KLAGE PÅ VEDTAK OM BETINGA SKADEFELLINGSLØYVE

Rovviltnemnda i region 6
v/ Fylkesmannen i Nord-Trøndelag
KLAGE PÅ VEDTAK OM BETINGA SKADEFELLINGSLØYVE
19. juni 2013
Naturvernforbundet klager med dette på vedtak i sak ”10/13: Fastsettelse av kvote for
betingede skadefellingstillatelser på jerv, gaupe og ulv for perioden 1. juni 2013 – 15. februar
2014”.
Vedtaket som blir klaga på:
Rovviltnemndas vedtak:
4 betingede skadefellingstillatelser på gaupe
Bestanden ligger over bestandsmålet per i dag (tre års gjennomsnittet).
Terskelen for felling av skadegjørende gaupe bør være lav i områder uten mål
om yngling av gaupe.
5 betingede skadefellingstillatelser på jerv
Bestanden ligger over bestandsmålet per i dag. Terskelen for skadefelling bør
være lav i områder som har oppfylt bestandsmålet i henhold til
forvaltningsplanen. I områder uten mål om yngling av jerv skal terskelen for å
få skadefellingstillatelse være spesielt lav.
2 betingede skadefellingstillatelse på ulv
Streifdyr av ulv kan forekomme. Om det blir registrert skader av ulv, og faren
for nye skader er stor, bør fylkesmennene/fylket ha muligheten til å gi
skadefelling.
Med klaga ønskjer Naturvernforbundet å oppnå følgjande endring av vedtaket:
3 betingede skadefellingstillatelser på jerv, under forutsetning av at skadefellinga skjer i
Nord-Trøndelag.
2 betingede skadefellingstillatelser på gaupe, under forutsetning av at skadefellinga skjer i
Nord-Trøndelag.
1 betingede skadefellingstillatelser på ulv, under forutsetning av at DNA er kjent og det er
klarlagt at det ikkje dreier seg om ein ulv som er spesielt verdifull i ulvestammen.
Naturvernforbundet legg til grunn følgjande manglar ved vedtaket:

A.
Delar av klagetemaet går på bruken av naturmangfaldloven (nml). I denne saka vil
Naturvernforbundet peike på at saksframlegget refererer til at naturmangfaldslova skal
brukast ved avgjerda. I saksutgreiinga er det vist til nml §18, elles ingenting. Heller ikkje i
vedtaket er det vist til nml kap. 2. For eit år sida var det i vedtaket gjort vurderingar etter kap.
2, sjølv om det blei gjort av administrasjonen etter at møtet var halde, men no finn ein altså
ikkje noko.
Vi merker oss elles at det på same møte blei uttalt at forvaltningsplanen ikkje trengte
vurderingar etter naturmangfaldloven, men at ein måtte gjere slike vurderingar når det blei
gjort enkeltvedtak. Vedtaket som no er klaga på er eit enkeltvedtak, og det er altså heller ikkje
her teikn til at ein vil bruke naturmangfaldloven.
B.
At ein kan ta ut rovdyr i form av felling av dyr som gjer spesielt mykje ugreie er vesentleg
enklare viss ein rovdyrstamme er livskraftig. Viss stamma er så liten at ein slit med å nå
fastsette minstemål for yngling, må ein vere meir varsam med felling av dyr som gjer stor
skade (nml §18). Det siste vi har av opplysningar om jerveynglingar for våren 2013 er at tal
ynglingar teiknar til å bli vesentleg lågare enn dei siste åra, og at det truleg vil ligge nær det
nasjonalt fastsette ynglemålet. Når det gjeld gaupe har det vore vanleg at yngletal før siste jakt
har vore tilgjengelege på denne tida, men så har ikkje skjedd i år. Så langt vi har oppfatta er
det grunn til å tru at yngletala for gaupe sommaren 2012 ikkje har vore langt over ynglemålet
i alle fall, og at det kan vere tale om like låge tal for 2013. Det tyder at ein må vere meir
nøyaktig med forvaltninga framover, og at ein må sjå meir på geografisk fordeling, sidan
bestanden er tynn. Vidare må ein legge meir vekt på nml § 9 om føre var-omsyn.
C.
Det er ikkje tatt omsyn til at jerven i region 6 fordelar seg på to forskjellige jervestammar.
Den sørvestlege jervestamma er liten og har vore minkande i hovudsak som følgje av store
uttak over fleire år. At ein i tillegg ikkje har nådd ynglemålet i 2012, og det er lite truleg at ein
når det i 2013, i tillegg til at det ikkje finst teikn til at dette skal bli betre i 2014, tilseier at ein
må vere meir varsam med skadefelling i Møre og Romsdal enn i Nord-Trøndelag.
D.
Når det gjeld ulv er det ikkje ynglemål i region 6, men ein må ta høgde for at dei ulvane som
skal yngle elles i landet kan leve i samsvar med sin natur. Det er naturleg for ulv at individ
forlet fødestaden og legg ut på vandring. Nokre av desse skal tilbake til yngleområdet for å
kunne føre arten vidare. Meldinga om at tispa i Slettåsreviret har fått ein kvalp i 2013, med
eige avkom som far til kvalpen er i så måte urovekkande. Det må vere rom for at streifande
ulv i region 6 kan kome frå det i live, og det må dessutan vere rom for at ulv som kjem frå
nordaust kan nå fram til artsfrendar i ynglesonen.
Endringstrekk siste året som kan ha verknad.
Møre og Romsdal har framleis ikkje nådd målet om 2 gaupeynglingar. For at Nord-Trøndelag
skal sleppe å dekke opp for manglande ynglingar i Møre og Romsdal, må ein passe på at
ynglemålet blir nådd i Møre og Romsdal også.
Få felte gauper samanlikna med kvotene utanom yngleområda kan tyde på at gaupebestanden
generelt er liten. Det er meir usikkert enn på lenge kor liten.

Få felte jerv t.d. i Trollheimen i 2012-2013 kan tyde på at bestanden der er lågare enn på
lenge. Av åtte DNA-identifiserte individ i området i 2012 er i alle fall fem seinare registrert
daude, og i tillegg er det felt ei tispe i hi som sannsynlegvis blir den sjette. Trollheimen er
snart tom for jerv og verker ikkje lenger som leverandør av unge dyr mot sør og aust.
Det er felt mange jerv i Nord-Trøndelag i 2013. Det er ikkje unormalt at ein då feller fleire
unge dyr enn det alderssamansetninga tilseier. Viss så er tilfelle, vil yngletalet bli redusert
først eit par år etter. At ein når yngletalet i Nord-Trøndelag i 2013 etter såpass stort uttak bør
brukast med varsemd. Det er uvisst korleis innflyttarar frå Sverige kan påverke bestanden i
ein slik situasjon.
I tilsvarande klage for 2012 godtok vi nemnda sitt tal dyr, men meinte at uttaket berre kunne
skje i Nord-Trøndelag. Sidan då har ein sett ytterlegare teikn til nedgang i bestanden, og uttak
den siste vinteren tilseier at ein sjølv i Nord-Trøndelag ikkje kan rekne med at ein automatisk
når ynglemåla neste år.
Rovdyra og økosystema
Store høgfjellsområde som den sørvestlege jervestamma er knytt til har villreinstammar som
Noreg har eit viktig og internasjonalt forvaltningsansvar for. Det er ein klar økologisk
samanheng mellom rein og jerv. Såleis må ein rekne med at ei utvikling for jerven også kan få
noko å seie for reinen, og annan høgfjellsøkologi.
Det er difor ikkje tilstrekkeleg å vurdere denne saka opp mot § 5 i nml for å vurdere om
jerven kan overleve langsiktig. Men det er i høgste grad nødvendig at ein også bruker § 4 og
har ein viss gjennomgang av dei økosystema i Sør-Noreg som blir påverka av dei store
rovdyra. Eit høgfjellsøkosystem i balanse har utvilsamt vore tilpassa ei vesentleg større
rovviltstamme enn det ein har i dag. Det er berre dei siste 100-200 åra at dette har vore
vesentleg påverka. Dette er i økologisk perspektiv kort tid, samtidig som det er meir enn lenge
nok til at ein kan ha fått ei kraftig feilutvikling sett med økologiske auge.
Sjølv om yngletalet for region 6 blir nådd totalt sett, er ikkje mange jerv i Nord-Trøndelag det
minste til hjelp for høgfjellsøkosystema på Dovre og i Reinheimen.
Villreinstammen i austre del av Dovre har no nådd taket med omsyn til kor mange dyr det er
beite for. Det har vore gjort forsøk på å auke uttaket, men jakt har ikkje vore effektivt nok.
Dette talar for at ein bør legge til rette for jerv i området. I dette høvet at ein ikkje feller dei få
som er igjen i området.
.
Naturvernforbundet i Naturvernforbundet i Naturvernforbundet i
Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag
Øystein Folden Erik Brenna Per Flatberg
Kopi:
Direktoratet for naturforvaltning
Miljøverndepartementet