Blyttia_200401_skjer.. - Universitetet i Oslo

NORSK BOTANISK FORENING
Hartvig Sætra
1933 – 2004
Fotograf: Ragnhild Enoksen
Hartvig Sætra døydde 29. februar. I nokre år hadde
han vore ramma av kreft og hjartesjukdom, men
han var produktiv til det siste. Han meldte at eit
arbeid om vegetasjonen i Reisa nasjonalpark var
ferdigredigert. Det blir ei oppgåve for botanikkmiljøet
i Tromsø å få utgjeve dette.
Hartvig var fødd i Krødsherad i Buskerud og
vaks opp under Norefjell og Gråfjell. Han mintest
levekåra på småbruk og sætrer, og vart oppteken
både av naturen og folkekulturen.
Først vart han lærar og adjunkt. Hovudfag i
botanikk tok han i 1971 ved Universitetet i Bergen,
på ei oppgåve om tilvekst i granplantningar, relatert
til næringsstatus og lokalklima.
Underskrivne var første gong i lag med Hartvig
på feltarbeid i Nord-Salten i 1966. Han var då 33;
leiaren for utferda, konservator Ola Skifte var 43,
og eg som hovudfagsstudent i Oslo, 23 år. Noko
ein merka seg med Hartvig var hans vilje til innsats.
Det var ikkje lite vi gjekk over i fjella i Sørfold
og Nordfold, der det er lokale yttergrenser for sølvkattefot
Antennaria villifera, dvergarve Arenaria
humifusa, alperublom Draba fladnizensis og kalkfiol
Viola rupestris ssp. relicta. Ved teltet var det
ofte samtalar om utanriksstoda (det var under Vietnamkrigen)
og om økopolitikk.
Det gjekk mange år før eg påny, i 1990, var i felt
med Hartvig, det var i Nordreisa med Raymond
Parks, Ola Skifte og Anne Steilnes. På denne tida
hadde Hartvig oppnådd ein solid posisjon som
talsmann for den økopolitiske sosialismen.
Boka «Populismen i norsk sosialisme» kom
første gong på Pax i 1971. Ho bør sjåast i samband
med Ottar Brox (1966) si «Hva skjer i Nord-Norge».
Den økopolitiske lina til Hartvig Sætra vart utvikla
vidare i boka «Jamvektsamfunnet er ikkje noko
urtete-selskap» (Samlaget, 1990).
Innanfor botanikken har Hartvig Sætra arbeidd
mykje med floraen i Nordreisa og grannekommunane.
«Nye plantefunn i Nordreisa etter 1968» vart
publisert i Polarflokken 1978, «Floraen i Reisavassdraget,
Troms» i Tromura 1986. Etter det har
det kome fleire artiklar i Polarflokken. Som nye frå
området fann han nordlege utpostar for vill gran
Picea abies; vidare myrrapp Poa palustris, broddtelg
Dryopteris carthusiana, myrsildre Saxifraga
hirculus og spesielt bergjunker Saxifraga paniculata
(Blyttia, 1990), først funnen av ein tidlegare
elev av han, ingeniør H. Aarøen i 1989. Han leverte
òg ei interessant vurdering av Mejland sin lokalitet
for svartkurle Nigritella nigra i Nordreisa (Blyttia,
1987).
I Reisa nasjonalpark, som omfattar palsmyrar
ved Raisjavri og juva ved Njallaavzi, er det dokumentert
særmerkt vegetasjon av nasjonal verneverdi.
Dette er bidrag til den botaniske utforskinga
av Noreg som Hartvig vil bli hugsa for. Han var òg
aktiv i lokale botaniske miljø i Troms, heldt foredrag
og deltok i ekskursjonar, også til Kreta, der han i
1996 og 1999 gjorde ein framifrå innsats i samarbeid
med oss andre frå Norsk Botanisk Forening,
Nord-norsk avdeling.
Hartvig Sætra var ein ihuga deltakar i samfunnsdebatten.
Han var i seinare år svært oppteken
av attgroing av beitemark, biologisk mangfald og
rovdyrforvalting, der han hevda synspunkt som
gjekk på tvers av mange innan naturvernrørsla,
men vann attklang mellom botanikarar og entomologar.
Han var ein ressursperson for Internasjonalt
seminar ved Universitetet i Tromsø, Tromsø
Nei til EU, Noregs Mållag, Folkemusikkfestivalen
Riddu Riddu og vekeavisene Dag og Tid og
Friheten. Han var ein språksikker forfattar, og fekk
for sin samla innsats Vinje-prisen i 2001, noko
som gleda han mykje.
Fred vere med han.
Torstein Engelskjøn
62 Blyttia 62(1), 2004