NB21 nr. 1 2011 - Nasjonalbiblioteket

Å gå gjennom gangen hos EMI i Karl Johans gate
er litt som ei rask tidsreise. Ved kvar passering av ei
open kontordør strøymer lyden frå ein ny musikkepoke
mot den forbipasserande. Ei av dørene er den
siste, for å rappe ein liten strofe frå Dumdum Boys,
og i denne settinga verkar det heilt rett å gjere nettopp
det. Bak denne jobbar Marit Håkonsen. Det
har ho gjort lenge.
– Ja, eg starta i EMI på slutten av 60-talet. Var
sekretær og promobabe på artist- og repertoaravdelinga,
smiler ho.
Etter at ho hadde jobba der eit halvt år, skulle
EMI gjere ei lagerkutting. I praksis ville det seie at
all vinylen som låg på lager skulle gjennomgåast for
så å kaste det som ikkje lenger selde så godt.
– Eg meinte vi burde ha eit arkiv for det vi kutta,
og så tok eg til å samle tre–fire eksemplar av kvar
slik at vi hadde dei for alle tilfelles skuld. Sidan blei
det jo lovpålagt å levere, men den gongen var det
ikkje slik. Marit hentar fram ei gammal, slitt notisbok
frå ei av hyllene. – Dette er den første boka eg
noterte i. Ho blar forsiktig i dei lett gulna sidene.
– Her er den første skiva eg har notert.
Eg følgjer peikefingeren hennar langs orda
«April 1969, Oddvar Nygård, Dansen går».
– Det er mykje lettare å dra fram vinylen enn å
gå tilbake til studiotapane. Ja, og det er mykje meir
informasjon på plateomslaga enn det er på tapane.
Og det er jo nyttig.
Marit Håkonsen var 21 år da ho på eige initiativ
tok til å arkivere vinyl i EMI. Ho forklarer ønsket
og interessa med oppsedinga si. – Vi var oppdregne
til å passe på tinga våre. I dag er nok samfunnet
meir prega av ein bruk og kast-mentalitet. Ja, og så
er det noko med vinylen.
Ja? Kva er det med vinylen?
– Jo, overgangen frå steinkaka til vinyl er som å
gå frå bålbrenning til peis. Det er eit kjempesprang,
men den digitale lyden synest eg er for flat, så eg
sver til vinylen. Men for mange er det jo ein heilt
ukjend dimensjon.
Ho ler.
– Barnebarnet mitt var på besøk og fekk auga
på eit Iron Maiden-album. Han tok det opp, kikka
nysgjerrig på det. Kva er dette, mormor? Og eg
svarte som sant var at jo, det er ei LP-plate. Det er
musikk.
Da såg han heilt vantru på meg. Går det an å
spele dette?
Vi ler litt av kor håplaust gammaldagse nokre av
referansane våre er. Men det aldri så vesle islettet av
vemod som kanskje kunne anast i felleshumringa,
blir feid unna av Håkonsen.
– No er det somme som også vil gi ut eit lite
opplag med vinyl. Slike som Big Bang og Madrugada.
Joda, det er nokre som framleis sver til dei
gamle formata.
Det gamle formatet er altså sirleg arkivert i
ei slitt notisbok frå 60-talet, og er på den måten
med på å tette arkivhol også i Nasjonalbiblioteket.
– Samarbeidet går begge vegar, forklarer Marit. –
Somme gonger får vi spelt over vinyl frå Nasjonalbiblioteket,
andre gonger er det omvendt.
– Du veit, når eg går i arkivet er plateomslaga
som gule post it-lappar bakover i historia. Dei
får meg til å hugse. Eg kan få auga på eit omslag
som straks får meg til å sjå bestefar sveive opp
grammofonspelaren. Den var brun med bestemors
hekla duk over. Vi ungane sat i sofaen på rekkje og
rad og lytta andektig.
Marit Håkonsen returnerer frå barndomsminnet,
og ser direkte på meg.
– Musikkarkivet er ein del av historia vår. Den er
viktig, og ferdig med det.
51