Algemeen boekhouden – deel I - Lessius

1.2 De waardemeter in de boekhouding
Wanneer men weet dat een onderneming € 75 000,00 tegoed heeft op haar bankrekening,
200.000 kg handelswaren bezit en 2 ha grond, kan men onmogelijk een uitspraak doen over de
totale bezittingen van de onderneming. De voormelde elementen kunnen inderdaad niet tot een
zinvol geheel opgeteld worden.
Indien de goederen € 25 000,00 waard zijn en de grond € 200 000,00 dan is het totale bezit van
de onderneming € 300 000,00.
Door de diverse bezittingen van de onderneming in geldwaarde uit te drukken, kan een zinvolle
uitspraak gedaan worden.
Het geld heeft de eigenschap een gemeenschappelijke waardemeter te zijn, waardoor heterogene
elementen kunnen uitgedrukt worden in optelbare getallen en aftrekbare getallen.
Weliswaar moet aan het voorgaande toegevoegd worden dat de geldwaarde als maatstaf geen
volmaakte maatstaf is. Inderdaad de waarde van het geld wijzigt in de tijd, gezien het de
uitdrukking van de koopkracht vertegenwoordigt. Het geld als meetinstrument is dus niet
volmaakt daar het aan wijzigingen onderhevig is, en dit in tegenstelling tot andere meeteenheden
zoals de meter, de kilogram, het uur, de calorie enz...
1.3 De balans
In deze paragraaf wordt uitgegaan van kleine op elkaar aansluitende voorbeelden. De redenering
en de cijfermatige verwerking volgen elkaar stapsgewijs op.
� 1) In het voorgaande werd gesteld dat de boekhouding het registreren van de wijzigingen
in de onderneming beoogt.
De onderneming moet bijgevolg beschouwd worden als een autonome, zelfstandige
entiteit. In de boekhouding moet daarom een essentieel onderscheid gemaakt worden
tussen de onderneming enerzijds en de eigenaar ervan anderzijds.
Dit houdt in dat de onderneming, die inbrengen ontvangen heeft vanwege de
eigenaar(s), ten allen tijde moet in staat zijn rekenschap af te leggen d.w.z.
a) Hoe werden de ontvangen middelen aangewend?
M.a.w. welke zijn de bezittingen van de onderneming?
b) Welke middelen hebben de eigenaars aan de onderneming ter beschikking gesteld?
M.a.w. wat is de schuld van de onderneming tegenover haar eigenaars?
Voorbeeld: op 20X1-10-01 richt de heer Janssens de eenpersoonsonderneming op
door € 75 000,00 op een zichtrekening bij een bankinstelling te storten.
Na boeking op basis van het bankrekeninguittreksel met nummer 1 van de bank:
Bezit per 20X1-10-01 Schuld per 20X1-10-01
Bank R/C 75 000,00 Kapitaal 75 000,00
Totaal bezit 75 000,00 Totale schuld 75 000,00
� 2) Wanneer de onderneming gelden opneemt bij derden wordt dezelfde redenering
gehouden..
Namelijk:.
a) hoe werden de ontvangen middelen aangewend? (=bezit)
b) welke sommen is de onderneming aan derden verschuldigd? (=schuld)
1. Het boekhoudsysteem en de basisprincipes 5