Jørgen Olafsen-Holm: Bolsøyboka 2 - Romsdal Sogelag

527
På Gujordslegmålet ligg 3 fjellvatn: Kloppavatn, Kringlete-vatn
og Steinsdalsvatn. Ved disse vatna, og elles i fjellet, stod det i gamal
tid ei mengd med høyløer. Storparten av dei er no til nedfalls eller
borte, men dei siste åra har mange fått bygd seg fjellhytter ved alle
tre vatna. Mykje av utmarka er skogkledd, mest lauvskog. Men det
har ikkje alltid vore so; djupt nede i myrane har ein funne ei mengd
med røter og restar av fure, til dels store kjempetre, til og med hasselneter
har ein funne i myra so høgt som 400-500 meter over havet.
Gujordgardane dreiv og seterbruk i gamal tid. Oppunder Seterhaugen
er det endå merke etter dei gamle setervollane, men det ligg
so langt att i tida at ingen minnest det no. Her er endå god beitemark,
men år for år tøygjer skogen seg lenger oppetter. Heldt det
fram slik ei tid, er berre høgfjellet snautt.
So langt att i tida som nokon veit har Gujord vore delt i tre
gardsbruk: Nerigard, Midtigard og Nordigard. Vi veit og om at det
har vore 4 bruk då Midtigard har vore delt. No er berre to av gardane
bebygd. Husa på Nerigarden er alt longe borte, Midtigardshusa
vert og flytta med det fyrste, då gardane er under utskifting, og snart
er berre Nordigardstunet att av det gamle.
Det er fortalt frå ufreds- og hungersåra 1809-14; den gong var
det ein Sjur Gujord som hadde Nordigard. Han var ein drivande kar,
dreiv mykje fjellslått og hadde stor buskap. Han sa til slåttefolket sitt:
,,Berre slå, gutar, og slå vel! Det dei ikkje bit ti, skit dei ti!” Han
meinte krøttera.
I den tida svalt folk ihel her i bygda og. Det er fortalt om ein
som vart liggjande att nord i Tollskogen på borksanking. På fleire
gardar reiv dei opp låvegolva sine for å finne spillkorn. Men på Gujord
var det mat nok. Kornet vaks godt i dei lune bakkane, og det
stod seg betre mot frost enn nede på flata. Gujord var i den tida
rekna for å vera av dei beste korngardane i Bolsøy.
Den eldste ættefaren som vi veit om til folket som bur på Gujord-gardane
no, er driftekaren Halvor Kittelsen frå Gol i Hallingdal.
Han kjøpte Midtigard av Halvor Olsen Mahle etter skjøte dags. 12-10
1817, kjøpesum stor 77½ spd. Veøykyrkja åtte på den tid 1 pund i
Midtigard. Halvor hadde so mange dalar at han kunne gjera seg
skuldfri på garden, men før kjøpet var ordna kom pengenedslaget, og
han vart skuldig det meste. Difor laut han om stutt tid selja halve
garden. Det var smått med hus i den tida. Det er fortalt frå Midtigard
at det skulle vera sju kjerringar samstundes. Dei koka og stelte
kvar for seg i same romet, då dei hadde berre ein eldstad.