Innstilling til ny rettskriving for det nynorske skriftmålet - Språkrådet
Innstilling til ny rettskriving for det nynorske skriftmålet - Språkrådet
Innstilling til ny rettskriving for det nynorske skriftmålet - Språkrådet
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
skriftmål. Noko av grunnen <strong>til</strong> at kløyvd infinitiv ikkje er så synleg i samfunnet, er at<br />
bokmål er <strong>det</strong> dominerande <strong>skriftmålet</strong> i storparten av <strong>det</strong> områ<strong>det</strong> som har kløyvd<br />
infinitiv i talemålet. Sjølv om kløyvd infinitiv var side<strong>for</strong>m også i bokmål frå 1938 <strong>til</strong><br />
2005, har systemet vore svært sjeldsynt i bokmålstekstar. Ernst Håkon Jahr gir eit<br />
historisk oversyn i ein artikkel som ligg i arbeidsrommet og på nettsida <strong>til</strong> nemnda (Jahr<br />
2010). Han viser òg <strong>til</strong> at han har funne mykje infinitivs<strong>for</strong>mer på -a gjennom Googlesøk.<br />
Ingunn Ims har skrive hovudoppgåve om norske avisers språknormative prinsipp og<br />
praksis. Det synest som om kløyvd infinitiv er eit av dei talemålsdraga som slår gjennom<br />
i <strong>ny</strong>norske lokalaviser i <strong>det</strong> austnorske områ<strong>det</strong>. Avisa Valdres har kløyvd infinitiv i<br />
husnorma si. Hallingdølen har ikkje <strong>det</strong>, men oppmodar dei journalistane som meistrar<br />
kløyvd infinitiv, om å bruka <strong>det</strong>.<br />
I Nynorsk ordliste er <strong>det</strong> sagt i innleiinga <strong>til</strong> lista over ord som kan få -a: «Målføra med<br />
kløyvd infinitiv følgjer litt ulike reglar når <strong>det</strong> gjeld kva verb som får endinga -a. Kvar<br />
enkelt kan følgje målføret sitt i skrift.» Til dømes Tarjei Vesaas brukte kløyvd infinitiv,<br />
men hadde -e i telja-klassen, i samsvar med vesttelemålet.<br />
Nettopp <strong>det</strong> at folk skal kunna bruka kløyvd infinitiv etter talemålet sitt, er med på å<br />
komplisera gjennomføringa av denne varianten. Dei som skal rettleia, <strong>til</strong> dømes lærarar,<br />
har lite å gå etter dersom den som blir rettleidd, bruker kløyvd infinitiv på ein annan<br />
måte enn <strong>det</strong> ordlista set opp som <strong>det</strong> tradisjonelle mønsteret.<br />
Det har kome fram ulike syn på infinitivs<strong>for</strong>ma frå mange hald – frå Østfold og Telemark<br />
Mållag, som gjerne vil ha kløyvd infinitiv, <strong>til</strong> dei som vil ha berre a-infinitiv. Dei fleste<br />
innspela nemnda har fått på <strong>det</strong>te punktet, går ut på at <strong>ny</strong>norsk<strong>rettskriving</strong>a bør<br />
innehalda både a- og e-infinitiv.<br />
3.4.2 Presens på [-er] av sterke verb<br />
Status i dag<br />
Presens av sterke verb kan i dag ha klamme<strong>for</strong>m på [-er]: bit [biter], kjem [kjemer].<br />
Framlegg <strong>til</strong> <strong>ny</strong> <strong>rettskriving</strong><br />
Klamme<strong>for</strong>ma [-er] går ut, slik at kort<strong>for</strong>ma i presens blir eine<strong>for</strong>m: bit, kjem, dreg.<br />
Normhistorikk<br />
Presens [-er] av sterke verb kom inn som klamme<strong>for</strong>m i 1917-<strong>rettskriving</strong>a, og har sidan<br />
hatt den statusen.<br />
156
Change language