«Alle som likte De andres liv, burde se Barbara» MSN

«Et politisk og personlig drama
med stor kraft» Le Monde
PÅ KINO FRA 28. SEPTEMBER
«Alle som likte De andres liv,
burde se Barbara» MSN

Om kjærleik og mistru i DDR
I Barbaras opningsscene sit ei vakker blond kvinne på ein kvit benk. Uttrykket
i andletet hennar er bistert. Ho kjederøykjer. Frå eit vindauge ser to
menn ned på henne. Den eine er kledd i kvit legefrakk, den andre i svart.
«Har ho venner?», spør mannen i kvitt. «Nei, fengselsopphaldet hadde ein
øydeleggjande verknad på vennekretsen» svarar den svartkledde.
Kvinna på benken er Barbara. I det filmen startar er ho på veg til sin første
dag i ny jobb som lege på eit provinssjukehus. Barbara er på ein stad ho ikkje
vil vere, i eit land ho ønskjer å forlate. Problemet er at tryggingspolitiet Stasi
er fullstendig klar over det. Dei har sett inn store ressursar på å hindre
Barbara i å lukkast.
Barbara er ingen politisk dissident. Men ho blir likevel ein samfunnsfiende
i DDR. Brotsverket hennar er at ho elskar ein mann frå Vest-Tyskland
og ønskjer å leve saman med han.
Det er ikkje plass til Barbaras kjærleik til Jörg i det samfunnet kommunistpartiet
og Stasi vil ha. Kjærleiksforhold til vest-tyske borgarar var
rekna som ein tryggingsrisiko på grunn av den kalde krigen. I Barbaras
tilfelle er saka enno vanskelegare. Då Berlinmuren vart reist på seinsommaren
1961 var eit av hovudmåla å hindre folk som Barbara i å forlate
DDR. Ho er ein svært kompetent barnelege. DDR har brukt mange år på å
utdanne henne. Barbara er ein ressursperson som DDR ikkje vil late Vest-
Tyskland få nytte av.
Barbara held seg unna sine nye kollegaer. Ho smiler ikkje, og ho småpratar
ikkje. André, den nye sjefen, viser ei spesiell interesse for henne. Når han
tilbyr seg å køyre henne heim etter jobb, spør han ikkje om kvar ho bur. «Dei
har vel informert deg» er Barbaras lakoniske kommentar. Men kan det vere
andre grunnar til at André er vennleg enn at han vil vinne Barbaras tillit slik
at han kan tyste på henne?
Tyske aviser har rosa Barbara for å gje eit sjeldant finstemt portrett av DDR.
Skildringar av DDR på film fram til no kan delast opp i to hovudkategoriar.
Den eine viser DDR som eit Stasiland. Det er eit land der dei dystre fargane
dominerer. Det viser nedslitne bygardar, ein betonggrå Berlinmur og uniformskledde
soldatar. Ein viktig eksponent for denne typen skildringar er
den Oscarvinnande filmen De andres liv frå 2006 . I regissør Florian Henckel
von Donnersmarks forteljing er Stasi sjølve kjernen i historia.
Den andre typen DDR-skildringar er prega av ostalgi, eit nostalgisk
svermeri rundt dei enkle tinga i DDR-kvardagen. Ostalgiske filmar viser som
regel eit fargerikt karneval av raude faner, portrett av partiformann Erich
Honecker og typiske DDR-daglegvarer som sylteagurkar frå Spreewald. I
Noreg vart fenomenet særleg kjent gjennom Wolfgang Beckers film Goodbye
Lenin frå 2003. Ostalgien har ofte òg med rette fått mykje tyn i tysk presse
for å skjønnmale diktaturet DDR. Wolfgang Beckers film er ikkje slik. Han
gjev inga rosenraud ostalgisk framstilling av DDR. I Goodbye Lenin er DDRstaten
brutal. Men det er dei lattervekkande sidene av samfunnet som står
i sentrum.
Filmen Barbara ikkje ostalgisk. Han er fri for visuelle DDR-klisjear som
raude faner og Honecker-portrett. Han viser heller ikkje eit blygrått Stasiland.
«Et høydepunkt på Berlin filmfestival … Petzolds fascinerende
stil har ikke ett overflødig bilde eller bevegelse»
The New York Times

Historia om Barbara er lagt til seinsommaren. Graset er grønt, himmelen
blå og ei gyllen sol skin over den vesle provinsstaden der handlinga føregår.
Filmen viser ein kvardag som hadde rom for vennskap, varme og kjærleik.
Samstundes viser han også Stasis beinharde overvakings- og undertrykkingsapparat.
Med små setningar uttalt i ein kvardagsleg tone, viser regissør Petzold
korleis staten, eller meir presist, kommunistpartiet og Stasi, kunne styre
sjølv dei små detaljane i borgaranes liv. «Leilegheita du har blitt tildelt er
forferdeleg,» seier André til Barbara. Setninga viser til at det ikkje fanst
nokon fri bustadmarknad i DDR. Borgarane fekk tildelt bustad gjennom det
statlege bustadkontoret. Barbara, som har kjærast i vest og eit intenst ønskje
om å forlate landet, får ei leilegheit som liknar ei mørk og trong fengselscelle.
Også den er ein del av straffa for dei vala ho har gjort i livet sitt. Ingenting i
DDR var for smått for Stasi.
Det å rømme frå landet har fått mykje plass i ettertidas forteljingar om DDR.
Det er særleg dei spektakulære historiene, dei som rømde vestover i luftballongar,
gjennom underjordiske tunellar eller som padla til Danmark på
surfebrett som blir hugsa.
Det at DDR-borgarane kunne søkje om utreise, for sidan å forlate landet
på legalt vis er ukjent for mange. I denne filmen spelar det å søkje om utreise
ei viktig rolle. Mellom 1961 og 1988 reiste 383 000 menneske frå DDR med
«En spennende, smart og rørende film»
Berliner Zeitung

godkjentstempel frå staten. Men det å søkje om utreise var inga lettvint løysing.
Dei aller fleste søkjarane fekk avslag. Dei som fekk reise måtte som regel
vente i fleire år. Men om ein først hadde søkt, kunne ein uansett utfall, vere
heilt sikker på å bli utsett for systematisk diskriminering og trakassering
frå styresmaktene.
ASTRID SVERRESDOTTER DYPVIK, historikar og forfattar av den aktuelle
boka Det var DDR – Forteljingar om eit nedlagt land.
REGISSØR CHRISTIAN PETZOLD (f. 1960) er oppvaksen i delstaten
Nordrhein-Westfalen, lengst vest i Tyskland. Men DDR er ikkje eit ukjend
land for han. Som barn besøkte han landet kvar sommar. Begge foreldra hans
forlet DDR på 1950-talet. Men dei kutta aldri kontakten med det landet dei
hadde flytta frå. Petzold har sjølv sagt at han med filmen Barbara ville gje eit
litt annleis portrett av DDR, han ville vise eit DDR i fargar.
«Et subtilt og svært intelligent verk med
en slutt som vil ta pusten fra deg»
Screen Daily

Barbara
Øst-Tyskland 1980. Legen Barbara har søkt om utreisetillatelse. Som straff
blir hun forflyttet fra jobben i Berlin til et lite sykehus i et utkantstrøk.
Sammen med sin kjæreste i Vest-Tyskland legger hun en plan for å flykte,
men samtidig blir hun stadig mer involvert i arbeidet med pasienter på sykehuset.
Dessuten får hun et spesielt forhold til sin kollega André.
Barbara er et spennende drama med mange lag. Filmen skildrer vanlige
menneskeskjebner og livet i DDR med en intelligens og intensitet man ikke
har sett siden De andres liv. Et formidabelt ensemble skaper troverdige og
komplekse skikkelser med den fantastiske Nina Hoss som Barbara i spissen.
Barbara er den første filmen av Christian Petzold som får kinodistribusjon
i Norge. Petzold regnes som en av de viktigste regissørene i ny tysk film fra
2000-tallet. Han har laget filmer som Yella og Jerichow. Begge disse filmene
hadde Nina Hoss i hovedrollen. Med Barbara har han i manges øyne laget
sin beste film til nå. På Berlin filmfestival mottok han prisen for beste regi.
Barbara har ikke bare blitt en stor suksess på kino i Tyskland, men også i
Frankrike.
«Et varmt og intenst kjærlighetsdrama med gnistrende
kjemi og en handling satt til det gamle DDR i 1980»
Rushprint
The Match Factory presenterer en Schramm film Koerner&Weber produksjon i coproduksjon med ZDF og Arte
«Barbara» med Nina Hoss, Ronald Zehrfeld, Jasna Fritzi Bauer, Mark Waschke, Rainer Bock, Christina Hecke, Rosa
Enskat, Susanne Bormann, Peter Benedict, Thomas Neumann, Kirsten Block et. al. Foto Hans Fromm BVK Klipp Bettina
Böhler Musikk Stefan Will Redaksjon Caroline von Senden, Anne Even, Andreas Schreitmüller Produsent Florian
Koerner von Gustorf, Michael Weber Manus og regi Christian Petzold
1992–2012
20 år med de beste filmene fra hele verden!
www.arthaus.no
www.facebook.com/arthaus.no
Design/// Egil Haraldsen & Ellen Lindeberg | EXIL DESIGN