draga: dra, men <strong>for</strong>tid berre<br />
bad, gav, drog. (Framlegg <strong>til</strong> læreboknormal 1957, s. 58)<br />
Vidare sa nemnda bak læreboknormalen:<br />
<strong>det</strong> kan vera <strong>for</strong>svarleg å stryke d’en i stod <strong>for</strong> di <strong>det</strong> no ikkje er d i noko av måla i infinitiv<br />
og partisipp; sto er òg den einaste av desse <strong>for</strong>tids<strong>for</strong>mene der <strong>det</strong> er <strong>til</strong>lati å sløyfe<br />
konsonanten i <strong>ny</strong>no. (sst. s. 58)<br />
167
Change language