Innstilling til ny rettskriving for det nynorske skriftmålet - Språkrådet

e(da), bla(da), blø(da), bre(da), by(da), dra(ga), fly(ga), flø(da), fø(da), gje(va), gjø(da),
gla(da), gle(da), gli(da), glø(da), gni(da), grø(da), ha(va), kle(da), kvi(da), la(da), la(ta),
li(da), lø(da), ri(da), rå(da), ska(da), skli(da), skri(da), skru(a) el. skruva, spa(da), ste(da),
stri(da), sva(da), svi(da), ta(ka), tre(da), træ(da), va(da), vri(da).
Framlegg til ny rettskriving
Dei lange infinitivsformene av desse verba går ut av rettskrivinga:
be, bla, blø, dra, flø, gjø, gla, gli, gni, ha, kle, kvi, lø, skli, skru, spa, ste, sva, svi, ta, tre, træ, vri
For nokre verb er det eit tydingsskilje mellom kortforma og langforma, for andre er det
utbreiing eller frekvens som fører til at langforma bør bli ståande. Det gjeld desse verba:
‣ bre(da), by/byda, fly/flyga, fø/føda, gje/gjeva, gle/gleda, glø/gløda, grø/grøda,
la/lada, la/lata, li/lida, ri/rida, rå/råda, skri/skrida, stri/strida, va/vada
‣ skada (som blir eineform)
Normhistorikk
Aasen brukte langforma av alle dei nemnde verba. 2002-innstillinga seier om utviklinga
frå langformer til valfridom mellom korte og lange former:
Matias Skard fører opp valfrie infinitivsformer av t.d. ha og hava, gli og glida, gle og gleda i
Nynorsk ordbok frå 1924. Elles kom kortformer som [dra], [la] og [ta] inn som klammeformer
med 1917-rettskrivinga. Tilråding om ny rettskrivning 1935 peikte på at sidan
bokmål hadde gjennomført kortformene ha og ta, måtte også nynorsk kunna gjera det i
aktiv, og tilrådinga føreslo «å gjera dei stutte infinitivsformene av verb som be(da),
bla(da), fø(da) obligatoriske, til liks med substantiv som (ein) bre(de)». Tilrådinga føreslo
vidare at kortformene av t.d. draga og lata (når lata blir brukt som hjelpeverb) skulle bli
obligatoriske. Men 1938-rettskrivinga gjekk inn for valfridom i kort- og langformer i
infinitiv av verb som dra(ga), la(ta), ta(ka). (2002-innstillinga, s. 87)
I 2002-framlegget gjekk nemnda inn for å halda på valfridomen mellom kort- og
langformer i infinitiv som gjeld i dag, med unntak av treda og [bjoda].
Skriftspråkleg tradisjon og praksis
Blant dei ti forfattarskapane frå 1930-åra som Vikør (1995b) undersøkte, fann han at ni
av forfattarane brukte kortformene. Berre Ragnvald Vaage heldt stort sett på
langformer. Åtte av dei ni forfattarane frå 1950-åra brukte kortformer. Her var det
Aslaug Høydal som heldt på langformene. Dei ti forfattarane frå 1970-åra brukte alle
kortformene.
Eit søk i nynorskkorpuset på tre/treda og fly/flyga gir desse treffa:
161