Ottar Ødegård: Sjukdommar og helsestell i ... - Romsdal Sogelag

har fått spanska der ute. Amtmannen har bede ein lækjar frå Ålesund om
å hjelpa til. Same dag vert det meldt at det no er få nye tilfelle i Molde,
men framleies rasar sjuka i distriktet: «Opigjennem Romsdalen er antagelig
70–80 syke. I et enkelt Hus skal 13 være tilsengs. Paa Aandalsnes
er der mange Tilfælder, men i forholdsvis mild Grad, baade Presten,
Doktoren og Sykepleiersken er angrepet. Paa Veblungsnes er det værre;
der er to Dødsfald. Paa Ona, Bud, Farstad og i Fræna meldes om mange
Tilfælde .»
3. oktober 1918: «Av Spanskesyken er i Byen forekommet et og
andet Tilfælde ogsaa i de siste Dage. I Landdistrikterne synes den ennu
ikke at være paa Retur. Paa Otterøen og utensunds er den vistnok slemmest,
men ogsaa indover Bygderne huserer den.»
19. oktober 1918 får vi høyra at dei som har hatt lækjarhjelp for
spanska til då i Molde er 625.
22. oktober kjem det også gode råd frå Medicinaldirektøren. Det må
vel vera noko i seinaste laget: «Den spanske Syke. Medicinaldirektøren
anbefaler at Sammenkomster av Folk fra forskjellige Steder søkes undgaat.
Ved saadanne Sammenkomster vil der nemlig maatte regnes med,
at Personer fra endnu ikke angrepne Steder let kan komme i Berøring
med Bærere av Smittestoffet, og derved foranledige dets Spredning til
Steder, som muligens ellers kunde vært spart for Sykdommen. Det som
forøvrig kan være at fremholde som Beskyttelsesmiddel mot denne
Epidemi, er det samme som gjælder enhver smitsom Sykdom, nemlig
Renlighet med Person, Klær, Bruksgjenstande, Spise og Drikke samt at
holde Boligen ren og jevnlig lufte den godt ut.»
Noko som gav von om meir effektiv behandling var arbeidet med å
få til eit verksamt serum mot spanske. Ein notis om dette står i RB 26.
februar 1919. Statens Seruminstitutt hadde då arbeidd nokre månader
med denne oppgåva, og no var serumet til utprøving hjå overlækjar
Ustvedt på Ullevål.
I 1919 var det enno mange som hadde spanska, men det var ikkje
lenger så mange dødsfall i vårt distrikt. Men like hardt var det sjølvsagt
for dei som vart råka. 1. mars 1919 fortel RB: «I Malmedalen i Fræna er
i denne uke 3 barn død i et hus av Spanskesyken.» Berre 5 dagar seinare
kan vi lesa at denne tragedie har vorte enno større: «En mand i
Malmedalen har nu mistet sit 5te barn i Spanskesyken. De to gjenle-
Spanskesjuka 83