Ottar Ødegård: Sjukdommar og helsestell i ... - Romsdal Sogelag

var lita hjelp i å prøva avgrensa smitten. Såleis skreiv dr. A. Magelssen i
«Norsk magazin for lægevidenskaben» i byrjinga av 1919 (5):
«Sygdommens ondartede forløp og det store antal angrepne satte
sindene i stærk bevegelse og vakte hæftig diskussion saavel i fagsom
i dagspressen. Paa nogen steder fandt man at man burde lukke
skoler, teatre og forsamlingslokaler, for at undgaa smitte; paa andre
steder ansaa man det håbløst at kjæmpe derimot og foretrakk at lægge
hænderne i skjødet -».
Og i Bud lækjardistrikt fann altså Rambech det ikkje føremålstenleg
med tiltak som vedkom helseråda, og derfor heller ikkje eit ord i protokollane.
Men vi kan levande tenkja oss at Rambech var mykje oppteken
av saka, og at den baud på mange tankemessige problem, og også
mange og lange reisedagar og -netter på sjukevitjingar. Og Bud lækjardistrikt
var ikkje lite på den tid: Bud, Hustad, Fræna, Aukra, Midsund
og Sandøy utgjorde distriktet. Så reisene kunne nok vera både tidkrevande
og kviasame. Framkomstmåtane til Rambech var motorsykkel og
båt.
Medisinalmeldingane
Ein distriktslækjar sender årleg inn ei medisinalmelding til fylkeslækjaren
om helsetilstanden i distriktet. I tillegg til statistikk finn vi i desse
årlege meldingar lækjaren si personlege vurdering av helsetilstand og
sjukdomspanorama, skrive i fri tekst. Og i meldingane frå Bud lækjardistrikt
for åra 1918–1920 (6) er det mykje å henta. Rambech skriv
utførleg og godt leseleg med fin handskrift.
Influensatilfelle er det kvart år. Det er det også fortalt om i medisinalmeldinga
for 1917. Det vert nemnt ein influensaepidemi som varte
dei 5 første månader det året, men den var godarta. Sjuka oppførde seg
som ei vanleg influensa, og ingen døydde.
Men så kom året 1918. Alt i innleiinga til årsmeldinga let Rambech
oss høyra om «spanska». Han byrjar slik: «Medens sundhetstilstanden
inden Bud lægedistrikt utover vinteren og vaaren 1918 var omtrent den
sædvanlige nærmest ganske tilfredsstillende, fik aarets anden halvdel i
høi grad sit preg av den overalt herskende influenzaepidemi». Heile 54
menneske døydde av spanskesjuka i Bud lækjardistrikt det året. Og ulik
76 Gammalt frå Fræna 1983