Ein av få - Noregs Mållag

More documents

Recommendations

Info

Prent: Nr1Trykk as Opplag: 12 000 Abonnement: kr. 250,– per år Annonsar: Annonseprisar: kr 9,00,–/mm Tillegg for tekstside: kr 0,50,–/mm Spaltebreidd: 45 mm Kvartside: kr 4 000,– Halvside: kr 7 000,– Heilside: kr 12 000,– Tillegg for fargar Ilegg til avisa: kr 1,00 pr. stk. Alle prisar er eks. mva. Ved lysing i fleire nummer kan vi diskutere særskilde avtalar. Stoffrist nr. 4 – 2011: 21. oktober 2011 NOREGS MÅLLAG Tilskrift: Boks 474 Sentrum, 0105 OSLO Telefon: 23 00 29 30 Telefaks: 23 00 29 31 E-post: nm@nm.no Kontoradresse: Schweigaardsgt. 16 Bankgiro: 3450.19.80058 Leiar: Håvard B. Øvregård mobil: 917 73 157 havard@nm.no Tilsette: Gro Morken Endresen, dagleg leiar, tlf. 23 00 29 37, 957 85 560 gro.morken@nm.no Tuva Østvedt, organisasjonskonsulent, tlf. 23 00 29 34, tuva.ostvedt@nm.no Berit Krogh, økonomikonsulent, tlf. 23 00 29 35, berit.krogh@nm.no Ingar Arnøy, skulemålsskrivar, tlf. 23 00 29 36, 975 29 700, ingar.arnoy@nm.no Hege Lothe, informasjonskonsulent, tlf. 57 86 53 60, 926 48 348, hege.lothe@nm.no Kjartan Helleve, redaktør Norsk Tidend, tlf. 23 00 29 32, 943 97 998, kjartan.helleve@nm.no Else Elise Sætre Bullus, kontormedarbeidar, tlf. 23 00 29 30, else.bullus@nm.no Tarjei Vågstøl, IT-medarbeidar, tlf. 23 00 29 50, 452 31 489, tarjei.vagstol@nm.no NORSK MÅLUNGDOM www.nynorsk.no/nmu Tilskrift: Postboks 285 Sentrum, 0103 Oslo Telefon: 23 00 29 40 Telefaks: 23 00 29 31 E-post: nmu@nynorsk.no Bankgiro: 3450 65 48707 Leiar: Janne-Kristin Svarstad Nygård, tlf.: 916 16 637, 23 00 29 40 janne@nynorsk.no Skrivar: Tone Rossow, tlf.: 23 00 29 40 skriv@nynorsk.no 26 Framhald av Fedraheimen og Den 17de Mai www.nm.no Lægreid om tre møte frå boka: Marie Takvam – Nesten alle tok avstand frå henne, kanskje mest medsystrer. Men ho var modig og stolt og fryda seg over å ha rispa opp i dobbemoral og baksnakking og normalitetens tvangstrøye. Vi hadde verkeleg hatt behov for ei som Marie i dag med all vår sjuklege kroppsfiksering og pyntesjuke. Han vart fasinert av dei. Dei av han. Slik oppstod personlege møte som har fest seg i minnet til Erling Lægreid. Minna er no nedskrivne og samla i boka Nærgåande skisser. – Nei, det har eg aldri gjort. Eg har aldri skrive dagbok, og eg har aldri nytta ein sjuande sans. Eg hugsar dei avtalane eg må hugse. Så når eg skriv desse småstykka, så lener eg meg utelukkande på det eg hugsar. – Kvifor er det akkurat desse folka som har fest seg? – Alle desse menneska hadde noko som forundra meg. Ta til dømes Arnulf Øverland. Han var ein merkeleg type som eg aldri heilt forstod. Før krigen var han jo ein heilt annan person enn den han vart etter, ein reaksjonær og ein fanatisk riksmålsmann. Det tykte eg var merkeleg. Så han har lege der i medvitet og kverna litt rundt. Ein gong skreiv eg noko stygt om han, og då vart eg invitert heim til han i Grotten. – For ta eit oppgjer? – Nei, berre for å prate med meg om det eg hadde skrive. Han kom vel inn i feil spor der etter krigen, men funderte vel meir på sine eldre dagar. Eg veit ikkje. Han var ein av fleire konservative som eg i utgangspunktet ikkje hadde så mykje felles tankegods med, men som eg sette pris på å møte. Og eg trur dei var fasinerte av meg. Slik vart det ei samhandling, og det er denne forståinga vi hadde av kvarandre som har gjort at eg kunne skrive denne boka. Ikkje minneord – Og no har dei fått sine minneord. – Ikkje minneord i vanleg forstand. Dei inneheld vanlegvis berre ros og gode ord. Men eg kan ikkje skrive slik. Eg kan ikkje skrive om t.d. Ivar Medaas utan å skrive at han sleit med alkoholen. Eg vel å fortelje om heile mennesket, på godt og vondt. Eg har aldri vore fordømmande, men det høyrer med i soga. – Berre det at du hentar dei fram, syner jo at du har kjærleik til desse menneska? – Ja, eg opplever at folk som er døde vert livlause, ein mister lukta, fargane, ja, smaken. Eg prøver å gje dei nytt liv, gje dei farge, ljos og humor. Syne fram dei små detaljane som likevel fortel mykje om livet. Det er eit Magne Rommetveit – Han var sentrum i målreiret i Kristian Augustsgate 14 og styrde oss utan at vi merka det. Bak brilleglasa lurde alltid eit lite smil, og alle konfliktar dempa han med sikker hand. Han var ein pedagog av det sjeldne, han framheva aldri seg sjølv, men var raus med ros til oss andre. Han fryda seg når vi gjekk over stag. forsøk på å gjere dei levande igjen, og då nyttar det ikkje å bløffe. Då må eg fortelje om alkoholen og om nervane. – Det er mogleg å lese denne boka som ein slags sjølvbiografi. – Det er har eg på alle måtar freista å unngå. Det er likevel ikkje å kome i frå at dette er personlege tekstar. Eg er ein medspelar heile vegen, eg er til stades, og det hadde vore umogleg å skrive dette utan å vere personleg. – Så dette er eit svar til dei som vil ha deg til å skrive ein skikkeleg biografi? – Ja, det er eit slags svar. For nokre år sidan gav eg ut ei boka Han. Det var ei tynn bok, vart definert som lyrikk og kjøpt inn av Kulturrådet. Ho har ein god del biografiske trekk. Og eg har nemnt at eg kunne ha skrive ein sjølvbiografi med tittelen Flak av eit liv, der eg fortel visse ting. Ikkje ein biografi frå a til å, men berre dei delane som har vore litt spennande. Vekk med adjektiva – Det hadde vel heller ikkje vorte ein murstein. Du har ein kort og kompakt måte å formulere deg på? – Eg har alltid vore oppteken av det norrøne sagaspråket. Det du ikkje kan uttrykkje med verb, det bør du ikkje uttrykkje. Eg meiner at det var ein lærar som ein gong Foto: Johan Brun Tarjei Vesaas Dei som feste seg – Tarjei Vesaas var lett å be både til Studentmållaget og til Forsøksgymnaset der han jobba dei første åra. Han likte seg der, og elevane likte han, dei mystifiserte han som den kloke og tagale. Då vi las Is-slottet, oppdaga eg at jentene elska boka, medan gutane ikkje skjønte noko. Det mora han. HEilE mEnnEskE: – Eg vel å fortelje om heile mennesket, på godt og vondt, seier Erling Lægreid om portretta i Nærgåande skisser. Foto: Kjartan Helleve Erling lægrEid ◆ journalist og forfattar ◆ har gitt ut fleire bøker, mellom andre den humoristiske Då Noreg gjekk av skaftet, Hogg i 80-åras elleville historie (1993), kåserisamlinga Bak maska (1994) og Han (2006). ◆ tildelt Amboltprisen i 2006 under poesifestivalen i Ulvik. ◆ aktuell med boka Nærgåande skisser. sa til meg at overdriven bruk av adjektiv er eit uttrykk for manglande fantasi. Det er eg samd i. I NRK vert ein tvinga til å snakka kort, og det er no den evna eg lener meg på når eg skriv. – Kva ville Lægreid ha skrive om Lægreid? – Umogleg å vite. Eg vert fort forbanna, men det går like fort over. Eg er ikkje alltid ein god ven, men eg stiller alltid opp for dei som spør om hjelp. Eg tenkjer mest på meg sjølv, kva anna skal ein gjere? Eg spurde Dag Solstad ein gong, om kva det han ville med dette livet sitt. Då svara han: Eg vil gjerne vere eit anstendig menneske. Det kan vere ei god målsetjing. KJartan Helleve kjartan.helleve@nm.no Norsk TideNd Nr. 4 – 2011
sagt sidan sist Noen av oss har levd lenge nok til å huske serien «Forviklingar», den beste sidemålsopplæring NRK noen gang har hatt. Lokalavisen Oppegård på leiarplass. Ivar Aasen fikk Oslo Østs dikter Oskar Braaten til å debutere på landsmål: Kring Fabrikken. Sagene. Fortell Unge Høyre @Lillebjorn Lillebjørn Nilsen på Twitter Kall det grautmål, kall det sidemål, kall det spynorsk, kall det kva du vil – eg skriv det eg vil. Njord V. Svendsen i takkatale for Nynorsk Journalistpris 2011 Jeg kan si mye pent om nynorsk, det er et vakkert språk, vi har stor litteratur. Nynorsk er bærer av en kulturell arv og en av de viktigste motkulturene. Nynorsk representerer en demokratisk arv med språklig frigjøring fra Danmark og konstruksjonen av et folkespråk. Nynorsk var et nasjonalt prosjekt og viktig i dannelsen av norsk identitet. Men det er likevel meningsløst at vi skal ha en egen karakter og en egen eksamen i sidemål, fordi det får en uforholdsmessig stor plass. Maria Ellingsen Gran (H), Romerikes Blad Som telemarking har jeg ofte tenkt at jeg burde skrevet mer på nynorsk, men «ær'u fra Shjeen så er'u fra Shjeen». Christian Aas til Dagbladet Å spørje meg om kvifor eg brukar nynorsk er som å spørje kvifor eg vart fødd på Lesja. Astrid Brekken, vinnar av Storegutprisen 2011, til NRK Han ble godkjent som norsk VMdeltager i forrige måned og han har bodd i Haugesund siden 2004. Dialekten er uforfalsket og til dels ordrik. Friidrett.no om kappgangeren Urige Buta. Alt ser betre ut, om ein berre skriv det på nynorsk. Kva som helst kan sjå ut som diktekunst. Så puttar ein inn ord som ’røyndom’, ’løyndom’ og ’lagnad’. Ord som ingen veit kva inneber, men som gjev ei kjensle av eit høgare medvit og eit sjeleleg djup som ingen bokmålsbrukar nokon gong vil komme i nærleiken av. Mari på bloggen «La dem spise kake» Løysing på puslekryssord Norsk TideNd Nr. 4 – 2011 kryssord Kryss NT nr 4-2011 ved Laurits Killingbergtrø VALSE- RYTME SPONSA EKSPERT PÅ KART DU OG EG OG KOMPASS ÅTAKET TELE BUTIKK STAD Å SOVE FOSTRING STYRE I NOREG NO MEDIE- LEIAR EIN MED EKSTRA PIFF HAV- BOTN STOR- FUGL LIKE GREIN 1. PERSON ØMFINT- LEG KLAGE- SONG YTER LURING PREP. OKSYGEN Kryss NT nr 3-2011 LÅGT TAL ELV METALL- BLAD HANN- DYR TORTU- RERER BREN- SEL SETJE I SEG SUNN DRIKK SKARP- ING HA DET MORO- SAMT LENGD REISER MÅLTID SJØ- PLANTER ÅTE SPØK SKÅL FOR- TØRNA FYR GJERE VONDT I NORD- LAND GRUS FUTTEN VEKST INNAN- FOR POSITIV ELEK- TRODE FØR T UGIFT UNG STØRSTE MANN DELEN HJEL- U TULL PAR M FRED HØGDE- DRAG Å S PUSTE- KVAD- RØYR RATET FLATE- MÅL NYTTIG R BELG Ø DISI- PLIN MYNT A L I V N Æ R E R SOM EIN ER N A T U R L E G TA IMOT HUS- DYR D A G R O S MATEN FOR- F O R E KASTAR HAUG T LENGER M U E E L S K E VASKAR T V Å R BOR N A V A R UNDER- GANG HALDE KJÆR E FESTE- GREIE VAR- SELET A N K E R FRAM- GOD Å LYDE FERD K PÅ L RUS- SISK FYRSTE I G O R EIGE- DOM ROM STYRE G A R D EVAN- P A V E V E GELIST SJIKT PÅ L D E SJIKT U GOD Å S A L ETE S M A K E L E G DEG OG MEG A BAKKE ELTA L I UNG- DOM I BILAR R A G G A R A R ROM- VIND MÅL L LITEN O R K A N KALIUM SONG L E R LEIE DESS- U T UTAN ÉIN OG T R E K K S S E N G ÉIN RYE FLIRER MED BRILLE- M A T BEHOV T E SKUM- PA M KRYP PIGGAR L U S KATOLSK BØN ARBEI- A V E DARAR FARGE L E T JAMVEL GÅR E N D Å T RUNDT I L NORRØN GUD O D DEL I N V A N T R U FRA- MAND U T A N L A N D S K DIKTAR SKEP- SIS N PUTTAR I KAS- SEN P O S T L E G G LEDD VERN K N E FRÅ STOVA E SIPING G R Å T BORT GRIS BY I U T BAR- JAPAN BERE G A L TUTING T E LAR- U L VER TØRR FURU- VED S GRIP GROVE T E K ØRNANE GARDS- A R A N E PLASS MOT- TEKE F Å T T T Y R I R O T PLOG HEILAG A R D FUGL FOT- SOLE DU OG L O M EG V BARTRE AGN N Å L E B U S K IKKJE E I JESU LÆRE- SVEIN L E V I Å T E UTBYTE R E N T E R SVART SØTSAK L A K R I S Løysing på kryssord 3 – 2011 løysing KVILTE BAKEN IKKJE FOSTRA FLEIP RENDE SNU INN UT ITALIA VEKT VIRVAR DISSE PLASS- ERER YTTRIUM "EG" I MOLDE KVINNE- NAMN TONE 50 1. Kari Ingfrid Hatteland, Nærbø 2. Hildegunn Bergo, Stord 3. Solfrid Mykletun Vik, Seim HØGDE KOSELEG ILLE SLAG- PLASS 1177 RETNING TONE FORSYN DEG! ODDE EI I PARADISET MATRETT LARVE BUKSE- FALDEN SKRAP Kryssordvinnarar i nr. 3 – 2011 Namn: Adresse: Postnummer/-stad: puslekryssord for barna Nedanfor finn du alle orda som skal vere med i kryssordet til venstre: 2 bokstavar: ER, LI, UT 3 bokstavar: ARE, URA, URA 4 bokstavar: EGEN, SOVE 5 bokstavar: AGENT, DUREN, NILEN 6 bokstavar: ELEVEN, FUGLEN, RANSEL, SOGENE 7 bokstavar: FARANDE (Løysing finn du nedst på sida) VER STILL! HELSING DANSK ØY FRAM- IFRÅ SPISSAR ODDE SAUME KRAFTIG Send løysinga til: Noregs Mållag Postboks 474 Sentrum 0105 Oslo FINARE UTROP FERSKE EMNE Frist: 21. oktober 2011 Merk konvolutten «Kryssord». Rett løysing kjem i neste utgåve. Tre vinnarar vert trekte ut og får fin premie. INN- GJER- DING SNAKKA BERGENSK TONN KORN- SORT REI- SKAP BERG 27
Page 1 and 2: Foto: Kjartan Helleve Framhald av F
Page 3 and 4: For fyrste gong på lenge skal Saml
Page 5 and 6: - gode tilbakemeldingar Skogstad Sp
Page 7 and 8: nynorsk versjon av Digipost så sna
Page 9 and 10: RøysTing: Det var jamt tilsig av s
Page 11 and 12: Barn med forsinka språkutvikling k
Page 13 and 14: MEd SaL SoM yRKE: (Bilete nr. 2 øv
Page 15 and 16: jekk meir på om det var rett å ti
Page 17 and 18: NORSK TIDEND NR. 4 - 2011 EUROPARÅ
Page 19 and 20: DryG kAmp: Kampen for nynorsk lære
Page 21 and 22: Kvinnesterkt frå Samlaget Kvinnene
Page 23 and 24: Samlar Wikipedia i ein portal Kunns
Page 25: Gåvene som aukar gleda ved Medlems

Ein av få - Noregs Mållag

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?