Det norske språk- og litteraturselskap 2010. Olav ... - Bokselskap.no

More documents

Recommendations

Info

Created at 10/6/2010, from URL:http://www.nslnorge.no/visning/NSL_Duun_MogM_tekst.html For Arvid er Arvid. Han er ein gut for seg. Han er mykje til kar, så einslig han er. Der til er han odelsgut i velstand å kalle, av godt folk, av dei beste, lat så vera han er litt bortskjemt av denne velmakta. Kar er han ja, står tvert i mot både foreldra og bygda. Helmer må le: guten er rød kommunist han, skire rødkløveren, ei ku måtte like han, og Helmer gjer det samme. For gutkroppen har merg i seg, det er det. Mor hans er motstandaren til Helmer, i frikjerka og elles, ho er av bror Jørgen-slage, slik. Han sa det til henne ein gong: — Du er sjølve motmannen min du. Ho lo; det var ikkje anna råd med ’n Helmer den tida. Ho var ei staut kvinne, litt for staut kanskje, men mannen var da jamhøg med henne og styrde sitt. Dei let Arvid rå seg sjøl mykje godt, men det hadde knapt skadd han, tvert i mot, trudde Helmer. Bror hans, eldsteguten, var død. Han studerte, han, til medisindokter, fortalde moster hans, og det var ein stor ting for folkehelsa, let ho; men guten døde av det. Nå var det Arvid dei såg opp til. Og når den guten var ute og synte seg med ei gjente, da var han heit i bringa. Han fór aldri med vas. Ein kvelden følgde han Målfrid inn i stua og helsa på Helmer. Målfrid såg ut som ho vilde søkke nedgjennom golve, men ein blenk frå auga hennes møtte Helmer. Det gjekk han som vin gjennom blode. Han måtte ut og bortetter vegen ein sving. Der anga det heggeblom, der og all verda utover, syntes han. Han song ikkje, det gjorde han sjelden nå, han let berre kvelden synge i seg, lyse og lufta, regnelingen sørpå fjella og den rare kjeimen av jorda i kring. Berre ho er fanga godt nok, tenkte han sia. Det såg slik ut, heile sommaren utetter. Men, Helmer, sa han seg, litt hemnsmak går du og syg på nå: at dei lyt ta Målfrid god, ta henne i hus med seg. Han retta seg opp og smått lo: Det får vera meg tilgitt det, som så mangt anna. Det var denne mora han sa det til. Det var ho som var varig harm på han for dette med vale. Kristenfolke sette ikkje opp ordføraremne når Helmer slo seg rang, dei hadde ingen til det. Han hørte ein vakker dag at ho hadde tatt for seg Målfrid og snakka alvor med henne. Gjenta vilde ikkje ut med stort, men ho hadde det vondt, såg han, var vel bedt om å halde seg unda. Han gjekk på den gode kona, han fekk snakke alvor han òg. Nå ja, i heimvegen stana han og lo høgt med seg sjøl. — Eg skal fortele deg ho ga meg inn! sa han. Ho ga meg inn med treskjeia gut. Page 28 of 176
Created at 10/6/2010, from URL:http://www.nslnorge.no/visning/NSL_Duun_MogM_tekst.html Han hadde hørt ting som han måtte tenke på, enda dei var for stygge til det. Bror Jørgen hadde fortald at der var ein som visste ømse om Helmer. Olga, den gjenta han synda med, skulde ha sagt at Helmer valdtok henne. Løgn, det visste Helmer, Olga hadde aldri sagt noe slikt. Men skarven visste meir. Korles var det mellom Helmer og Målfrid, om sanninga skulde fram? — Det er dryge skyldingar det Helmer, hadde ho sagt. — Litt for dryge ja, svara han berre, men han var just ikkje mange merkerne da. Det var ikkje slik han hadde set verda, lat gå at ho er full av synd og dumheit. Var det ikkje for Målfrids skyld, da rømte han landjorda og fór sytten i vald. ho seg. — Spør Arvid kva han trur! sa han og såg rasande på henne. Ho svara at det var han ho vilde verje. — Han er den einaste eg har nå, klaga — Spør han, seier eg. Trur han det, da skal eg tie. Der med gjekk han frå henne. Men dei kan da ikkje vera slik! sa han der han traska og gjekk. Så stana han og lo ja. Denne tuslingen som hadde baktala han var ein venn i fordoms tid. Sia vart han òg med i vennekrinsen. Han fór med noko bakvask ein gong, og Helmer vart pålagt å tala han til rettes for det. Arme mannen var mjuk nok da, du kunde ikkje ha slått han i hel med ei slegge. Men han skreiv seg ut or frikjerka straks etter. Ein gong spytta han etter Helmer, høgt og tydelig. Kvifor skulde slike vera til? Gud hadde ikkje skapt dem slik, nei vel, men kvifor skapte han dem da? Nå hå, sa Helmer og smålo: Lat oss ikkje gå oss ned i myra, i dei djupe spekulasjonane våre, vi er da langt nok nede som vi er. Men Jørgen, ein bror og venn som gjekk og fortalde slikt? Det måtte ha komme verdslig politikk i han? Ja men politikk og kristendom er da ikkje fiendar. Nei, venner, vi lar hemntankane ta oss, det er tingen. Om de er aldri så verdslige, de har da eit menneske-verd å halde dykk fast i, — hald dykk fast, seier eg! Å, eg kunde ha fare hardt med deg, bror, uverdslig, seier eg deg, — det seier eg dykk alle! Lat nå ikkje hemntankane ta deg nå, åtvara han seg. Med hemn i hjarte fór du i veg, og med hemn kjem du heim att. Med straffa i helane på deg, ventelig. Den får Målfrid lide. Page 29 of 176
Page 1 and 2: Created at 10/6/2010, from URL:http
Page 27: Created at 10/6/2010, from URL:http
Page 71 and 72: Created plikt. at 10/6/2010, from U
Page 79 and 80:
Created at 10/6/2010, from URL:http
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Created frå sunde, at 10/6/2010, o
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
show all

Det norske språk- og litteraturselskap 2010. Olav ... - Bokselskap.no

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?