NA130 (ordinær eksamen) - Høgskolen i Sør-Trøndelag

Oppgåve 4 (Didaktikk - 5%)
I L97 står det i Natur- og miljøfag under målområdet ”Stoff, eigenskapar og bruk”:
5. klasse:
I opplæringa skal elevane
7. klasse.
Side 7 av 8
- lære om sentrale eigenskapar ved metall, med hovudvekt på jern, sjå døme på jern
som ruster og bli kjent med metodar for å hindre det
I opplæringa skal elevane
- planleggje og gjere forsøk for å skilje eit stoff frå ei blanding ved bruk av fysiske
prosessar som å sile, filtrere, løyse og fordampe, og sjå døme på korleis det blir
nytta praktisk
Ta utgangspunkt i eit av læreplanmåla, og lag eit forslag til eit eksperimentelt arbeid for
målet. Grunngje dine val.
Oppgåve (Mekanikk - 15 %)
I mekanikken studerer vi samanhenger mellom fart, akselerasjon og krefter.
Gitt at ei kasse med massen 3,00 kg sklir ned lengda 1,00 m på eit skråplan. Skråplanet har
ein helingsvinkel på 30 o . Kassa har ein startfart v0 = 0 og det verkar ei konstant friksjonskraft
mellom kassa og skråplanet som er lik 5,00 N. Kassa fortsett å skli eit lite stykke når den
kjem ned på det horisontale underlaget.
a) Teikn inn kreftene som v verkar på kassa på skråplanet.
b) Bruk Newtons 2. lov til å rekne ut akselerasjonen til kassa på skråplanet.
c) Fastsett farten til kassa like før den treffer det horisontale underlaget.
d) Beskriv eit elevforsøk frå kvardagen der du har med eksemplar som viser til at krefter
hindrar rørsle.
Oppgåve (Lys, lyd og varme - 25 %)
I geometrisk optikk studerer vi lysstrålanes eigenskapar.
a) Foreslå eit elevforsøk kor det vert vist til lysets brytning og refleksjon (skriv kort og lag
ei enkel skisse).
b) Skriv kort om kva konvekse og konkave linser er. Beskriv eigenskapane til desse og
gje eksempel på kor konvekse linser vert nytta.
Lydbølgjer kan bre seg i faste, flytande og gassformige lekamar.
c) Gje ei kort forklaring på kvifor lydfarten er større i faste stoffar enn i væsker og gass.
d) Kva for frekvens har ein lydbølgje som har ei bølgjelengde på 0,1 m, og som
forplantar seg med ein fart på 3480 m/s gjennom messing?
I termofysikk ser vi på korleis energiomgrepet vert knytt til ulike prosessar.