Ottar Ødegård: Sjukdommar og helsestell i ... - Romsdal Sogelag

dan eg gjekk på jordmorskulen. Ikkje hadde eg fri, og ikkje hadde eg
råd. Vi måtte jo sjølve betala skulepengar og bøker.
– Og så kom eksamensdagen!
– Ja, det var strenge greier. Heldigvis var det ingen av dei 18 elevane
som strauk. Men det hadde det gjort året før, og derfor var nervøsiteten
stor. Eg hugsar eg sa: «Stryk eg, så går eg beint på Lungegårdsvatnet!».
– Var de sikra arbeid då de var ferdig på skulen?
– Nei, ingen hadde fått stilling då dei reiste heim etter eksamen. Då
eg kom heim så var mora mi blitt sjuk, og eg var heime eit år og stelte
for henne.
– Måtte du overta jordmorpraksisen hennar og?
– Nei, Kaia var tilsett (Kaia Eidem, jordmor i N. Fræna 1931–1962,
bustad i Elnesvågen). Men eg var ofte ute i fødsel likevel. Og eit og anna
dramatisk kunne eg fortelja frå den tida.
Distriktsjordmor på Bjørnsund
– Vi har deg registrert som Bjørnsundjordmor frå 1936 til 1949. Det var
altså øygruppa mot havet som vart din første faste arbeidsplass?
– Ja, det var det. Og Bjørnsund var eige jordmordistrikt.
– Eg har kika litt i gamle jordmorprotokollar, og der finn ein at du
hadde fødslar langt utanfor Bjørnsundøyane. Du var på fastlandet av og
til, du var på Gossen, og du var på Lyngværet som ligg rett utanfor din
bustad her.
– Ja. Og på Ona, Sandøya og andre plassar.
– Du var vel ikkje like høg i hatten alltid når du skulle ut? Du var
enno ung, og ikkje så særleg erfaren.
– Eg var i grunnen ikkje så høg i hatten. Og det var storbåra. Kva den
ha å seie, det forsto eg ikkje før eg kom til Bjørnsund. For der heimen
min var på Løset, der var det stille og fredeleg. Vi såg ikkje noko stor sjø
og slikt – men det fekk eg sjå på Bjørnsund!
– Du vart altså sjøsjuk?
– Nei. Ikkje sjøsjuk. Men redd mang ein gong.
– Var det noko fast skyssordning, eller var det dei som trong jordmora
som måtte stå for skyssinga?
– Ikkje fast skyss, nei. Dei kom som regel i båt dei som skulle ha tak
i jordmor. Frå Søndre og Hammarøya var det ikkje lengre veg enn at dei
Jordmor i øysamfunn 141