Algemeen boekhouden – deel I - Lessius
Algemeen boekhouden – deel I - Lessius
Algemeen boekhouden – deel I - Lessius
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Algemeen</strong><br />
<strong>boekhouden</strong><br />
DEEL 1<br />
Bachelor: 1 ste opleidingsfase<br />
2012-2013<br />
Herman Van den Brande
INHOUDSTAFEL <strong>deel</strong> I<br />
1. Het boekhoudsysteem en de basisprincipes 4<br />
1.1 De registreerfunctie van de boekhouding 4<br />
1.2 De waardemeter in de boekhouding 5<br />
1.3 De balans 5<br />
1.4 De rekeningen: actiefrekeningen en passiefrekeningen 9<br />
1.5 Het dagboek 14<br />
1.6 De praktische boekhoudkundige verwerking van de inschrijvingen 16<br />
1.7 De proefbalans en saldibalans 17<br />
1.7.1 De proefbalans 17<br />
1.7.2 Het saldo van een rekening 18<br />
1.7.3 De saldibalans 18<br />
1.8 Enkele bedrijfseconomische bedenkingen bij de balans 20<br />
1.9 Opgave i.v.m. het boekhoudsysteem en de basisprincipes 21<br />
2. Resultatenrekening 22<br />
2.1 Kostenrekeningen en opbrengstenrekeningen 22<br />
2.2 Opstelling van de resultatenrekening met voorraad 27<br />
2.3 De bestemming van het resultaat 31<br />
2.4 Het afsluiten van de rekeningen 33<br />
2.5 Het opstellen van de jaarrekening 36<br />
2.6 De heropening bij de aanvang van het volgend boekjaar 37<br />
EXTRA: schema chronologie van een boekhoudjaar 38<br />
2.7 Uitgewerkt voorbeeld en opgaven 39<br />
2.7.1 Oefening: onderneming ALFA, heropening 39<br />
2.7.2 Oefening: onderneming ALFA, afsluiting 47<br />
2.7.3 Oefening: onderneming GAMMA, afsluiting 50<br />
3. Elementaire begrippen over BTW en<br />
de boekhoudkundige verwerking 54<br />
3.1 Principe 54<br />
3.2 De BTW tarieven 56<br />
3.3 De BTW-belastingplichtigen 57<br />
3.4 De BTW-aangifte 58<br />
3.5 De boekhoudkundige verwerking 58<br />
3.5.1 Verkoopfacturen en contante verkopen voor goederen en diensten 58<br />
3.5.2 Verkoopfacturen voor vaste activa van de onderneming 60<br />
3.5.3 Aankoopfacturen voor vaste activa (investeringen) 61<br />
3.5.4 Aankoopfacturen voor goederen en kosten 61<br />
3.6 Enkele speciale gevallen 63<br />
3.6.1 De niet-aftrekbare BTW 63<br />
3.6.2 BTW Intracommunautair 65<br />
3.6.3 BTW op werken in onroerende staat 66<br />
3.6.4 BTW op creditnota’s verkoop 67<br />
3.6.5 BTW op creditnota’s aankoop 68<br />
3.7 Periodieke BTW-afrekening 69<br />
3.8 Boekhoudkundige verplichtingen opgelegd door de BTW-wetgeving 71<br />
INHOUDSTAFEL <strong>deel</strong> I 2
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 74<br />
4.1 Commerciële en financiële kortingen 74<br />
4.1.1 Commerciële korting op factuur 74<br />
4.1.2 Commerciële korting op creditnota 77<br />
4.1.3 Financiële kortingen 79<br />
4.1.4 Commerciële en financiële kortingen 80<br />
4.2 Aangerekende kosten en waarborg voor herbruikbare verpakking 82<br />
4.2.1 Aangerekende kosten 82<br />
4.2.2 Waarborg voor herbruikbare verpakking 83<br />
4.3 Vooruitbetalingen 86<br />
4.4 Het gebruik van de betaalkaarten 88<br />
4.5 Het gebruik van “PROTON” 90<br />
4.6 Het gebruik van kredietkaarten 91<br />
4.7 Het gebruik van de cheque 93<br />
4.8 De wisselbrief als betaal- en kredietinstrument 95<br />
4.9 Facturen in vreemde munten 100<br />
4.10 De rekening 'Interne overboekingen' 102<br />
5. Wetgeving op de boekhouding en de jaarrekening 103<br />
5.1 Wie is onderworpen aan de wet van 17 juli 1975 ? 104<br />
5.2 De wettelijke voorschriften voor de organisatie van de boekhoudkundige 106<br />
inschrijvingen en het opstellen van de jaarrekening<br />
5.2.1 De boekhouding van de kleine onderneming 106<br />
5.2.2 De boekhouding van de middelgrote en de grote ondernemingen 107<br />
5.3 <strong>Algemeen</strong> boekhoudkundige bepalingen 108<br />
5.3.1 De verplichting tot het voeren van een boekhouding 108<br />
5.3.2 De volledigheid van de boekhouding 109<br />
5.3.3 De voorschriften inzake het bijhouden van de boeken en de rekeningen 110<br />
5.3.4 Het verantwoordingsstuk, het centraal boek en het inventarisboek 112<br />
5.3.5 Het wettelijk verplicht rekeningstelsel 114<br />
5.3.6 De jaarrekening 115<br />
bijlage: Jaarrekening: volledig schema in duizenden euro’s<br />
INHOUDSTAFEL <strong>deel</strong> I 3
1.<br />
Het boekhoudsysteem en de<br />
basisprincipes<br />
In dit onderhavig hoofdstuk bespreken we uitvoerig de basisprincipes van het boekhoudsysteem. Daarbij<br />
wordt niets nieuws uitgevonden, de uitvinding van het <strong>boekhouden</strong> zoals we nu gebruiken gaat terug tot<br />
de 15de eeuw en het boek van de Franciscaner monnik Luca Pacioli 'De Summa Aritmetica'.<br />
Om de logica van het boekhoudgeheel duidelijk te stellen wordt geopteerd om langzamerhand door<br />
redenering zelf het systeem op te bouwen. Daarom wordt vooreerst de opdracht van de boekhouding<br />
vastgelegd en de gebruikte maatstaf behandeld.<br />
Vervolgens wordt het begrip balans gedefinieerd dat langs verdere redenering leidt tot de werking van<br />
de rekeningen. Daarna komen de journaalposten aan bod die een andere ordening van dezelfde<br />
gegevens verschaffen. Tenslotte komen reeds de eerste begrippen inzake de opstelling van balans en<br />
resultatenrekening aan bod.<br />
1.1 De registreerfunctie van de boekhouding<br />
De boekhouding heeft tot doel onder geschreven vorm een chronologische ordening<br />
(tijdsordening) en een zakelijke ordening (per soort transactie) van de wijzigingen in de<br />
ondernemingswaarden te geven.<br />
Met 'ondernemingswaarden' bedoelen we de bezittingen, vorderingen en schulden van de<br />
onderneming.<br />
Het optekenen van voormelde verrichtingen en het groeperen ervan moet op een dusdanige wijze<br />
kunnen gebeuren, zodat de invloed van de wijzigingen voortdurend kan worden afgemeten en dit<br />
op consistente wijze.<br />
Deze doelstelling wordt niet beïnvloed door de ondernemingsactiviteit (distributiebedrijf,<br />
productiebedrijf, dienstverlenend bedrijf, organisatie uit de non-profit sector ...), enkel de wijze<br />
waarop de verrichtingen zullen geregistreerd worden, zal afgestemd worden op de specifieke<br />
behoeften van de onderneming.<br />
Opmerkelijk is dat de redeneringswijze en de basisprincipes van de boekhouding dezelfde blijven<br />
ongeacht de gebruikte boekhoudsystemen.<br />
1. Het boekhoudsysteem en de basisprincipes 4
1.2 De waardemeter in de boekhouding<br />
Wanneer men weet dat een onderneming € 75 000,00 tegoed heeft op haar bankrekening,<br />
200.000 kg handelswaren bezit en 2 ha grond, kan men onmogelijk een uitspraak doen over de<br />
totale bezittingen van de onderneming. De voormelde elementen kunnen inderdaad niet tot een<br />
zinvol geheel opgeteld worden.<br />
Indien de goederen € 25 000,00 waard zijn en de grond € 200 000,00 dan is het totale bezit van<br />
de onderneming € 300 000,00.<br />
Door de diverse bezittingen van de onderneming in geldwaarde uit te drukken, kan een zinvolle<br />
uitspraak gedaan worden.<br />
Het geld heeft de eigenschap een gemeenschappelijke waardemeter te zijn, waardoor heterogene<br />
elementen kunnen uitgedrukt worden in optelbare getallen en aftrekbare getallen.<br />
Weliswaar moet aan het voorgaande toegevoegd worden dat de geldwaarde als maatstaf geen<br />
volmaakte maatstaf is. Inderdaad de waarde van het geld wijzigt in de tijd, gezien het de<br />
uitdrukking van de koopkracht vertegenwoordigt. Het geld als meetinstrument is dus niet<br />
volmaakt daar het aan wijzigingen onderhevig is, en dit in tegenstelling tot andere meeteenheden<br />
zoals de meter, de kilogram, het uur, de calorie enz...<br />
1.3 De balans<br />
In deze paragraaf wordt uitgegaan van kleine op elkaar aansluitende voorbeelden. De redenering<br />
en de cijfermatige verwerking volgen elkaar stapsgewijs op.<br />
� 1) In het voorgaande werd gesteld dat de boekhouding het registreren van de wijzigingen<br />
in de onderneming beoogt.<br />
De onderneming moet bijgevolg beschouwd worden als een autonome, zelfstandige<br />
entiteit. In de boekhouding moet daarom een essentieel onderscheid gemaakt worden<br />
tussen de onderneming enerzijds en de eigenaar ervan anderzijds.<br />
Dit houdt in dat de onderneming, die inbrengen ontvangen heeft vanwege de<br />
eigenaar(s), ten allen tijde moet in staat zijn rekenschap af te leggen d.w.z.<br />
a) Hoe werden de ontvangen middelen aangewend?<br />
M.a.w. welke zijn de bezittingen van de onderneming?<br />
b) Welke middelen hebben de eigenaars aan de onderneming ter beschikking gesteld?<br />
M.a.w. wat is de schuld van de onderneming tegenover haar eigenaars?<br />
Voorbeeld: op 20X1-10-01 richt de heer Janssens de eenpersoonsonderneming op<br />
door € 75 000,00 op een zichtrekening bij een bankinstelling te storten.<br />
Na boeking op basis van het bankrekeninguittreksel met nummer 1 van de bank:<br />
Bezit per 20X1-10-01 Schuld per 20X1-10-01<br />
Bank R/C 75 000,00 Kapitaal 75 000,00<br />
Totaal bezit 75 000,00 Totale schuld 75 000,00<br />
� 2) Wanneer de onderneming gelden opneemt bij derden wordt dezelfde redenering<br />
gehouden..<br />
Namelijk:.<br />
a) hoe werden de ontvangen middelen aangewend? (=bezit)<br />
b) welke sommen is de onderneming aan derden verschuldigd? (=schuld)<br />
1. Het boekhoudsysteem en de basisprincipes 5
Voorbeeld: op 20X1-10-03 stelt de heer Peeters € 25 000,00 ter beschikking van de<br />
onderneming voor zes maanden onder de vorm van een lening (zonder rente). Het<br />
bedrag wordt ontvangen in baar geld.<br />
Na registratie op basis van het leningscontract en van het kasdocument met nr. 1:<br />
Bezit per 20X1-10-03 Schuld per 20X1-10-03<br />
Kas 25 000,00 Kapitaal 75 000,00<br />
Bank R/C 75 000,00 Lening Peeters 25 000,00<br />
Totaal bezit 100 000,00 Totale schuld 100 000,00<br />
Uit deze toestand blijkt dat de totale bezittingen van de onderneming gelijk zijn aan<br />
haar schulden, waarvan een <strong>deel</strong> tegenover de eigenaar en een <strong>deel</strong> tegenover<br />
derden.<br />
Het verschil tussen de twee soorten schulden is te vinden in het terugbetalingtijdstip.<br />
De lening van derden moet op een welbepaald tijdstip terugbetaald worden, terwijl de<br />
schuld tegenover de handelaar als niet opeisbaar moet beschouwd worden, gezien de<br />
terugtrekking van deze middelen een einde zou stellen aan de onderneming.<br />
Deze staat van bezittingen en schulden noemen we de balans.<br />
Uit de balans blijkt dat<br />
het totaal van de bezittingen = het totaal van de schulden<br />
ACTIEF = PASSIEF<br />
Deze gelijkheid is de eerste basisregel van het dubbel <strong>boekhouden</strong>.<br />
Uit het voorgaande blijkt eveneens dat:<br />
� het passief de samenstelling van de aangetrokken financieringsmiddelen<br />
aangeeft<br />
� het actief aangeeft hoe de aangetrokken middelen aangewend worden.<br />
� 3) Voorbeeld:<br />
De handelaar koopt bij de n.v. INSTALMA machines en toebehoren op 20X1-10-07<br />
voor € 10 000,00 , die onmiddellijk geleverd worden en betaalbaar zijn als volgt:<br />
- aankoopfactuur: z/nr. 1015, o/nr. 1 van 20X1-10-07<br />
- contant: € 10 000,00 op 20X1-10-10<br />
Na elke verrichting kan dus een nieuwe balans opgesteld worden. In dit voorbeeld<br />
verhogen de activa, terwijl eveneens de passiva in de zelfde mate toenemen.<br />
ACTIEF per 20X1-10-07 PASSIEF<br />
Installaties, machines<br />
& uitrusting<br />
10 000,00 Kapitaal 75 000,00<br />
Kas 25 000,00 Lening Peeters 25 000,00<br />
Bank R/C 75 000,00 Leveranciers 10 000,00<br />
Totaal bezit 110 000,00 Totale schulden 110 000,00<br />
1. Het boekhoudsysteem en de basisprincipes 6
� 4) Op 20X1-10-10: betaling van € 10 000,00 aan de n.v. INSTALMA per kas<br />
Na boeking op basis van het kasdocument met nummer 2:<br />
ACTIEF per 20X1-10-10 PASSIEF<br />
Installaties, machines<br />
& uitrusting<br />
10 000,00 Kapitaal 75 000,00<br />
Kas 15 000,00 Lening Peeters 25 000,00<br />
Bank R/C 75 000,00<br />
Totaal bezit 100 000,00 Totale schulden 100 000,00<br />
� 5) Op 20X1-10-20 beslist Peeters, die eerder een lening van € 25 000,00 toestond, om<br />
mede-eigenaar te worden van de onderneming. Hij zal € 15 000,00 van zijn lening<br />
omzetten in “Kapitaal”.<br />
Janssens, de oprichter, heeft dus € 75 000,00 en Peeters € 15 000,00 geïnvesteerd in<br />
de onderneming. Janssens en Peeters zijn nu partners.<br />
Na boeking op basis van een kopie van deze overeenkomst:<br />
ACTIEF per 20X1-10-11 PASSIEF<br />
Installaties, machines<br />
& uitrusting<br />
10 000,00 Kapitaal 90 000,00<br />
Kas 15 000,00 Lening Peeters 10 000,00<br />
Bank R/C 75 000,00<br />
Totaal bezit 100 000,00 Totale schulden 100 000,00<br />
� 6) Op 20X1-11-30: aankoop grond € 50.000,00 betaling per bank<br />
Na boeking op basis van het bankrekeninguittreksel (nr. 2) van de bank:<br />
ACTIEF per 20X1-11-30 PASSIEF<br />
Terreinen 50 000,00 Kapitaal 90 000,00<br />
Installaties, machines<br />
& uitrusting<br />
Kas 15 000,00<br />
Bank R/C 25 000,00<br />
10 000,00 Lening Peeters 10 000,00<br />
Totaal bezit 100 000,00 Totale schulden 100 000,00<br />
1. Het boekhoudsysteem en de basisprincipes 7
Karakteristiek is dat telkens wanneer een verrichting plaatsvindt, een nieuwe balans dient<br />
opgesteld te worden, terwijl het evenwicht tussen actief en passief behouden blijft.<br />
Gezien echter na iedere verrichting een nieuwe balans moet opgesteld worden, is dergelijke<br />
registratiemethode praktisch niet uitvoerbaar en moet naar een aangepaste methode voor<br />
registratie gezocht worden.<br />
Uit het voorgaande kunnen volgende conclusies getrokken worden:<br />
1) telkens wanneer er een verrichting plaatsvindt die de ondernemingsraden beïnvloedt,<br />
dient een nieuwe balans opgesteld te worden.<br />
2) telkens wanneer een balans opgesteld wordt kan het evenwicht tussen actief en passief<br />
behouden worden.<br />
3) elke verrichting die aanleiding geeft tot het opstellen van een nieuwe balans dient<br />
gerechtvaardigd te worden door een document.<br />
In volgorde van de verrichtingen zijn de documenten de volgende:<br />
- storting van het beginkapitaal op een bankrekening: rekeninguittreksel van de bank<br />
- opname van een lening bij Peeters: de leningsovereenkomst<br />
- aankoop van de verpakkingsmachine: aankoopfactuur<br />
- betaling van de factuur via kas: kasdocument zijnde een ontvangstbewijs,<br />
afgeleverd door de leverancier.<br />
- Omzetting van lening in “kapitaal”<br />
- aankoop van een grond: de notariële akte en het rekeninguittreksel van de bank<br />
4) Gezien na iedere verrichting een nieuwe balans moet opgesteld worden, is dergelijke<br />
registratiemethode praktisch niet uitvoerbaar en moet naar een meer aangepaste<br />
methode voor de registratie gezocht worden.<br />
1. Het boekhoudsysteem en de basisprincipes 8
1.4 De rekeningen: actiefrekeningen en passiefrekeningen<br />
Uit voorgaande voorbeelden kan afgeleid worden dat de wijziging in een post van de balans<br />
eveneens een wijziging van een ander element met zich brengt, zodat de fundamentele gelijkheid<br />
actief/passief behouden blijft.<br />
Het is dan ook mogelijk de voorgaande verrichtingen als volgt te schematiseren in een<br />
vierkolommen schema.<br />
ACTIEF PASSIEF<br />
VERMEERDERING<br />
+<br />
VERMINDERING<br />
-<br />
VERMINDERING<br />
-<br />
VERMEERDERING<br />
+<br />
1) Bank 75 000,00 Kapitaal 75 000,00<br />
2) Kas 25 000,00 Lening<br />
Installaties<br />
Peeters<br />
25 000,00<br />
3) machines &<br />
uitrust.<br />
10 000,00 Leveranciers 10 000,00<br />
4) Kas 10 000,00 Leveranciers 10 000,00<br />
5) Lening Peeers 15 000,00 Kapitaal 15 000,00<br />
6) Terreinen 50 000,00 Bank 50 000,00<br />
160 000,00 60 000,00 25 000,00 125 000,00<br />
100 000,00 100 000,00<br />
Uit dit vierkolommenschema kunnen volgende besluiten getrokken worden:<br />
1) Het fundamenteel evenwicht tussen actief en passief blijft behouden.<br />
2) Volgende wijzigingen kunnen zich voordoen:<br />
a) Vermeerdering van actief en vermeerdering van passief (voorbeelden 1,2 en 3)<br />
b) Vermindering van actief en vermindering van passief (voorbeeld 4)<br />
c) Vermindering van een passiefpost en vermeerdering van een andere passiefpost<br />
(voorbeeld 5)<br />
d) Vermindering van een actiefpost en vermeerdering van een andere actiefpost<br />
(voorbeeld 6)<br />
3) In tegenstelling met de balans welke de toestand na iedere verrichting geeft, kan in<br />
een vierkolommenschema de relatie tussen de verschillende elementen gevolgd<br />
worden. De uiteindelijke toestand van een actief- of passiefelement komt in het<br />
schema echter niet tot uiting.<br />
1. Het boekhoudsysteem en de basisprincipes 9
Teneinde alle verrichtingen met betrekking tot een bepaald element te groeperen, gebruikt men<br />
rekeningen. Van elk actief- en passiefelement wordt een aangepaste rekening gehouden.<br />
Deze T-rekeningen hebben de vorm van een hoofdletter T en worden daarom ook wel Trekeningen<br />
genoemd, (ook scontrovorm genoemd). Vroeger waren alle rekeningen verzameld in<br />
één 'groot boek', zodat men ook sprak van de grootboekrekeningen en het grootboek.<br />
DEBET<br />
nummer en naam van de rekening<br />
CREDIT<br />
datum nr omschrijving bedrag datum nr omschrijving bedrag<br />
De linkerzijde van de rekening noemt men de debetzijde, de rechterzijde de creditzijde.<br />
Een rekening debiteren betekent een bedrag inschrijven op de linkerzijde van de rekening.<br />
Een rekening crediteren betekent een bedrag inschrijven op de rechterzijde van de rekening.<br />
Door de grondvoorwaarde van het dubbel <strong>boekhouden</strong>, nl. actief=passief en door<br />
het hierboven ontwikkelde systeem van rekeningen, bekomt men volgende regel:<br />
DEBET = CREDIT<br />
en nooit debet zonder credit<br />
1. Het boekhoudsysteem en de basisprincipes 10
Hernemen we bovenstaande vierkolommenschema:<br />
ACTIVA PASSIVA<br />
nummer + - - +<br />
verrichting debet credit debet credit<br />
1, 2 & 3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
Aldus kunnen volgende regels geformuleerd worden:<br />
� De rekeningen welke voorkomen op de actiefzijde van de balans, zijn de actiefrekeningen. Zij<br />
worden gedebiteerd bij elke vermeerdering en gecrediteerd bij elke vermindering.<br />
� De rekeningen welke voorkomen op de passiefzijde van de balans, zijn de passiefrekeningen.<br />
Zij worden gedebiteerd bij elke vermindering en gecrediteerd bij elke vermeerdering.<br />
Bij het gebruik van de rekeningen dient de volgende redeneringsmethode gevolgd:<br />
Stap 1: Welk is het document dat de boeking verrechtvaardigt?<br />
Stap 2: Welke ondernemingswaarde betreft het? Een actief? Een passief?<br />
Stap 3: Ingeval het een actief betreft: gebruik een actiefrekening.<br />
Ingeval het een passief betreft: gebruik een passiefrekening.<br />
Stap 4: Welke wijziging van de vastgestelde ondernemingswaarde dient er geregistreerd te<br />
worden? Een vermeerdering? Een vermindering?<br />
Stap 5 Moet er gedebiteerd of gecrediteerd worden?<br />
Stap 6: Controleer na elke boeking op de rekeningen of het gedebiteerde bedrag wel degelijk<br />
gelijk is aan het gecrediteerde bedrag.<br />
1. Het boekhoudsysteem en de basisprincipes 11
De verrichtingen uit het voorbeeld kunnen dus nu ingeschreven worden op T-rekeningen.<br />
D 2200 TERREINEN C<br />
datum nr omschrijving bedrag datum nr omschrijving bedrag<br />
X1-11-30 6 Aankoop grond 50 000,00<br />
D 230 INSTALLATIES, MACHINES & UITRUSTING C<br />
datum nr omschrijving bedrag datum nr omschrijving bedrag<br />
X1-10-07 3 Aankoop machine 10 000,00<br />
D 5500 BANK zichtrekening C<br />
datum nr omschrijving bedrag datum nr omschrijving bedrag<br />
X1-10-01 1 Storting door eigenaar 75 000,00 X1-11-30 6 Aankoop terrein 50 000,00<br />
D 570 KAS C<br />
datum nr omschrijving bedrag datum nr omschrijving bedrag<br />
X1-10-03 2 Storting Peeters 25 000,00 X1-10-10 4 n.v. Instalma o/n 1 10 000,00<br />
D 100 KAPITAAL C<br />
datum nr omschrijving bedrag datum nr omschrijving bedrag<br />
X1-10-01 1 Inbreng door eigenaar 75 000,00<br />
X1-10-20 5 Omzetting lening<br />
Peeters<br />
15 000,00<br />
D 174 LENING PEETERS C<br />
datum nr omschrijving bedrag datum nr omschrijving bedrag<br />
X1-10-20 5 Omzetting lening<br />
Peeters<br />
15 000,00 X1-10-03 2 Storting Peeters 25 000,00<br />
D 440 LEVERANCIERS C<br />
datum nr omschrijving bedrag datum nr omschrijving bedrag<br />
X1-10-10 4 n.v. Instalma o/nr. 1 10 000,00 X1-10-07 3 n.v. Instalma o/nr. 1 10 000,00<br />
1. Het boekhoudsysteem en de basisprincipes 12
Door de verrichtingen uit het voorbeeld op rekeningen in te schrijven, krijgt men een overzicht<br />
van de verrichtingen met betrekking tot elk actief- en passiefelement afzonderlijk, die zich in de<br />
beschouwde periode hebben voorgedaan.<br />
De inschrijving op de rekeningen geeft aldus een logische, zakelijke ordening van de gedane<br />
transacties.<br />
Uit voorgaande rekeningen kan een tussentijdse balans per 20X1-11-30 opgesteld worden.<br />
ACTIEF<br />
BALANS<br />
per 20X1-11-30 PASSIEF<br />
Terreinen 50 000,00 Kapitaal 90 000,00<br />
Installaties, machines &<br />
uitrusting<br />
Kas 15 000,00<br />
Bank R/C 25 000,00<br />
Totaal bezit 100 000,00<br />
10 000,00 Lening Peeters 10 000,00<br />
Deze balans stemt volledig overeen met deze van blz. 5 punt 7.<br />
Totale schulden 100 000,00<br />
Alhoewel de inschrijving van de verrichtingen op rekeningen ons een logische indeling geeft en<br />
materieel praktisch is, gezien niet telkens een nieuwe balans dient opgesteld te worden, is de<br />
registratie niet volledig genoeg.<br />
Inderdaad is het moeilijk om van elke verrichting de tegenzijde te vinden, terwijl de diverse<br />
rekeningen geen overzicht geven van de opvolgingen van de verrichtingen en evenmin toelaten<br />
een overzicht te krijgen van de verrichtingen die zich op een bepaalde dag of gedurende een<br />
bepaalde periode voorgedaan hebben.<br />
Wij zijn uitgegaan van de opstelling van een balans telkens een wijziging in de<br />
ondernemingswaarden vastgesteld wordt. De balans is daarbij een 'foto' van de toestand van de<br />
onderneming op een welbepaald ogenblik. Dit ogenblik wordt aangeduid door de datum bovenaan<br />
de balans.<br />
Ingevolge de veelvuldige te verwerken verrichtingen is de balans voorbijgestreefd en hebben we<br />
verkozen om niet meer telkenmale een foto op te maken doch op rekeningen voortdurend de<br />
wijzigingen in de ondernemingswaarden te registreren.<br />
Na deze registraties, en op het moment dat men zelf kan kiezen, wordt dan vanuit de rekeningen<br />
terug naar de balans gegaan. Deze laatste geeft dan een synthetisch overzicht van de toestand<br />
van de onderneming op het gekozen tijdstip.<br />
De balans en de rekeningen hebben bijgevolg elk een afzonderlijke betekenis en een afzonderlijke<br />
functie. Tussen de balans en de rekening kunnen daarom volgende verschillen genoteerd worden:<br />
BALANS REKENING<br />
� geldig op een bepaald moment � omvat alle opeenvolgende wijzigingen<br />
� omvat alle activa en passiva � volgt één welbepaald actief of passief op<br />
� indeling in actief en passief � indeling in debet en credit<br />
� basisregel: actief = passief � afgeleide regel: binnen de rekeningen debet =<br />
credit<br />
1. Het boekhoudsysteem en de basisprincipes 13
1.5 Het dagboek<br />
Teneinde een chronologische registratie van de verrichtingen mogelijk te maken, wordt een<br />
dagboek bijgehouden, waarbij iedere verrichting onder de vorm van een journaalpost<br />
ingeschreven wordt.<br />
De journaalposten worden als volgt opgesteld:<br />
datum<br />
Naam gedebiteerde rekening(en) debet-<br />
bedragen<br />
aan Naam gecrediteerde rekening(en) credit-<br />
bedragen<br />
omschrijving<br />
verrechtvaardigingsdocument<br />
nummers van de gedebiteerde/gecrediteerde rekeningen<br />
volgnummer journaalpost<br />
De aanduiding 'aan' heeft feitelijk geen enkele betekenis, en dient enkel om een duidelijke<br />
scheiding te maken tussen de rekeningen welke gedebiteerd worden en die, welke gecrediteerd<br />
worden.<br />
Gelet op de regel "debet = credit", die afgeleid werd uit het ontwikkelde rekeningsysteem, blijkt<br />
dat elke journaalpost een evenwicht tussen de debetbedragen en de creditbedragen moet<br />
vertonen.<br />
De totalen van de debetkolom en de creditkolom van het dagboek, moeten aan elkaar gelijk zijn.<br />
Dit verschaft een eerste controle op de juistheid van de inschrijvingen. Merk op dat de controle<br />
beperkt is tot de mathematische juistheid van de inschrijving en geenszins een waarborg geeft<br />
over de juistheid van de ingeschreven journaalposten (foutieve rekening gebruikt, rekening ten<br />
onrechte gedebiteerd of gecrediteerd).<br />
Ter illustratie hernemen we het bovenstaande voorbeeld en stellen de journaalposten voor de<br />
zeven verrichtingen op.<br />
Zie op volgende bladzijde.<br />
1. Het boekhoudsysteem en de basisprincipes 14
20X1-10-01<br />
1 5500 Bank zichtrekening 75 000,00<br />
100 aan Kapitaal 75 000,00<br />
Oprichting van de onderneming<br />
Rekeninguittreksel nr. 1<br />
20X1-10-03<br />
2 570 Kas 25 000,00<br />
489 aan Lening Peeters 25 000,00<br />
Lening 6 maanden<br />
Leningscontract, kasdocument nr. 1<br />
3 240 Installaties, machines &<br />
uitrusting<br />
20X1-10-07<br />
10 000,00<br />
440 aan Leveranciers 10 000,00<br />
Aankoop machine<br />
Factuur Instalma n.v z/n 1015, o/n 1<br />
20X1-10-10<br />
4 440 Leveranciers 10 000,00<br />
570 aan Kas 10 000,00<br />
Betaling Instalma z/nr. 1015, o/nr. 1<br />
Kasdocument nr. 2<br />
20X1-10-20<br />
5 489 Lening Peeters 15 000,00<br />
100 aan Kapitaal 15 000,00<br />
Omzetting lening Peeters in aandelen<br />
Kopie overeenkomst<br />
20X1-11-30<br />
6 2200 Terreinen 50 000,00<br />
5500 aan Bank zichtrekening 50 000,00<br />
Aankoop terrein gelegen te …<br />
Notariële akte , Rekeninguittreksel nr. 2<br />
over te dragen 185 000,00 185 000,00<br />
1. Het boekhoudsysteem en de basisprincipes 15
1.6 De praktische boekhoudkundige verwerking van de inschrijvingen<br />
De in vorige paragrafen gehouden redenering kan als volgt samengevat worden:<br />
uitgaande van een balans waarbij actief en passief in evenwicht waren, werd een<br />
rekeningsysteem ontwikkeld waarbij debet gelijk is aan credit en een zakelijke ordening van de<br />
verrichtingen gegeven wordt.<br />
Ter aanvulling hiervan werden het dagboek en de journaalposten ontwikkeld, die een<br />
chronologische registratie van de verrichtingen mogelijk maken.<br />
In de praktijk van de boekhoudkundige registratie wordt de omgekeerde weg gevolgd:<br />
1) de verrichtingen worden in volgorde van de datum ingeschreven in het dagboek,<br />
2) de aldus opgetekende gegevens worden stelselmatig op rekeningen overgebracht,<br />
3) periodisch, en ten minste eenmaal per jaar, wordt uit de gedane inschrijvingen een balans<br />
opgesteld.<br />
Dagelijks: ZONDER UITSTEL<br />
Verrechtvaardigings-<br />
document<br />
XXX 123 123<br />
aan YYY<br />
Periodisch: minimaal éénmaal per jaar:<br />
Inventarislijst<br />
1. Het boekhoudsysteem en de basisprincipes 16<br />
123<br />
Kolommenbalans:<br />
- proefbalans<br />
- saldibalans<br />
- regularisaties<br />
Jaarrekening<br />
� balans<br />
� resultatenrekening<br />
� ….<br />
Opmerking:<br />
Dit voorlopig schema wordt in hoofdstuk 2 verder aangevuld.<br />
XXX<br />
YYY<br />
ZZZ<br />
123
1.7 De proefbalans en saldibalans<br />
Uit de hierboven aangegeven werkwijze blijkt dat noodzakelijkerwijze elk bedrag dat in het<br />
dagboek ingeschreven wordt, eveneens op een rekening moet voorkomen.<br />
Gelet op het feit dat het systeem tussen het dagboek en de rekeningen, in het beschouwde<br />
systeem, berust op een systeem van overschrijven, waarbij fouten niet uitgesloten zijn, is het<br />
nodig bij het opstellen van de balans de overeenstemming tussen dagboek en rekeningen na te<br />
gaan. Daartoe dient de proefbalans.<br />
1.7.1 De proefbalans<br />
De proefbalans wordt opgesteld op een werkblad en is een samenvatting van de rekeningen met<br />
vermelding van de totalen van hun respectievelijke debet- en creditinschrijvingen. De totalen van<br />
debet- en creditkolom van de proefbalans moeten in evenwicht zijn en gelijk zijn aan het totaal<br />
van het dagboek.<br />
De proefbalans van het hierboven ontwikkelde voorbeeld wordt opgemaakt op basis van de<br />
volgende gegevens:<br />
� de totalen van de debetzijde en de creditzijde van de grootrekeningen (zie blz. 12)<br />
De grootboekrekeningen worden getotaliseerd en de tussentotalen in debet en credit worden ook<br />
aangeduid op de rekeningen.<br />
rekening<br />
nummer<br />
naam van de rekening<br />
PROEFBALANS<br />
debet credit<br />
2200 Terreinen 50 000,00<br />
230<br />
Installaties, machines &<br />
uitrusting<br />
10 000,00<br />
5500 Bank zichtrekening 75 000,00 50 000,00<br />
570 Kas 25 000,00 10 000,00<br />
100 Kapitaal 90 000,00<br />
174 Lening Peeters 15 000,00 25 000,00<br />
440 Leveranciers 10 000,00 10 000,00<br />
totaal 185 000,00 185 000,00<br />
Daarbij dient opgemerkt dat de controle tussen de proefbalans en het dagboek enkel een<br />
mathematische controle is, die aangeeft dat de bedragen van het dagboek ook voorkomen in de<br />
rekeningen. Dit geeft echter geen waarborg voor de juistheid van de boekhouding (foutieve<br />
journaalposten gemaakt, bedragen op foutieve rekeningen ingeschreven) noch van de<br />
proefbalans (elkaar opheffende telfouten, bedragen naast verkeerde rekeningnamen<br />
ingeschreven).<br />
Teneinde de juistheid van de rekeningen te onderzoeken worden vervolgens de saldi der<br />
rekeningen getrokken en een saldibalans opgesteld.<br />
1. Het boekhoudsysteem en de basisprincipes 17
1.7.2 Het saldo van een rekening<br />
Het saldo van een rekening is het verschil tussen het totaal van de debetinschrijvingen en het<br />
totaal van de creditinschrijvingen.<br />
Naargelang de aard van het saldo, spreekt men van een debetsaldo en een creditsaldo.<br />
Een rekening vertoont een debetsaldo als het totaal van de debetinschrijvingen het totaal van de<br />
creditinschrijvingen overtreft.<br />
Een rekening vertoont een creditsaldo als het totaal van de creditinschrijvingen groter is dan het<br />
totaal van de debetinschrijvingen.<br />
1.7.3 De saldibalans<br />
De saldibalans volgt op de proefbalans en geeft een overzicht van de rekeningen met hun<br />
respectievelijke saldo.<br />
Gezien de saldibalans opgesteld wordt vertrekkende van de proefbalans, waarbij debet en credit<br />
in evenwicht zijn, moet ook de saldibalans gelijke totalen van debet- en creditsaldi vertonen.<br />
rekening<br />
nummer<br />
naam van de rekening<br />
PROEFBALANS SALDIBALANS<br />
debet credit debet credit<br />
2200 Terreinen 50 000,00 50 000,00<br />
230<br />
Installaties, machines &<br />
uitrusting<br />
10 000,00 10 000,00<br />
5500 Bank zichtrekening 75 000,00 50 000,00 25 000,00<br />
570 Kas 25 000,00 10 000,00 15 000,00<br />
100 Kapitaal 90 000,00 90 000,00<br />
174 Lening Peeters 15 000,00 25 000,00 10 000,00<br />
440 Leveranciers 10 000,00 10 000,00<br />
totaal 185 000,00 185 000,00 100 000,00 100 000,00<br />
Teneinde de juistheid van de boekhoudkundige saldi te onderzoeken en zo nodig te regulariseren,<br />
zal men deze saldi vergelijken met de inventaris.<br />
Met "inventaris opnemen" bedoelt men de werkzaamheden van het fysisch opnemen en nagaan<br />
van de aanwezige hoeveelheden en elementen, de waardering ervan en dit zowel voor de<br />
bezittingen als voor de schulden. Wij komen verder uitgebreid terug op de wettelijke<br />
verplichtingen terzake.<br />
In het behandelde voorbeeld geeft de inventarisopname per 30 november 20X1 volgende<br />
gegevens:<br />
� Terreinen: ligging Boomsesteenweg - Aartselaar<br />
� gekocht 20X1-11-30<br />
� aanschaffingswaarde: € 50 000,00<br />
� Installaties, machines en uitrusting:<br />
� 1 machine Instalma volledig met toebehoren<br />
� aanschaffingsdatum: 20X1-10-07<br />
� aanschaffingswaarde: € 10 000,00<br />
� Bank: rekeninguittreksel 20X1-11-30: tegoed € 25 000,00<br />
� Kas: volgens fysische opname: 30 briefjes van € 500,00<br />
� Lening Peeters: € 10 000,00 volgens leningsakte d.d. 20X1-10-03 en<br />
aangepast met overeenkomst van 20X1-10-20<br />
1. Het boekhoudsysteem en de basisprincipes 18
De vergelijking van de saldi uit de saldibalans tonen aan dat deze volledig overeenstemmen met<br />
de inventaris, zodat de balans per 20X1-11-30 de volgende is:<br />
ACTIEF<br />
BALANS<br />
per 20X1-11-30<br />
PASSIEF<br />
Terreinen 50 000,00 Kapitaal 90 000,00<br />
Installaties, machines &<br />
uitrusting<br />
Kas 15 000,00<br />
Bank R/C 25 000,00<br />
Totaal bezit 100 000,00<br />
10 000,00 Lening Peeters 10 000,00<br />
Totale schulden 100 000,00<br />
Aldus kan gesteld worden dat de balans overeenstemt met de inventaris, na de waardering ervan,<br />
op boekhoudkundige wijze voorgesteld.<br />
De verschillen tussen de "balans" en de "inventaris" kunnen als volgt samengevat worden<br />
BALANS INVENTARIS<br />
� opgesteld uit de boekhouding � opgemaakt via fysische waarneming<br />
� omvat alle activa en passiva � omvat alle bezittingen, vorderingen,<br />
schulden en verbintenissen<br />
� indeling in actief en passief � opgemaakt onder lijstvorm<br />
� basisregel: actief = passief<br />
� uitgedrukt in EURO of BEF � bij de opname zijn sommige elementen<br />
in hoeveelheid (liter, stuks, kilogram)<br />
en bestaat er een waarderingsprobleem<br />
1. Het boekhoudsysteem en de basisprincipes 19
1.8 Enkele bedrijfseconomische bedenkingen bij de balans<br />
Uit het voorgaande blijkt dat de onderneming als een zelfstandig geheel moet worden aanzien,<br />
los van de ondernemer.<br />
Het vermogen van de onderneming is dus economisch gescheiden van het vermogen van de<br />
ondernemer. Het vermogen van de ondernemer omvat naast het <strong>deel</strong> van zijn vermogen dat<br />
voorbestemd werd voor handelsdoeleinden, ook alle andere bezittingen.<br />
De onderneming beschikt bij haar oprichting slechts over het kapitaal dat haar door de<br />
ondernemer werd toevertrouwd, dit is het vermogen van de onderneming. In de<br />
vennootschapsvormen wordt de scheiding van de vermogens nog verder doorgevoerd en krijgt<br />
men niet alleen een economische maar ook een juridische scheiding.<br />
De ondernemer zal echter buiten het beginvermogen eveneens andere financieringsmiddelen<br />
aantrekken (lening, schulden aan leveranciers, enz ...) en aldus haar totaal vermogen vergroten.<br />
Binnen het totaal vermogen kunnen we dus twee delen onderscheiden:<br />
� het kapitaal = eigen vermogen<br />
� de schulden tegenover<br />
derden<br />
= vreemd vermogen<br />
Omdat de vermogenscomponenten voorkomen op het passief van de balans wordt ook gesproken<br />
van de passieve financiering. Hoe dit aangetrokken vermogen aangewend wordt, kan afgelezen<br />
worden op de actiefzijde van de balans. De aanwending van het vermogen wordt dikwijls als<br />
actieve financiering gekenmerkt.<br />
1. Het boekhoudsysteem en de basisprincipes 20
1.9 Opgave i.v.m. het boekhoudsysteem en de basisprincipes<br />
Opgave:<br />
Onderneming ALFA beschikt over onderstaande activa en passiva.<br />
� Stel ze in balansvorm.<br />
� Hoe groot is het kapitaal van de onderneming?<br />
Leveranciers € 650 000,00<br />
Door ALPHA toegestane lening € 100 000,00<br />
Handelsdebiteuren (klanten) € 735 000,00<br />
Ontvangen voorschotten klanten € 80,000,00<br />
Kas € 12,000 00<br />
Bank (tegoed) € 210 000,00<br />
Postgiro € 60 000,00<br />
Machines, uitrusting & installaties € 90 000,00<br />
Rollend materieel € 42 000,00<br />
Voorraad handelsgoederen € 425 000,00<br />
Actief<br />
BALANS<br />
� �<br />
� �<br />
� �<br />
� �<br />
� �<br />
� �<br />
� �<br />
� �<br />
� �<br />
totaal activa totaal passiva<br />
Passief<br />
1. Het boekhoudsysteem en de basisprincipes 21
2.<br />
Resultatenrekening<br />
2.1 Kostenrekeningen en opbrengstenrekeningen<br />
Tot 1975 kende België slechts een zeer beperkte reglementering op de boekhouding van de<br />
kostenrekeningen en opbrengstrekeningen<br />
Het doel van elke onderneming is winst te realiseren door het aan - en verkopen van<br />
producten of het presteren van diensten.<br />
De boekhouding moet bijgevolg derwijze gevoerd worden dat periodisch kan overgegaan<br />
worden tot het bepalen van het behaalde resultaat nl. winst of verlies.<br />
Bovendien moet de registratiewijze die daartoe gebruikt wordt, beantwoorden aan de in de<br />
vorige paragrafen uitgewerkte regels.<br />
Teneinde daartoe te komen wordt het gebruikte voorbeeld uitgebreid met een aantal<br />
bijkomende verrichtingen:<br />
� op 20X1-12-01 wordt een magazijn gehuurd voor € 1 000,00 per maand<br />
� op 20X1-12-01 koopt de heer Janssens een partij goederen voor € 15 000,00<br />
� op 20X1-12-19 verkoopt de heer Janssens de volledige partij tegen € 24 000,00<br />
� op 20X1-12-20 ontvangt de heer Janssens een commissieloon voor tussenkomst bij een<br />
transactie van € 800,00.<br />
Het resultaat van de gedane verrichtingen kan als volgt becijferd worden:<br />
Opbrengsten uit de verkoop van handelsgoederen 24 000,00 opbrengst<br />
Kosten voor aankoop van handelsgoederen - 15 000,00 kost<br />
BRUTO MARGE = 9 000,00<br />
Betaalde huur - 1 000,00 kost<br />
8 000,00<br />
Ontvangen commissieloon + 800,00 opbrengst<br />
RESULTAAT WINST = 8 800,00<br />
2. Resultatenrekeningen 22
De boekhoudkundige verwerking verloopt als volgt:<br />
� 7) Op 20X1-12-01 wordt een magazijn gehuurd: de huur voor de maand december ,<br />
€ 1 000,00 wordt contant betaald, kasdocument nr. 3<br />
D 570 Kas C D 6100 Betaalde huur C<br />
* *<br />
Gezien de betaling per kas gebeurt, is er een vermindering van het actief, zodat de<br />
rekening "kas" moet gecrediteerd worden.<br />
Bovenstaande becijfering toont aan dat de betaalde huur het resultaat negatief<br />
beïnvloedt. De betaalde huur is een kost voor de onderneming en wordt op een<br />
kosten- of lastenrekening gedebiteerd.<br />
Hieruit volgt dat kostenrekeningen gedebiteerd worden voor het bedrag van de<br />
kosten, terwijl creditinschrijvingen verminderingen van kosten registreren.<br />
De journaalpost voor de inschrijving is:<br />
overdracht<br />
20X1-12-01<br />
7 6100 Betaalde huur 1 000,00<br />
185 000,00 185 000,00<br />
570 aan Kas 1 000,00<br />
Betaling huur december magazijn<br />
Kasdocument nr. 3<br />
� 8) Aankoop van een partij handelsgoederen op 20X1-12-01 bij de n.v. Grossico voor<br />
€ 15 000,00 , betaalbaar 15 januari 20X2, z/nr. 3069, o/nr. 2<br />
D 604 Aankopen handelsgoed C D 4400 Leveranciers C<br />
* *<br />
De goederen zijn geleverd aan de onderneming, maar zij werden nog niet betaald.<br />
Er is aldus vermeerdering van schuld tegenover de leveranciers zodat er<br />
vermeerdering van passief is en de leveranciersrekening moet gecrediteerd worden.<br />
Gezien de aankoopprijs van de gekochte goederen het resultaat beïnvloedt wordt<br />
het bedrag van de aankopen op een kostenrekening gedebiteerd met de volgende<br />
journaalpost:<br />
20X1-12-01<br />
8 604 Aankopen handelsgoederen 15 000,00<br />
440 aan Leveranciers 15 000,00<br />
Aankoop handelsgoederen<br />
Factuur z/nr. 3069, o/nr. 2 van 20X1-12-01<br />
2. Resultatenrekeningen 23
� 9) Verkoop van de partij handelsgoederen op 20X1-12-19 aan klant Willems b.v.b.a.<br />
voor € 24 000,00 , betaalbaar op 31 januari 20X2, factuur o/nr. 1<br />
D 400 Handelsdebiteuren C D 700 Verkopen<br />
handelsgoederen<br />
* *<br />
De klant heeft de goederen ontvangen maar zal deze slechts later betalen. De<br />
onderneming heeft dus een vordering op de klant. Vorderingen zijn bezittingen,<br />
actief. De rekening klanten is bijgevolg een actiefrekening en wordt gedebiteerd<br />
voor de vermeerdering nl. het ontstaan van de vordering.<br />
De bekomen verkoopprijs voor de partij handelsgoederen vormt een opbrengst voor<br />
de onderneming. De opbrengsten worden, in het kader van de zakelijke ordening,<br />
op afzonderlijke rekeningen ingeschreven.<br />
Teneinde te voldoen aan het evenwicht debet = credit kan afgeleid worden dat<br />
opbrengstrekeningen, ook batenrekeningen genoemd, gecrediteerd worden voor<br />
het bedrag van de opbrengst, terwijl debetinschrijvingen verminderingen van<br />
opbrengsten aangeven.<br />
Bijgevolg dient volgende journaalpost geboekt:<br />
20X1-12-19<br />
9 400 Handelsdebiteuren 24 000,00<br />
700 aan Verkopen handelsgoederen 24 000,00<br />
Verkoop handelsgoederen Willems b.v.b.a;<br />
Factuur o/nr. 1 van 20X1-12-19<br />
� 10) Op 20X1-12-20 ontvangt de heer Janssens via bankoverschrtijving een bedrag van<br />
€ 800,00 als commissieloon voor aangebrachte zaken vanwege Comitee n.v.<br />
Bankrekeninguittreksel van KBC van 20X1-12-20, nr. 3<br />
D 5500 Bank R/C C D 747 Ontvangen<br />
commissielonen<br />
* *<br />
Gezien door storting het banktegoed verhoogt, dient de actief-rekening Bank<br />
gedebiteerd te worden.<br />
Daarentegen worden de ontvangen commissielonen op een afzonderlijke<br />
opbrengstenrekening ingeschreven.<br />
Gezien de opbrengstenrekeningen gecrediteerd worden voor het bedrag van de<br />
baat, krijgen we volgende post in het dagboek:<br />
20X1-12-20<br />
10 5500 Bank R/C 800,00<br />
747 aan Ontvangen commissielonen 800,00<br />
Ontvangen commissielonen; Comitee n.v.<br />
Rekeninguittreksel nr. 3 van 20X1-12-20<br />
Over te dragen 225 800,00, 225 800,00<br />
2. Resultatenrekeningen 24<br />
C<br />
C
De journaalposten 7 tot en met 10 worden vervolgens overgebracht op de T-rekeningen.<br />
D 2200 TERREINEN C<br />
X1-11-30 6 Aankoop grond 50 000,00<br />
D 230 INSTALLATIES, MACHINES & UITRUSTING C<br />
X1-10-07 3 Aankoop machine 10 000,00<br />
D 4000 HANDELSDEBITEUREN C<br />
X1-12-19 9 Willems o/nr. 1 24 000,00<br />
D 5500 BANK zichtrekening C<br />
X1-10-01 1 Storting door eigenaar 75 000,00 X1-11-30 6 Aankoop terrein 50 000,00<br />
X1-12-20 10 Ontvang commissieloon 800,00<br />
D 570 KAS C<br />
X1-10-03 2 Storting Peeters 25 000,00 X1-10-10 4 n.v. Instalma o/n 1 10 000,00<br />
X1-12-01 7 Huur december 1 000,00<br />
D 100 KAPITAAL C<br />
X1-10-01 1 Inbreng door eigenaar 75 000,00<br />
X1-10-20 5 Omzetting lening<br />
Peeters<br />
15 000,00<br />
D 174 LENING PEETERS C<br />
X1-10-20 5 Omzetting lening<br />
Peeters<br />
15 000,00 X1-10-03 2 Storting Peeters 25 000,00<br />
2. Resultatenrekeningen 25
D 440 LEVERANCIERS C<br />
X1-10-10 4 n.v. Instalma o/nr. 1 10 000,00 X1-10-07 3 n.v. Instalma o/nr. 1,<br />
z/nr 1015<br />
X1-12-01 8 n.v. Grossico o/nr 2,<br />
z/nr. 3069<br />
10 000,00<br />
15 000,00<br />
D 604 AANKOPEN HANDELSGOEDEREN C<br />
X1-12-01 8 n.v. Grossico o/nr 2,<br />
z/nr. 3069<br />
15 000,00<br />
D 6100 BETAALDE HUUR C<br />
X1-12-01 7 Huur magazijn 1 000,00<br />
D 700 VERKOPEN HANDELSGOEDEREN C<br />
X1-12-19 9 Willems o/nr. 1 24 000,00<br />
D 747 ONTVANGEN COMMISSIELONEN C<br />
X1-12-20 10 Bank 800,00<br />
2. Resultatenrekeningen 26
2.2 Opstelling van de resultatenrekening met vooraad<br />
In de verrichtingen van 2.1. werden alle aangekochte goederen verkocht. Deze<br />
veronderstelling werd ingebouwd om het voorbeeld en de redenering eenvoudig te houden,<br />
doch het is duidelijk dat dit praktisch slechts zelden voorkomt en er door de onderneming een<br />
voorraad van grondstoffen, handelsgoederen, enz...- aangehouden wordt.<br />
Bij de opstelling van de resultatenrekening en de balans moet met de voorraad rekening<br />
gehouden worden. Teneinde dit te illustreren wordt aan het bovenstaande voorbeeld één<br />
verrichting toegevoegd. (Dit sluit aan op verrichting nummer 11 van blz. 3 van dit hoofdstuk.)<br />
� 11) Aankoop van handelsgoederen bij de n.v. Importex voor € 7 500,00, geleverd op<br />
20X1-12-30, factuur z/nr. 989, betaalbaar 20X2-01-31.<br />
Zoals hierboven uiteengezet wordt er bij de ontvangst van de goederen en de<br />
factuur geboekt:<br />
Overdracht 225 800,00 225 800,00<br />
20X1-12-30<br />
11 604 Aankopen 7 500,00<br />
4400 aan Leveranciers 7 500,00<br />
Aankoop handelsgoederen<br />
Factuur z/nr. 989, o/nr. 3 van 20X1-12-30<br />
Over te dragen 233 300,00 233 300,00<br />
De T-rekeningen worden onmiddellijk bijgewerkt. Zie bladzijde 29.<br />
Op datum 20X1-12-31 wordt eveneens inventaris gemaakt van alle bezittingen en schulden<br />
van de onderneming.<br />
De inventarisgegevens worden geconfronteerd met de boekhoudcijfers.<br />
Voor alle rekeningen is er volledige overeenstemming, behalve voor de voorraad<br />
handelsgoederen die € 7 500,00 bedraagt en niet als dusdanig in de boekhouding voorkomt.<br />
Partij<br />
goederen<br />
aangekocht aankoopprijs verkocht verkoopprijs<br />
nr.1 op 20X1-12-01 15 000,00 op 20X1-12-19 24 000,00<br />
nr. 2 op 20X1-12-30 7 500,00 nog in voorraad<br />
Extra-comptabel kan de resultatenrekening als volgt opgesteld worden en de invloed van de<br />
voorraad opgemeten.<br />
AANKOOP-<br />
VERKOOP-<br />
Kosten &<br />
PRIJZEN<br />
PRIJZEN<br />
opbrengsten<br />
beginvoorraad 0<br />
aankopen + 22 500,00<br />
= 22 500,00<br />
eindvoorraad - 7 500,00<br />
verkopen = 15 000,00 24 000,00 + 9 000,00<br />
= kostprijs<br />
verkochte<br />
goederen<br />
= BRUTO MARGE<br />
betaalde huur - 1 000,00<br />
ontvangen commissieloon + 800,00<br />
RESULTAAT WINST = 8 800,00<br />
2. Resultatenrekeningen 27
Het resultaat komt overeen met dit op blz. 31 van dit hoofdstuk.<br />
Uit het voorgaande kan afgeleid worden dat het niet verkochte ge<strong>deel</strong>te van de aankopen niet<br />
als kosten mag verrekend worden, het vormt integen<strong>deel</strong> op de beschouwde datum nog een<br />
bezit (=actief) voor de onderneming.<br />
Dit moet in de boekhouding tot uiting gebracht worden.<br />
Dit gebeurt als volgt:<br />
� het saldo van de rekening 60 Aankopen moet verminderen met € 7 500,00 , m.a.w. de<br />
rekening aankopen (= 6094 Voorraadwijziging) moet gecrediteerd worden,<br />
� de voorraad van € 7 500,00 moet als een actief in de boekhouding opgenomen worden, er<br />
is dus een vermeerdering van actief, een actiefrekening 'voorraad' wordt daarom<br />
gedebiteerd.<br />
De journaalpost luidt:<br />
� 12) Aankoop van handelsgoederen bij de n.v. Importex voor € 7 500,00, geleverd op<br />
20X1-12-30, factuur z/nr. 989, betaalbaar 20X2-01-31.<br />
Zoals hierboven uiteengezet wordt er bij de ontvangst van de goederen en de<br />
factuur geboekt:<br />
Overdracht 233 300,00 233 300,00<br />
20X1-12-31<br />
12 340 Voorraad handelsgoederen 7 500,00<br />
6094 aan Aankopen / Voorraadwijziging) (*) 7 500,00<br />
Inventarislijst 20X1-12-31<br />
Over te dragen 240 800,00 240 800,00<br />
(*) Het onderscheid tussen de rekeningen "604 Aankopen handelsgoederen” en “6094<br />
Voorraadwijziging” wordt omrwille van didactische redenen voorlopig niet behandeld..<br />
Verder in de cursus - <strong>deel</strong> II, bij de bespreking van klasse 3 – wordt dit rechtgezet.<br />
Om te vermijden dat na deze boeking een nieuwe proef- en saldibalans zou moeten opgesteld<br />
worden, worden twee kolommen ingevoegd in de kolommenbalans tussen de saldibalans en de<br />
resultatenrekening, bestemd voor de regularisaties.<br />
Deze kolommen zijn bestemd voor de journaalposten die de rekeningen regulariseren, d.w.z.<br />
in overeenstemming brengen met de inventaris.<br />
Gezien de regularisaties gevormd worden door journaalposten en dat in journaalposten debet<br />
en credit in evenwicht zijn, moeten ook de totalen van de regularisatiekolommen aan elkaar<br />
gelijk zijn.<br />
Vervolgens worden de saldi onder vermeerdering en/of vermindering van de geboekte<br />
regularisaties, overgebracht naar de resultatenrekening of de balans. De optelling van de<br />
resultatenrekening en de balans verloopt verder volgens de wijze beschreven in 2.2 hierboven.<br />
Praktisch moeten er bij de opstelling van de kolommenbalans verschillende regularisaties<br />
geboekt worden. Dit zal duidelijk worden bij de behandeling van het hoofdstuk in verband met<br />
de eindejaarsverrichtingen en de opstelling van de jaarrekening (cfr. Deel II van de cursus).<br />
2. Resultatenrekeningen 28
D 440 LEVERANCIERS C<br />
X1-10-10 4 n.v. Instalma o/nr. 1 10 000,00 X1-10-07 3 n.v. Instalma z/nr 1015,<br />
o/nr. 1,<br />
X1-12-01 8 n.v. Grossico z/nr.<br />
X1-12-30 11<br />
3069, o/nr 2,<br />
n.v. Importex z/nr. 989,<br />
o/nr. 3<br />
10 000,00<br />
15 000,00<br />
7 500,00<br />
D 60XAANKOPEN / VOORRAADWIJZIGING C<br />
X1-12-01 8 n.v. Grossico o/nr 2,<br />
z/nr. 3069<br />
X1-12-30 11 n.v. Imprtex z/nr. 989,<br />
o/nr. 3<br />
15 000,00<br />
7 500,00 X1-12-31 12 Eindvoorraad 7 500,00<br />
D 340 VOORRAAD handelsgoederen C<br />
X1-12-31 12 Eindvoorraad 7 500,00<br />
2. Resultatenrekeningen 29
nr.<br />
rek.<br />
naam<br />
rekening<br />
PROEFBALANS SALDIBALANS REGULARISATIES<br />
debet credit debet credit debet credit kosten<br />
2. Resultatenrekeningen 30<br />
RESULTATEN-REK.<br />
van 1 nov. tot 31 dec.<br />
BALANS<br />
per 31 december 20X1<br />
opbrengste<br />
n actief passief<br />
2200 Terreinen 50 000,00 50 000,00 50 000,00<br />
230<br />
Installatie, machines<br />
& uitrusting<br />
340 Voorraad<br />
handelsgoederen<br />
10 000,00 10 000,00 10 000,00<br />
7 500,00 7 500,00<br />
400 Handelsdebiteuren 24 000,00 24 000,00 24 000,00<br />
5500 Bank zichtrekening 75 800,00 50 000,00 25 800,00 25 800,00<br />
570 Kas 25 000,00 11 000,00 14 000,00 14 000,00<br />
100 Kapitaal 90 000,00 90 000,00 90 000,00<br />
174 Lening Peeters 15 000,00 25 000,00 10 000,00 10 000,00<br />
440 Leveranciers 10 000,00 32 500,00 22 500,00 22 500,00<br />
subtotaal balans 209 800,00 208 500,00 123 800,00 122 500,00 131 300,00 122 500,00<br />
60X Aankopen<br />
/voorraadwijziging<br />
22 500,00 22 500,00 7 500,00 15 000,00<br />
61XX Betaalde huur 1 000,00 1 000,00 1 000,00<br />
700 Verkopen 24 000,00 24 000,00 24 000,00<br />
747 Ontvangen<br />
commissielonen<br />
800,00 800,00 800,00<br />
subtotaal RR 23 500,00 24 800,00 23 500,00 24 800,00 16 000,00 24 800,00<br />
SUBTOTAAL 233 300,00 233 300,00 147 300,00 147 300,00 7 500,0 7 500,00 16 000,00 24 800,00 131 300,00 122 500,00<br />
69X Te bestemmen winst 8 800,00<br />
489 Uit te keren winst 8 800,00<br />
TOTAAL 233 300,00 233 300,00 147 300,00 147 300,00 7 500,00 7 500,00 24 800,00 24 800,00 131 300,00 131 300,00
2.3 De bestemming van het resultaat<br />
Zodra alle saldi in een passende kolom aangebracht zijn, worden de kolommen van de<br />
resultatenrekeningen en de balans voorlopig opgeteld.<br />
Gezien de saldibalans in evenwicht is en alle saldi slechts eenmaal aangebracht werden in ‚‚n<br />
van de vier kolommen, moeten de verschillen tussen totale kosten en opbrengsten en tussen<br />
activa en passiva aan elkaar gelijk zijn.<br />
Voormeld verschil geeft het resultaat van de periode aan:<br />
� als opbrengsten > kosten dan actief > passief : dus winst<br />
� als kosten > opbrengsten dan passief > actief : dus verlies.<br />
De eigenaar(s) moet(en) bepalen hoe dit resultaat wordt bestemd.<br />
Het resultaat, winst of verlies, wordt vervolgens ingeschreven aan de zwakste zijde, d.w.z. de<br />
kolommen met het kleinste totaal, teneinde kosten- en opbrengstenkolom en actief en passief<br />
met elkaar in evenwicht te brengen.<br />
Het resultaat van de periode komt voor op de balans. Dit is logisch omdat de eigenaar(s)<br />
(handelaar) het ondernemingsrisico draagt:<br />
� is er winst, dan komt deze ten goede aan de eigenaar(s) (handelaar) en stijgt de schuld<br />
van de onderneming tegenover de eigenaar(s) (handelaar).<br />
De eigenaar(s) kan beslissen deze winst geheel of ge<strong>deel</strong>telijk:<br />
� uit te keren aan de eigenaar(s),<br />
� in de onderneming te laten, zodat de onderneming deze fondsen eventueel kan<br />
aanwenden voor investering,<br />
� over te dragen naar volgend jaar, om later de bestemming te bepalen.<br />
� is er verlies, dan moet dit door de eigenaar(s) (handelaar) gedragen worden, en komt het<br />
verlies feitelijk in mindering van de schuld van de onderneming tegenover de eigenaar(s)<br />
(handelaar).<br />
De onderneming in het voorbeeld heeft een winst van € 8 800,00 gerealiseerd. De eigenaar<br />
beslist deze winst uit te keren.<br />
� 13) Bestemming van de winst: volledige uitkering<br />
Overdracht 240 800,00 240 800,00<br />
20X1-12-31<br />
13 69X Te bestemmen winst van het boekjaar (*) 8 800,00<br />
489 aan Uit te keren winst 8 800,00<br />
Winstbestemming<br />
Over te dragen 249 600,00 249 600,00<br />
(*) De rekening "Te bestemmen winst” is niet voorzien in het MAR, ze wordt<br />
terwille van didactische redenen tijdelijk gebruikt. Verder in de cursus wordt<br />
ze vervangen door de correcte 69X rekeningen.<br />
2. Resultatenrekening 31
D 69XX TE BESTEMMEN WINST van het boekjaar C<br />
X1-12-31 13 Bestemming resultaat 8 800,00<br />
D 489 UIT TE KEREN WINST van het boekjaar 20X1 C<br />
Bij verlies wordt vaak geboekt:<br />
X1-12-31 13 Bestemming resultaat 8 800,00<br />
Bestemming van het verlies: overdracht naar een volgend boekjaar<br />
20X1-12-31<br />
1410 Overgedragen verlies<br />
79X aan Te bestemmen verlies van het<br />
boekjaar (*)<br />
Verliesbestemming<br />
(*) De rekeningen “Te bestemmen verlies” is niet voorzien in het MAR, ze wordt<br />
omwille van didactische redenen tijdelijk gebruikt. Verder in de cursus wordt<br />
ze vervangen door de correcte 79 rekeningen.<br />
2. Resultatenrekening 32
2.4 Het afsluiten van de rekeningen<br />
Het tot hiertoe besproken boekhoudsysteem wordt dagelijkse methode genoemd, omdat<br />
dagelijks de verrichtingen rechtstreeks in het dagboek worden ingeschreven, en bijgevolg ook<br />
de rekeningen dagelijks worden bijgehouden.<br />
Het saldo van elke rekening komt op de rekeningkaart niet onmiddellijk tot uiting. Per einde<br />
boekjaar worden de saldi op de rekeningen aangebracht door middel van sluitposten.<br />
De afsluiting van de rekeningen bestaat erin het saldo aan de zwakste zijde in te schrijven<br />
zodat de totalen van debet- en creditzijde van de rekening in evenwicht zijn.<br />
� 15) Op 20X1-12-31: afsluiting van de rekeningen gebruikt in boekjaar 20X1.<br />
Overdracht 249 600,00 249 600,00<br />
20X1-12-31<br />
14 700 Verkopen 24 000,00<br />
747 Ontvangen commissies 800,00<br />
60XX aan Aankopen / Voorraadwijziging 15 000,00<br />
6100 Betaalde huur 1 000,00<br />
69X Te bestemmen winst van het boekjaar 8 800,00<br />
Afsluiting van het boekjaar<br />
20X1-12-31<br />
15 100 Kapitaal 90 000,00<br />
174 Lening Peeters 10 000,00<br />
440 Leveranciers 22 500,00<br />
489 Uit te keren winst 8 800,00<br />
2200 aan Terreinen 50 000,00<br />
230 Installaties, machines en uitrusting 10 000,00<br />
340 Voorraad handelsgoederen 7 500,00<br />
400 Handelsdebiteuren 24 000,00<br />
5500 Bank 25 800,00<br />
570 Kas 14 000,00<br />
Afsluiting van het boekjaar<br />
Totaal 405 700,00 405 700,00<br />
2. Resultatenrekening 33
D 2200 TERREINEN C<br />
X1-11-30 6 Aankoop grond 50 000,00 X1-12-31 15 Afsluiting boekjaar 50 000,00<br />
50 000,00 50 000,00<br />
D 230 INSTALLATIES, MACHINES & UITRUSTING C<br />
X1-10-07 3 Aankoop machine 10 000,00 X1-12-31 15 Afsluiting boekjaar 10 000,00<br />
10 000,00 10 000,00<br />
D 340 VOORRAAD handelsgoederen C<br />
X1-12-31 12 Eindvoorraad 7 500,00 X1-12-31 15 Afsluiting boekjaar 7 500,00<br />
7 500,00 7 500,00<br />
D 400 HANDELSDEBITEUREN C<br />
X1-12-19 9 Willems o/nr. 1 24 000,00 X1-12-31 15 Afsluiting boekjaar 24 000,00<br />
24 000,00 24 000,00<br />
D 5500 BANK zichtrekening C<br />
X1-10-01 1 Storting door eigenaar 75 000,00 X1-11-30 6 Aankoop terrein 50 000,00<br />
X1-12-20 10 Ontvangen<br />
commissieloon<br />
800,00 X1-12-31 15 Afsluiting boekjaar 25 800,00<br />
75 800,00 75 800,00<br />
D 570 KAS C<br />
X1-10-03 2 Storting Peeters 25 000,00 X1-10-10 4 n.v. Instalma o/n 1 10 000,00<br />
X1-12-01 7 Huur december 1 000,00<br />
X1-12-31 15 Afsluiting boekjaar 14 000,00<br />
25 000,00 25 000,00<br />
D 100 KAPITAAL C<br />
X1-10-01 1 Inbreng door eigenaar 75 000,00<br />
X1-12-31 15 Afsluiting boekjaar 90 000,00 X1-10-20 5 Omzetting lening<br />
Peeters<br />
15 000,00<br />
90 000,00 90 000,00<br />
2. Resultatenrekening 34
D 174 LENING PEETERS C<br />
X1-10-20 5 Omzetting lening<br />
Peeters<br />
15 000,00 X1-10-03 2 Storting Peeters 25 000,00<br />
X1-12-31 15 Afsluiting boekjaar 10 000,00<br />
20 000,00 20 000,00<br />
D 440 LEVERANCIERS C<br />
X1-10-10 4 n.v. Instalma o/nr. 1 10 000,00 X1-10-07 3 n.v. Instalma z/nr 1015,<br />
o/nr. 1,<br />
X1-12-01 8 n.v. Grossico z/nr.<br />
X1-12-31 15 Afsluiting boekjaar 22 500,00 X1-12-30 11<br />
3069, o/nr 2,<br />
n.v. Importex z/nr. 989,<br />
o/nr. 3<br />
10 000,00<br />
15 000,00<br />
7 500,00<br />
32 500,00 32 500,00<br />
D 489 UIT TE KEREN WINST van het boekjaar 20X1 C<br />
X1-12-31 15 Afsluiting boekjaar 8 800,00 X1-12-31 13 Bestemming resultaat 8 800,00<br />
8 800,00 8 800,00<br />
D 60XX AANKOPEN / VOORRAADWIJZIGING C<br />
X1-12-01 8 n.v. Grossico o/nr 2,<br />
z/nr. 3069<br />
X1-12-30 11 n.v. Imprtex z/nr. 989,<br />
o/nr. 3<br />
15 000,00 X1-12-31 12 Eindvoorraad 7 500,00<br />
7 500,00 X1-12-31 14 Afsluiting boekjaar 15 000,00<br />
22 500,00 22 500,00<br />
D 6100 BETAALDE HUUR C<br />
X1-12-01 7 Huur magazijn 1 000,00 X1-12-31 14 Afsluiting boekjaar 1 000,00<br />
1 000,00 1 000,00<br />
D 69X TE BESTEMMEN WINST van het boekjaar C<br />
X1-12-31 13 Bestemming resultaat 8 800,00 X1-12-31 14 Afsluiting boekjaar 8 800,00<br />
8 800,00 8 800,00<br />
D 700 VERKOPEN HANDELSGOEDEREN C<br />
X1-12-31 14 Afsluiting boekjaar 24 000,00 X1-12-19 9 Willems o/nr. 1 24 000,00<br />
24 000,00 24 000,00<br />
D 747 ONTVANGEN COMMISSIELONEN C<br />
X1-12-31 14 Afsluiting boekjaar 800,00 X1-12-20 10 Bank 800,00<br />
800,00 800,00<br />
2. Resultatenrekening 35
2.5 Het opstellen van de jaarrekening<br />
Tot slot moet de onderneming haar jaarrekening opstellen.<br />
De jaarrekening bestaat uit: de balans, de resultatenrekening en de toelichting.<br />
actief Balans per 20X1-12-31 passief<br />
VASTE ACTIVA EIGEN VERMOGEN<br />
� Terreinen 50 000,00 � Kapitaal 90 000,00<br />
� Installaties 10 000,00<br />
VLOTTENDE ACTIVA VREEMD VERMOGEN<br />
� Voorraden 7 500,00 � Lening Peeters 10 000,00<br />
� Handelsdebiteuren 24 000,00 � Leveranciers 22 500,00<br />
� Bank 25 800,00 � Uit te keren winst 8 800,00<br />
� Kas 14 000,00<br />
totaal 131 300,00 totaal 131 300,00<br />
kosten Resultatenrekening per 20X1-12-31 opbrengsten<br />
BEDRIJFSKOSTEN BEDRIJFSOPBRENGSTEN<br />
� Aankopen 15 000,00 � Verkopen 24 000,00<br />
� Betaalde huur 1 000,00 � Ontvangen commissies 800,00<br />
BEDRIJFSWINST 8 800,00<br />
totaal 24 800,00 totaal 24 800,00<br />
Het gebruik en de inhoud van de ‘toelichting’ wordt besproken in het hoofdstuk wetgeving.<br />
2. Resultatenrekening 36
2.6 De heropening bij de aanvang van het volgend boekjaar<br />
Bij de aanvang van het volgend boekjaar, moet het saldo van elke rekening opnieuw<br />
aangebracht worden op de rekeningen. Dit gebeurt door het boeken van de heropeningspost,<br />
die de omgekeerde journaalpost is van de afsluitingspost.<br />
20X2-01-01<br />
1 2200 Terreinen 50 000,00<br />
230 Installaties, machines en uitrusting 10 000,00<br />
340 Voorraad handelsgoederen 7 500,00<br />
400 Handelsdebiteuren 24 000,00<br />
5500 Bank 25 800,00<br />
570 Kas 14 000,00<br />
100 aan Kapitaal 90 000,00<br />
174 Lening Peeters 10 000,00<br />
440 Leveranciers 22 500,00<br />
489 Uit te keren winst boekjaar 20X1 8 800,00<br />
Heropening van het boekjaar<br />
Over te dragen<br />
131 300,00 131 300 00<br />
De heropeningpost omvat alleen de balansrekeningen, de resultatenrekeningen vertrekken<br />
van nul en verzekeren daardoor de opvolging van kosten en opbrengsten per boekjaar.<br />
Wanneer de grootboekrekeningen op losse steekkaarten gevoerd worden, worden voor deze<br />
rekeningen nieuwe kaarten gebruikt, zodat één "grootboek" per boekjaar bekomen wordt, wat<br />
o.a. latere opzoekingen vergemakkelijkt.<br />
2. Resultatenrekening 37
1 Aanvang boekhoudperiode<br />
Openen rekeningen balansrekeningen<br />
eindbalans<br />
met debetsaldo grootboekrekeningen<br />
vorig boekjaar<br />
aan balansrekeningen<br />
met creditsaldo activa-rekeningen<br />
2 Tijdens boekhoudperiode<br />
registratie 'zonder uitstel' te debiteren<br />
3 Einde boekhoudperiode<br />
Afsluitingswerkzaamheden<br />
verrechtvaardigingsdocument<br />
kolommenbalans<br />
- proefbalans<br />
- saldibalans<br />
inventarislijst<br />
kolommenbalans<br />
- regularisaties<br />
- voorlopige balans en<br />
resultatenrekening<br />
jaarrekening<br />
rekeningen<br />
aan te crediteren<br />
rekeningen passiva-rekeningen<br />
regularisaties<br />
eventueel<br />
belastingen<br />
resultaatsbestemming<br />
afsluiting van balansrekeningen<br />
met creditsaldo<br />
de rekeningen aan balansrekeningen<br />
met debetsaldo<br />
resultatenrekeningen<br />
met creditsaldo<br />
aan resultatenrekeningen<br />
met debetsaldo<br />
kostenrekeningen<br />
opbrengstrekeningen<br />
2. Resultatenrekening 38
2.7 Voorbeelden / oefeningen<br />
2.7.1 De onderneming ALFA start op 20X1-01-01 een nieuw boekhoudjaar en<br />
heropent de boekouding.<br />
Boek de onderstaande verrichtingen in het journaal en op de T-rekeningen.<br />
a) Beginbalans per 20X1-01-01<br />
Actief<br />
BALANS per 20X1-01-01<br />
Passief<br />
Voorraden 370 000,00 Kapitaal 500 000,00<br />
Handelsdebiteuren 210 000,00 Leveranciers 266 600,00<br />
Kas 6 400,00<br />
Bank 180 200,00<br />
totaal 766 600,00 totaal 766 600,00<br />
b) Aankoop van handelsgoederen<br />
� aankoopfactuur nr. X1/0016 van 20X1-01-03<br />
o leverancier De Vos<br />
o bedrag: € 7 400,00<br />
o betalingsvoorwaarden einde maand<br />
c) Verkoop van een ge<strong>deel</strong>te van de aangekochte handelsgoederen<br />
� verkoopfactuur nr. 416 van 20X1-01-08<br />
o klant: Van Nijlen<br />
o bedrag: € 61 240,00<br />
o betalingsvoorwaarden: 15 dagen na factuurdatum<br />
d) Aankoop en betaling van handelsgoederen<br />
� aankoopfactuur nr. 8916 van 20X1-01-06<br />
o leverancier n.v. Geerts<br />
o bedrag: € 10 640,00<br />
o betalingsvoorwaarden bij ontvangst van de goederen en de factuur,<br />
� kopie van de uitgeschreven cheque aan leverancier n.v. Geerts<br />
o bedrag: € 10 640,00<br />
o cheque nr. 26 van KBC<br />
e) Ontvangst rekeninguittreksel van de bank<br />
� rekeninguittreksel KBC van 20X1-01-10, nummer 001/0001<br />
o vorige stand + 180 200,00<br />
o cheque nr. 26 van 20X1-01-06 - 10 640,00<br />
o nieuwe stand per 20X1-01-10 + 169 560,00<br />
f) Verkoop van handelsgoederen<br />
� verkoopfactuur nr. 417 van 20X1 -01-12<br />
o klant: b.v.b.a. APBI<br />
o bedrag: € 825,40<br />
o betalingsvoorwaarden: contant bij aflevering van de goederen<br />
g) Ontvangst van contante betaling door b.v.b.a. APBI<br />
� kasdocument nr. 001/0001 van 20X1-01-12<br />
o ontvangst van betaling in contanten,<br />
verkoopfactuur o/nr. 417, b.v.b.a. APBI<br />
+ 825,40<br />
h) Ontvangst betaling van klant via overschrijving<br />
� rekeninguittreksel KBC van 20X1-01-16, nummer 001/0002<br />
o vorige stand + 169 560,00<br />
o overschrijving in opdracht van Van Nijlen /<br />
factuurnr. 416<br />
+ 61 240,00<br />
o nieuwe stand per 20X1-01-16 + 230 800,00<br />
2. Resultatenrekening 39
i) Aankoop van verpakkingsmateriaal<br />
� aankoopfactuur nr. 7305 van 20X1-01-14<br />
o leverancier n.v. Emballage<br />
o bedrag: € 980,0<br />
o betalingsvoorwaarden per kas bij ontvangst van de goederen<br />
Contante betaling van aankoopfactuur voor verpakkingsmateriaal<br />
� kasdocument van 20X1-01-17, nummer 001/0002<br />
o betaling: in contanten, ankoopfactuur<br />
z/nr. 7305, n.v. Emballage<br />
- 980,00<br />
j) Contante verkoop aan privé persoon<br />
� Kasdocument, nr. 001/0003:<br />
contante verkoop zonder factuur van 20X1-01-18<br />
+ 121,00<br />
o klant: privé persoon<br />
o datum 20X1 -01-18<br />
o zonder factuur<br />
o bedrag: € 121,00<br />
o betalingsvoorwaarden contant bij aflevering van de goederen<br />
k) Bekomen van een bankkrediet op vaste termijn<br />
� leningcontract van 20X1-01-18<br />
o looptijd van het krediet = 5 jaar<br />
o rente: = 10% per jaar, halfjaarlijks betaalbaar per vervallen<br />
termijn<br />
o vervaldagen telkens op 31 juli en 31 januari<br />
o eerste vervaldag: 31 juli 20X1<br />
o hoofdsom: = € 300 000,00<br />
� rekeninguittreksel KBC van 20X1-01-20, nummer 001/0003<br />
o vorige stand + 230 800,00<br />
o opname lening + 300 000,00<br />
o nieuwe stand per 20X1-01-20 + 530 800,00<br />
l) Aankoop van een bedrijfsgebouw<br />
� notariële akte van 20X1-01-22<br />
o prijs (inclusief kosten): 420 00,00<br />
o betaling: € 420 000,00 met cheque nr. 27<br />
� rekeninguittreksel KBC van 20X1-01-24, nummer 001/0004<br />
o vorige stand + 530 800,00<br />
o cheque nr.27 van 20X1-01-22 - 420 000,00<br />
o nieuwe stand per 20X1-01-24 + 110 800,00<br />
m) Ontvangst factuur voor telefoonkosten<br />
� aankoopfactuur nr. 64321 van 20X1-01-20<br />
o leverancier n.v. Telenet<br />
o bedrag: € 286,80<br />
o betalingsvoorwaarden binnen 8 dagen na factuurdatum<br />
n) Betaling huurwaarborg voor de gehuurde machine<br />
� huurovereenkomst n.v. Rent<br />
o datum 20X1-01-25<br />
o bedrag van waarborg € 500,00<br />
o betaling via overschrijving<br />
� rekeninguittreksel KBC van 20X1-01-26, nummer 001/0005<br />
o vorige stand + 110 800,00<br />
o overschrijving huurwaarborg - 500,00<br />
o nieuwe stand per 20X1-01-26 + 110 300,00<br />
2. Resultatenrekening 40
o) Opname door de eigenaar voor persoonlijke doeleinden<br />
� kasdocument nr. 001/0004 van 20X1-01-28<br />
o datum 20X1 -01-28<br />
o bedrag: € 200,00<br />
o betaling contant uit kas<br />
p) Betaling leverancier De Vos per bankoverschrijving:<br />
� Rekeninguittreksel KBC van 20X1-01-31, nummer 001/0006<br />
o vorige stand + 110 300,00<br />
o uw overschrijving - 7 400,00<br />
o nieuwe stand per 20X1-01-31 + 102 900,00<br />
20X1-01-01<br />
1 340 Voorraad handelsgoederen<br />
400 Handelsdebiteuren<br />
5500 Bank<br />
570 Kas<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
100 aan Kapitaal<br />
440 Leveranciers<br />
Heropening van het boekjaar<br />
over te dragen<br />
2. Resultatenrekening 41
6<br />
7<br />
8<br />
9<br />
10<br />
11<br />
12<br />
overgedragen<br />
over te dragen<br />
2. Resultatenrekening 42
13<br />
14<br />
15<br />
16<br />
17<br />
18<br />
overgedragen<br />
over te dragen<br />
2. Resultatenrekening 43
D<br />
D<br />
D<br />
D<br />
D<br />
D<br />
D<br />
100 KAPITAAL<br />
173 LENING BANK<br />
2220 TERREINEN EN GEBOUWEN<br />
340 VOORRAAD HANDELSGOEDEREN<br />
???? VOORRAAD VERPAKKINGSMATERIAAL<br />
400 HANDELSDEBITEUREN<br />
??? BETAALDE HUURWAARBORGEN<br />
2. Resultatenrekening 44<br />
C<br />
C<br />
C<br />
C<br />
C<br />
C<br />
C
D<br />
D<br />
D<br />
D<br />
D<br />
D<br />
440 LEVERANCIERS<br />
???? R/C EIGENAAR<br />
5500 BANK ZICHTREKENING<br />
5501 UITGESCHREVEN CHEQUES<br />
570 KAS<br />
60XX AANKOPEN HANDELSGOEDEREN / VOORRAADWIJZIGING<br />
2. Resultatenrekening 45<br />
C<br />
C<br />
C<br />
C<br />
C<br />
C
D<br />
D<br />
D<br />
D<br />
D<br />
???? VERPAKKINGSMATERIAAL<br />
6162 TELEFOONKOSTEN<br />
70 VERKOPEN<br />
69X TE BESTEMMEN WINST<br />
??? UIT TE KEREN WINST<br />
2. Resultatenrekening 46<br />
C<br />
C<br />
C<br />
C<br />
C
2.7 .2 De onderneming ALFA sluit op 20X1-01-31 de boekhouding af.<br />
Gevraagd:<br />
a) Stel de proef- en saldibalans op bij voorgaand voorbeeld (zie punt 2.8.1)<br />
b) De inventarisopname levert volgende gegevens:<br />
� de voorraad handelsgoederen bedraagt € 350 000,00<br />
� de voorraad verpakkingsmateriaal bedraagt € 800,00<br />
c) Boek de nodige regularisaties in het journaal en op de T-rekeningen.<br />
d) Vul ook de kolommenbalans aan.<br />
e) Stel de balans en de resultatenrekening op per 20X1-01-31 door afwerking van de<br />
kolommenbalans.<br />
f) Boek ook de resultaatsbestemming.<br />
g) Stel de nodige journaalposten op voor de afsluiting van de rekeningen.<br />
overgedragen<br />
Regularisatie<br />
Regualrisatie<br />
20X1-01-31<br />
Resultaatsbestemming<br />
20X1-01-31<br />
Afsluiting resultatenrekeningen<br />
20X1-01-31<br />
Afsluiting balansrekeningen<br />
eindtotaal<br />
2. Resultatenrekening 47
nr.<br />
rek.<br />
naam<br />
rekening<br />
PROEFBALANS SALDIBALANS REGULARISATIES<br />
RESULTATEN-REK<br />
van 1 jan tot 31 jan.<br />
BALANS<br />
per 31 januari 20X1<br />
debet credit debet Credit debet credit kosten<br />
opbrengste<br />
n actief passief<br />
100 Kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
173 Lening Bank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
2220 Terrein & gebouw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
340 Voorraad<br />
handelsgoederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
?<br />
Voorraad<br />
verpakkingsmateriaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
400 Handelsdebiteuren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
? Huurwaarborg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
440 Leveranciers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
5500 Bank zichtrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
5501 Uitgeschrev. cheques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
570 Kas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
? R/C Eigenaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
60XX Aankopen<br />
/voorraadwijziging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
6162 Telefoonkosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
? Verpakkingsmateriaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
700 Verkopen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
?<br />
?<br />
SUBTOTAAL<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . .<br />
TOTAAL<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
2. Resultatenrekening 48
nr.<br />
rek.<br />
naam<br />
rekening<br />
PROEFBALANS SALDIBALANS REGULARISATIES<br />
RESULTATEN-REK<br />
van 1 jan tot 31 jan.<br />
BALANS<br />
per 31 januari 20X1<br />
debet credit debet Credit debet credit kosten<br />
opbrengste<br />
n actief passief<br />
100 Kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
173 Lening Bank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
2220 Terrein & gebouw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
340 Voorraad<br />
handelsgoederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
?<br />
Voorraad<br />
verpakkingsmateriaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
400 Handelsdebiteuren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
? Huurwaarborg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
440 Leveranciers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
5500 Bank zichtrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
5501 Uitgeschrev. cheques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
570 Kas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
? R/C Eigenaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
60XX Aankopen<br />
/voorraadwijziging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
6162 Telefoonkosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
? Verpakkingsmateriaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
700 Verkopen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
?<br />
?<br />
SUBTOTAAL<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . .<br />
TOTAAL<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
2. Resultatenrekening 49
2.7.3. Onderneming GAMMA sluit op 20X1-012-31 de boekhouding af<br />
Gegeven:<br />
� Saldilijst per 20X1-12-31 van de onderneming GAMMA<br />
(zie kolommenbalans op de volgende bladzijde)<br />
� Inventarisgegevens per 20X1-12-31:<br />
� De handelszaak GAMMA is gevestigd in een gebouw dat werd aangekocht voor<br />
€ 200 000,00. Dit gebouw werd gefinancierd met een hypotheeklening bij de Fortisbank,<br />
er moet nog € 120.000,00 aan kapitaal afbetaald worden.<br />
� Het gebouw is uitgerust met rekken en meubelen ter waarde van € 40 000,00 .<br />
� Verder is een ge<strong>deel</strong>te van het gebouw ingericht als koelruimte. De installatie hiervan<br />
kostte € 45 000,00 .<br />
� De leveranciers van handelsgoederen verlenen doorgaans 2 maanden krediet, zodat op<br />
20X1-12-31 nog € 70 753,00 aan hen moet betaald worden.<br />
� In kas is € 588,00 aan geldmiddelen aanwezig en de zaak beschikt ook nog over<br />
€ 2 500,00 giraal geld op de postrekening.<br />
� Tenslotte moet de onderneming GAMMA nog € 23 265,00 ontvangen van diverse klanten<br />
voor geleverde goederen en diensten.<br />
� Er werd een kaskrediet opgenomen bij KBC, de schuld bedraagt € 3 500,00 .<br />
� De ontvangen erelonen hebben betrekking op reeds geleverde prestaties, terwijl ook de<br />
betaalde intresten op de voorbije periode slaan.<br />
� De aangekochte en de verkochte goederen werden reeds geleverd; de waarde van de<br />
eindvoorraad handelsgoederen bedraagt op 20X1-12-31: € 86 500 .<br />
� De salarissen van de bedienden betreffen de periode juli-december.<br />
� Voor de overige gegevens komt de inventariswaarde overeen met het saldo op de<br />
rekeningen.<br />
Gevraagd:<br />
� Boek de regularistie(s).<br />
� Leid uit bovenstaande gegevens activa- en passiva-elementen, kosten en opbrengsten af.<br />
� Bereken het resultaat voor de voorbije periode.<br />
� Bestem het resultaat.<br />
� Stel de balans per 20X1-12-31 op.<br />
2. Resultatenrekening<br />
overgedragen 937 553,00 937 553,00<br />
Regularisatie<br />
Regualrisatie<br />
Resultaatsbestemming<br />
over te dragen<br />
50
2. Resultatenrekening<br />
Overgedragen<br />
Afsluiting resultatenrekeningen<br />
Afsluiting balansrekeningen<br />
eindtotaal<br />
actief Balans per 20X1-12-31 passief<br />
VASTE ACTIVA EIGEN VERMOGEN<br />
� �<br />
� �<br />
�<br />
VLOTTENDE ACTIVA VREEMD VERMOGEN<br />
� �<br />
� �<br />
�<br />
�<br />
�<br />
totaal totaal<br />
kosten Resultatenrekening per 20X1-12-31 opbrengsten<br />
BEDRIJFSKOSTEN BEDRIJFSOPBRENGSTEN<br />
� �<br />
� �<br />
�<br />
�<br />
BEDRIJFSWINST BEDRIJFSVERLIES<br />
totaal totaal<br />
51
nr.<br />
naam<br />
rekening<br />
RESULTATENREKENING<br />
BALANS<br />
SALDIBALANS REGULARISATIES<br />
per 31 december 20X1<br />
per 31 december 20X1<br />
debet credit debet credit kosten opbrengsten actief passief<br />
100 Kapitaal 220 000,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
173 Lening Bank 120 000,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
2220 Terrein & gebouw 200 000,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
230 Installaties 45 000,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
240 Meubilair 40 000,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
340 Voorraad<br />
handelsgoederen 101 500,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
400 Handelsdebiteuren 23 265,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
440 Leveranciers 70 753,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
5500 Bank zichtrekening 3 500,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
560 Postrekening 2 500,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
570 Kas 688,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
60XX Aankopen<br />
/voorraadwijziging 413 800,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
62XX Bezoldigingen 98 000,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
6500 Betaalde intresten 12 800,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
700 Verkopen 522 000,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
747 Ontvangen erelonen 1 300,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
SUBTOTAAL<br />
937 553,00 937 553,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
TOTAAL 937 553. 00 937 553,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
2. Resultatenrekening 52
nr.<br />
naam<br />
rekening<br />
RESULTATENREKENING<br />
BALANS<br />
SALDIBALANS REGULARISATIES<br />
per 31 december 20X1<br />
per 31 december 20X1<br />
debet credit debet credit kosten opbrengsten actief passief<br />
100 Kapitaal 220 000,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
173 Lening Bank 120 000,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
2220 Terrein & gebouw 200 000,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
230 Installaties 45 000,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
240 Meubilair 40 000,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
340 Voorraad<br />
handelsgoederen 101 500,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
400 Handelsdebiteuren 23 265,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
440 Leveranciers 70 753,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
5500 Bank zichtrekening 3 500,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
560 Postrekening 2 500,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
570 Kas 688,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
60XX Aankopen<br />
/voorraadwijziging 413 800,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
62XX Bezoldigingen 98 000,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
6500 Betaalde intresten 12 800,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
700 Verkopen 522 000,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
747 Ontvangen erelonen 1 300,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
SUBTOTAAL<br />
937 553,00 937 553,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
TOTAAL 937 553. 00 937 553,00 . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
2. Resultatenrekening 53
3.<br />
Elementaire begrippen<br />
over BTW en de<br />
boekhoudkundige verwerking<br />
In dit hoofdstuk zullen slechts enkele eenvoudige basisbegrippen van de BTW-wetgeving<br />
behandeld worden. De nadruk ligt eerder op de boekhoudkundige verwerking en op de impact<br />
van de BTW-wetgeving op de boekhouding van een onderneming.<br />
3.1 Principe<br />
De belasting over de toegevoegde waarde (BTW) is een omzetbelasting. Zij wordt<br />
geheven bij de levering van goederen of de verstrekking van diensten door BTWbelastingplichtigen<br />
in België. De werking van de BTW kan aan de hand van volgend kort<br />
voorbeeld toegelicht worden.<br />
X<br />
A<br />
B<br />
C<br />
prijs in €<br />
excl. BTW<br />
21%<br />
BTW<br />
af te dragen BTW aan<br />
de schatkist<br />
is een onderneming in het<br />
buitenland, en verkoopt aan A<br />
100 000,00<br />
voert in en betaalt aan X 21 000,00 Bij invoer: 21 000,00<br />
verkoopt aan B en factureert<br />
is handelaar en koopt bij A voor<br />
verkoopt aan C en factureert<br />
is particulier/eindgebruiker en koopt<br />
bij B voor<br />
verkoopt “tweedehands” aan D<br />
D is particulier en koopt bij C<br />
140 000,00 + 29 400,00<br />
190 000,00<br />
80 000,00<br />
De STAAT ontvangt in totaal aan BTW =<br />
of 21% van de verkoopprijs aan de eindverbruiker =<br />
8 400,00<br />
10 500,00<br />
3. Elementaire begrippen over BTW 54<br />
+<br />
39 900,00<br />
39 900,00
A en B, die BTW belastingplichtigen zijn, mogen de voorbelasting die zij betalen, in<br />
aftrek brengen van de belasting die zij verschuldigd zijn over hun verkopen.<br />
Aldus is de BTW in principe neutraal t.o.v. elk stadium en de lengte van de productie-<br />
en distributiecyclus, en wordt de BTW uitsluitend gedragen door de eindverbruiker.<br />
D.w.z. door de degene die geen recht op aftrek van de voorbelasting heeft.<br />
Dit kan als volgt aangetoond worden:<br />
A<br />
BTW betaald aan de<br />
leverancier<br />
0,00<br />
BTW ontvangen van<br />
de koper<br />
van B<br />
29 400,00<br />
BTW betaald aan de<br />
schatkist<br />
bij invoer 21 000,00<br />
8 400,00<br />
BTW ten<br />
laste<br />
B aan A 29 400,00 van C 39 900,00 10 500,00 0<br />
C aan B 39 900,00 0 39 900,00<br />
totale kost gedragen door de eindgebruiker 39 900,00<br />
A en B innen de belasting voor de schatkist maar dragen ze niet. De BTW is aldus een<br />
omzetbelasting die steunt op het principe van de gefractioneerde inning.<br />
3. Elementaire begrippen over BTW 55<br />
0
3.2 De BTW tarieven<br />
Voor de BTW gelden volgende tarieven:<br />
• verlaagde tarieven 0%<br />
6%<br />
• normaal tarief 12%<br />
21%<br />
Om het op een bepaald goed of dienst toepasselijk tarief vast te stellen moeten de<br />
lijsten van 0%, 6%, 12% en 21% doorlopen te worden.<br />
Indien het goed of de dienst niet voorkomt in die lijsten is het tarief van 21%<br />
toepasselijk.<br />
Bovendien zijn een aantal goederen en diensten vrijgesteld van BTW<br />
Ter illustratie:<br />
0% kranten en bepaalde weekbladen<br />
6% - de meest levensnoodzakelijke producten zoals voedingsmiddelen,<br />
geneesmiddelen, ...,<br />
- waterdistributie,<br />
- herstelling van fietsen en schoeisel,<br />
- de vernieuwing van oude woningen,<br />
- vervoer van personen, overnachtingen in hotel,<br />
- culturele diensten, vertoningen,<br />
- boeken, antiek, kunst;<br />
- doodskisten<br />
…<br />
12% - sociale woningbouw,<br />
- abonnementen op betaal-TV,<br />
- margarine,<br />
- banden voor tractoren, kalkmest,<br />
- insuline spuiten, fytofarmaceutische producten;<br />
…<br />
21% - sigaretten en tabak,<br />
- dranken en spijzen in restaurants en cafés,<br />
- dranken (limonade, mineraal water, alcoholisch dranken),<br />
- brandstoffen en energie,<br />
- zeepproducten,<br />
- kleding en schoeisel + het onderhoud, juwelen, bont,<br />
- elektrische en elektronische toestellen,<br />
- kappers en persoonsverzorging,<br />
- voertuigen en de herstellingen,<br />
- nieuwe bouwwerken,<br />
- diensten van vrije beroepen (architecten ...)<br />
- goederen en diensten niet onderworpen aan andere tarieven.<br />
…<br />
vrijgesteld<br />
van BTW<br />
- diensten van notarissen, advocaten, ..., artsen ...<br />
- diensten van ziekenhuizen ,schoolonderricht ,culturele activiteiten, musea,<br />
- verhuur van boeken enz, zonder winstoogmerk,<br />
- bestaande gebouwen ,levering van zeeschepen voor passagiers- en<br />
goederenvervoer,<br />
- levering van goederen die verder worden verzonden naar een plaats buiten de<br />
Gemeenschap<br />
…<br />
3. Elementaire begrippen over BTW 56
3.3 De BTW-belastingplichtigen<br />
Definitie: “Belastingplichtige is eenieder die in de uitoefening van een economische<br />
activiteit, met of zonder winstoogmerk, leveringen van goederen of diensten<br />
verricht die in het BTW-wetboek zijn omschreven, ongeacht op welke plaats<br />
de economische activiteit wordt uitgeoefend.”<br />
Binnen de BTW-belastingplichtigen kan een onderscheid gemaakt worden tussen twee<br />
groepen:<br />
a) de grote ondernemingen<br />
Dit zijn ondernemingen met een jaaromzet van meer dan € 1 000 000,00 exclusief<br />
BTW. Deze ondernemingen moeten een maandelijkse aangifte indienen uiterlijk<br />
tegen de 20ste van de maand volgend op de periode van de belastbare handelingen.<br />
De betaling van het verschuldigde bedrag dient te gebeuren tegen dezelfde datum.<br />
maand 1 maand 2<br />
aangifte<br />
+ afrekening<br />
b) de kleine ondernemingen<br />
21 ste<br />
Voor ondernemingen met een jaaromzet kleiner dan € 1 000 000,00 exclusief BTW<br />
bestaat de mogelijkheid een trimestriële aangifte in te dienen. Deze aangifte moet<br />
dan ingediend tegen de 20ste van de maand volgend op het kalenderkwartaal<br />
waarin de belastbare handelingen verricht zijn. De betaling van het verschuldigde<br />
saldo dient te gebeuren tegen dezelfde datum.<br />
Tegen de 20ste van de tussenliggende maanden moet telkens een voorschot worden<br />
gestort.<br />
maand 1 maand 2 maand 3 maand 4<br />
aangifte<br />
+ afrekening<br />
3. Elementaire begrippen over BTW 57<br />
21 ste<br />
Daarnaast bestaan er nog bijzondere regimes voor kleinere ondernemingen:<br />
- landbouwers onderworpen aan de bijzondere landbouwregeling<br />
- kleine ondernemingen waarvan de jaaromzet kleiner is dan € 5 580,00 genieten<br />
vrijstelling voor de levering van goederen en diensten die ze verrichten,<br />
- kleine ondernemingen (omzet tot € 750 000,00 excl. BTW)onderworpen aan de<br />
forfaitaire regeling.<br />
Belangrijkste verplichtingen van de BTW-belastingplichtigen:<br />
1. Elke BTW-belastingplichtige dient zich te laten registreren. Daarbij wordt een<br />
nummer toegekend met negen cijfers, gekenmerkt door een controledigit in de<br />
laatste posities. Hij moet een ook aangifte indienen ter gelegenheid van wijziging of<br />
stopzetting van zijn activiteit.<br />
2. Hij moet een boekhouding voeren.<br />
3. Hij moet een factuur uitreiken wanneer hij een goed of dienst heeft geleverd, tenzij<br />
dit bestemd is voor privé-gebruik.<br />
4. Hij moet een maand-, of kwartaalaangifte indienen.<br />
5. Hij is verplicht de BTW te betalen aan de Staat, na aftrek van de voorbelasting.<br />
6. Hij zal jaarlijks een lijst indienen van de klanten-belastingplichtigen aan wie in de<br />
loop van het verstreken jaar goederen of diensten werden verstrekt.
3.4 De BTW-aangifte<br />
De afrekening van de BTW tegenover de schatkist gebeurt door de indiening van de<br />
periodieke BTW aangiften.<br />
Vereenvoudigd, gebeurt de aangifte volgens de regel:<br />
ontvangen BTW op verkopen (1)<br />
- aftrekbare BTW op aankopen en investeringen (2)<br />
= af te dragen BTW aan de schatkist als indien (1) > (2)<br />
of = te ontvangen van de schatkist als indien (1) < (2)<br />
De BTW-aangifte gebeurt via elektronische weg.<br />
Achteraan dit hoofdstuk werden de invoerschermen voor de BTW-aangifte ter illustratie<br />
bijgevoegd.<br />
Uit het bijgevoegde formulier kan afgeleid worden dat volgende gegevens uit de<br />
boekhouding moeten kunnen geput worden:<br />
1. de verkopen van de maand per toepasselijk BTW-tarief<br />
2. de aangerekende BTW op verkopen<br />
3. de aftrekbare BTW op aankopen en diensten<br />
4. de controle met de boekhouding van het verschuldigde of te vorderen saldo<br />
3.5 De boekudkhoundige verwerking<br />
3.5.1 Verkoopfacturen en contante verkopen voor goederen en diensten<br />
Omdat we de verkopen per maand per BTW-tarief willen kennen, wordt de rekening<br />
“verkopen” gesplitst in hulprekeningen:<br />
� 7000 Verkopen: 0%<br />
� 7001 Verkopen: 6%<br />
� 7002 Verkopen: 12%<br />
� 7003 Verkopen: 21%<br />
� 7004 Verkopen: vrij van BTW<br />
� 7005 Verkopen: uitvoer binnen EU (*)<br />
� 7006 Verkopen: uitvoer buiten EU (*)<br />
(*) goederen die uitgevoerd worden zijn in principe vrij van BTW<br />
Alle aangerekende BTW wordt op een rekening “BTW op verkopen” gebracht.<br />
Deze rekening wordt niet gesplitst per tarief; het wordt niet gevraagd en zou geen<br />
beduidende informatie opleveren.<br />
Merk op dat de rekening "BTW op verkopen" een schuldrekening is, gezien deze BTW<br />
dient afgedragen te worden aan de schatkist. We ontvangen het bedrag van de BTW<br />
van de klant, en zullen dit later doorstorten.<br />
3. Elementaire begrippen over BTW 58
Voorbeeld 1: levering van goederen in België<br />
Bij de verkoop met levering van goederen en diensten in België zullen we BTW<br />
aanrekenen aan onze klant.<br />
Verkoopfactuur 123 van 20X1-01-18:<br />
factuur<br />
Maatstaf van<br />
heffing<br />
BTW % BTW-bedrag<br />
Verkoopprijs<br />
incl. BTW<br />
Goederen M 40 000,00 6% 2 400,00 42 400,00<br />
Goederen P 32 000,00 21% 6 720,00 38 720,00<br />
TOTAAL 9 120,00 81 120,00<br />
400 Handelsdebiteuren 81 120,00<br />
7001 aan Verkopen 6% 40 000,00<br />
7003 Verkopen 21% 32 000,00<br />
4511 BTW op verkopen 9 120,00<br />
Verkoopfactuur o/nr. 123, van 20X1-01-18<br />
D 400 Handelsdebiteuren C D 7001 Verkopen handelsg. 6% C<br />
BS 123 456,00<br />
81 120,00 40 000,00<br />
D 7003 Verkopen handelsg. 21% C<br />
32 000,00<br />
D 4511 BTW op verkopen C<br />
Voorbeeld 2: voor uitvoer van goederen, dus met levering buiten België<br />
Bij uitvoer van goederen is de verkoop van goederen vrijgesteld van BTW.<br />
Verkoopfactuur 456 van 20X1-02-09:<br />
9 120,00<br />
Factuur<br />
Maatstaf van<br />
heffing<br />
BTW % BTW-bedrag<br />
Verkoopprijs<br />
incl. BTW<br />
Goederen Q 28 000,00 % 28 000,00<br />
TOTAAL 28 000,00<br />
400 Handelsdebiteuren 28 000,00<br />
7005 aan Verkopen uitvoer EU 28 000,00<br />
Verkoopfactuur o/nr. 456, van 20X1-02-09<br />
D 400 Handelsdebiteuren C D 7005 Verkopen uitvoer EU C<br />
BS 123 456,00<br />
28 000,00 28 000,00<br />
3. Elementaire begrippen over BTW 59
Voorbeeld 3: voor de contante verkopen (dus zonder factuur)<br />
Bij een “contante verkoop” (= zonder factuur) wordt steeds BTW aangerekend aan de<br />
koper.<br />
Bij contante verkopen is er geen export mogelijk: de BTW blijft verschuldigd.<br />
Uitzondering hierop is de taksvrije verkoop o.a.op de luchthaven voor reizigers met een<br />
bestemming buiten de E.U. .<br />
Kasdocument nr. 321 van 20X1-03-21 van goederen of diensten in België:<br />
kasdocument<br />
Maatstaf van<br />
heffing<br />
BTW % BTW-bedrag<br />
Verkoopprijs<br />
incl. BTW<br />
Goederen D 1 500,00 0% 0,00 1 500,00<br />
Goederen E 900,00 6% 54,00 954,00<br />
Goederen F 240,00 21% 50.40 290,40<br />
TOTAAL 104,40 2 744,40<br />
570 Kas 2 744,40<br />
7001 aan Verkopen 0% 1 500,00<br />
Verkopen 6% 900,00<br />
7003 Verkopen 21% 240,00<br />
4511 BTW op verkopen 104,40<br />
Kasdocument 321, van 20X1-01-18<br />
D 570 Kas C D 7000 Verkopen handelsg. 0% C<br />
BS 123 456,00<br />
2 744,40 1 500,00<br />
D 7001 Verkopen handelsg. 6% C D 7003 Verkopen handelsg. 21% C<br />
900,00 240,00<br />
D 4511 BTW op verkopen C<br />
3.5.2 Verkoopfacturen voor vaste activa van de onderneming<br />
104,40<br />
Op regelmatige tijdstippen zal de onderneming investeringsgoederen (vaste activa)<br />
moeten vernieuwen.<br />
De gebruikte oude activa zullen dan meestal worden verkocht op de<br />
tweedehandsmarkt..<br />
Bij de verkoop wordt een factuur opgesteld en wordt BTW aangerekend aan de koper.<br />
In dit voorbeeld wordt abstractie gemaakt van eventueel geboekte waardecorrecties op<br />
activa, en van de gerealiseerde minder- of meerwaarde.<br />
In het tweede <strong>deel</strong> van de cursus wordt de realisatie van activa uitvoerig besproken.<br />
3. Elementaire begrippen over BTW 60
Voorbeeld:<br />
Verkoopfactuur nr. 87 van 20X1-05-14 voor de oude vrachtwagen: € 2500,00 + 21%<br />
BTW<br />
416 Diverse vorderingen 3 025,00<br />
230 aan Rollend materieel 2 500,00<br />
4511 BTW op verkopen 525,00<br />
Aankoopfactuur o/nr. 123, z/nr. 6543<br />
D 416 Diverse vorderingen C D 230 Rollend materieel C<br />
BS 2 500,00<br />
3 025,00 2 500,00<br />
3.5.3 Aankoopfacturen voor vaste activa (investeringen)<br />
D 4511 BTW op verkopen C<br />
525,00<br />
Bij investeringen zal de actiefrekening worden gedebiteerd wegens toename van bezit<br />
voor het bedrag exclusief BTW.<br />
De rekening aftrekbare BTW op goederen en diensten is eveneens een<br />
activarekening; de door de leverancier aangerekende BTW is immers recupereerbaar.<br />
Bij het inboeken van de aankoopfactuur ontstaat bijgevolg een vordering op de Staat.<br />
Voorbeeld:<br />
Aankoopfactuur z/nr. 963, o/nr. 234 van 20X1-09-11 voor kantoormeubelen: € 5000,00<br />
excl. 21% BTW.<br />
230 Bureeluitrusting 5 000,00<br />
4111 Aftrekbare BTW op goederen en diensten 1 050,00<br />
440 aan Leveranciers 6 050,00<br />
Aankoopfactuur o/nr. 234, z/nr. 963<br />
D 240 Bureeluitrusting C D 440 Leveranciers C<br />
9 876,54 BS<br />
5 000,00 6 050,00<br />
D 4111 Aftrekbare BTW C<br />
1 050,00<br />
3.5.4 Aankoopfacturen voor goederen en kosten<br />
Bij het boeken van aankopen of kosten wordt de door de leverancier aangerekende BTW<br />
gedebiteerd op dezelfde rekening aftrekbare BTW op goederen en diensten.<br />
De rekening "aftrekbare BTW op goederen en diensten" is een rekening met<br />
bezitskarakter gezien deze voorbelasting kan gerecupereerd worden.<br />
3. Elementaire begrippen over BTW 61
Belangrijk is het te weten dat deze voorbelasting slechts kan gerecupereerd worden<br />
indien de onderneming over een factuur beschikt; een ander document geeft geen recht<br />
op aftrek!<br />
Voorbeeld 1:<br />
Aankoopfactuur z/nr. 963, o/nr. 234 van 20X1-09-11 voor handelsgoederen:<br />
factuur<br />
Maatstaf van<br />
heffing<br />
BTW % BTW-bedrag<br />
Verkoopprijs<br />
incl. BTW<br />
Goederen K 11 400,00 6% 684,00 12 084,00<br />
Goederen L 7 300,00 21% 1 533,00 8 833,00<br />
TOTAAL 18 700 2 217,00 20 917,00<br />
604 Aankopen van handelsgoederen 18 700,00<br />
4111 Aftrekbare BTW op goederen en diensten 2 217,00<br />
440 aan Leveranciers 20 917,00<br />
Aankoopfactuur o/nr. 234, z/nr. 963<br />
D 604 Aankopen handelsgoederen C D 440 Leveranciers C<br />
9 876,54 BS<br />
18 700,00 20 917,00<br />
D 4111 Aftrekbare BTW C<br />
2 217,00<br />
Voorbeeld 2:<br />
Aankoopfactuur z/nr. 963, o/nr. 234 van 20X1-09-11 voor stookolie voor de centrale<br />
verwarming van de kantoren: € 2 650,00 + 21% BTW.<br />
factuur<br />
Maatstaf van<br />
heffing<br />
BTW % BTW-bedrag<br />
Verkoopprijs<br />
Incl. BTW<br />
stookolie 2 650,00 21% 556,50 3 206,50<br />
TOTAAL 556,50 3 206,50<br />
6118 Stookolie voor verwarming 2 650,00<br />
4111 Aftrekbare BTW op goederen en diensten 556,50<br />
440 Aan Leveranciers 3 206,50<br />
Aankoopfactuur o/nr. 234, z/nr. 963<br />
D 6118 Stookolie C D 440 Leveranciers C<br />
9 876,54 BS<br />
2 650 ,00 3 206,50<br />
D 4111 Aftrekbare BTW C<br />
556,50<br />
3. Elementaire begrippen over BTW 62
3.6 Enkele speciale gevallen<br />
Het is stellig niet de bedoeling hier een volledige uiteenzetting van de BTW-wetgeving te<br />
geven. Dit behoort niet tot het domein van deze cursus en terzake wordt verwezen naar<br />
gespecialiseerde literatuur.<br />
Toch worden hierna enkele speciale gevallen behandeld omdat zij een weerslag hebben<br />
op de boekhoudkundige verwerking.<br />
3.6.1 De niet-aftrekbare BTW<br />
De BTW-wetgeving bepaalt dat in een aantal gevallen de normale aftrekregeling<br />
betreffende de voorbelasting niet of niet volledig mag toegepast worden.<br />
a) De niet-aftrekbare BTW bij de aanschaffing van een personenwagen voor gebruik<br />
binnen de onderneming.<br />
Voor de ondernemingen BTW-belastingplichtigen (andere dan gemengde BTWbelastingplichtigen)<br />
bestaat er slechts één geval waarin de aangerekende BTW op<br />
aangekochte investeringen niet volledig aftrekbaar is: bij aanschaf van een<br />
personenwagen.<br />
Bij dergelijke aankoop is slechts de helft van de BTW als voorbelasting<br />
recupereerbaar. De overige helft dient door de onderneming zelf gedragen te<br />
worden.<br />
Sinds enkele jaren is op het niveau van de directe belastingen, d.w.z. de<br />
inkomstenbelasting (personenbelasting en vennootschapsbelasting) een bijzondere<br />
bepaling in voege die stelt dat de niet-aftrekbare BTW bij de aankoop van een<br />
personenwagen niet rechtstreeks ten laste van het resultaat mag worden gelegd<br />
maar moet gespreid te worden over de levensduur van het betrokken actiefelement.<br />
Samen met deze fiscale bepaling wordt ook verwezen naar de boekhoudwetgeving,<br />
die we later zullen bestuderen. De wetgever stelt dat de niet-aftrekbare belastingen<br />
dienen aanzien te worden als bijkomend element van de aanschaffingsprijs.<br />
Daarom wordt het ge<strong>deel</strong>te van de niet-recupereerbare voorbelasting op een<br />
actiefrekening gedebiteerd.<br />
Dit geeft het volgend boekingsschema :<br />
Factuur<br />
Maatstaf van<br />
heffing<br />
BTW % BTW-bedrag<br />
Verkoopprijs<br />
incl. BTW<br />
Personenwagen 15 000,00 21 % 3 150,00 18 150,00<br />
TOTAAL 18 150,00<br />
240 Rollend materieel 16 575,00<br />
4111 Aftrekbare BTW op goederen en diensten 1 575,00<br />
440 aan Leveranciers 18 150,00<br />
Aankoopfactuur o/nr. 123, z/nr. 6543<br />
D 240 Rollend materieel C D 440 Leveranciers C<br />
9 876,54 BS<br />
16 575,00 18 150,0<br />
D 4111 Aftrekbare BTW C<br />
1 575,00<br />
3. Elementaire begrippen over BTW 63
) De niet-aftrekbare BTW op kostenfacturen<br />
Voor een aantal leveringen die kosten uitmaken voor de onderneming, bestaat er<br />
eveneens een beperking op het recht van aftrek:<br />
� voor personenwagens beloopt de beperking van de aftrek 50% voor<br />
onderhoudskosten, de leveringen van brandstof, het huren van parkings, enz.<br />
� in andere gevallen is de beperking van de aftrek 100%, zodat geen<br />
voorbelasting kan gerecupereerd worden; dit is het geval voor:<br />
- aankoop van tabakswaren en geestrijke dranken (niet bestemd voor<br />
wederverkoop,<br />
- restaurantkosten en kosten van onthaal,<br />
- handelsgeschenken van geringe waarde, waarvan de prijs exclusief BTW<br />
€ 50,00 niet overtreft.<br />
Voor het onderhoud van een personenwagen wordt de boeking hierna schematisch<br />
aangegeven.<br />
factuur<br />
Onderhoud<br />
personenwagen<br />
Maatstaf van<br />
heffing<br />
BTW % BTW-bedrag<br />
Verkoopprijs<br />
Incl. BTW<br />
240,00 21% 50,40 290,40<br />
TOTAAL 50,40 290,40<br />
61080 Onderhoud rollend materieel 240,00<br />
61081 Niet-aftrekbare BTW 25,20<br />
4111 Aftrekbare BTW op goederen en diensten 25,20<br />
440 aan Leveranciers 290,40<br />
Aankoopfactuur o/nr. 123, z/nr. 6543<br />
D 61080 Onderhoud rollend<br />
materieel<br />
C D 440 Leveranciers C<br />
9 876,54 BS<br />
240,00 290,40<br />
D 4111 Aftrekbare BTW C<br />
25,20<br />
D 61081 NIET-aftrekbare BTW C<br />
25,20<br />
3. Elementaire begrippen over BTW 64
3.6.2 BTW Intracommunautair<br />
In geval van invoeren van goederen uit landen van de Europese Unie, gebeurt de<br />
betaling van de BTW niet aan de grens, maar wordt de heffing ervan, om praktische<br />
redenen, naar het binnenland verlegd.<br />
De verschuldigde BTW dient in een speciaal vak op de BTW-aangifte opgenomen te<br />
worden als verschuldigde belasting, terwijl deze BTW tezelfdertijd geheel of ge<strong>deel</strong>telijk<br />
als voorbelasting kan gerecupereerd worden.<br />
Dit geeft aanleiding tot de volgende journaalpost die geboekt wordt in aansluiting met<br />
de aankoopfactuur waarop de BTW-Intracommunautair moet toegepast te worden.<br />
Voorbeeld<br />
Aankoopfactuur uit Portugal voor handelsgoederen: € 25 000,00<br />
Deze goederen worden in België belast met 21% BTW.<br />
604 Aankopen handelsgoederen 25 000,00<br />
440 aan Leveranciers 25 000,00<br />
Aankoopfactuur o/nr. 123, z/nr. 6543<br />
4111 Aftrekbare BTW op goederen en diensten 5 250,00<br />
4512 aan BTW-Intracommunautair 5 250,00<br />
Aankoopfactuur o/nr. 123, z/nr. 6543<br />
D 604 Aankopen handelgoederen C D 440 Leveranciers C<br />
9 876,54 BS<br />
25 000,00 25 000,00<br />
D 4111 Aftrekbare BTW C D 4513 BTW-<br />
Intracommunautair<br />
5 250,00 5 250,00<br />
Indien de BTW-Intracommunautair niet volledig aftrekbaar is:<br />
4111 Aftrekbare BTW op goederen en diensten<br />
XXXX Niet-aftrekbare BTW<br />
4512 aan BTW-Intracommunautair<br />
Aankoopfactuur o/nr. 123, z/nr. 6543<br />
De rekening BTW-Intracommunautair wordt per einde van de periode overgeboekt naar<br />
de rekening R/C BTW-administratie.<br />
3. Elementaire begrippen over BTW 65<br />
C
3.6.3 BTW op werken in onroerende staat<br />
In het kader van de bestrijding van de koppelbazen heeft de wetgever de BTWreglementering<br />
op werken in onroerende staat gewijzigd.<br />
Voortaan mag de uitvoerder (= leverancier) der werken, indien hij presteert voor BTWbelastingplichtigen,<br />
geen BTW meer in rekening brengen aan de opdrachtgever (=<br />
klant). De opdrachtgever moet de verschuldigde BTW rechtstreeks aan de schatkist<br />
afdragen. het BTW . Het toepasselijk BTW-tarief bedraagt 21%.<br />
Het principe van de verwerking is analoog met de BTW-Intracommunautair, doch gezien<br />
de verschuldigde BTW in een ander vak van de BTW-aangifte moet verwerkt worden,<br />
dient een afzonderlijke rekening ingevoerd "BTW-Medecontractant".<br />
Dit geeft aanleiding tot volgende journaalpost die geboekt wordt in aansluiting met de<br />
aankoopfactuur waarop de BTW-medecontractant dient toegepast te worden.<br />
Voorbeeld:<br />
Aankoopfactuur (o/nr. 159) (z/nr. 951) van 20X1-07-14 voor aanleg en verharding van<br />
parkeerterrein door de aannemer: € 150 000,00 , werken onderworpen aan 21% BTW:<br />
2210 Parkeerterrein 150 000,00<br />
440 aan Leveranciers 150 000,00<br />
Aankoopfactuur o/nr. 123, z/nr. 6543<br />
4111 Aftrekbare BTW op goederen en diensten 31 500,00<br />
4513 aan BTW-medecontractant 31 500,00<br />
Aankoopfactuur o/nr. 123, z/nr. 6543<br />
D 2210 Parkeerterrein C D 440 Leveranciers C<br />
150 000,00 150 000,00<br />
D 4111 Aftrekbare BTW C D 4513 BTW-Medecontractant C<br />
31 5000,00 31 500,00<br />
Indien de BTW-medecontractant niet volledig aftrekbaar is:<br />
4111 Aftrekbare BTW op goederen en diensten<br />
XXXX Niet-aftrekbare BTW<br />
4513 aan BTW-medecontractant<br />
Aankoopfactuur o/nr. 123, z/nr. 6543<br />
De rekening BTW-medecontractant wordt per einde van de periode overgeboekt naar<br />
de rekening R/C BTW-administratie.<br />
De bouwondernemingen die in het kader van deze bepaling verkoopfacturen zonder<br />
BTW opstellen dienen een rekening "Verkopen medecontractant" in de<br />
opbrengstrekening te voorzien.<br />
3. Elementaire begrippen over BTW 66
3.6.4 BTW op creditnota's verkoop<br />
In het geval dat bijzondere kortingen toegestaan worden, dat geleverde goederen niet<br />
beantwoorden aan de afgesproken kwaliteitsvereisten, dat beschadiging van goederen<br />
opgetreden is enz., wordt aan de klant een uitgaande creditnota toegezonden. Op basis<br />
van dit document wordt de boekhoudkundige registratie gedaan waarbij enerzijds de<br />
vordering op de cliënt verminderd wordt terwijl anderzijds de verkoopopbrengst<br />
gereduceerd wordt en een regularisatie i.v.m. de BTW moet plaatsvinden. Gelet op het<br />
feit dat het BTW-bedrag aan de cliënt teruggegeven wordt dient het bedrag<br />
gerecupereerd te worden van de Staat wil het neutraliteitsprincipe van de BTW<br />
gerespecteerd worden.<br />
Voorbeeld:<br />
Creditnota op verkopen (uitgaande creditnota)<br />
De klant/koper heeft de afgeleverde goederen teruggezonden naar de leverancier. De<br />
goederen zijn niet conform de bestelling. De leverancier boekt een creditnota om de<br />
verkoopfactuur te annuleren.<br />
Creditnota Maatstaf van<br />
heffing<br />
BTW % BTW-bedrag<br />
Verkoopprijs<br />
incl. BTW<br />
Goederen K 11 400,00 6% 684,00 12 084,00<br />
Goederen L 7 300,00 21% 1 533,00 8 833,00<br />
TOTAAL 18 700 2 217,00 20 917,00<br />
7001 Verkopen 6% 11 400,00<br />
7003 Verkopen 21% 7 300,00<br />
4112 BTW op creditnota’s verkopen 2 217,00<br />
400 aan Handelsdebiteuren 20 917,00<br />
Verkoopfactuur o/nr. 123, van 20X1-12-12<br />
D 7001 Verkopen 6% C D 400 Handelsdebiteuren C<br />
BS 98 765,43<br />
D<br />
11 400,00 20 917,00<br />
7003 Verkopen 21%<br />
C D 4112 BTW op creditnota’s<br />
verkoop<br />
7 300,00 2 217,00<br />
3. Elementaire begrippen over BTW 67<br />
C
3.6.5 BTW op creditnota's aankoop<br />
Dezelfde gevallen als hierboven vermeld kunnen zich voordoen in een relatie met een<br />
leverancier. Deze laatste zal in dat geval een creditnota opstellen: voor onze<br />
onderneming een inkomende creditnota. Ter registratie van dit document zal de<br />
leverancierschuld verminderd worden, terwijl de actief- of kostenrekening die<br />
oorspronkelijk gedebiteerd werd zal gecrediteerd worden ter vermindering. Tevens zal<br />
een BTW schuldrekening ingevoerd worden daar deze BTW die van de leverancier<br />
gerecupereerd wordt aan de Staat zal moeten afgedragen worden.<br />
440 Leveranciers<br />
61XX aan Kostenrekening<br />
XXX of Activarekening<br />
4514 BTW op creditnota's aankoop<br />
XXX Niet-aftrekbare BTW (*)<br />
Verkoopfactuur o/nr. 123, van 20X1-12-12<br />
(*) Ingeval beperking van de aftrek bestond op de inkomende factuur.<br />
Voorbeeld:<br />
Creditnota op aankopen (inkomende creditnota)<br />
De leverancier heeft een foutieve –te hoge- verkoopprijs aangerekend op zijn<br />
verkoopsfactuur: € 5 000,00 in plaats van € 4000,00 .<br />
Op vraag van de klant heeft hij zijn fout ter waarde van € 1 000,00 excl. 21% BTW<br />
verbeterd.<br />
440 Leveranciers 1 210,00<br />
604 of<br />
61XX<br />
aan Kostenrekening 1 000,00<br />
4514 BTW op creditnota's aankoop 210,00<br />
Verkoopfactuur o/nr. 123, van 20X1-12-12<br />
D 440 Leveranciers C<br />
98 765,00 BS<br />
D<br />
1 210,00<br />
604 of 61XX<br />
C D 4514 BTW op creditnota’s<br />
aankoop<br />
1 000,00 210,00<br />
3. Elementaire begrippen over BTW 68<br />
C
3.7 Periodieke BTW-afrekening<br />
Per einde van de maand of trimester (naargelang van het regime van de BTWbelastingplichtige)<br />
wordt een afrekening gemaakt van de handelingen verricht tijdens de<br />
vorige periode. Daarbij wordt compensatie toegepast; in de plaats van eerst af te<br />
dragen aan de Staat hetgeen ontvangen werd vanwege de cliënten, om nadien te<br />
recupereren van de Staat hetgeen aan voorbelasting betaald werd, wordt enkel het<br />
saldo vereffend. Daartoe wordt een bijzondere rekening ingevoerd, waarop de<br />
compensatie plaatsgrijpt. Het betreft de centrale rekening R/C BTW-administratie<br />
Deze centrale rekening wordt een rekening-courant geheten omdat zij naargelang het<br />
cijfermateriaal, de ene maal een debetsaldo, de andere maal een creditsaldo kan<br />
vertonen.<br />
Uit onderstaand schema blijkt dat de BTW-hulprekeningen kunnen inge<strong>deel</strong>d worden in<br />
twee reeksen:<br />
� de hulprekeningen met een vorderingskarakter (actiefrekeningen):<br />
- Aftrekbare BTW op goederen en diensten<br />
- BTW op creditnota's verkoop,<br />
� de hulprekeningen met een schuldkarakter (passiefrekeningen):<br />
- BTW op verkopen<br />
- BTW op creditnota's aankoop<br />
- BTW-Intracommunautair<br />
- BTW-medecontractant.<br />
Deze hulprekeningen worden overgebracht naar deze rekening-courant. Dit gebeurt aan<br />
de hand van de volgende posten:<br />
4519 R/C BTW-administratie<br />
4111 aan Aftrekbare BTW op goederen en diensten<br />
4112 BTW op creditnota's verkoop<br />
4511 BTW op verkopen<br />
4512 BTW-Intracommunautair<br />
4513 BTW-medecontractant<br />
4514 BTW op creditnota’s aankoop<br />
4519 aan R/C BTW-administratie<br />
De rekening "niet-aftrekbare-BTW" is een kostenrekening. Zij wordt niet overgeboekt<br />
naar de "R/C BTW-administratie" gezien de bedragen die rekening geboekt zijn juist niet<br />
in aanmerking komen voor verrekening met de Staat. Deze kostenrekening zal<br />
opgenomen worden op de debetzijde van de resultatenrekening en het resultaat van het<br />
boekjaar ongunstig beïnvloeden.<br />
3. Elementaire begrippen over BTW 69
D 4111 Aftrekbare BTW C D 4511 BTW op verkopen C<br />
BS BS<br />
D 4112 BTW op CN verkoop C D 4512 BTW-Intracommunautair C<br />
BS BS<br />
betaling saldo<br />
D R/C BTW-administratie C<br />
BS<br />
(*)<br />
D 4513 BTW-medecontractant C<br />
3. Elementaire begrippen over BTW 70<br />
BS<br />
D 4514 BTW op CN aankoop C<br />
BS<br />
Indien de af te dragen BTW op verkopen de recupereerbare aftrekbare BTW op<br />
goederen en diensten overtreft, zal de rekening-courant BTW-administratie een<br />
creditsaldo vertonen. Dit wordt in het bovenstaande schema geïllustreerd.<br />
(*) Dit eventueel beginsaldo op de debetzijde kan op twee manieren zijn ontstaan:<br />
- ofwel is het debetsaldo een openstaande BTW-vordering van vorige periode op<br />
de Staat; de voorbelasting werd niet gerecupereerd maar wordt in mindering<br />
gebracht van de schuld van deze periode.<br />
- ofwel zijn het de voorschotten die door de “kleine” onderneming –met<br />
driemaandelijkse aangifte- reeds werden gestort. (geboekt op basis van<br />
rekeninguittreksels)<br />
De overboekingen worden ingeschreven op de laatste dag van de maand.<br />
De betaling in de volgende maand wordt geboekt langs de journaalpost:<br />
4519 R/C BTW-administratie<br />
5550 aan Bank
Indien daarentegen de aftrekbare BTW de BTW op verkopen overtreft, zal de rekeningcourant<br />
BTW-administratie een debetsaldo vertonen. Terugbetaling door de Staat van<br />
de voorbelasting geschiedt enkel op uitdrukkelijke vraag van de BTW-belastingplichtige.<br />
Dit wordt in het hiernavolgend schema geïllustreerd:<br />
5500 Bank 10 000,00<br />
4519 aan R/C BTW-administratie 10 000,00<br />
D 4519 R/C BTW-administratie C D 5500 Bank C<br />
BS 123 456,00<br />
65 432,00 55 432,00<br />
10 000,00 10 000,00<br />
Indien een balans opgesteld wordt op het einde van een maand bij een maandelijkse<br />
BTW-belastingplichtige en op het einde van een kalenderkwartaal bij een trimestrieel<br />
BTW-belastingplichtige komen de hulprekeningen niet voor op de balans omdat zij een<br />
nulsaldo vertonen ingevolge de overboeking van hun saldo naar de "R/C BTWadministratie".<br />
Mocht de balans opgesteld worden op een andere dan de voormelde<br />
data, zullen de hulprekeningen wel een saldo vertonen dat opgenomen wordt in de<br />
balans volgens hun hierboven beschreven actief- resp. passiefkarakter.<br />
3.8 Boekhoudkundige verplichtingen opgelegd door de BTW-wetgeving<br />
De BTW-wetgeving legt geen verplichting op tot het houden van een volledige<br />
boekhouding, wel tot het houden van een aankoopboek, een verkoopboek en een boek<br />
waarin de dagontvangsten genoteerd worden. Daarom wordt in een volgende hoofdstuk<br />
de centralisatiemethode behandeld, waarbij enerzijds voldaan wordt aan vermelde<br />
verplichtingen en tevens een volledige boekhouding gehouden wordt.<br />
3. Elementaire begrippen over BTW 71
Algemene inlichtingen<br />
Naam<br />
Adres<br />
BTW-nr BE<br />
Periode Maand<br />
Kwartaal<br />
Jaar<br />
Aanvraag tot terugbetaling<br />
Aanvraag van betaalformulieren<br />
Kader I: Algemene inlichtingen<br />
Nieuw Openen Opslaan Valideren Versturen Help<br />
Uitgaande<br />
handelingen<br />
Kader II: Uitgaande handelingen<br />
A Handelingen onderworpen aan een bijzondere regeling 00<br />
B Handelingen waarvoor BTW verschuldigd is door de aangever<br />
Aan het tarief van 6 pct 01<br />
Aan het tarief van 12 pct 02<br />
Aan het tarief van 21 pct 03<br />
C Handelingen waarvoor de BTW verschuldigd is door de medecontractant 45<br />
D Vrijgestelde intracommunautaire leveringen in België en ABC-verkopen 46<br />
E Andere vrijgestelde handelingen verricht in het buitenland 47<br />
F Bedrag van uitgereikte creditnota’s en negatieve verbeteringen<br />
Met betrekking tot de handelingen ingeschreven in rooster 46 48<br />
Met betrekking tot de andere handelingen van kader II 49<br />
Nieuw Openen Opslaan Valideren Versturen Help<br />
Inkomende<br />
handelingen<br />
Kader III: Inkomende handelingen<br />
Bedrag van de inkomende handelingen rekening houdend met de ontvangen creditnota’s en de andere verbeteringen<br />
Handelsgoederen, grond- en hulpstoffent 81<br />
Diensten en diverse goederen 82<br />
Bedrijfsmiddelen 83<br />
F Bedrag van de ontvangen creditnota’s en negatieve verbeteringen<br />
Met betrekking tot de handelingen ingeschreven in rooster 86 84<br />
Met betrekking tot de andere handelingen van kader II 85<br />
Intracommunautaire handelingen verricht in België en ABC-verkopen 86<br />
Andere inkomende handelingen waarvoor BTW verschuldigd is door de aankopen 87<br />
Nieuw Openen Opslaan Valideren Versturen Help<br />
3. Elementaire begrippen over BTW 72
Verschuldigde<br />
belasting<br />
Kader IV: Verschuldigde belasting<br />
BTW op de handelingen aangegeven in<br />
de roosters 01, 02 en 03 54<br />
rooster 86 55<br />
rooster 87, met uitzondering van invoeren met verlegging van heffing 56<br />
BTW op invoeren met verlegging van heffing 57<br />
Diverse BTW-regularisaties in het voor<strong>deel</strong> van de Staat 61<br />
Terug te storten BTW vermeld op ontvangen creditnota’s 63<br />
Totaal van de roosters 54, 55, 56, 57, 61 en 63 XX<br />
Nieuw Openen Opslaan Valideren Versturen Help<br />
Kader V: Aftrekbare belasting<br />
Aftrekbare belasting,<br />
Saldo en Voorschot<br />
Aftrekbare BTW 59<br />
Diverse BTW-regularisaties in het voor<strong>deel</strong> van de aangever 62<br />
Te recupereren BTW vermeld op uitgereikte creditnota’s 64<br />
Niet in te vullen<br />
Totaal van de roosters 59, 62 en 64 YY<br />
Kader VI: Saldo<br />
Slechts één van de twee volgende roosters kan worden ingevuld<br />
Aan de Staat verschuldigde belasting: Rooster XX – rooster YY 71<br />
Sommen verschuldigd door de Staat: Rooster YY – rooster XX 72<br />
Kader VII: Voorschot<br />
Betreft uitsluitend de maandaangifte van december<br />
Werkelijk verschuldigde BTW voor de periode 1 tot 20 december 91<br />
Nieuw Openen Opslaan Valideren Versturen Help<br />
Ik verklaar dat deze aangifte oprecht en volledig is<br />
Datum<br />
Naam<br />
Hoedanigheid van de ondertekenaar<br />
Telefoonnummer<br />
Kader VIII: Datum en handtekening<br />
Datum en<br />
handtekening<br />
Nieuw Openen Opslaan Valideren Versturen Help<br />
3. Elementaire begrippen over BTW 73
4.<br />
Commerciële en financiële<br />
verrichtingen<br />
In dit hoofdstuk worden enkele vaak gebruikte commerciële en financiële verrichtingen besproken.<br />
4.1 Commerciële en financiële kortingen<br />
4.2 Aankoopkosten en waarborg voor herbruikbare verpakking<br />
4.3 Ontvangen en betaalde vooruitbetalingen<br />
4.4 Gebruik van betaalkaarten<br />
4.5 Gebruik van proton<br />
4.6 Gebruik van kredietkaarten<br />
4.7 Gebruik van cheques<br />
4.8 Gebruik van wissels<br />
4.9 Facturen in vreemde munten<br />
4.10 Interne overdrachten<br />
4.1 Commerciële en financiële kortingen<br />
Kortingen op aankopen en verkopen komen veelvuldig voor bij handelstransacties.<br />
Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen kortingen met een commercieel karakter en<br />
die met een financieel karakter.<br />
Kortingen kunnen vermeld worden op de verkoopfactuur of kunnen later toegekend worden door<br />
middel van een creditnota.<br />
4.1.1 Commerciële korting op factuur<br />
Een commerciële korting wordt door de leverancier toegekend aan zijn klant:<br />
- om de verkoop van een goed of dienst te stimuleren,<br />
- bij een grote hoeveelheidafname,<br />
- bij klachten voor laattijdige levering, beschadigde goederen, levering niet conform met de<br />
bestelling.<br />
De commerciële korting is verworven bij de aankoop.<br />
De kortingen op specifieke aankopen mogen op de aankooprekening (MAR 600 tot 605) geboekt<br />
worden. Algemene kortingen zoals promotiekortingen en omzetbonussen, moeten op een<br />
afzonderlijke rekening (MAR 608) geboekt worden.<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 74
FACTUUR nr. 123 20X1-01-16<br />
Code Omschrijving Aantal Eenheidsprijs<br />
A63 Goederen A 5 1 000,00 5 000,00<br />
Bedrag<br />
6% 21%<br />
J471 Goederen B 4 2 000,00 8 000,00<br />
889 Goederen C 10 600,00 6 000,00<br />
Totaal<br />
goederen<br />
Comm.<br />
korting<br />
10 %<br />
Bijkomende<br />
kosten<br />
Totaal<br />
goederen<br />
en kosten<br />
Financ.<br />
korting …<br />
%<br />
Maatstaf<br />
van<br />
heffing<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 75<br />
BTW<br />
%<br />
BTWbedrag<br />
11 000,00 1 100,00 9 900,00 9 900,00 6% 594,00<br />
8 000,00 800,00 7 200,00 7 200,00 21% 1 512,00<br />
19 000,00 1 900,00 17 100,00 2 106,00<br />
Factuur te betalen voor 20X1-01-31<br />
Waarborg<br />
verpakking<br />
TE BETALEN<br />
€ 19 206,00<br />
Voorbeeld: Op deze factuur wordt een globale commerciële korting van 10% toegekend op<br />
de waarde van de geleverde goederen.<br />
� Boekingsschema voor de verkoper (=leverancier)<br />
Voor de verkoper betekent deze toegestane commerciële korting een daling van zijn<br />
verkoopsopbrengsten.<br />
� Bij de facturatie:<br />
1 400 Handelsdebiteuren 19 206,00<br />
708 Toegestane commerciële korting (-) 1 900,00<br />
7001 aan Verkopen 6% 11 000,00<br />
7003 Verkopen 21% 8 000,00<br />
4511 BTW op verkopen 2 106,00<br />
� Bij ontvangst van de betaling: (op basis van het rekeninguittreksel)<br />
2 5500 Bank zichtrekening 19 206,00<br />
400 aan Handelsdebiteuren 19 206,00<br />
D 400 Handelsdebiteuren C D 7001 Verkopen 6% C<br />
BS 12 345,67<br />
(1) 19 206,00 11 000,00 (1)<br />
19 206,00 (2)<br />
D 708 Toeg. comm. korting (-) C D 7003 Verkopen 21% C<br />
(1) 1 900,00 8 000,00 (1)
D 5500 Bank zichtrekening C D 4511 BTW op verkopen C<br />
BS 65 432,10<br />
(2) 19 206,00 2 106,00 (1)<br />
� Boekingsschema voor de koper (=klant)<br />
Voor de koper betekent deze verworven commerciële korting een daling van zijn<br />
aankoopkosten.<br />
� Bij ontvangst van de aankoopfactuur:<br />
1 604 Aankopen handelsgoederen 19 000,00<br />
4111 Aftrekbare BTW op goederen en diensten 2 106,00<br />
440 aan Leveranciers 19 206,00<br />
608 Ontvangen commerciële<br />
korting (-)<br />
1 900,00<br />
� Bij de betaling:<br />
(op basis van het rekeninguittreksel)<br />
2 440 Leveranciers 19 206,00<br />
5500 Aan Bank zichtrekening 19 206,00<br />
D 604 Aankopen handelsgoederen C D 440 Leveranciers C<br />
123 456,78 BS<br />
(1) 19 000,00 19 206,00 (1)<br />
(2) 19 206,00<br />
D 608 Ontv. comm. korting (-) C D 5500 Bank zichtrekening C<br />
BS 98 765,43<br />
D 4111 Aftrekbare BTW op goed…. C<br />
(1) 2 106,00<br />
1 900,00 (1) 19 206,00 (2)<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 76
4.1.2 Commerciële korting op creditnota<br />
De commerciële korting kan ook worden toegekend via een creditnota.<br />
Dit zal het geval zijn bij een korting voor beschadigde goederen, voor laattijdige<br />
levering, vergeten korting op factuur of bij een globale korting voor een voorbije<br />
periode.<br />
FACTUUR nr. 234 20X1-02-12<br />
Code Omschrijving Aantal Eenheidsprijs<br />
Bedrag<br />
6% 21%<br />
J471 Goederen B 4 2 000,00 8 000,00<br />
889 Goederen C 10 1 100,00 11 000,00<br />
Totaal<br />
goederen<br />
Comm.<br />
korting<br />
%<br />
Bijkomende<br />
kosten<br />
Totaal<br />
goederen<br />
en kosten<br />
Financ.<br />
Korting<br />
%<br />
Maatstaf<br />
van heffing<br />
BTW %<br />
BTWbedrag<br />
11 000,00 11 000,00 11 000,00 6% 660,00<br />
8 000,00 8 000,00 8 000,00 21% 1 680,00<br />
19 000,00 19 000,00 2 340,00<br />
Factuur te betalen voor 20X1-02-28<br />
Waarborg<br />
verpakking<br />
TE BETALEN<br />
€ 21 340,00<br />
CREDITNOTA nr. 4 20X1-02-19<br />
Code Omschrijving Aantal Eenheidsprijs<br />
6%<br />
Bedrag<br />
21%<br />
J471 Goederen B 4 2 000,00 8 000,00<br />
889 Goederen C 10 1 100,00 11 000,00<br />
Totaal<br />
goederen<br />
Comm.<br />
korting<br />
10 %<br />
Bijkomende<br />
kosten<br />
Totaal<br />
goederen<br />
en kosten<br />
Financ<br />
korting<br />
… %<br />
Maatstaf<br />
van<br />
heffing<br />
BTW %<br />
BTWbedrag<br />
11 000,00 1 100,00 1 100,00 6% 66,00<br />
8 000,00 800,00 800,00 21% 168,00<br />
19 000,00 1 900,00 234,00<br />
Waarborg<br />
verpakking<br />
IN UW VOORDEEL<br />
€ 2 134,00<br />
Voorbeeld: Op deze factuur wordt geen korting toegekend.<br />
Achteraf wordt een globale commerciële korting van 10% via creditnota<br />
verrekend met de klant.<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 77
� Boekingsschema voor de verkoper (=leverancier)<br />
� Bij de facturatie:<br />
1 400 Handelsdebiteuren 21 340,00<br />
7001 aan Verkopen 6% 11 000,00<br />
7002 Verkopen 21% 8 000,00<br />
4511 BTW op verkopen 2 340,00<br />
� Bij het boeken van de creditnota:<br />
2 708 Toegestane commerciële korting 1 900,00<br />
4112 BTW op CN verkopen 234,00<br />
400 aan Handelsdebiteuren<br />
� Bij ontvangst van de betaling:<br />
3 5500 Bank zichtrekening 19 206,00<br />
2 134,00<br />
400 aan Handelsdebiteuren 19 206,00<br />
D 400 Handelsdebiteuren C D 7001 Verkopen 6% C<br />
BS 12 345,67<br />
(1) 21 340,00 2 134,00 (2) 11 000,00 (1)<br />
19 206,00 (3)<br />
D 708 Toegest. comm. korting (-) C D 7003 Verkopen 21% C<br />
(2) 1 900,00 8 000,00 (1)<br />
D 5500 Bank zichtrekening C D 4511 BTW op verkopen C<br />
BS 65 432,10<br />
2 340,00 (1)<br />
(3) 19 206,00<br />
D 4112 BTW op CN verkopen C<br />
(2) 234,00<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 78
� Boekingsschema voor de koper (=klant)<br />
� Bij ontvangst van de aankoopfactuur:<br />
604 Aankopen handelsgoederen 19 000,00<br />
411<br />
1<br />
Aftrekbare BTW op goederen en diensten 2 340,00<br />
440 Aan Leveranciers 21 340,00<br />
� Bij de ontvangst van de creditnota:<br />
440 Leveranciers 2 134,00<br />
608 Aan Ontvangen commerciële<br />
korting (-)<br />
1 900,00<br />
4514 BTW op CN aankoop 234,00<br />
� Bij uitvoering van de betaling:<br />
3 440 Leveranciers 19 206,00<br />
5500 aan Bank zichtrekening 19 206,00<br />
D 604 Aankopen handelsgoederen C D 440 Leveranciers C<br />
123 456,78 BS<br />
(1) 19 000,00 (2) 2 134,00 21 340,00 (1)<br />
(3) 19 206,00<br />
D 608 Ontv. comm. korting (-) C D 5500 Bank zichtrekening C<br />
BS 98 765,43<br />
1 900,00 (2) 19 206,00 (3)<br />
4.1.3 Financiële kortingen<br />
D 4111 Aftrekbare BTW op goed…. C D 4514 BTW op CN aankopen C<br />
(1) 2 340,00 234,00 (2)<br />
Een financiële korting wordt door de leverancier toegekend aan zijn klant voor een contante of<br />
snelle betaling.<br />
De klant heeft slechts recht op deze korting indien hij betaalt binnen de gestelde termijn.<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 79
4.1.4 Commerciële en financiële kortingen<br />
In dit voorbeeld wordt een commerciële korting toegekend, en heeft de klant ook de keuze al<br />
dan niet snel te betalen en zo te genieten van een financiële korting.<br />
Er wordt verondersteld dat de verkoper aan al zijn klanten dezelfde betalingsvoorwaarden geeft.<br />
De leverancier biedt in dit voorbeeld zijn klant een financiële korting aan van 1% bij een snelle<br />
betaling binnen de 8 dagen na factuurdatum. Verkiest de koper te betalen op de normale<br />
vervaldag, dan heeft hij geen recht op de financiële korting en zal hij het volledige factuurbedrag<br />
moeten betalen.<br />
FACTUUR nr. 345 20X1-03-21<br />
Code Omschrijving Aantal Eenheidsprijs<br />
6%<br />
Bedrag<br />
21%<br />
J471 Goederen B 4 2 000,00 8 000,00<br />
889 Goederen C 10 1 100,00 11 000,00<br />
Totaal<br />
goederen<br />
Comm.<br />
korting<br />
10 %<br />
Bijkomende<br />
kosten<br />
Totaal<br />
goederen<br />
en kosten<br />
Financ.<br />
korting<br />
1 %<br />
Maatstaf<br />
van heffing<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 80<br />
BTW<br />
%<br />
BTWbedrag<br />
11 000,00 1 100,00 9 900,00 99,00 9 801,00 6% 588,06<br />
8 000,00 800,00 7 200,00 72,00 7 128,00 21% 1 496,88<br />
19 000,00 1 900,00 17 100,00 171,00 2 084,94<br />
Waarborg<br />
verpakking<br />
TOTAAL te betalen voor 20X1-04-30 € 19 184,94<br />
Bij betaling binnen de 8 dagen na factuurdatum € 19 013,94<br />
� Boekingsschema voor de verkoper (=leverancier)<br />
� Bij de facturatie:<br />
400 Handelsdebiteuren 19 184,94<br />
708 Toegestane commerciële korting (-) 1 900,00<br />
7001 aan Verkopen 6% 11 000,00<br />
7002 Verkopen 21% 8 000,00<br />
4511 BTW op verkopen 2 084,94<br />
De financiële korting wordt niet geboekt bij de verkoop. De verkoper weet niet<br />
of de koper zal opteren voor de normale betalingstermijn of zal kiezen voor een<br />
financiële korting in ruil voor een snelle betaling. Er wordt verondersteld dat de<br />
koper zal kiezen voor de normale betalingstermijn.<br />
� Bij ontvangst van de betaling BINNEN de 8 dagen, heeft de koper<br />
(op basis van het rekeninguittreksel)<br />
5500 Bank zichtrekening 19 013,94<br />
659 Diverse financiële kosten 171,00<br />
400 Handelsdebiteuren 19 184,94
De koper betaalt binnen de 8 dagen, en heeft dus recht op de financiële korting.<br />
De verkoper ontvangt een lager bedrag dan de openstaande vordering. Toch is de klant<br />
zijn verplichtingen nagekomen, het verschil betekent voor de verkoper een financiële<br />
kost.<br />
� Bij ontvangst van de betaling NA de 8 dagen, volgens de normale betalingstermijn:<br />
(op basis van het rekeninguittreksel)<br />
5500 Bank zichtrekening 19 184,94<br />
400 aan Handelsdebiteuren 19 184,94<br />
Opgelet:<br />
De BTW-administratie vraagt geen regularisatie van de BTW indien de koper opteert voor<br />
de normale betalingstermijn.<br />
� Boekingsschema voor de koper (=klant)<br />
� Bij ontvangst van de aankoopfactuur:<br />
604 Aankopen handelsgoederen 19 000,00<br />
4111 Aftrekbare BTW op goederen en diensten 2 084,94<br />
440 Aan Leveranciers 19 184,94<br />
608 Ontvangen commerciële<br />
korting (-)<br />
1 900,00<br />
� Bij de betaling BINNEN de 8 dagen:<br />
(op basis van het rekeninguittreksel)<br />
440 Leveranciers 19 184,94<br />
5500 aan Bank zichtrekening 19 013,94<br />
756 Diverse financiële opbrengsten 171,00<br />
Slechts bij de boeking (op basis van het rekeninguittreksel) van een 'snelle' betaling kan<br />
de ontvangen financiële korting als een opbrengst geregistreerd worden. Dit is een<br />
toepassing van het realisatieprincipe.<br />
� Bij betaling NA de 8 dagen, volgens de normale betalingstermijn:<br />
(op basis van het rekeninguittreksel)<br />
440 Leveranciers 19 184,94<br />
5500 aan Bank zichtrekening 19 184,94<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 81
4.2 Aangerekende kosten en waarborg voor herbruikbare verpakking<br />
4.2.1 Aangerekende kosten<br />
De verkoper (=leverancier) zal in bepaalde gevallen sommige bijkomende aankoopkosten –<br />
bovenop de prijs van de goederen- doorrekenen aan de klant.<br />
Voorbeelden van dergelijke aankoopkosten zijn:<br />
- transportkosten,<br />
- verzekeringspremies voor schadeloosstelling bij beschadiging of verlies van de goederen<br />
tijdens het transport,<br />
- niet teruggenomen verpakking, …<br />
Op deze aankoopkosten wordt BTW aangerekend. De aanslagvoet is meestal identiek aan die<br />
van de goederen waarop de kosten betrekking hebben. Enkel indien de kosten afzonderlijk<br />
worden aangerekend is het normale tarief van toepassing.<br />
Voorbeeld: voor goederen A wordt € 550,00 aan verloren verpakkingsmateriaal aangerekend.<br />
FACTUUR nr. 456 20X1-04-20<br />
Code Omschrijving Aantal Eenheidsprijs<br />
A Goederen A 11 1 000,00 11000,00<br />
Bedrag<br />
6% 21%<br />
J Goederen B 4 2 000,00 8 000,00<br />
Totaal<br />
goederen<br />
Comm.<br />
korting<br />
%<br />
Bijkomende<br />
kosten<br />
Totaal<br />
goederen<br />
en kosten<br />
Financ.<br />
korting<br />
… %<br />
Maatstaf<br />
van heffing<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 82<br />
BTW<br />
%<br />
BTWbedrag<br />
11 000,00 550,00 11 550,00 11 550,00 6% 693,00<br />
8 000,00 8 000,00 8 000,00 21% 1 680,00<br />
19 000,00 19 550,00 2 373,00<br />
Waarborg<br />
verpakking<br />
Factuur te betalen voor 20X1-04-30 TE BETALEN<br />
� Boekingsschema voor de verkoper (=leverancier)<br />
� Bij de facturatie:<br />
1 400 Handelsdebiteuren 21 923,00<br />
€ 21 923,00<br />
7001 aan Verkopen 6% 11 000,00<br />
7003 Verkopen 21% 8 000,00<br />
7008 Aangerekende verpakking 550,00<br />
4511 BTW op verkopen 2 373,00<br />
Voor de verkoper is deze aangerekende verpakking een opbrengst. Hij recupereert<br />
immers bij zijn klant de gemaakte kosten voor het verpakkingsmateriaal.<br />
D 400 Handelsdebiteuren C D 7001 Verkopen 6% C<br />
BS 12 345,67<br />
21 923,00 11 000,00
D 7008 Aangerek. verpakking C D 7003 Verkopen 21% C<br />
� Boekingsschema voor de koper (=klant)<br />
� Bij ontvangst van de aankoopfactuur:<br />
550,00 8 000,00<br />
D 4511 BTW op verkopen C<br />
6040 Aankopen handelsgoederen 19 000,00<br />
6041 Aangerekende verpakkingskost 550,00<br />
4111 Aftrekbare BTW op goederen en diensten 2 373,00<br />
2 373,00<br />
440 aan Leveranciers 21 923,00<br />
Voor de koper is deze aangerekende verpakking een element dat zijn kostprijs doet<br />
toenemen.<br />
D 6040 Aankopen handelsgoederen C D 440 Leveranciers C<br />
123 456,78 BS<br />
19 000,00 21 923,00<br />
D 6041 Aangerek. verpakkingskost C D 4111 Aftrekbare BTW op goed…. C<br />
550,00 2 373,00<br />
4.2.2 Waarborg voor herbruikbare verpakking<br />
Onder invloed van het groeiend milieubewustzijn en om de kosten van afvalverwerking te<br />
beperken, wordt er naar gestreefd zoveel mogelijk herbruikbare verpakking te gebruiken.<br />
De verkoper (=leverancier) zal het verpakkingsmateriaal afleveren samen met de goederen,<br />
maar zal aan de koper een waarborg aanrekenen. Wanneer de koper achteraf dit<br />
verpakkingsmateriaal in goede staat terugbezorgt, zal de leverancier de waarborgsom via een<br />
creditnota terugbetalen aan de koper.<br />
Vermits het hier niet gaat over de levering en verkoop van goederen, is deze waarborgsom niet<br />
onderworpen aan de BTW.<br />
Voorbeeld: voor het verpakkingsmateriaal van goederen B wordt een waarborgsom van<br />
€ 125,00. gevraagd aan de koper<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 83
FACTUUR nr. 567 20X1-05-06<br />
Code Omschrijving Aantal Eenheidsprijs<br />
Bedrag<br />
6% 21%<br />
J471 Goederen B 4 2 000,00 8 000,00<br />
889 Goederen C 10 600,00 6 000,00<br />
Totaal<br />
goederen<br />
Comm.<br />
korting<br />
… %<br />
Bijkomen<br />
-de<br />
kosten<br />
Totaal<br />
goederen<br />
en kosten<br />
Financ.<br />
korting<br />
… %<br />
Maatstaf<br />
van heffing<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 84<br />
BTW<br />
… %<br />
BTWbedrag<br />
6 000,00 6 000,00 6 000,00 6% 360,00<br />
Waarborg<br />
verpakking<br />
8 000,00 8 000,00 8 000,00 21% 1 680,00 125,00<br />
14 000,00 14 000,00 2 040,00 125,00<br />
Factuur te betalen voor 20X1-05-31 TE BETALEN<br />
� Boekingsschema voor de verkoper (=leverancier)<br />
� Bij de facturatie:<br />
1 400 Handelsdebiteuren 16 165,00<br />
€ 16 165,00<br />
7001 aan Verkopen 6% 6 000,00<br />
7003 Verkopen 21% 8 000,00<br />
489 Schuld voor ontvangen<br />
verpakkingswaarborg<br />
125,00<br />
4511 BTW op verkopen 2 040,00<br />
De verkoper heeft de waarborg gefactureerd aan zijn klant. Er ontstaat hierdoor een<br />
schuld tegenover de klant. Immers -bij ontvangst van het verpakkingsmateriaal (in<br />
goede staat)- zal de verkoper het bedrag van deze waarborg aan de klant moeten<br />
terugbetalen.<br />
� Na ontvangst van het verpakkingsmateriaal, boeking van de creditnota<br />
2 489 Schuld voor ontvangen<br />
verpakkingswaarborg<br />
125,00<br />
400 aan Handelsdebiteuren 125,00
D 400 Handelsdebiteuren C D 7001 Verkopen 6% C<br />
BS 12 345,67<br />
(1) 16 165,00 6 000,00 (1)<br />
125,00 (2)<br />
D 489 Schuld ontvangen<br />
verpakkingswaarborg<br />
(2) 125,00<br />
� Boekingsschema voor de koper (=klant)<br />
� Bij ontvangst van de aankoopfactuur:<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 85<br />
C<br />
D 7003 Verkopen 21% C<br />
125,00 (1) 8 000,00 (1)<br />
D 4511 BTW op verkopen C<br />
1 604 Aankopen handelsgoederen 14 000,00<br />
416 Vordering voor gegeven<br />
verpakkingswaarborg<br />
125,00<br />
4111 Aftrekbare BTW op goederen en diensten 2 040,00<br />
2 106,00 (1)<br />
440 aan Leveranciers 16 165,00<br />
De koper heeft een vordering op de verkoper. Immers -bij teruggave van het<br />
verpakkingsmateriaal (in goede staat)- zal de verkoper hem het bedrag van deze<br />
waarborg moeten terugbetalen.<br />
� Na terugzending van het verpakkingsmateriaal, ontvangst en boeking van de creditnota<br />
2 440 Leveranciers 125,00<br />
416 aan Vordering voor gegeven<br />
verpakkingswaarborg<br />
125,00<br />
D 604 Aankopen handelsgoederen C D 440 Leveranciers C<br />
123 456,78 BS<br />
(1) 14 000,00 16 165,00 (1)<br />
(2) 125,00<br />
D 4111 Aftrekbare BTW op goed. C<br />
(1) 2 040,00 (1) 125,00<br />
D<br />
416 Vordering gegeven.<br />
verpakkingswaarborg C<br />
125,00 (2)
4.3 Vooruitbetalingen<br />
Het is gebruikelijk dat bij de plaatsing van een bestelling of bij de ondertekening van een<br />
koop/verkoopovereenkomst door de verkoper/leverancier een vooruitbetaling wordt gevraagd<br />
aan de koper/klant voor een ge<strong>deel</strong>te van de aankoopsom.<br />
Het is belangrijk op te merken dat door deze vooruitbetaling:<br />
- er GEEN verkoopopbrengst ontstaat voor de verkoper, maar een schuld tegenover de klant<br />
- er GEEN aankoopkost ontstaat bij de koper, maar een vordering op de leverancier<br />
Voorbeeld:<br />
Een handelaar bestelt voor € 8 000,00 (excl. 21% BTW) aan handelsgoederen bij de leverancier.<br />
Omdat de leverancier deze goederen niet dadelijk kan leveren, vraagt hij een vooruitbetaling<br />
van € 2 000,00 aan de koper.<br />
Bij de levering van de bestelde goederen wordt dan het saldo van € 6 000,00 (excl. 21% BTW)<br />
gefactureerd door de leverancier.<br />
� Ontvangen vooruitbetalingen: boekingsschema voor de verkoper (=leverancier)<br />
� Het boeken van de voorschotfactuur:<br />
400 Handelsdebiteuren 2 420,00<br />
46 aan Ontvangen vooruitbetalingen 2 000,00<br />
4511 BTW op verkopen 420,00<br />
� Bij ontvangst van de betaling:<br />
(op basis van het rekeninguittreksel)<br />
5500 Bank zichtrekening 2 420,00<br />
400 aan Handelsdebiteuren 2 420,00<br />
� Bij de aflevering van de goederen of de prestatie van de diensten; de eindfactuur<br />
400 Handelsdebiteuren 7 260,00<br />
7003 aan Verkopen 21% 6 000,00<br />
4511 BTW op verkopen 1 260,00<br />
46 Ontvangen vooruitbetalingen 2 000,00<br />
7003 aan Verkopen 21% 2 000,00<br />
� Betaalde vooruitbetalingen: boekingsschema voor de koper (=klant)<br />
� Bij ontvangst van het voorschotfactuur:<br />
406 Vooruitbetalingen 2 000,00<br />
4111 Aftrekbare BTW op goederen en diensten 420,00<br />
440 aan Leveranciers 2 420,00<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 86
� Bij de betaling:<br />
(op basis van het rekeninguittreksel)<br />
440 Leveranciers 2 420,00<br />
5500 Aan Bank 2 420,00<br />
� Bij de ontvangst van de goederen of de diensten; de eindfactuur<br />
604 Aankopen handelsgoederen 6 000,00<br />
4111 Aftrekbare BTW 1 260,00<br />
440 aan Leveranciers 7 260,00<br />
604 Aankopen handelsgoederen 2 000,00<br />
406 aan Vooruitbetalingen 2 000,00<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 87
4.4 Het gebruik van betaalkaarten<br />
Naast het chartaal (in speciën) en het giraal (via overschrijvingen) betaalverkeer bestaan er nog<br />
andere betalingswijzen. In de volgende punten worden ze bondig besproken:<br />
4.4 Betaalkaarten<br />
4.5 Proton<br />
4.6 Kredietkaarten<br />
4.7 Cheques<br />
4.8 Wissels<br />
Vooral ondernemingen die goederen en diensten leveren aan eindgebruikers zullen betalingen<br />
met betaalkaarten aanvaarden.<br />
Ook zullen ondernemingen kleine aankopen betalen met een betaalkaart op naam van het<br />
bedrijf.<br />
Het meest gebruikte kaart in België is “BANCONTACT”, maar er zijn nog andere kaarten in<br />
omloop, vaak uitgegeven door en enkel te gebruiken in een bepaald distributiekanaal.<br />
Verrichtingen met deze kaarten (=debetkaarten) worden snel afgewikkeld. De informatie van de<br />
betaling gaat volledig automatisch naar de betrokken banken, waar de juiste rekeningen worden<br />
gedebiteerd en gecrediteerd.<br />
De boekingen zijn dan ook identiek aan die van betalingen en ontvangsten via overschrijving.<br />
Het rekeninguitreksel van de financiële instelling is het verrechtvaardigingsdocument.<br />
� Boekingsschema voor de verkoper (=leverancier)<br />
� Bij verkoop met factuur wordt geboekt:<br />
400 Handelsdebiteuren 106,00<br />
7001 aan Verkopen 6% 100,00<br />
4511 BTW op verkopen 6,00<br />
Bij ontvangst van de betaling via betaalkaart: (op basis van het rekeninguittreksel)<br />
5500 Bank zichtrekening 106,00<br />
400 aan Handelsdebiteuren 106,00<br />
� Bij contante verkopen zonder factuur wordt meestal een speciale rekening gebruikt.<br />
Bij de verkoop wordt geboekt:<br />
1 55002 Ontvangen betaalkaarten 242,00<br />
7003 aan Verkopen 21% 200,00<br />
4511 BTW op verkopen 42,00<br />
Bij ontvangst van de betaling via betaalkaart: (op basis van het rekeninguittreksel)<br />
2 55000 Bank zichtrekening 242,00<br />
55002 aan Ontvangen betaalkaarten 242,00<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 88
� Boekingsschema voor de koper (=klant)<br />
Omwille van de terugvordering van de betaalde BTW, heeft een onderneming steeds een<br />
aankoopfactuur nodig.<br />
� Bij ontvangst van de aankoopfactuur:<br />
61XX Diensten en diverse goederen 400,00<br />
4111 Aftrekbare BTW op goederen en diensten 84,00<br />
440 aan Leveranciers 484,00<br />
� Bij de afrekening door de bank, wordt het rekeninguittreksel geboekt.<br />
440 Leveranciers 484,00<br />
55000 aan Bank R/C 484,00<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 89
4.5 Het gebruik van “PROTON”<br />
De protonkaart is een elektronische geldbeugel.<br />
Het opladen van de kaart is te beschouwen als een fondsenoverdracht van de bankrekening naar<br />
de kas.<br />
De verrichtingen met deze kaarten (=debetkaarten) worden snel afgewikkeld. De informatie van<br />
de betaling gaat volledig automatisch naar de betrokken banken, waar de juiste rekeningen<br />
worden gedebiteerd en gecrediteerd.<br />
� Boekingsschema voor de verkoper (=leverancier)<br />
De ontvangst van een betaling met protonkaart, is vergelijkbaar met het gebruik<br />
van een betaalkaart.<br />
Op basis van het rekeninguittreksel van de bank wordt de ontvangst van de<br />
betaling geboekt.<br />
� Boekingsschema voor de koper (=klant)<br />
Voorbeeld<br />
Aankoop van klein bureelmateriaal voor € 100,00 + 21% BTW wordt betaald met de<br />
protonkaart.<br />
� Bij het opladen van de protonkaart wordt geboekt:<br />
57001 Kas - proton 300,00<br />
55000 aan Bank R/C 300,00<br />
� Bij ontvangst van de aankoopfactuur:<br />
61XX Diensten en diverse goederen 100,00<br />
4111 Aftrekbare BTW op goederen en diensten 21,00<br />
440 aan Leveranciers 121,00<br />
� De betaling met de protonkaart wordt geboekt:<br />
440 Leveranciers 121,00<br />
57001 aan Kas - proton 121,00<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 90
4.6 Het gebruik van kredietkaarten<br />
Een onderneming kan zowel betalingen via kredietkaart ontvangen, als zelf ook betalingen<br />
uitvoeren met kredietkaarten op haar naam.<br />
Kenmerkend is dat de afrekening slechts periodiek gebeurt. Bovendien is de verkoper, die een<br />
betaling via kredietkaart ontvangt, een commissie verschuldigd aan de uitgever van de kaart.<br />
De meest gekende kaarten zijn VISA, DINERS, AMERICAN EXPRSS …)<br />
� Boekingsschema voor de beginstigde (=leverancier)<br />
Voorbeeld<br />
Verkoop van softwarepakket voor € 110,00 + 21% BTW, en koper betaalt met kredietkaart.<br />
� Bij verkoop met factuur.<br />
De koper is een BTW-belastinplichtige, die heeft een factuur nodig om de BTW te<br />
recupereren.<br />
20X1-10-01<br />
400 Handelsdebiteuren 133.10<br />
7003 aan Verkopen 21% 110,00<br />
4511 BTW op verkopen 23.10<br />
Bij de betaling via kredietkaart:<br />
55004<br />
20X1-10-01<br />
Ontvangen kredietkaarten 133,10<br />
400 aan Handelsdebiteuren 133,10<br />
Periodiek, bij de afrekening door de bank, wordt het rekeninguittreksel geboekt.<br />
1 55000 Bank R/C 133,10<br />
55004 aan Ontvangen kredietkaarten 133,10<br />
� Bij contante verkopen zonder factuur.<br />
De koper is geen BTW-belastingplichtige, heeft geen factuur nodig.<br />
55004 Ontvangen kredietkaarten<br />
7003 aan Verkopen 21%<br />
4511 BTW op verkopen<br />
Periodiek, bij de afrekening door de bank, wordt het rekeninguittreksel geboekt.<br />
5500 Bank zichtrekening<br />
55004 Aan Ontvangen kredietkaarten<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 91
� In beide gevallen zal de verkoper een commissie verschuldigd zijn aan de uitgever van<br />
de kaart. Deze commissie is een percentage van het factuurtotaal.<br />
61300 Commissies aan derden<br />
4111 Aftrekbare BTW<br />
55004 aan Ontvangen kredietkaarten<br />
� Boekingen bij de kaarthouder<br />
Voorbeeld<br />
De hotelrekening wordt betaald met een kredietkaart: € 400,00 + 6% BTW.<br />
� Bij ontvangst van de aankoopfactuur:<br />
61XX<br />
20X1-10-05<br />
Diensten en diverse goederen 400,00<br />
4111 Aftrekbare BTW op goederen en diensten 24,00<br />
440 aan Leveranciers 424,00<br />
� Boeking van de betaling van de schuld met kredietkaart<br />
20X1-10-05<br />
440 Leveranciers 424,00<br />
55003 aan Uitgegeven kredietkaarten 424,00<br />
� Periodiek, bij de afrekening door de bank, wordt het rekeninguittreksel geboekt.<br />
55003<br />
20X1-11-12<br />
Uitgegeven kredietkaarten 424,00<br />
5500 aan Bank R/C 424,00<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 92
4.7 Het gebruik van de cheque<br />
Door de snelheid en de veiligheid van het elektronisch betalingsverkeer, is het gebruik van<br />
cheques afgenomen. Toch blijft het tussen bedrijven een courant betaalmiddel, vaak bij een<br />
eenmalige of belangrijke transacties.<br />
� Ontvangst van betaling van een klant via een cheque<br />
Voorbeeld<br />
Op 7 mei 20X1 verkoopt de onderneming voor € 12 100,00 (incl. BTW) aan<br />
handelsgoederen. De verkoopfactuur werd reeds geboekt.<br />
� Bij ontvangst van een cheque vanwege een klant<br />
De koper betaalt op 7 mei 20X1 met een cheque van € 12 100,00.<br />
1 54<br />
20X1-05-07<br />
Te incasseren vervallen waarden 12 100,00<br />
400 aan Handelsdebiteuren 12 100,00<br />
� Bij creditering van de cheque op uw bankrekening door de financiële instelling<br />
De cheque werd afgegeven bij de financiële instelling; op 11 mei 20X1 wordt het<br />
rekeninguittreksel geboekt.<br />
20X1-05-11<br />
2 5500 Bank R/C 12 100,00<br />
54 aan Te incasseren vervallen waarden 12 100,00<br />
D 400 Handelsdebiteuren C<br />
12 100,00<br />
12 100,00 (1)<br />
D 54 Te incasseren vervallen waarde C D 5500 Bank zichtrekening C<br />
(1) 12 100,00<br />
12 100,00 (2) (2) 12 100,00<br />
� Betaling van een schuld via een uitgeschreven cheque<br />
Voorbeeld<br />
Op 10 maart 20X1 koopt de onderneming voor € 48 400,00 (incl. BTW) aan<br />
handelsgoederen. De aankoopfactuur werd reeds geboekt.<br />
� Bij uitgifte van de cheque aan de leverancier<br />
De leverancier wordt betaald op 10 maart 20X1 met een cheque van € 48 400,00.<br />
20X1-03-10<br />
1 440 Leveranciers 48 400,00<br />
55X1 aan Uitgeschreven cheques(-) 48 400,00<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 93
� Bij ontvangst van het debetbericht van de financiële instelling<br />
Op 15 maart 20X1 wordt het rekeninguittreksel geboekt.<br />
2 55X1<br />
20X1-03-15<br />
Uitgeschreven cheques(-) 48 400,00<br />
5500 aan Bank R/C 48 400,00<br />
D 440 Leveranciers C<br />
(1) 48 400,00<br />
48 400,00<br />
D 55X1 Uitgeschreven cheques C D 5500 Bank zichtrekening C<br />
BS 123 456,78<br />
48 400,00 (1)<br />
(2) 48 400,00 48 400,00 (2)<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 94
4.8 De wisselbrief als betaal- en kredietinstrument<br />
Bij een verkoop zal de leverancier zo snel mogelijk willen betaald worden, en zal de klant zo laat<br />
mogelijk willen betalen.<br />
Deze tegenstrijdige belangen kunnen opgevangen worden door het gebruik van een wissel. De<br />
klant krijgt zo toch het gevraagde betalingsuitstel en zal op de afgesproken vervaldag betalen.<br />
De leverancier kan -indien hij dit wenst- sneller over zijn geld beschikken.<br />
De leverancier -de trekker en de begunstigde van de wissel- zal aan zijn klant -de betrokkene en<br />
schuldenaar van de wissel- vragen om de wissel te ondertekenen -te accepteren-. Door deze<br />
acceptatie erkent de klant dat hij op de vervaldag aan de houder van de wissel de aangeduide<br />
som zal moeten betalen.<br />
Schema 1: rechtstreekse aanbieding<br />
Leverancier<br />
= trekker<br />
= begunstigde<br />
= houder<br />
(1) trekken van de wissel<br />
(2) wisselacceptatie<br />
(3) afgifte wissel op vervaldag<br />
(4) betaling op vervaldag<br />
Klant<br />
= betrokkene<br />
De leverancier -de trekker, begunstigde en houder van de wissel- moet niet wachten op de<br />
betaling op de vervaldag om de wisselbrief om te zetten in liquiditeiten. Hij heeft de<br />
mogelijkheid deze wisselbrief zelf als betaalmiddel te gebruiken -overdracht via endossement- of<br />
hij kan op basis van de wisselbrief een krediet bekomen bij een financiële instelling -<br />
verdisconteren van de wissel-. Hij blijft wel de trekker, maar is dan geen houder of begunstigde<br />
meer.<br />
Schema 2: verdiscontering<br />
Leverancier<br />
= trekker<br />
(1) trekken van de wissel<br />
(2) wisselacceptatie Klant<br />
= betrokkene<br />
(3) verdiscontering<br />
Bank<br />
= houder<br />
(5) afgifte wissel<br />
(4) nettobedrag = begunstigde (6) betaling op vervaldag<br />
(3) wissel wordt aangeboden bij de financiële instelling met de vraag tot<br />
verdisconteren<br />
(4) uitbetaling door de bank van het nettobedrag van de wissel, na aftrek van de<br />
discontokosten<br />
(5) op vervaldag aanbieding van de wissel door de bank bij de betrokkene<br />
(6) ontvangst van de betaling van het nominale bedrag van de wissel<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 95
Schema 3: endossement<br />
Leverancier<br />
= trekker<br />
(1) trekken van de wissel<br />
(2) wisselacceptatie Klant<br />
= betrokkene<br />
(4) afgifte van wissel<br />
Derde/leverancier<br />
= houder door (5) afgifte wissel<br />
endossement<br />
(3) levering = begunstigde (6) betaling op vervaldag<br />
(3) levering van goederen en/of diensten aan de houder en/of trekker van de wissel<br />
(4) afgifte van de wissel na rugtekening aan de derde/schuldeiser van de trekker als<br />
betaalmiddel<br />
(5) aanbieding van de wissel op de vervaldag bij de betrokkene ter inning<br />
(6) ontvangst van de betaling van het nominale bedrag van de wissel<br />
Schema 4: wissel ter incasso<br />
Leverancier<br />
= trekker<br />
(1) trekken van de wissel<br />
(2) wisselacceptatie Klant<br />
= betrokkene<br />
(3) afgifte ter incasso Bank<br />
(4) afgifte wissel<br />
= houder ter incasso<br />
(6) nettobedrag (5) betaling op vervaldag<br />
(3) wissel wordt aangeboden bij de financiële instelling met de vraag tot incasso<br />
(4) op vervaldag aanbieding van de wissel door de bank bij de betrokkene<br />
(5) ontvangst door de financiële instelling van de betaling van het nominale bedrag<br />
van de wissel<br />
(6) uitbetaling door de bank van het nettobedrag van de wissel, na aftrek van de<br />
incassokosten<br />
Op het ogenblik dat de klant de wisselbrief accepteert, verandert er heel wat op boekhoudkundig<br />
en op juridisch vlak.<br />
De leverancier heeft nu geen handelsvordering meer maar een wisselvordering; de wisselbrief is<br />
nu het bewijs van de vordering.<br />
De klant heeft nu geen handelsschuld maar een wisselschuld.<br />
De wisselbrief moet opgesteld worden volgens de wettelijke bepalingen. De cursus handelsrecht<br />
zal hier verder op ingaan.<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 96
Voorbeeld:<br />
Een handelaar verkoopt voor € 10 000,00 (exclusief 21% BTW) aan handelsgoederen. Hij is<br />
bereid de klant 4 maanden uitstel van betaling te geven op voorwaarde deze een wissel<br />
accepteert.<br />
De verkoop en de facturatie hebben plaats op 20X1-10-01.<br />
De wissel heeft als vervaldag 20X2-01-31.<br />
� Boekingsschema voor de verkoper (=leverancier)<br />
� Bij de verkoop ( op basis van de verkoopfactuur):<br />
20X1-10-01<br />
400 Handelsdebiteuren 12 100,00<br />
7003 aan Verkopen 21% 10 000,00<br />
4511 BTW op verkopen 2 100,00<br />
� Bij de acceptatie van de wissel door de klant:<br />
20X1-10-01<br />
401 Te innen wissels 12 100,00<br />
400 aan Handelsdebiteuren 12 100,00<br />
� De inning van de wisselschuld kan op verschillende wijzen gebeuren:<br />
1. door zelf de schuld te innen bij de betrokkene op de vervaldag, (zie schema 1)<br />
2. door de wissel te verdisconteren bij een financiële instelling, (zie schema 2).<br />
3. door de wissel te gebruiken als betalingsinstrument voor eigen schulden aan eigen<br />
leveranciers: het zgn. 'endossement van de wissel', (zie schema 3)<br />
4. door een financiële instelling te vragen voor rekening van de onderneming de wissel<br />
te innen bij de betrokkene op de vervaldag: het zgn. 'wissel ter incasso', (zie<br />
schema 4)<br />
Voorbeeld 1: door zelf de schuld te innen bij de betrokkene op de vervaldag<br />
20X2-01-31<br />
570 Kas 12 100,00<br />
401 aan Te innen wissels 12 100,00<br />
Voorbeeld 2 Door de wissel te verdisconteren bij een financiële instelling.<br />
Bij de overdracht van de wisselbrief aan de bank, met de vraag tot verdisconteren:<br />
20X1-10-13<br />
4012 Wissel ter disconto 12 100,00<br />
401 aan Te innen wissels 12 100,00<br />
Bij ontvangst van het nettobedrag op de bankrekening:<br />
20X1-10-17<br />
5500 Bank 11 510,00<br />
653 Discontokosten op vorderingen 590,00<br />
4012 aan Wissels ter disconto 12 100,00<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 97
Voorbeeld 3: door de wissel te gebruiken als betalingsinstrument voor eigen schulden<br />
aan eigen leveranciers: het zgn. 'Endossement van de wissel'.<br />
Bij de betaling van een eigen leverancier door de rugtekening van de wisselbrief:<br />
20X1-11-14<br />
440 Leverancier 12 100,00<br />
401 aan Te innen wissels 12 100,00<br />
Voorbeeld 4: door een financiële instelling te vragen voor rekening van de<br />
onderneming de wissel te innen bij de betrokkene op de vervaldag: het<br />
zgn. 'Wissel ter incasso'.<br />
Bij de overdracht van de wisselbrief aan de bank:<br />
20X2-01-28<br />
4011 Wissels ter incasso 12 100,00<br />
401 aan Te innen wissels 12 100,00<br />
Bij ontvangst van het nettobedrag op de bankrekening:<br />
20X2-02-03<br />
5500 Bank 11 979,00<br />
656 Diverse financiële kosten 100,00<br />
4111 Aftrekbare BTW op goederen en diensten 21,00<br />
4011 aan Wissels ter incasso 12 100,00<br />
� Boekingsschema voor de koper (=klant)<br />
� Bij ontvangst van de aankoopfactuur:<br />
604<br />
20X1-10-01<br />
Aankopen handelsgoederen 10 000,00<br />
4111 Aftrekbare BTW op goederen en diensten 2 100,00<br />
440 aan Leveranciers 12 100,00<br />
� Bij acceptatie van de wissel<br />
20X1-10-01<br />
440 Leveranciers 12 100,00<br />
441 aan Te betalen wissels 12 100,00<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 98
� Bij de betaling van de wisselschuld steeds op de vervaldag, aan de houder van de wissel,<br />
hetzij aan:<br />
- de trekker zelf (leverancier),<br />
- de financiële instelling aangeduid door de houder (cfr. Wissels ter incasso),<br />
- de financiële instelling die de wissel had verdisconteerd,<br />
- de houder van de wissel na endossement.<br />
20X2-01-31<br />
441 Te betalen wissels 12 100,00<br />
570 aan Kas 12 100,00<br />
5500 of Bank<br />
Opmerking: In dit voorbeeld werd het cliëntendisconto behandeld.<br />
Het leveranciersdisconto wordt niet besproken.<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 99
4.9 Facturen in vreemde munten<br />
Zodra een onderneming handelstransacties heeft met buitenlandse klanten, wordt ze<br />
geconfronteerd met het gebruik van de vreemde munten en het bijhorend wisselrisico.<br />
De introductie van de EURO lost dit probleem op voor alle transacties met ondernemingen uit de<br />
EURO-zone.<br />
Laten we het eenvoudig houden, en onderstaande assumpties aanvaarden:<br />
- de onderneming heeft een boekhouding in EURO,<br />
- de onderneming houdt geen vreemde valuta in bezit, of met andere woorden houdt geen<br />
posities in vreemde munten aan,<br />
- de onderneming dekt zich niet in tegen eventuele wisselkoersschommelingen, of m.a.w. de<br />
onderneming gebruikt de contantkoers,<br />
- de BTW wordt buiten beschouwing gelaten.<br />
� Voorbeeld 1<br />
Aankoopfactuur van 20X1-01-24 voor handelsgoederen uit de Verenigde Staten : 2 500 USD<br />
� Bij het boeken van de factuur op 20X1-01-31 is € 1,00 = $ 0,8510<br />
20X1-01-31<br />
1 604 Aankopen handelsgoederen 2 937,72<br />
4401 aan Leveranciers USD 2 937,72<br />
� Bij de betaling van de factuur op 20X1-02-27 is € 1,00 = $ 0,8675<br />
20X1-02-27<br />
2 4401 Leveranciers USD 2 937,72<br />
5500 aan Bank 2 881,84<br />
754 Gunstig wisselresultaat 55,88<br />
D 604 Aankopen handelsgoederen C<br />
(1) 2 937,72<br />
D 4401 Leveranciers USD C<br />
€ $ € $<br />
(2) 2 937,72 2 500,00<br />
2 937,72 2 500,00 (1)<br />
D 5500 Bank. C D 754 Gunstig wisselresultaat C<br />
BS 123 456,78<br />
2 881,84 (2) 55,88 (2)<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 100
� Voorbeeld 2<br />
Verkoopfactuur van 20X1-02-12 voor handelsgoederen aan een klant in Groot-Brittannië,<br />
totale waarde van de factuur = 10 000 GBP<br />
� Bij het boeken van de verkoopfactuur op 20X1-02-13 is € 1,00 = £ 0,6088<br />
20X1-02-13<br />
1 4005 Handelsdebiteuren in vreemde munten 16 425,76<br />
7006 aan Verkopen uitvoer binnen E.U. 16 425,76<br />
� Bij de ontvangst van de betaling vanwege de klant op 20X1-03-07 is € 1,00 = £ 0,6270<br />
20X1-02-27<br />
2 5500 Bank 15 948,96<br />
654 Ongunstig wisselresultaat 476,80<br />
4005 aan Handelsdebiteuren in vreemde<br />
munten<br />
D 7006 Verkopen uitvoer binnen E.U. C<br />
16 425,76 (1)<br />
D 4005 Handelsdebiteuren GBP C<br />
€ GBP € GBP<br />
(1) 16 425,76 10 000,00<br />
16 425,76 10 000,00 (2)<br />
16 425,76<br />
D 654 Ongunstig wisselresultaat C D 5500 Bank C<br />
BS 123 456,78<br />
(2) 476,80 (2) 15 948,96<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 101
4.10 De rekening 'Interne overboekingen'<br />
Het gebruik van afzonderlijke financiële rekeningen geeft aanleiding tot het inschakelen van een<br />
speciale rekening 'Interne overboeking', teneinde te vermijden dat bij interne overdrachten van<br />
gelden dubbele boekingen zouden plaatsvinden.<br />
Inderdaad geeft bij voorbeeld een storting van kasgelden op de bankrekening aanleiding tot een<br />
kasuitgave op de grootboekrekening ‘Kas’ en tot bankinkomsten op de grootboekrekening ‘Bank’.<br />
De registratie van de kasuitgaven op basis van een kasdocument en van de bankontvangsten op<br />
basis van een bankrekeninguittreksel, zou dan het volgende resultaat geven:<br />
D 570 Kas C D 5500 Bank C<br />
BS 12 345,67 BS 45<br />
678,90<br />
1 000,00 kasdocument 1 000,00<br />
1 000,00 rekeninguittreksel 1 000,00<br />
Op deze wijze zouden dezelfde rekeningen tweemaal gedebiteerd respectievelijk gecrediteerd<br />
worden, waardoor een foutieve rekeningstand zou ontstaan. Teneinde dit te vermijden wordt<br />
gebruik gemaakt van een tussenrekening 'Interne overboeking', zodat de boekingen als volgt<br />
luiden:<br />
� voor de registratie van de kasuitgave (kasdocument):<br />
1 580 Interne fondsoverdracht 1 000,00<br />
570 aan Kas 1 000,00<br />
� voor de registratie van de bankinkomsten (bankrekeninguittreksel):<br />
2 5500 Bank 1 000,00<br />
580 aan Interne fondsoverdracht 1 000,00<br />
De rekening 'Interne overboeking' krijgt aldus een controlefunctie. Inderdaad moet na de<br />
volledige afhandeling van de interne overdracht deze rekening een nulsaldo vertonen.<br />
D 570 Kas C D 5500 Bank C<br />
BS 12 345,67 BS 45 678,90<br />
1 000,00 (1)<br />
(2) 1 000,00<br />
D 580 Interne fondsoverdrachten C<br />
(1) 1 000,00<br />
1 000,00 (2)<br />
4. Enkele commerciële en financiële verrichtingen 102
5.<br />
Wet op de boekhouding<br />
van de ondernemingen<br />
Tot 1975 kende België slechts een zeer beperkte reglementering op de boekhouding van de<br />
ondernemingen, terwijl slechts een zeer beknopte balans moest bekend gemaakt worden door<br />
een beperkt aantal vennootschappen.<br />
Vanaf 17 juli 1975 is hierin een grondige wijziging gekomen: de wet van diezelfde datum legde<br />
duidelijke en strenge normen op inzake de boekhouding. Een reeks ondernemingen werd echter<br />
nog vrijgesteld van een aantal verplichte boekingswijzen en van een aantal<br />
opstellingsverplichtingen voor de bekend te maken jaarrekening.<br />
De voormelde wet van 17 juli 1975 werd herhaaldelijk gewijzigd. De vele wijzigingen<br />
van de basiswet worden eerst en vooral veroorzaakt door de nodige aanpassing van<br />
onze nationale wetgeving aan Richtlijnen van de EEG. Vervolgens leidt de opgedane<br />
ondervinding bij de toepassing van de bestaande wet tot verbeteringen en<br />
aanpassingen. Tevens worden er wijzigingen aangebracht om het Belgisch<br />
boekhoudrecht op het niveau te houden van de internationale evolutie op het gebied<br />
van accounting.<br />
De basisteksten voor het boekhoudrecht zijn:<br />
1. de wet van 17 juli 1975 op de boekhouding en de jaarrekening van de ondernemingen, en<br />
haar uitvoeringsbesluiten:<br />
- KB van 12 september 1983 tot uitvoering van de Wet van 17 juli 1975 op de<br />
boekhouding van de onderneming;<br />
- KB van 12 september 1983 tot bepaling van de minimumindeling van een algemeen<br />
rekeningstelsel;<br />
- KB van 15 december 1998 betreffende de overschakeling op de euro in het<br />
boekhoudrecht;<br />
2. de Wet van 7 mei 1999 houdende het Wetboek van Vennootschappen, gewijzigd bij Wet van<br />
23 januari 2001 en haar uitvoeringsbesluiten:<br />
- KB van 30 januari 2001 tot uitvoering van het wetboek van vennootschappen.<br />
Het KB van 25 januari 2005 heeft een aantal wijzigingen aangebracht aan het KB van 12<br />
september 1983 dat de uitvoering van de Boekhoudwet van 17 juli 1975 regelt.<br />
5. Wetgeving op de boekhouding en de jaarrekening 103
5.1 Wie is onderworpen aan de wet van 17 juli 1975 ?<br />
Volgens artikel 1 zijn aan deze boekhoudwetgeving onderworpen:<br />
1. de natuurlijke personen die handelaar (=koopman) zijn;<br />
2. de handelsvennootschappen, de vennootschappen die de rechtsvorm van een<br />
handelsvennootschap hebben aangenomen en de Europese economische<br />
samenwerkingsverbanden<br />
De samengestelde wetten op de handelsvennootschappen hebben betrekking op:<br />
� de Vennootschap Onder Firma (VOF),<br />
� de Gewone Commanditaire Vennootschap (GCV),<br />
� de Naamloze Vennootschap (NV),<br />
� de Besloten Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid (BVBA),<br />
� de Commanditaire Vennootschap op Aandelen (Comm.VA),<br />
� de Coöperatieve Vennootschap met Onbeperkte en Hoofdelijke<br />
Aansprakelijkheid (CVOA),<br />
� de Coöperatieve Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid (CVBA),<br />
� het economisch samenwerkingsverband (ESV)<br />
3. de openbare instellingen die een statutaire opdracht vervullen van commerciële,<br />
financiële of industriële aard;<br />
voorbeelden: NMBS<br />
4. die instellingen, niet bedoeld in punt 2 en 3, die al dan niet rechtspersoonlijkheid<br />
bezitten en met of zonder winstbejag een commercieel, financieel of industrieel<br />
bedrijf uitoefenen, voorzover de wet bij koninklijk besluit op bepaalde groepen van<br />
dergelijke instellingen van toepassing wordt gesteld.<br />
voorbeelden: intercommunales, en sommige VZW’s<br />
5. in België gevestigde bijkantoren en centra van werkzaamheden van ondernemingen<br />
gevestigd in het buitenland of opgericht naar buitenlands recht. Voor de toepassing<br />
van de wetgeving op de boekhouding worden deze vestigingen aldus als<br />
afzonderlijke entiteiten aanzien, zonder dat aan deze werkwijze op boekhoudkundig<br />
gebied enig juridisch gevolg op het vlak van de aansprakelijkheid mag worden<br />
verbonden.<br />
Daarnaast moet nog vermeld worden dat een aantal ondernemingen onderworpen zijn<br />
aan bijzondere wetgeving, en dat voor hen specifieke, meestal nog zwaardere<br />
reglementeringen, van toepassing zijn.<br />
Tot deze groep behoren:<br />
� financiële sector<br />
- kredietinstellingen<br />
- beleggingsondernemingen, portefeuillemaatschappijen<br />
- landbouwvennootschappen<br />
� verzekeringssector<br />
- verzekeringsmaatschappijen die onder de Controledienst voor de Verzekeringen<br />
vallen,<br />
Op een aantal ondernemingen is een bijzondere wetgeving van toepassing:<br />
ziekenhuizen (art. 4 van de Ziekenhuiswet)<br />
� gehandicaptensector<br />
� serviceflatgebouwen, woningcomplexen met dienstverlening en rusthuizen<br />
� interbedrijfsgeneeskundige diensten<br />
Ook voor gemeenten en OCMW’s is er een specifieke regelgeving.<br />
5. Wetgeving op de boekhouding en de jaarrekening 104
Het is duidelijk dat de wet van toepassing is op zowel zeer grote als zeer kleine<br />
ondernemingen. Teneinde de administratieve verplichtingen in verhouding te brengen<br />
tot de omvang van de onderneming, werden de ondernemingen in 3 categorieën<br />
onderver<strong>deel</strong>d: kleine, middelgrote en grote ondernemingen. De wetgever gebruikt<br />
echter de voormelde terminologie niet en definieert de verschillende soorten<br />
ondernemingen volgens verschillende criteria, die kenmerkend zijn voor het belang en<br />
de dimensie van de onderneming.<br />
Artikel 5 en artikel 12 van de wet van 17 juli 1975 definiëren de onderneming naar<br />
grootte. Aldus worden onderscheiden:<br />
� de kleine ondernemingen<br />
Juridische beperking<br />
Tot deze categorie kunnen slechts drie welbepaalde juridische<br />
ondernemingsvormen met onbeperkte aansprakelijkheid behoren, nl.:<br />
- de natuurlijke persoon handelaar,<br />
- de Vennootschap Onder een Firma (= VOF),<br />
- de Gewone Commanditaire Vennootschap (GCV)<br />
Bovendien mogen de vennoten van deze vennootschappen enkel natuurlijke<br />
personen zijn.<br />
Door deze beperking kunnen een BVBA, een NV, een Comm.VA, een CVOA, een<br />
CVBA en een EBVBA nooit aanspraak maken op het statuut van kleine<br />
onderneming.<br />
Omvang van de activiteiten<br />
Om als klein beschouwd te worden mag bovendien de jaaromzet van de<br />
onderneming niet hoger zijn dan € 500 000,00 (exclusief BTW). Dit bedrag wordt<br />
tot € 620 000,00 verhoogd voor de handelaars die de detailverkoop van<br />
brandstoffen voor motorvoertuigen op de openbare weg, als belangrijkste<br />
beroepsbezigheid hebben.<br />
Aard van de activiteiten<br />
Krediet- en financiële instellingen, wisselagenten, verzekeringsondernemingen en<br />
portefeuillemaatschappijen kunnen nooit als kleine ondernemingen worden<br />
beschouwd.<br />
� de kleine vennootschappen<br />
Deze groep omvat andere dan kleine ondernemingen, die wat betreft omvang van<br />
de activiteiten:<br />
- niet meer dan één van de drie volgende criteria overschrijden:<br />
- gemiddeld aantal werknemers op jaarbasis: 50,<br />
- jaaromzet, exclusief de BTW: € 7 300 000,00<br />
- balanstotaal: € 3 650 000,00<br />
- EN BOVENDIEN jaarlijks, gemiddeld niet meer dan 100 werknemers in dienst<br />
hebben.<br />
� de grote vennootschappen<br />
Grote ondernemingen zijn ondernemingen die:<br />
- OFWEL meer dan één der volgende criteria overschrijden:<br />
- gemiddeld aantal werknemers op jaarbasis: 50,<br />
- jaaromzet, exclusief de BTW: € 7 300 000,00<br />
- balanstotaal: € 3 650 000,00<br />
- OFWEL jaarlijks gemiddeld meer dan 100 werknemers hebben.<br />
5. Wetgeving op de boekhouding en de jaarrekening 105
5.2 De wettelijke voorschriften voor de organisatie van de boekhoudkundige<br />
inschrijvingen en het opstellen van de jaarrekening<br />
5.2.1 De boekhouding van de kleine onderneming<br />
Deze ondernemingen worden vrijgesteld van het voeren van een volledige boekhouding<br />
volgens het systeem van het dubbel <strong>boekhouden</strong>.<br />
Zij mogen opteren voor een vereenvoudigde boekhouding.<br />
(art. 5 van de wet van 17 juli 1975)<br />
Boekhouding<br />
Een kleine onderneming die kiest voor een vereenvoudigde boekhouding moet<br />
tenminste volgende drie boeken bijhouden:<br />
a) een financieel dagboek, waarin dagelijks de bewegingen van de liquide middelen<br />
opgetekend worden.<br />
Dit geldt zowel voor de kas als voor de bank als voor de postrekening. Van elke<br />
financiële verrichting moet een omschrijving aangebracht worden. De privégeldopnames<br />
moeten afzonderlijk vermeld worden. Voor de kasgelden moet<br />
dagelijks het saldo in dit financieel dagboek vermeld worden.<br />
b) een inkoopdagboek, waarin de dagelijkse aankoop- en invoerverichtingen genoteerd<br />
worden met inbegrip van de facturen voor de ontvangen diensten.<br />
Principieel moet tevens voor ieder van de verrichtingen vermeld worden hoeveel,<br />
wanneer en hoe er betaald werd, tenzij deze betalingsgegevens voorkomen op de<br />
inkomende fakturen zelf ofwel blijken door het bijhouden van gedailleerde<br />
individuele leveranciersrekeningen (zie terzake hoofdstuk boekhoudsystemen: de<br />
rekening courant).<br />
c) een verkoopdagboek, waarin dagelijks de verkoop- en uitvoerverrichtingen evenals<br />
de geleverde dienstprestaties voorkomen.<br />
Verantwoordingsstukken<br />
De boekhoudkundige registratie moet gebeuren op basis van verantwoordingstukken,<br />
waarnaar zij verwijst.<br />
Rekeningstelsel<br />
In een vereenvoudigde boekhouding is het gebruik van rekeningen en van een<br />
rekeningstelsel geen verplichting.<br />
Jaarlijkse inventaris<br />
De onderneming is gehouden, zoals de andere categorieën ondernemingen jaarlijks een<br />
inventaris op te maken en een inventarisboek bij te houden (cfr. verder).<br />
Jaarrekening<br />
Tenslotte is de kleine onderneming verplicht een jaarrekening op te maken. Gezien deze<br />
ondernemingen niet verplicht zijn tot het voeren van een volledige boekhouding, vloeit<br />
hun jaarrekening niet voort uit hun grootboekrekeningen doch bestaat zij uit het onder<br />
vorm van actief/passief presenteren van de patrimoniumelementen, zoals zij blijken uit<br />
de opname van de inventaris.<br />
Openbaarmaking en controle van de jaarrekening<br />
Deze verplichtingen bestaan niet voor kleine ondernemingen.<br />
Bewaringsplicht<br />
Verantwoordingsstukken moeten 10 jaar bewaard worden. Indien ze niet gelden als<br />
bewijs tegenover derden volstaat drie jaar.<br />
Voor de boeken geldt een termijn van 10 jaar, vanaf 1 januari volgend op de afsluiting<br />
van het boekjaar.<br />
5. Wetgeving op de boekhouding en de jaarrekening 106
5.2.2 De boekhouding van de kleine en de grote vennootschappen<br />
Boekhouding<br />
(art. 3 en 4 wet<br />
van 17 juli 1975)<br />
Rekeningstelsel<br />
(KB 1983-09-12)<br />
Jaarlijkse<br />
inventaris<br />
(KB 2001-01-30)<br />
Jaarrekening<br />
(KB 2001-01-30)<br />
Openbaar-<br />
making<br />
(art. 98 Wb.<br />
Venn)<br />
Toezicht &<br />
controle<br />
(art. 141 Wb.<br />
Venn.)<br />
KLEINE<br />
vennootschappen<br />
Grote<br />
vennootschappen<br />
Deze ondernemingen moeten een volledige boekhouding<br />
houden volgens de principes van het dubbel <strong>boekhouden</strong> en<br />
aangepast aan de aard en de omvang an de onderneming.<br />
Het gebruik en het toepassen van het wettelijk<br />
rekeningschema (MAR) is verplicht.<br />
Alle ondernemingen gebruiken dezelfde benamingen en<br />
rekeningnummers.<br />
Jaarlijks moet de inventaris opgesteld worden, en moet het<br />
inventarisboek bijgewerkt worden. De waarderingsregels<br />
moeten daarbij gevolgd worden.<br />
Alle ondernemingen moeten een jaarrekening opstellen.<br />
De jaarrekening MAG<br />
opgesteld worden in een<br />
verkort schema (VKT).<br />
De jaarrekening MOET<br />
opopgesteld worden volgens<br />
het volledige schema.<br />
(cfr bijlage)<br />
Alle ondernemingen met als rechtsvorm NV, BVBA, CV, CVA en<br />
CVBA moeten hun jaarrekening na goedkeuring door de<br />
algemene vergadering openbaarmaken door neerlegging bij de<br />
Nationale Bank van België.<br />
Voor ondernemingen met<br />
andere rechtsvorm bestaat<br />
geen verplichting tot<br />
openbaarmaking.<br />
Toezicht wordt uitgevoerd door de vennoten.<br />
Controle door een<br />
bedrijfsrevisor is niet<br />
verplicht. (art. 15 §1 Wb.<br />
Venn))<br />
Voor ondernemingen met een<br />
andere rechtsvorm is er<br />
verplichting tot<br />
openbaarmaking.<br />
Uitgezonderd:<br />
. kooplieden, natuurlijke<br />
personen,<br />
. VOF, GCV, CVOA<br />
waar alle vennoten<br />
natuurlijke personen zijn.<br />
Controle door een<br />
bedrijfsrevisor is verplicht.<br />
5. Wetgeving op de boekhouding en de jaarrekening 107
5.3 <strong>Algemeen</strong> boekhoudkundige bepalingen<br />
5.3.1 De verplichting tot het voeren van een boekhouding<br />
Artikel 2 van de wet van 17 juli 1975 stelt:<br />
" Elke onderneming voert een voor de aard en de omvang van haar bedrijf passende<br />
boekhouding en neemt de bijzondere wetsvoorschriften betreffende dat bedrijf in<br />
acht."<br />
Het betreft een algemeen principe met een verregaande betekenis.<br />
De onderneming wordt verplicht een boekhouding te voeren en er de nodige<br />
zorg aan te besteden dat de opgezette registratie aangepast is aan de aard van<br />
de onderneming.<br />
Het is bijgevolg duidelijk dat de boekhouding van een industriële onderneming anders<br />
georganiseerd wordt dan deze van een dienstverlenende onderneming of een<br />
distributiebedrijf.<br />
Deze verschillen zullen zich uiten op verschillende wijzen: op het niveau van de gekozen<br />
hulpdagboeken, rekeningen en subrekeningen, maar ook op het vlak van de gebruikte<br />
verantwoordingsstukken.<br />
Alhoewel de term "boekhouding" op zichzelf in de wetgeving niet gedefinieerd wordt, is<br />
de betekenis ervan voldoende duidelijk door te verwijzen naar de nationale en<br />
internationale gebruiken op dit gebied en door het analyseren van andere<br />
wetsbepalingen:<br />
bij voorbeeld:<br />
� artikel 3 inzake te noteren verrichtingen,<br />
� artikel 4 met verwijzing naar het dubbel <strong>boekhouden</strong> en het rekeningplan,<br />
� artikel 7 inzake het in overeenstemming brengen van de rekeningen met de<br />
inventaris.<br />
Het is duidelijk de bedoeling van de wetgever dat de ondernemingen de<br />
verplichting tot <strong>boekhouden</strong> op zodoende wijze zouden uitvoeren dat de<br />
boekhouding een beleidsinstrument wordt, dat de nodige informatie kan<br />
verschaffen aan de leiding van de onderneming om gezonde en gefundeerde<br />
beslissingen te nemen. Om deze redenen beantwoordt een boekhouding die maar<br />
alleen opgezet wordt om aan fiscale bepalingen te voldoen, niet aan de voorschriften<br />
van voormeld artikel.<br />
Indien specifieke wetsbepalingen in verband met de boekhouding bestaan die<br />
toepasselijk zijn op de onderneming (sectoriele bepalingen, bv. specifiek rekeningstelsel<br />
voor ondernemingen in de petroleumsector), moeten deze gevolgd worden en primeren<br />
zij op de wet van 17 juli 1975 in de mate dat de specifieke wetsbepalingen van<br />
voornoemde wet zouden afwijken.<br />
5. Wetgeving op de boekhouding en de jaarrekening 108
5.3.2 De volledigheid van de boekhouding<br />
Artikel 3, 1ste alinea van de wet van 17 juli 1975 stelt:<br />
" De boekhouding van rechtspersonen omvat al hun verrichtingen, bezittingen,<br />
vorderingen, schulden en verplichtingen van welke aard ook. De boekhouding van<br />
natuurlijke personen die koopman zijn, omvat dezelfde gegevens betreffende hun<br />
bedrijf; de eigen middelen aan dat bedrijf verstrekt, worden afzonderlijk vermeld. ..."<br />
<strong>Algemeen</strong><br />
De boekhouding moet alle verrichtingen, tegoeden, en rechten van enigerlei<br />
aard, evenals alle schulden, verplichtingen en verbintenissen van enigerlei<br />
omvatten.<br />
Zeer belangrijk is dat naast de actief- en passiefelementen de rechten en verplichtingen<br />
in de boekhouding moeten opgenomen worden, de zgn. klasse 0 van het<br />
rekeningstelsel.<br />
Met rechten wordt bijvoorbeeld bedoeld: ontvangen borgstellingen, bestaande<br />
gebruiksrechten door afgesloten huurcontracten, enz.<br />
De verplichtingen bestaan o.a. uit gegeven borgstellingen, in de toekomst verschuldigde<br />
huurgelden, enz.<br />
De boekhouding en het ondernemingsvermogen<br />
Voor de vennootschappen moeten alle verrichtingen in verband met de<br />
ondernemingswaarden opgenomen worden in de boekhouding. Deze bepaling is niet<br />
nieuw aangezien dezelfde verplichtingen reeds opgelegd was door de vigerende<br />
vennootschapswetgeving.<br />
In het geval van de natuurlijke persoon handelaar, moet de boekhouding enkel gevoerd<br />
worden voor de verrichtingen die betrekking hebben op de handelstransacties en<br />
worden de private verrichtingen afgesloten.<br />
Voor boekhoudkundige doeleinden wordt in het geval van een eenmanszaak een<br />
splitsing gemaakt tussen het handelspatrimonium enerzijds en het private vermogen<br />
anderzijds. Deze splitsing is alleen gemaakt om redenen van boekhoudtechnische aard<br />
en heeft verder geen enkel gevolg op het vlak van de aansprakelijkheid tegenover<br />
derden van de handelaar met zijn volledig vermogen.<br />
Ingevolge de voormelde splitsing moet de boekhouding afzonderlijk laten blijken (op de<br />
rekening kapitaal) hoeveel eigen middelen de handelaar aan zijn handelsactiviteit heeft<br />
besteed.<br />
Artikel 3, 2de alinea van de wet van 17 juli 1975 stelt verder:<br />
" Indien een onderneming onderscheiden bedrijven in economische zin uitoefent, wordt<br />
voor elk van die bedrijven een afzonderlijk systeem van rekeningen aangelegd. ... "<br />
Onderscheiden activiteiten moeten duidelijk gescheiden worden in de<br />
boekhoudkundige verwerking.<br />
Grote ondernemingen zijn soms zeer complex, ontplooien activiteiten op verschillende<br />
gebieden en zijn daarom minder doorzichtig. Een onderneming met verschillende<br />
exploitatiezetels maar met alle dezelfde activiteit, voert in haar boekhouding niet<br />
noodzakelijk afzonderlijke rekeningen voor elk van haar zetels. Indien echter<br />
verschillende activiteiten ontplooid worden, zelfs als de onderneming maar één zetel<br />
heeft, moet op afzonderlijke rekeningen geregistreerd worden.<br />
Bij voorbeeld: een onderneming met vier afdelingen: reisbureau, hotelexploitatie,<br />
transportafdeling en onroerend goedpromotie, moet in haar boekhouding afzonderlijke<br />
grootboekrekeningen aanleggen voor elk van de vier activiteiten<br />
5. Wetgeving op de boekhouding en de jaarrekening 109
Merk op dat het hier gaat om afzonderlijke rekeningen en niet om het voeren van<br />
afzonderlijke boekhoudingen! Dit laatste zou immers niet mogelijk zijn, omdat bepaalde<br />
elementen gemeenschappelijk zijn, zoals bv. gebouwen, bankrekeningen, kapitaal, enz.<br />
Tenslotte moet ook opgemerkt worden dat deze splitsing enkel op het vlak van de<br />
boekhouding opgelegd wordt en niet op het niveau van de jaarrekening, behoudend de<br />
melding van de omzet in diverse afdelingen.<br />
5.3.3 De voorschriften inzake het bijhouden van de boeken en de rekeningen<br />
Terzake zijn de bepalingen opgenomen in artikel 4 van de wet.<br />
a) De methode van het dubbel <strong>boekhouden</strong><br />
" Elke boekhouding wordt door middel van een stelsel van boeken en rekeningen<br />
gevoerd met inachtneming van de gebruikelijke regels van het dubbel<br />
<strong>boekhouden</strong>. ..."<br />
Het verwijzen naar de methode van het dubbel <strong>boekhouden</strong> geeft aan dat<br />
de debetcredit methode moet gebruikt worden, en beide met elkaar in<br />
evenwicht moeten zijn. Deze werkwijze is zowel nationaal als internationaal<br />
voldoende bekend en er werd dan ook geen verdere specificatie of reglementering<br />
van opgenomen in de wetgeving.<br />
Naast de verwijzing naar de gebruiken en de gangbare praktijk van<br />
toonaangevende beroepsbeoefenaars, werd in uitvoering van de wet een<br />
Commissie voor Boekhoudkundige Normen in het leven geroepen. Deze commissie<br />
krijgt als opdracht "door middel van adviezen en aanbevelingen bij te dragen tot de<br />
ontwikkeling van de leer van het <strong>boekhouden</strong> en de beginselen te bepalen van een<br />
regelmatige boekhouding". (cfr. art. 14)<br />
b) De te volgen werkwijze bij de inschrijving van de verrichtingen<br />
". Alle verrichtingen worden zonder uitstel, getrouw, volledig en naar tijdsorde<br />
ingeschreven in een ongesplitst dagboek, al dan niet gesplitst in bijzondere<br />
hulpdagboeken. Ze worden methodisch ingeschreven in of overgebracht naar de<br />
rekeningen waarop ze betrekking hebben. ..."<br />
1. De verplichting "zonder uitstel, getrouw, volledig en naar tijdsorde" te boeken.<br />
De wetgever stelt dat de boekingen zonder uitstel moeten gebeuren.<br />
Vroeger stond in het wetboek van koophandel de bepaling "van dag tot dag".<br />
Blijkbaar wordt nu aan de boekhouddienst de nodige ruimte gelaten om een<br />
praktische verwerving mogelijk te maken, zonder dat dit mag neerkomen op bv.<br />
per einde maand boeken van alle verrichtingen van de voorbije maand.<br />
De inschrijving moet getrouw zijn. Hieraan is voldaan zodra de boeking<br />
gebeurt op basis van een gepast verantwoordingsstuk (art. 6) en de juiste<br />
toedracht van de verrichting aangeeft. Dit laatste wordt bereikt door het gebruik<br />
van gepaste rekeningen. Degelijke ontleding van het verantwoordingsdocument<br />
en een degelijk rekeningschema zijn dus noodzakelijk.<br />
5. Wetgeving op de boekhouding en de jaarrekening 110
De boekingen moeten tevens volledig zijn.<br />
Een boeking is volledig wanneer zij:<br />
� de juiste datum aangeeft,<br />
� een degelijke en eenvoudige verwijzing naar het verantwoordingsdocument<br />
aangeeft,<br />
� een passende omschrijving omvat teneinde de verrichting te verduidelijken,<br />
� het juiste bedrag weergeeft,<br />
� op juiste rekeningen geboekt wordt en deze rekeningen zodanig gekozen<br />
zijn dat zij een duidelijk inzicht in de weerslag van de verrichting op de<br />
ondernemingswaarden mogelijk maakt.<br />
De wettelijke bepaling van de inschrijving naar tijdsordening neemt de<br />
chronologische ordening in de wet op, terwijl, zoals hiervoor gezegd, het<br />
gepast gebruik van rekeningen op de zakelijke ordening in de boekhouding<br />
wijst.<br />
2. Artikel 4 verwijst in de derde alinea naar de mogelijkheid om afzonderlijke<br />
hulpboeken met maandelijkse centralisatie te gebruiken (zie centralisatie met<br />
gebonden boeken).<br />
" Voor gezamenlijke mutaties die in de loop van de periode ... in bijzondere<br />
hulpdagboeken zijn geregistreerd, wordt ten minste eens in de maand een<br />
samenvattende boeking verricht in het centraal boek. ..."<br />
5. Wetgeving op de boekhouding en de jaarrekening 111
5.3.4 Het verantwoordingsstuk, het centraal boek en het inventarisboek<br />
a) Het verantwoordingsstuk<br />
Artikel 6 van de wet van 17 juli 1975 stelt:<br />
" Elke boeking geschiedt aan de hand van een gedagtekend verantwoordingsstuk,<br />
waarnaar zij moet verwijzen. ...<br />
De verantwoordingsstukken worden methodisch opgeborgen en tien jaar<br />
bewaard."<br />
De boekhouder wordt via de verantwoordingsstukken geïnformeerd over de<br />
verrichtingen die hij moet registreren in de boekhouding. Het helpt hem bovendien<br />
om op een objectieve wijze de verrichting te interpreteren en te registreren.<br />
De verantwoordingsstukken moeten gedurende tien jaar worden bewaard.<br />
b) Het centraal boek<br />
Het betreft het journaal of centralisatieboek naargelang men de dagelijkse dan wel<br />
de centralisatiemethode volgt.<br />
Voortaan mag het ongesplitst dagboek en het centraal boek (art. 4 van de Wet van<br />
17 juli 1975) of de drie dagboeken bij een vereenvoudigde boekhouding (art. 5 van<br />
de Wet van 17 juli 1975) schriftelijk worden gehouden door middel van:<br />
- ingebonden of ingenaaide registers die de gedrukte vermelding van het aantal<br />
bladzijden omvatten;<br />
- of door middel van geïnformatiseerde systemen (art. 2 KB 25 januari 2005)<br />
Dit artikel 2 vermeldt dat indien de boeken en de dagboeken worden gehouden<br />
door middel van geïnformatiseerde systemen, deze ervoor moeten zorgen dat de<br />
boekhouding wordt gevoerd in overeenstemming met de wettelijke en<br />
reglementaire bepalingen die van toepassing zijn op het voeren van een<br />
boekhouding.<br />
Voortaan moeten ingebonden registers voor verificatie worden neergelegd, vóór de<br />
eerste ingebruikname, bij een erkend ondernemingsloket.<br />
Op te merken is dat in dit boek de inschrijvingen chronologisch moeten zijn, zonder<br />
blanco's en zonder weglatingen, terwijl ingeval van vergissing de correctie zodanig<br />
moet aangebracht worden dat de oorspronkelijke inschrijving leesbaar blijft.<br />
(Artikel 9 paragraaf 1 van de wet van 17 juli 1975)<br />
Artikel 9 paragraaf 2 van de wet van 17 juli 1975 stelt:<br />
" De ondernemingen moeten hun boeken bewaren gedurende tien jaar, te rekenen<br />
van de eerste januari van het jaar dat op de afsluiting volgt."<br />
De bewaartermijn van het centraal boek of de drie dagboeken is tien jaar.<br />
Ook voor de geïnformatiseerde systemen bestaat deze bewaartermijn.<br />
Belangrijk is dat deze gegevens onveranderlijk én toegankelijk blijven gedurende<br />
de periode van 10 jaar.<br />
c) Het inventarisboek<br />
Artikel 7 van de wet van 17 juli 1975 stelt:<br />
" Elke onderneming verricht, omzichtig en te goeder trouw, ten minste eens per<br />
jaar de nodige opnemingen, verificaties, onderzoekingen en waarderingen om op<br />
een door haar gekozen datum de inventaris te maken van al haar bezittingen,<br />
vorderingen, schulden en verplichtingen van welke aard ook, die betrekking<br />
hebben op haar bedrijf, en van de eigen middelen daaraan verstrekt. ..."<br />
5. Wetgeving op de boekhouding en de jaarrekening 112
Ingevolge artikel 7 is elke onderneming (dus ook de kleine !) verplicht een<br />
inventarisboek bij te houden.<br />
Het inventarisboek kan:<br />
- ofwel schriftelijk worden gehouden door middel van ingenaaide registers die de<br />
gedrukte vermelding van het aantal bladzijden omvatten;<br />
- ofwel worden gehouden door middel van geïnformatiseerde systemen (art. 2 KB<br />
25 januari 2005)<br />
Voortaan moeten ingebonden registers voor verificatie worden neergelegd, vóór de<br />
eerste ingebruikname, bij een erkend ondernemingsloket.<br />
De bewaartermijn van het inventarisboek is ook tien jaar.<br />
(Artikel 9 paragraaf 2 van de wet van 17 juli 1975)<br />
Jaarlijks moet elke onderneming een inventaris opmaken. Onder inventaris wordt<br />
verstaan het onder lijstvorm opmaken van alle bezittingen, vorderingen en rechten<br />
van enigerlei aard alsook van alle schulden en verbintenissen van enigerlei aard. De<br />
middelgrote en grote ondernemingen hebben de verplichting hun inventaris op te<br />
maken in de orde van het rekeningschema.<br />
De inventarisatie omvat volgende fasen:<br />
� opnemingen: dit wijst op het fysisch inventariseren,<br />
� verificaties: dit wijst op het onderzoek in verband met de eigendomstitel, de<br />
gerechtvaardigheid van het element, enz,<br />
� onderzoekingen: dit wijst op de nazichten die moeten gebeuren indien<br />
afwijkingen tussen de reële toestand en de boekhouding vastgesteld worden om<br />
de reden van de afwijking te vinden,<br />
� waarderingen: dit duidt op het omzetten van alle geïnventariseerde elementen<br />
in een waarde in franken om ze met de boekhouding te kunnen vergelijken of<br />
deze laatste op de geïnventariseerde waarde te kunnen afstemmen.<br />
De inventaris moet vergeleken worden met de boekhouding dewelke moet<br />
aangepast worden aan de inventaris indien ze ervan afwijkt. Daarna wordt de<br />
jaarrekening opgesteld: voor wat betreft de middelgrote en de grote<br />
ondernemingen moet de jaarrekening beantwoorden aan de normen van het KB<br />
van 8 oktober 1976. Tenslotte moeten de inventarisgegevens en de jaarrekening in<br />
het inventarisboek overgeschreven worden, of voor grote gehelen in bijlagen eraan<br />
gevoegd worden.<br />
5. Wetgeving op de boekhouding en de jaarrekening 113
5.3.5 Het wettelijk verplicht rekeningstelsel<br />
Wat het plan van de architect is bij de bouw van een huis, is het rekeningstelsel voor de<br />
opbouw van de boekhouding. Zoals de aannemer niet lukraak steen op steen plaatst, zo<br />
evenmin zal de boekhouder de ene rekening na de andere openen naar zijn<br />
goeddunken.<br />
Het opzetten van een onderneming met een concrete economische activiteit als<br />
doelstelling, vereist het opzetten van een gestructureerd plan voor de boekhouding.<br />
Hierbij wordt uitgegaan van grote "klassen" rekeningen die noodzakelijk zijn om tot een<br />
juiste toestands- en resultaatsbepaling te komen. De boekhouding als<br />
controlemiddel en beleidsinstrument wint voortdurend aan belang. Hiervoor is<br />
een rekeningplan nodig dat voldoende in bijzonderheden gaat, dat zo gestructureerd is<br />
dat elke rekening een vaste plaats heeft, zodat de bedragen altijd op dezelfde mannier<br />
en naar dezelfde rekeningen overgeboekt worden om tot overzichtelijke totaalbeelden te<br />
komen van afzonderlijke posten.<br />
De opkomst van de computer heeft deze ontwikkeling niet alleen noodzakelijker<br />
gemaakt maar ook in de hand gewerkt. Het vermenigvuldigen van het aantal<br />
rekeningen was geen probleem meer om ze tijdig bijgewerkt te hebben. Wel noodzaakte<br />
het invoeren van de computer het werken met een decimaal rekeningstelsel, zodat het<br />
hergroeperen van rekeningen vergemakkelijkt wordt. Doch ook zonder<br />
computerboekhouding is een decimale classificatie aangewezen om in een oogopslag<br />
een rekening te kunnen situeren in het geheel boekhoudplan.<br />
Het was Schmalenbach die in 1927, met zijn bekend werk "Der Kostenrahmen" de<br />
ordening van de boekhoudrekeningen in een decimale classificatie lanceerde. Vrij vlug<br />
werd de idee in verschillende Europese landen overgenomen.<br />
Het Koninklijk besluit van 12 september 1983, dat het vroegere besluit terzake<br />
vervangt, geeft de minimumindeling van het algemeen rekeningstelsel aan. Het<br />
betreft een minimum dat door de ondernemingen moet gebruikt worden, doch verplicht<br />
aan te passen en uit te breiden is naargelang de aard en de omvang van de<br />
onderneming. In hoofdstuk 7 worden de voornaamste rekeningen die van belang zijn<br />
voor een eenmanszaak besproken.<br />
5. Wetgeving op de boekhouding en de jaarrekening 114
5.3.6 De jaarrekening<br />
De kaderwet van 17 juli 1975 en de bijhorende KB's regelen het opstellen en de<br />
openbaarmaking van de jaarrekening van de ondernemingen.<br />
Enkele belangrijke wettelijke bepalingen:<br />
� De posten van de jaarrekening worden in Belgische franken uitgedrukt..<br />
(art. 2 van het KB van 8 oktober 1976)<br />
� Principe van het getrouw beeld.<br />
De jaarrekening moet een getrouw beeld geven van het vermogen, de financiële<br />
positie en het resultaat van de onderneming.<br />
(art. 3 van het KB van 8 oktober 1976)<br />
� Principe van de vergelijkbaarheid.<br />
De voorstelling van de jaarrekening moet identiek zijn van het ene jaar tot het<br />
andere. (art. 102 van het KB van 8 oktober 1976)<br />
� Principe van de periodiciteit.<br />
Minstens eenmaal per jaar moet een jaarrekening opgesteld en openbaargemaakt<br />
worden. (art. 7 van de wet van 17 juli 1975 en art. 3 van het KB van 8 oktober<br />
1976)<br />
� Middelgrote ondernemingen mogen hun jaarrekening opstellen onder de verkorte<br />
vorm. (art. 7 van het KB van 8 oktober 1976)<br />
De jaarrekening bestaat uit:<br />
a) De balans<br />
De balans is een overzichtelijke voorstelling van de vermogensbestanddelen of<br />
activa en van de vermogensbronnen of passiva op de balansdatum van de<br />
onderneming.<br />
Ze wordt opgesteld met de saldi van de definitieve saldibalans na de<br />
resultaatsverwerking.<br />
De activazijde wordt inge<strong>deel</strong>d in volgende rubrieken:<br />
VASTE ACTIVA<br />
I 20 Oprichtingskosten<br />
II 21 Immateriële vaste activa<br />
III 22-->27 Materiële vaste activa<br />
IV 28 Financiële vaste activa<br />
VLOTTENDE ACTIVA<br />
V 29 Vorderingen op meer dan 1 jaar<br />
VI 30-->37 Voorraden en bestellingen in uitvoering<br />
VII 40-->41 Vorderingen op ten hoogste 1 jaar<br />
VIII 50-->53 Geldbeleggingen<br />
IX 54-->58 Liquide middelen<br />
X 49 Overlopende rekeningen<br />
5. Wetgeving op de boekhouding en de jaarrekening 115
De passivazijde wordt inge<strong>deel</strong>d in volgende rubrieken:<br />
EIGEN VERMOGEN<br />
I 10 Kapitaal<br />
II 11 Uitgiftepremies<br />
III 12 Herwaarderingsmeerwaarden<br />
IV 13 Reserves<br />
V 14 Overgedragen resultaat<br />
VI 15 Kapitaalsubsidies<br />
VOORZIENINGEN en UITGESTELDE BELASTINGEN<br />
VII 16 Voorzieningen en uitgestelde belastingen<br />
SCHULDEN<br />
VIII 17 Schulden op meer dan 1 jaar<br />
IX 42--> 48 Schulden op ten hoogste 1 jaar<br />
X 49 Overlopende rekeningen<br />
b) De resultatenrekening<br />
De resultatenrekening is een overzichtelijke voorstelling van de samenstelling en de<br />
verwerking van het resultaat van het voorbije boekjaar van de onderneming.<br />
De kostenzijde wordt inge<strong>deel</strong>d in volgende rubrieken:<br />
II 60-->64 Bedrijfskosten<br />
V 65 Financiële kosten<br />
VIII 66 Uitzonderlijke kosten<br />
IX 680 Overboeking naar de uitgestelde belastingen<br />
X 67 Belastingen<br />
XII 689 Overboeking naar belastingvrije reserves<br />
XIII 69 Resultaatsverwerking<br />
De opbrengstenzijde wordt inge<strong>deel</strong>d in volgende rubrieken:<br />
I 70-->74 Bedrijfsopbrengsten<br />
IV 75 Financiële opbrengsten<br />
VII 76 Uitzonderlijke opbrengsten<br />
IX 780 Onttrekking aan de uitgestelde belastingen<br />
X 77 Regularisering van de belastingen<br />
XII 789 Onttrekking aan de belastingvrije reserves<br />
XIII 79 Resultaatsverwerking<br />
c) De toelichting<br />
De toelichting verschaft meer gedetailleerde informatie over de balans en de<br />
resultatenrekening.<br />
d) De sociale balans<br />
De Wet van 22 december 1995 in verband met de maatregelen tot uitvoering van<br />
het meerjarenplan voor de werkgelegenheid, verplicht de ondernemingen een<br />
'sociale balans' op te stellen en neer te leggen samen met de jaarrekening.<br />
Het KB van 4 augustus 1996 regelt de concrete uitvoering van deze verplichting.<br />
Toepassingsgebied<br />
Naast de 'gewone' ondernemingen die een jaarrekening moeten openbaarmaken<br />
(cfr Wet van 17 juli 1975), moeten onder andere ook interbedrijfsgeneeskundige<br />
diensten, verzekeringsondernemingen, kredietinstellingen, ziekenhuizen,<br />
privaatrechtelijke rechtspersonen een 'sociale balans' publiceren.<br />
Dit impliceert dat handelaars-natuurlijke personen geen sociale balans moeten<br />
opstellen.<br />
5. Wetgeving op de boekhouding en de jaarrekening 116
De sociale balans wordt opgesteld door de Raad van Bestuur van de onderneming.<br />
Bestaansreden<br />
De overheid heeft behoefte aan correcte informatie over de tewerkstelling in de<br />
ondernemingen.<br />
Bovendien moet de sociale balans ook worden overgemaakt aan de<br />
ondernemingsraad of de vakbondsafvaardiging in de onderneming, indien die<br />
aanwezig zijn.<br />
Inhoud<br />
De sociale balans bestaat uit vier delen:<br />
1) de staat van de werknemers die in het personeelsregister zijn opgenomen via<br />
een arbeidsovereenkomst of een stagecontract<br />
2) een tabel met de bewegingen van de werknemers tijdens het boekjaar<br />
(aanwerving en beëindiging van contract)<br />
3) een overzicht van de tewerkstellingsbevorderende maatregelen die de<br />
onderneming tijdens het voorbije boekjaar heeft genoten (jongerenbanenplan,<br />
lage lonen ...)<br />
4) inlichtingen over de opleidingen die de werknemers volgden tijdens het<br />
boekjaar.<br />
De openbaarmaking van de jaarrekening<br />
De meeste middelgrote en grote ondernemingen (zie eerder in dit hoofdstuk) zijn<br />
verplicht hun jaarrekening openbaar te maken.<br />
Procedure<br />
De jaarrekening moet neergelegd worden uiterlijk één maand na haar goedkeuring door<br />
de algemene vergadering van de onderneming, bij de Balanscentrale van de Nationale<br />
Bank van België<br />
De neerlegging gebeurt bij de zetel van de Nationale Bank die behoort bij het<br />
gerechtelijk arrondissement waar de maatschappelijke zetel van de onderneming<br />
gevestigd is. Naast de neerlegging op papier, is ook de neerlegging via diskette of<br />
datatransmissie mogelijk.<br />
Naast de jaarrekening moet ook het jaarverslag en het controleverslag van de<br />
commissarisrevisor -indien dit vereist wordt- neergelegd worden.<br />
5. Wetgeving op de boekhouding en de jaarrekening 117
actief BALANS passief<br />
VASTE ACTIVA EIGEN VERMOGEN<br />
I 20 Oprichtingskosten I 10 Kapitaal<br />
II 21 Immateriële vaste activa II 11 Uitgiftepremies<br />
klasse 2 III 22 -> 27 Materiële vaste activa III 12 Herwaarderingsmeerwaarden klasse 1<br />
IV 28 Financiële vaste activa IV 13 Reserves<br />
VLOTTENDE ACTIVA<br />
V 29 Vorderingen op meer dan 1 jaar<br />
klasse 3 VI 30 -> 37 Voorraden en bestellingen in<br />
uitvoering<br />
5. Wetgeving op de boekhouding en de jaarrekening 118<br />
V 14 Overgedragen resultaat<br />
VI 15 Kapitaalsubsidies<br />
VOORZIENINGEN en<br />
UITGESTELDE BELASTINGEN<br />
VII 16 Voorzieningen en uitgestelde<br />
belastingen<br />
klasse 4 VII 40 -> 41 Vorderingen op ten hoogste 1 jaar<br />
SCHULDEN<br />
klasse 5 VIII 50 -> 53 Geldbeleggingen VIII 17 Schulden op meer dan 1 jaar<br />
IX 54 -> 58 Liquide middelen<br />
IX 42 -> 48 Schulden op ten hoogste 1 jaar klasse 4<br />
klasse 4 X 490/491 Overlopende rekeningen X 492/493 Overlopende rekeningen<br />
kosten RESULTATENREKENING opbrengsten<br />
60 -> 64 Bedrijfskosten 70 -> 74 Bedrijfsopbrengsten<br />
klasse 6 65 Financiële kosten 75 Financiële opbrengsten klasse 7<br />
66 Uitzonderlijke kosten 76 Uitzonderlijke opbrengsten<br />
67 Belastingen 77 Regularisering belastingen<br />
Overboeking naar belastingvrije<br />
Onttrekking aan de belastingvrije<br />
68<br />
reserves<br />
78 reserves<br />
69 Resultaatverwerking 79 Resultaatverwerking
JAARREKENING:<br />
volledig model<br />
voor ondernemingen<br />
in euro (EUR)<br />
NATIONALE BANK VAN BELGIE<br />
Balanscentrale<br />
Voor meer informatie omtrent de neerlegging van de jaarrekening en de<br />
geconsolideerde jaarrekening kan u terecht op de website van de<br />
Balanscentrale: www.balanscentrale.be
Onderhavig dossier bestaat uit:<br />
INHOUDSOPGAVE<br />
1. Het gestandaardiseerde <strong>deel</strong> van het volledige model van de jaarrekening voor ondernemingen dat onder<br />
meer omvat:<br />
. de elementen die toelaten de onderneming te identificeren, met de volledige lijst van de bestuurders,<br />
zaakvoerders en commissarissen (sectie VOL 1.1);<br />
. de externe accountants, bedrijfsrevisoren, erkende boekhouders of erkende boekhouders-fiscalisten die<br />
een opdracht hebben uitgevoerd met betrekking tot de jaarrekening van de onderneming (sectie<br />
VOL 1.2);<br />
. de balans (secties VOL 2.1 en VOL 2.2);<br />
. de resultatenrekening (sectie VOL 3);<br />
. de tabel met de resultaatverwerking (sectie VOL 4);<br />
. de toelichting (sectie VOL 5);<br />
. de sociale balans (sectie VOL 6).<br />
2. Een opgave van de niet-gestandaardiseerde bijkomende inlichtingen die moeten worden verstrekt. De<br />
betrokken bladen dragen geen sectienummer omdat ze niet bedoeld zijn om te worden neergelegd.
40 1 EUR<br />
NAT. Datum neerlegging Nr. Blz. E. D. VOL 1.1<br />
JAARREKENING IN EURO<br />
NAAM: .........................................................................................................................................................................................................<br />
.....................................................................................................................................................................................................................<br />
Rechtsvorm: ................................................................................................................................................................................................<br />
Adres: .......................................................................................................................................................... Nr.: ............... Bus: ...............<br />
Postnummer: .............................. Gemeente: ......................................................................................................................................<br />
Land: ....................................................................<br />
Rechtspersonenregister (RPR) - Rechtbank van Koophandel van ...................................................................................................<br />
Internetadres * : http://www. .........................................................................................................................................................................<br />
Ondernemingsnummer<br />
DATUM / / van de neerlegging van de oprichtingsakte OF van het recentste stuk dat de datum van<br />
bekendmaking van de oprichtingsakte en van de akte tot statutenwijziging vermeldt.<br />
JAARREKENING goedgekeurd door de algemene vergadering van / /<br />
met betrekking tot het boekjaar dat de periode dekt van / / tot / /<br />
Vorig boekjaar van / / tot / /<br />
De bedragen van het vorige boekjaar zijn / zijn niet ** identiek met die welke eerder openbaar werden gemaakt.<br />
VOLLEDIGE LIJST met naam, voornamen, beroep, woonplaats (adres, nummer, postnummer en gemeente) en functie in de<br />
onderneming, van de BESTUURDERS, ZAAKVOERDERS EN COMMISSARISSEN<br />
Zijn gevoegd bij deze jaarrekening:<br />
Totaal aantal neergelegde bladen: ....................... Nummers van de secties van het standaardmodel die niet werden neergelegd<br />
omdat ze niet dienstig zijn: ..........................................................................................................................................................................<br />
* Facultatieve vermelding.<br />
** Schrappen wat niet van toepassing is.<br />
Handtekening Handtekening<br />
(naam en hoedanigheid) (naam en hoedanigheid)
Nr. VOL 1.1<br />
LIJST VAN DE BESTUURDERS, ZAAKVOERDERS EN COMMISSARISSEN (vervolg van de vorige bladzijde)<br />
2 / 48
Nr. VOL 1.2<br />
VERKLARING BETREFFENDE EEN AANVULLENDE OPDRACHT VOOR NAZICHT OF CORRECTIE<br />
Het bestuursorgaan verklaart dat geen enkele opdracht voor nazicht of correctie werd gegeven aan iemand die daar wettelijk niet toe<br />
gemachtigd is met toepassing van de artikelen 34 en 37 van de wet van 22 april 1999 betreffende de boekhoudkundige en fiscale<br />
beroepen.<br />
De jaarrekening werd / werd niet * geverifieerd of gecorrigeerd door een externe accountant of door een bedrijfsrevisor die niet de<br />
commissaris is.<br />
In bevestigend geval, moeten hierna worden vermeld: naam, voornamen, beroep en woonplaats van elke externe accountant of<br />
bedrijfsrevisor en zijn lidmaatschapsnummer bij zijn Instituut, evenals de aard van zijn opdracht:<br />
A. Het voeren van de boekhouding van de onderneming ** ,<br />
B. Het opstellen van de jaarrekening**,<br />
C. Het verifiëren van de jaarrekening en/of<br />
D. Het corrigeren van de jaarrekening.<br />
Indien taken bedoeld onder A. of onder B. uitgevoerd zijn door erkende boekhouders of door erkende boekhouders-fiscalisten,<br />
kunnen hierna worden vermeld: naam, voornamen, beroep en woonplaats van elke erkende boekhouder of erkende<br />
boekhouder-fiscalist en zijn lidmaatschapsnummer bij het Beroepsinstituut van erkende Boekhouders en Fiscalisten, evenals de aard<br />
van zijn opdracht.<br />
* Schrappen wat niet van toepassing is.<br />
** Facultatieve vermelding.<br />
Naam, voornamen, beroep en woonplaats<br />
Lidmaatschaps-<br />
nummer<br />
Aard van de<br />
opdracht<br />
(A, B, C en/of D)<br />
3 / 48
Nr. VOL 2.1<br />
BALANS NA WINSTVERDELING<br />
ACTIVA<br />
Toel. Codes Boekjaar Vorig boekjaar<br />
VASTE ACTIVA ............................................................... 20/28 ............................. .............................<br />
Oprichtingskosten ............................................................ 5.1 20 ............................. .............................<br />
Immateriële vaste activa ................................................... 5.2 21 ............................. .............................<br />
Materiële vaste activa ....................................................... 5.3 22/27 ............................. .............................<br />
Terreinen en gebouwen ................................................. 22 .............................. ..............................<br />
Installaties, machines en uitrusting ................................ 23 .............................. ..............................<br />
Meubilair en rollend materieel ....................................... 24 .............................. ..............................<br />
Leasing en soortgelijke rechten ..................................... 25 .............................. ..............................<br />
Overige materiële vaste activa ...................................... 26 .............................. ..............................<br />
Activa in aanbouw en vooruitbetalingen ........................ 27 .............................. ..............................<br />
Financiële vaste activa .....................................................<br />
5.4/<br />
5.5.1 28 ............................. .............................<br />
Verbonden ondernemingen ........................................... 5.14 280/1 .............................. ..............................<br />
Deelnemingen .......................................................... 280 .............................. ..............................<br />
Vorderingen .............................................................<br />
Ondernemingen waarmee een <strong>deel</strong>nemingsverhouding<br />
281 .............................. ..............................<br />
bestaat ........................................................................... 5.14 282/3 .............................. ..............................<br />
Deelnemingen .......................................................... 282 .............................. ..............................<br />
Vorderingen ............................................................. 283 .............................. ..............................<br />
Andere financiële vaste activa ....................................... 284/8 .............................. ..............................<br />
Aandelen .................................................................. 284 .............................. ..............................<br />
Vorderingen en borgtochten in contanten ................ 285/8 .............................. ..............................<br />
VLOTTENDE ACTIVA ....................................................... 29/58 ............................. .............................<br />
Vorderingen op meer dan één jaar .................................. 29 ............................. .............................<br />
Handelsvorderingen ...................................................... 290 .............................. ..............................<br />
Overige vorderingen ...................................................... 291 .............................. ..............................<br />
Voorraden en bestellingen in uitvoering ......................... 3 ............................. .............................<br />
Voorraden ...................................................................... 30/36 .............................. ..............................<br />
Grond- en hulpstoffen .............................................. 30/31 .............................. ..............................<br />
Goederen in bewerking ............................................ 32 .............................. ..............................<br />
Gereed product ........................................................ 33 .............................. ..............................<br />
Handelsgoederen ..................................................... 34 .............................. ..............................<br />
Onroerende goederen bestemd voor verkoop ......... 35 .............................. ..............................<br />
Vooruitbetalingen ..................................................... 36 .............................. ..............................<br />
Bestellingen in uitvoering ............................................... 37 .............................. ..............................<br />
Vorderingen op ten hoogste één jaar .............................. 40/41 ............................. .............................<br />
Handelsvorderingen ...................................................... 40 .............................. ..............................<br />
Overige vorderingen ...................................................... 41 .............................. ..............................<br />
Geldbeleggingen ...............................................................<br />
5.5.1/<br />
5.6 50/53 ............................. .............................<br />
Eigen aandelen .............................................................. 50 .............................. ..............................<br />
Overige beleggingen ..................................................... 51/53 .............................. ..............................<br />
Liquide middelen ............................................................... 54/58 ............................. .............................<br />
Overlopende rekeningen .................................................. 5.6 490/1 ............................. .............................<br />
TOTAAL VAN DE ACTIVA ......................................... 20/58<br />
4 / 48
Nr. VOL 2.2<br />
PASSIVA<br />
Toel. Codes Boekjaar Vorig boekjaar<br />
EIGEN VERMOGEN ......................................................... 10/15 ............................. .............................<br />
Kapitaal .............................................................................. 5.7 10 ............................. .............................<br />
Geplaatst kapitaal .......................................................... 100 .............................. ..............................<br />
Niet-opgevraagd kapitaal ............................................... 101 .............................. ..............................<br />
Uitgiftepremies .................................................................. 11 ............................. .............................<br />
Herwaarderingsmeerwaarden .......................................... 12 ............................. .............................<br />
Reserves ............................................................................ 13 ............................. .............................<br />
Wettelijke reserve .......................................................... 130 .............................. ..............................<br />
Onbeschikbare reserves ................................................ 131 .............................. ..............................<br />
Voor eigen aandelen ................................................ 1310 .............................. ..............................<br />
Andere ..................................................................... 1311 .............................. ..............................<br />
Belastingvrije reserves .................................................. 132 .............................. ..............................<br />
Beschikbare reserves .................................................... 133 .............................. ..............................<br />
Overgedragen winst (verlies) .................................. (+)/(-) 14 ............................. .............................<br />
Kapitaalsubsidies .............................................................. 15 ............................. .............................<br />
Voorschot aan de vennoten op de verdeling van het<br />
netto-actief .........................................................................<br />
19<br />
.............................<br />
.............................<br />
VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN ............ 16 ............................. .............................<br />
Voorzieningen voor risico's en kosten ........................... 160/5 ............................. .............................<br />
Pensioenen en soortgelijke verplichtingen .................... 160 .............................. ..............................<br />
Belastingen .................................................................... 161 .............................. ..............................<br />
Grote herstellings- en onderhoudswerken ..................... 162 .............................. ..............................<br />
Overige risico's en kosten .............................................. 5.8 163/5 .............................. ..............................<br />
Uitgestelde belastingen .................................................... 168 ............................. .............................<br />
SCHULDEN .................................................................... 17/49 ............................. .............................<br />
Schulden op meer dan één jaar ....................................... 5.9 17 ............................. .............................<br />
Financiële schulden ....................................................... 170/4 .............................. ..............................<br />
Achtergestelde leningen .......................................... 170 .............................. ..............................<br />
Niet-achtergestelde obligatieleningen ...................... 171 .............................. ..............................<br />
Leasingschulden en soortgelijke schulden .............. 172 .............................. ..............................<br />
Kredietinstellingen .................................................... 173 .............................. ..............................<br />
Overige leningen ...................................................... 174 .............................. ..............................<br />
Handelsschulden ........................................................... 175 .............................. ..............................<br />
Leveranciers ............................................................ 1750 .............................. ..............................<br />
Te betalen wissels ................................................... 1751 .............................. ..............................<br />
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen ............... 176 .............................. ..............................<br />
Overige schulden ........................................................... 178/9 .............................. ..............................<br />
Schulden op ten hoogste één jaar ...................................<br />
Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar<br />
42/48 ............................. .............................<br />
vervallen ........................................................................ 5.9 42 .............................. ..............................<br />
Financiële schulden ....................................................... 43 .............................. ..............................<br />
Kredietinstellingen .................................................... 430/8 .............................. ..............................<br />
Overige leningen ...................................................... 439 .............................. ..............................<br />
Handelsschulden ........................................................... 44 .............................. ..............................<br />
Leveranciers ............................................................ 440/4 .............................. ..............................<br />
Te betalen wissels ................................................... 441 .............................. ..............................<br />
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen ...............<br />
Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen<br />
46 .............................. ..............................<br />
en sociale lasten ............................................................ 5.9 45 .............................. ..............................<br />
Belastingen .............................................................. 450/3 .............................. ..............................<br />
Bezoldigingen en sociale lasten ............................... 454/9 .............................. ..............................<br />
Overige schulden ........................................................... 47/48 .............................. ..............................<br />
Overlopende rekeningen .................................................. 5.9 492/3 ............................. .............................<br />
TOTAAL VAN DE PASSIVA ....................................... 10/49<br />
5 / 48
Nr. VOL 3<br />
RESULTATENREKENING<br />
Toel. Codes Boekjaar Vorig boekjaar<br />
Bedrijfsopbrengsten ......................................................... 70/74 ............................. .............................<br />
Omzet ............................................................................ 5.10 70 .............................. ..............................<br />
Voorraad goederen in bewerking en gereed product<br />
en bestellingen in uitvoering: toename<br />
(afname) ................................................................ (+)/(-) 71 .............................. ..............................<br />
Geproduceerde vaste activa .......................................... 72 .............................. ..............................<br />
Andere bedrijfsopbrengsten .......................................... 5.10 74 .............................. ..............................<br />
Bedrijfskosten ................................................................... 60/64 ............................. .............................<br />
Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen ...................... 60 .............................. ..............................<br />
Aankopen ................................................................. 600/8 .............................. ..............................<br />
Voorraad: afname (toename) .......................... (+)/(-) 609 .............................. ..............................<br />
Diensten en diverse goederen ....................................... 61 .............................. ..............................<br />
Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen ....... (+)/(-)<br />
Afschrijvingen en waardeverminderingen op<br />
oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste<br />
5.10 62 .............................. ..............................<br />
activa .............................................................................<br />
Waardeverminderingen op voorraden, op bestellingen<br />
in uitvoering en op handelsvorderingen: toevoegingen<br />
630 .............................. ..............................<br />
(terugnemingen) .................................................... (+)/(-)<br />
Voorzieningen voor risico's en kosten: toevoegingen<br />
631/4 .............................. ..............................<br />
(bestedingen en terugnemingen) .......................... (+)/(-) 5.10 635/7 .............................. ..............................<br />
Andere bedrijfskosten ....................................................<br />
Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfs-<br />
5.10 640/8 .............................. ..............................<br />
kosten ........................................................................ (-) 649 .............................. ..............................<br />
Bedrijfswinst (Bedrijfsverlies) ................................. (+)/(-) 9901 ............................. .............................<br />
Financiële opbrengsten .................................................... 75 ............................. .............................<br />
Opbrengsten uit financiële vaste activa ......................... 750 .............................. ..............................<br />
Opbrengsten uit vlottende activa ................................... 751 .............................. ..............................<br />
Andere financiële opbrengsten ...................................... 5.11 752/9 .............................. ..............................<br />
Financiële kosten .............................................................. 5.11 65 ............................. .............................<br />
Kosten van schulden .....................................................<br />
Waardeverminderingen op vlottende activa andere dan<br />
voorraden, bestellingen in uitvoering en handels-<br />
650 .............................. ..............................<br />
vorderingen: toevoegingen (terugnemingen) ....... (+)/(-)<br />
651 .............................. ..............................<br />
Andere financiële kosten ............................................... 652/9 .............................. ..............................<br />
Winst (Verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening vóór<br />
belasting .................................................................... (+)/(-)<br />
9902 ............................. .............................<br />
6 / 48
Nr. VOL 3<br />
Toel. Codes Boekjaar Vorig boekjaar<br />
Uitzonderlijke opbrengsten ..............................................<br />
Terugneming van afschrijvingen en van<br />
waardeverminderingen op immateriële en materiële<br />
76 ............................. .............................<br />
vaste activa ....................................................................<br />
Terugneming van waardeverminderingen op financiële<br />
760 .............................. ..............................<br />
vaste activa ....................................................................<br />
Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke<br />
761 .............................. ..............................<br />
risico's en kosten ........................................................... 762 .............................. ..............................<br />
Meerwaarden bij de realisatie van vaste activa ............. 763 .............................. ..............................<br />
Andere uitzonderlijke opbrengsten ................................ 5.11 764/9 .............................. ..............................<br />
Uitzonderlijke kosten ........................................................ 66 ............................. .............................<br />
Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen<br />
op oprichtingskosten, op immateriële en materiële<br />
vaste activa .................................................................... 660 .............................. ..............................<br />
Waardeverminderingen op financiële vaste activa ........ 661 .............................. ..............................<br />
Voorzieningen voor uitzonderlijke risico's en kosten:<br />
toevoegingen (bestedingen) .................................. (+)/(-) 662 .............................. ..............................<br />
Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa .......... 663 .............................. ..............................<br />
Andere uitzonderlijke kosten ......................................... 5.11 664/8 .............................. ..............................<br />
Als herstructureringskosten geactiveerde uitzonderlijke<br />
kosten ........................................................................ (-) 669 .............................. ..............................<br />
Winst (Verlies) van het boekjaar vóór belasting .... (+)/(-) 9903 ............................. .............................<br />
Onttrekking aan de uitgestelde belastingen ................... 780 ............................. .............................<br />
Overboeking naar de uitgestelde belastingen ................ 680 ............................. .............................<br />
Belastingen op het resultaat ................................... (+)/(-) 5.12 67/77 ............................. .............................<br />
Belastingen .................................................................... 670/3 .............................. ..............................<br />
Regularisering van belastingen en terugneming van<br />
voorzieningen voor belastingen ..................................... 77 .............................. ..............................<br />
Winst (Verlies) van het boekjaar ............................. (+)/(-) 9904 ............................. .............................<br />
Onttrekking aan de belastingvrije reserves .................... 789 ............................. .............................<br />
Overboeking naar de belastingvrije reserves ................. 689 ............................. .............................<br />
Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar .... (+)/(-) 9905 ............................. .............................<br />
7 / 48
Nr. VOL 4<br />
RESULTAATVERWERKING<br />
Codes Boekjaar Vorig boekjaar<br />
Te bestemmen winst (verlies) .............................................. (+)/(-) 9906 ............................. .............................<br />
Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar ................ (+)/(-) (9905) .............................. ..............................<br />
Overgedragen winst (verlies) van het vorige boekjaar ....... (+)/(-) 14P .............................. ..............................<br />
Onttrekking aan het eigen vermogen ........................................... 791/2 ............................. .............................<br />
aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies ................................. 791 .............................. ..............................<br />
aan de reserves .......................................................................... 792 .............................. ..............................<br />
Toevoeging aan het eigen vermogen ........................................... 691/2 ............................. .............................<br />
aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies ................................. 691 .............................. ..............................<br />
aan de wettelijke reserve ............................................................ 6920 .............................. ..............................<br />
aan de overige reserves ............................................................. 6921 .............................. ..............................<br />
Over te dragen winst (verlies) .............................................. (+)/(-) (14) ............................. .............................<br />
Tussenkomst van de vennoten in het verlies .............................. 794 ............................. .............................<br />
Uit te keren winst ............................................................................ 694/6 ............................. .............................<br />
Vergoeding van het kapitaal ....................................................... 694 .............................. ..............................<br />
Bestuurders of zaakvoerders ...................................................... 695 .............................. ..............................<br />
Andere rechthebbenden ............................................................. 696 .............................. ..............................<br />
8 / 48
Nr. VOL 5.1<br />
TOELICHTING<br />
STAAT VAN DE OPRICHTINGSKOSTEN<br />
Codes Boekjaar Vorig boekjaar<br />
Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar .............................................. 20P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Nieuwe kosten van het boekjaar .................................................................. 8002 ........................<br />
Afschrijvingen .............................................................................................. 8003 ........................<br />
Andere ............................................................................................... (+)/(-) 8004 ........................<br />
Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar .............................................. (20) ........................<br />
Waarvan<br />
Kosten van oprichting en kapitaalverhoging, kosten bij uitgifte van<br />
leningen en andere oprichtingskosten ......................................................... 200/2 ........................<br />
Herstructureringskosten .............................................................................. 204 ........................<br />
9 / 48
Nr. VOL 5.2.1<br />
STAAT VAN DE IMMATERIËLE VASTE ACTIVA<br />
KOSTEN VAN ONDERZOEK EN ONTWIKKELING<br />
Codes Boekjaar Vorig boekjaar<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ....................................... 8051P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa ............. 8021 ........................<br />
Overdrachten en buitengebruikstellingen .................................................... 8031 ........................<br />
Overboekingen van een post naar een andere ................................. (+)/(-) 8041 ........................<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ....................................... 8051 ........................<br />
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ...... 8121P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Geboekt ....................................................................................................... 8071 ........................<br />
Teruggenomen ............................................................................................ 8081 ........................<br />
Verworven van derden ................................................................................. 8091 ........................<br />
Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen ............................... 8101 ........................<br />
Overgeboekt van een post naar een andere ..................................... (+)/(-) 8111 ........................<br />
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ...... 8121 ........................<br />
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ................................. 210 ........................<br />
10 / 48
Nr. VOL 5.2.2<br />
CONCESSIES, OCTROOIEN, LICENTIES, KNOWHOW, MERKEN EN<br />
SOORTGELIJKE RECHTEN<br />
Codes Boekjaar Vorig boekjaar<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ....................................... 8052P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa ............. 8022 ........................<br />
Overdrachten en buitengebruikstellingen .................................................... 8032 ........................<br />
Overboekingen van een post naar een andere ................................. (+)/(-) 8042 ........................<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ........................................ 8052 ........................<br />
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ...... 8122P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Geboekt ....................................................................................................... 8072 ........................<br />
Teruggenomen ............................................................................................ 8082 ........................<br />
Verworven van derden ................................................................................. 8092 ........................<br />
Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen ............................... 8102 ........................<br />
Overgeboekt van een post naar een andere ..................................... (+)/(-) 8112 ........................<br />
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ...... 8122 ........................<br />
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ................................. 211 ........................<br />
11 / 48
Nr. VOL 5.2.3<br />
GOODWILL<br />
Codes Boekjaar Vorig boekjaar<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ....................................... 8053P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa ............. 8023 ........................<br />
Overdrachten en buitengebruikstellingen .................................................... 8033 ........................<br />
Overboekingen van een post naar een andere ................................. (+)/(-) 8043 ........................<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ....................................... 8053 ........................<br />
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ...... 8123P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Geboekt ....................................................................................................... 8073 ........................<br />
Teruggenomen ............................................................................................. 8083 ........................<br />
Verworven van derden ................................................................................. 8093 ........................<br />
Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen ............................... 8103 ........................<br />
Overgeboekt van een post naar een andere ..................................... (+)/(-) 8113 ........................<br />
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ...... 8123 ........................<br />
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ................................. 212 ........................<br />
12 / 48
Nr. VOL 5.2.4<br />
VOORUITBETALINGEN<br />
Codes Boekjaar Vorig boekjaar<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ....................................... 8054P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa ............. 8024 ........................<br />
Overdrachten en buitengebruikstellingen .................................................... 8034 ........................<br />
Overboekingen van een post naar een andere ................................. (+)/(-) 8044 ........................<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ....................................... 8054 ........................<br />
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ...... 8124P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Geboekt ....................................................................................................... 8074 ........................<br />
Teruggenomen ............................................................................................ 8084 ........................<br />
Verworven van derden ................................................................................. 8094 ........................<br />
Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen ............................... 8104 ........................<br />
Overgeboekt van een post naar een andere ..................................... (+)/(-) 8114 ........................<br />
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ...... 8124 ........................<br />
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ................................. 213 ........................<br />
13 / 48
Nr. VOL 5.3.1<br />
STAAT VAN DE MATERIËLE VASTE ACTIVA<br />
TERREINEN EN GEBOUWEN<br />
Codes Boekjaar Vorig boekjaar<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ....................................... 8191P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa ............. 8161 ........................<br />
Overdrachten en buitengebruikstellingen .................................................... 8171 ........................<br />
Overboekingen van een post naar een andere ................................. (+)/(-) 8181 ........................<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ....................................... 8191 ........................<br />
Meerwaarden per einde van het boekjaar ..................................................... 8251P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Geboekt ........................................................................................................ 8211 ........................<br />
Verworven van derden ................................................................................. 8221 ........................<br />
Afgeboekt .................................................................................................... 8231 ........................<br />
Overgeboekt van een post naar een andere ..................................... (+)/(-) 8241 ........................<br />
Meerwaarden per einde van het boekjaar ..................................................... 8251 ........................<br />
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ...... 8321P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Geboekt ........................................................................................................ 8271 ........................<br />
Teruggenomen ............................................................................................ 8281 ........................<br />
Verworven van derden ................................................................................. 8291 ........................<br />
Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen ............................... 8301 ........................<br />
Overgeboekt van een post naar een andere ..................................... (+)/(-) 8311 ........................<br />
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ...... 8321 ........................<br />
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ................................. (22) ........................<br />
14 / 48
Nr. VOL 5.3.2<br />
INSTALLATIES, MACHINES EN UITRUSTING<br />
Codes Boekjaar Vorig boekjaar<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ....................................... 8192P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa ............. 8162 ........................<br />
Overdrachten en buitengebruikstellingen .................................................... 8172 ........................<br />
Overboekingen van een post naar een andere ................................. (+)/(-) 8182 ........................<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ....................................... 8192 ........................<br />
Meerwaarden per einde van het boekjaar ..................................................... 8252P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Geboekt ....................................................................................................... 8212 ........................<br />
Verworven van derden ................................................................................. 8222 ........................<br />
Afgeboekt .................................................................................................... 8232 ........................<br />
Overgeboekt van een post naar een andere ..................................... (+)/(-) 8242 ........................<br />
Meerwaarden per einde van het boekjaar ..................................................... 8252 ........................<br />
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ...... 8322P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Geboekt ....................................................................................................... 8272 ........................<br />
Teruggenomen ............................................................................................ 8282 ........................<br />
Verworven van derden ................................................................................. 8292 ........................<br />
Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen ............................... 8302 ........................<br />
Overgeboekt van een post naar een andere ..................................... (+)/(-) 8312 ........................<br />
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ...... 8322 ........................<br />
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ................................. (23) ........................<br />
15 / 48
Nr. VOL 5.3.3<br />
MEUBILAIR EN ROLLEND MATERIEEL<br />
Codes Boekjaar Vorig boekjaar<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ....................................... 8193P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa ............. 8163 ........................<br />
Overdrachten en buitengebruikstellingen .................................................... 8173 ........................<br />
Overboekingen van een post naar een andere ................................. (+)/(-) 8183 ........................<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ....................................... 8193 ........................<br />
Meerwaarden per einde van het boekjaar ..................................................... 8253P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Geboekt ....................................................................................................... 8213 ........................<br />
Verworven van derden ................................................................................. 8223 ........................<br />
Afgeboekt .................................................................................................... 8233 ........................<br />
Overgeboekt van een post naar een andere ..................................... (+)/(-) 8243 ........................<br />
Meerwaarden per einde van het boekjaar ..................................................... 8253 ........................<br />
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ...... 8323P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Geboekt ....................................................................................................... 8273 ........................<br />
Teruggenomen ............................................................................................ 8283 ........................<br />
Verworven van derden ................................................................................. 8293 ........................<br />
Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen ............................... 8303 ........................<br />
Overgeboekt van een post naar een andere ..................................... (+)/(-) 8313 ........................<br />
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ...... 8323 ........................<br />
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ................................. (24) ........................<br />
16 / 48
Nr. VOL 5.3.4<br />
LEASING EN SOORTGELIJKE RECHTEN<br />
Codes Boekjaar Vorig boekjaar<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ....................................... 8194P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa ............. 8164 ........................<br />
Overdrachten en buitengebruikstellingen .................................................... 8174 ........................<br />
Overboekingen van een post naar een andere ................................. (+)/(-) 8184 ........................<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ....................................... 8194 ........................<br />
Meerwaarden per einde van het boekjaar ..................................................... 8254P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Geboekt ....................................................................................................... 8214 ........................<br />
Verworven van derden ................................................................................. 8224 ........................<br />
Afgeboekt .................................................................................................... 8234 ........................<br />
Overgeboekt van een post naar een andere ..................................... (+)/(-) 8244 ........................<br />
Meerwaarden per einde van het boekjaar ..................................................... 8254 ........................<br />
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ...... 8324P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Geboekt ....................................................................................................... 8274 ........................<br />
Teruggenomen ............................................................................................ 8284 ........................<br />
Verworven van derden ................................................................................. 8294 ........................<br />
Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen ............................... 8304 ........................<br />
Overgeboekt van een post naar een andere ..................................... (+)/(-) 8314 ........................<br />
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ...... 8324 ........................<br />
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ................................. (25) ........................<br />
WAARVAN<br />
Terreinen en gebouwen .................................................................................. 250 ........................<br />
Installaties, machines en uitrusting .............................................................. 251 ........................<br />
Meubilair en rollend materieel ........................................................................ 252 ........................<br />
17 / 48
Nr. VOL 5.3.5<br />
OVERIGE MATERIËLE VASTE ACTIVA<br />
Codes Boekjaar Vorig boekjaar<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ....................................... 8195P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa ............. 8165 ........................<br />
Overdrachten en buitengebruikstellingen .................................................... 8175 ........................<br />
Overboekingen van een post naar een andere ................................. (+)/(-) 8185 ........................<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ....................................... 8195 ........................<br />
Meerwaarden per einde van het boekjaar ..................................................... 8255P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Geboekt ....................................................................................................... 8215 ........................<br />
Verworven van derden ................................................................................. 8225 ........................<br />
Afgeboekt .................................................................................................... 8235 ........................<br />
Overgeboekt van een post naar een andere ..................................... (+)/(-) 8245 ........................<br />
Meerwaarden per einde van het boekjaar ..................................................... 8255 ........................<br />
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ...... 8325P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Geboekt ....................................................................................................... 8275 ........................<br />
Teruggenomen ............................................................................................ 8285 ........................<br />
Verworven van derden ................................................................................. 8295 ........................<br />
Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen ............................... 8305 ........................<br />
Overgeboekt van een post naar een andere ..................................... (+)/(-) 8315 ........................<br />
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ...... 8325 ........................<br />
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ................................. (26) ........................<br />
18 / 48
Nr. VOL 5.3.6<br />
ACTIVA IN AANBOUW EN VOORUITBETALINGEN<br />
Codes Boekjaar Vorig boekjaar<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ....................................... 8196P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa ............. 8166 ........................<br />
Overdrachten en buitengebruikstellingen .................................................... 8176 ........................<br />
Overboekingen van een post naar een andere ................................. (+)/(-) 8186 ........................<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ....................................... 8196 ........................<br />
Meerwaarden per einde van het boekjaar ..................................................... 8256P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Geboekt ....................................................................................................... 8216 ........................<br />
Verworven van derden ................................................................................. 8226 ........................<br />
Afgeboekt .................................................................................................... 8236 ........................<br />
Overgeboekt van een post naar een andere ..................................... (+)/(-) 8246 ........................<br />
Meerwaarden per einde van het boekjaar ..................................................... 8256 ........................<br />
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ...... 8326P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Geboekt ....................................................................................................... 8276 ........................<br />
Teruggenomen ............................................................................................ 8286 ........................<br />
Verworven van derden ................................................................................. 8296 ........................<br />
Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen ............................... 8306 ........................<br />
Overgeboekt van een post naar een andere ..................................... (+)/(-) 8316 ........................<br />
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ...... 8326 ........................<br />
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ................................. (27) ........................<br />
19 / 48
Nr. VOL 5.4.1<br />
STAAT VAN DE FINANCIËLE VASTE ACTIVA<br />
VERBONDEN ONDERNEMINGEN - DEELNEMINGEN EN AANDELEN<br />
Codes Boekjaar Vorig boekjaar<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ............................... 8391P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Aanschaffingen ............................................................................................ 8361 ........................<br />
Overdrachten en buitengebruikstellingen .................................................... 8371 ........................<br />
Overboekingen van een post naar een andere ................................. (+)/(-) 8381 ........................<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ....................................... 8391 ........................<br />
Meerwaarden per einde van het boekjaar ..................................................... 8451P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Geboekt ....................................................................................................... 8411 ........................<br />
Verworven van derden ................................................................................. 8421 ........................<br />
Afgeboekt .................................................................................................... 8431 ........................<br />
Overgeboekt van een post naar een andere ..................................... (+)/(-) 8441 ........................<br />
Meerwaarden per einde van het boekjaar ..................................................... 8451 ........................<br />
Waardeverminderingen per einde van het boekjaar .................................... 8521P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Geboekt ....................................................................................................... 8471 ........................<br />
Teruggenomen ............................................................................................ 8481 ........................<br />
Verworven van derden ................................................................................. 8491 ........................<br />
Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen ............................... 8501 ........................<br />
Overgeboekt van een post naar een andere ..................................... (+)/(-) 8511 ........................<br />
Waardeverminderingen per einde van het boekjaar .................................... 8521 ........................<br />
Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar ............................. 8551P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar ............................................................... (+)/(-) 8541 ........................<br />
Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar ............................. 8551 ........................<br />
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ................................. (280) ........................<br />
VERBONDEN ONDERNEMINGEN - VORDERINGEN<br />
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ................................. 281P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Toevoegingen .............................................................................................. 8581 ........................<br />
Terugbetalingen ........................................................................................... 8591 ........................<br />
Geboekte waardeverminderingen ................................................................ 8601 ........................<br />
Teruggenomen waardeverminderingen ....................................................... 8611 ........................<br />
Wisselkoersverschillen ...................................................................... (+)/(-) 8621 ........................<br />
Overige mutaties ................................................................................ (+)/(-) 8631 ........................<br />
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ................................. (281) ........................<br />
GECUMULEERDE WAARDEVERMINDERINGEN OP VORDERINGEN PER EINDE<br />
BOEKJAAR ............................................................................................... 8651 ........................<br />
20 / 48
Nr. VOL 5.4.2<br />
ONDERNEMINGEN MET DEELNEMINGSVERHOUDING - DEELNEMINGEN EN<br />
AANDELEN<br />
Codes Boekjaar Vorig boekjaar<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ............................... 8392P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Aanschaffingen ............................................................................................ 8362 ........................<br />
Overdrachten en buitengebruikstellingen .................................................... 8372 ........................<br />
Overboekingen van een post naar een andere ................................. (+)/(-) 8382 ........................<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ....................................... 8392 ........................<br />
Meerwaarden per einde van het boekjaar ..................................................... 8452P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Geboekt ....................................................................................................... 8412 ........................<br />
Verworven van derden ................................................................................. 8422 ........................<br />
Afgeboekt .................................................................................................... 8432 ........................<br />
Overgeboekt van een post naar een andere ..................................... (+)/(-) 8442 ........................<br />
Meerwaarden per einde van het boekjaar ..................................................... 8452 ........................<br />
Waardeverminderingen per einde van het boekjaar .................................... 8522P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Geboekt ....................................................................................................... 8472 ........................<br />
Teruggenomen ............................................................................................. 8482 ........................<br />
Verworven van derden ................................................................................. 8492 ........................<br />
Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen ............................... 8502 ........................<br />
Overgeboekt van een post naar een andere ..................................... (+)/(-) 8512 ........................<br />
Waardeverminderingen per einde van het boekjaar .................................... 8522 ........................<br />
Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar ............................. 8552P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar ............................................................... (+)/(-) 8542 ........................<br />
Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar ............................. 8552 ........................<br />
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ................................. (282) ........................<br />
ONDERNEMINGEN MET DEELNEMINGSVERHOUDING - VORDERINGEN<br />
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ................................. 283P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Toevoegingen .............................................................................................. 8582 ........................<br />
Terugbetalingen ........................................................................................... 8592 ........................<br />
Geboekte waardeverminderingen ................................................................ 8602 ........................<br />
Teruggenomen waardeverminderingen ....................................................... 8612 ........................<br />
Wisselkoersverschillen ...................................................................... (+)/(-) 8622 ........................<br />
Overige mutaties ................................................................................ (+)/(-) 8632 ........................<br />
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ................................. (283) ........................<br />
GECUMULEERDE WAARDEVERMINDERINGEN OP VORDERINGEN PER EINDE<br />
BOEKJAAR ...............................................................................................<br />
8652 ........................<br />
21 / 48
Nr. VOL 5.4.3<br />
ANDERE ONDERNEMINGEN - DEELNEMINGEN EN AANDELEN<br />
Codes Boekjaar Vorig boekjaar<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ............................... 8393P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Aanschaffingen ............................................................................................ 8363 ........................<br />
Overdrachten en buitengebruikstellingen .................................................... 8373 ........................<br />
Overboekingen van een post naar een andere ................................. (+)/(-) 8383 ........................<br />
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ....................................... 8393 ........................<br />
Meerwaarden per einde van het boekjaar ..................................................... 8453P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Geboekt ....................................................................................................... 8413 ........................<br />
Verworven van derden ................................................................................. 8423 ........................<br />
Afgeboekt .................................................................................................... 8433 ........................<br />
Overgeboekt van een post naar een andere ..................................... (+)/(-) 8443 ........................<br />
Meerwaarden per einde van het boekjaar ..................................................... 8453 ........................<br />
Waardeverminderingen per einde van het boekjaar .................................... 8523P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Geboekt ....................................................................................................... 8473 ........................<br />
Teruggenomen ............................................................................................ 8483 ........................<br />
Verworven van derden ................................................................................. 8493 ........................<br />
Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen ............................... 8503 ........................<br />
Overgeboekt van een post naar een andere ..................................... (+)/(-) 8513 ........................<br />
Waardeverminderingen per einde van het boekjaar .................................... 8523 ........................<br />
Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar ............................. 8553P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar ............................................................... (+)/(-) 8543 ........................<br />
Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar ............................. 8553 ........................<br />
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ................................. (284) ........................<br />
ANDERE ONDERNEMINGEN - VORDERINGEN<br />
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ................................. 285/8P xxxxxxxxxxxxxxx .........................<br />
Mutaties tijdens het boekjaar<br />
Toevoegingen .............................................................................................. 8583 ........................<br />
Terugbetalingen ........................................................................................... 8593 ........................<br />
Geboekte waardeverminderingen ................................................................ 8603 ........................<br />
Teruggenomen waardeverminderingen ....................................................... 8613 ........................<br />
Wisselkoersverschillen ...................................................................... (+)/(-) 8623 ........................<br />
Overige mutaties ................................................................................ (+)/(-) 8633 ........................<br />
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ................................. (285/8) ........................<br />
GECUMULEERDE WAARDEVERMINDERINGEN OP VORDERINGEN PER EINDE<br />
BOEKJAAR ............................................................................................... 8653 ........................<br />
22 / 48
Nr. VOL 5.5.1<br />
INLICHTINGEN OMTRENT DE DEELNEMINGEN<br />
DEELNEMINGEN EN MAATSCHAPPELIJKE RECHTEN IN ANDERE ONDERNEMINGEN<br />
Hieronder worden de ondernemingen vermeld waarin de onderneming een <strong>deel</strong>neming bezit (opgenomen in de posten 280 en 282<br />
van de activa), alsmede de andere ondernemingen waarin de onderneming maatschappelijke rechten bezit (opgenomen in de<br />
posten 284 en 51/53 van de activa) ten belope van ten minste 10 % van het geplaatste kapitaal.<br />
NAAM, volledig adres van de ZETEL<br />
en, zo het een onderneming naar<br />
Belgisch recht betreft,<br />
het ONDERNEMINGSNUMMER<br />
Aangehouden<br />
maatschappelijke rechten<br />
rechtstreeks dochters<br />
Aantal % %<br />
Gegevens geput uit de laatst beschikbare jaarrekening<br />
Jaarrekening<br />
per<br />
Munt-<br />
code<br />
Eigen vermogen Nettoresultaat<br />
(+) of (-)<br />
(in eenheden)<br />
23 / 48
Nr. VOL 5.5.2<br />
LIJST VAN ONDERNEMINGEN WAARVOOR DE ONDERNEMING ONBEPERKT AANSPRAKELIJK IS IN HAAR HOEDANIGHEID VAN<br />
ONBEPERKT AANSPRAKELIJK VENNOOT OF LID<br />
De jaarrekening van elk van de ondernemingen waarvoor de onderneming onbeperkt aansprakelijk is, wordt bij de voorliggende<br />
jaarrekening gevoegd en samen hiermee openbaar gemaakt, tenzij in de tweede kolom de reden wordt vermeld waarom dit niet het<br />
geval is; deze vermelding gebeurt door te verwijzen naar de van toepassing zijnde code (A, B of C) die hieronder wordt gedefinieerd.<br />
De jaarrekening van de vermelde onderneming:<br />
A. wordt door deze onderneming openbaar gemaakt door neerlegging bij de Nationale Bank van België;<br />
B. wordt door deze onderneming daadwerkelijk openbaar gemaakt in een andere lidstaat van de Europese Unie,<br />
overeenkomstig artikel 3 van de richtlijn 68/151/EEG;<br />
C. wordt door integrale of evenredige consolidatie opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van de onderneming die is<br />
opgesteld, gecontroleerd en openbaar gemaakt overeenkomstig de bepalingen van het Wetboek van vennootschappen<br />
inzake de geconsolideerde jaarrekening.<br />
NAAM, volledig adres van de ZETEL, RECHTSVORM<br />
en, zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft,<br />
het ONDERNEMINGSNUMMER<br />
Eventuele code<br />
24 / 48
Nr. VOL 5.6<br />
GELDBELEGGINGEN EN OVERLOPENDE REKENINGEN (ACTIVA)<br />
OVERIGE GELDBELEGGINGEN<br />
Codes Boekjaar Vorig boekjaar<br />
Aandelen .......................................................................................................... 51 ........................ .........................<br />
Boekwaarde verhoogd met het niet-opgevraagde bedrag ........................... 8681 ........................ ........................<br />
Niet-opgevraagd bedrag .............................................................................. 8682 ........................ ........................<br />
Vastrentende effecten ..................................................................................... 52 ........................ .........................<br />
Vastrentende effecten uitgegeven door kredietinstellingen ......................... 8684 ........................ ........................<br />
Termijnrekeningen bij kredietinstellingen .................................................... 53 ........................ .........................<br />
Met een resterende looptijd of opzegtermijn van<br />
hoogstens één maand ........................................................................... 8686 ........................ ........................<br />
meer dan één maand en hoogstens één jaar ........................................ 8687 ........................ ........................<br />
meer dan één jaar .................................................................................. 8688 ........................ ........................<br />
Hierboven niet-opgenomen overige geldbeleggingen ................................. 8689 ........................ .........................<br />
OVERLOPENDE REKENINGEN<br />
Uitsplitsing van de post 490/1 van de activa indien daaronder een belangrijk bedrag voorkomt<br />
Boekjaar<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
25 / 48
Nr. VOL 5.7<br />
STAAT VAN HET KAPITAAL EN DE AANDEELHOUDERSSTRUCTUUR<br />
STAAT VAN HET KAPITAAL<br />
Codes Boekjaar Vorig boekjaar<br />
Maatschappelijk kapitaal<br />
Geplaatst kapitaal per einde van het boekjaar ............................................ 100P xxxxxxxxxxxxxx ........................<br />
Geplaatst kapitaal per einde van het boekjaar ............................................ (100) ........................<br />
Codes Bedragen Aantal aandelen<br />
Wijzigingen tijdens het boekjaar<br />
................................................................................................................ ........................ ........................<br />
................................................................................................................ ........................ ........................<br />
................................................................................................................ ........................ ........................<br />
................................................................................................................ ........................ ........................<br />
Samenstelling van het kapitaal<br />
Soorten aandelen<br />
................................................................................................................ ........................ ........................<br />
................................................................................................................ ........................ ........................<br />
................................................................................................................ ........................ ........................<br />
................................................................................................................ ........................ ........................<br />
Aandelen op naam ...................................................................................... 8702 xxxxxxxxxxxxxx ........................<br />
Aandelen aan toonder en/of gedematerialiseerde aandelen ....................... 8703 xxxxxxxxxxxxxx ........................<br />
Codes<br />
Niet-opgevraagd<br />
bedrag<br />
Opgevraagd,<br />
niet-gestort bedrag<br />
Niet-gestort kapitaal<br />
Niet-opgevraagd kapitaal ............................................................................. (101) ........................ xxxxxxxxxxxxxx<br />
Opgevraagd, niet-gestort kapitaal ................................................................ 8712 xxxxxxxxxxxxxx ........................<br />
Aan<strong>deel</strong>houders die nog moeten volstorten<br />
................................................................................................................ ........................ ........................<br />
................................................................................................................ ........................ ........................<br />
................................................................................................................ ........................ ........................<br />
................................................................................................................ ........................ ........................<br />
Codes Boekjaar<br />
Eigen aandelen<br />
Gehouden door de vennootschap zelf<br />
Kapitaalbedrag ........................................................................................................................ 8721 ........................<br />
Aantal aandelen ...................................................................................................................... 8722 ........................<br />
Gehouden door haar dochters<br />
Kapitaalbedrag ........................................................................................................................ 8731 ........................<br />
Aantal aandelen ...................................................................................................................... 8732 ........................<br />
Verplichtingen tot uitgifte van aandelen<br />
Als gevolg van de uitoefening van CONVERSIERECHTEN<br />
Bedrag van de lopende converteerbare leningen ................................................................... 8740 ........................<br />
Bedrag van het te plaatsen kapitaal ........................................................................................ 8741 ........................<br />
Maximum aantal uit te geven aandelen .................................................................................. 8742 ........................<br />
Als gevolg van de uitoefening van INSCHRIJVINGSRECHTEN<br />
Aantal inschrijvingsrechten in omloop ..................................................................................... 8745 ........................<br />
Bedrag van het te plaatsen kapitaal ........................................................................................ 8746 ........................<br />
Maximum aantal uit te geven aandelen .................................................................................. 8747 ........................<br />
Toegestaan, niet-geplaatst kapitaal ................................................................................................ 8751 ........................<br />
26 / 48
Nr. VOL 5.7<br />
Codes Boekjaar<br />
Aandelen buiten kapitaal<br />
Verdeling<br />
Aantal aandelen ...................................................................................................................... 8761 ........................<br />
Daaraan verbonden stemrecht ................................................................................................ 8762 ........................<br />
Uitsplitsing volgens de aan<strong>deel</strong>houders<br />
Aantal aandelen gehouden door de vennootschap zelf .......................................................... 8771 ........................<br />
Aantal aandelen gehouden door haar dochters ...................................................................... 8781 ........................<br />
AANDEELHOUDERSSTRUCTUUR VAN DE ONDERNEMING OP DE DATUM VAN DE JAARAFSLUITING, ZOALS DIE BLIJKT UIT DE<br />
KENNISGEVINGEN DIE DE ONDERNEMING HEEFT ONTVANGEN<br />
27 / 48
Nr. VOL 5.8<br />
VOORZIENINGEN VOOR OVERIGE RISICO'S EN KOSTEN<br />
UITSPLITSING VAN DE POST 163/5 VAN DE PASSIVA INDIEN DAARONDER EEN BELANGRIJK BEDRAG<br />
Boekjaar<br />
VOORKOMT<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
28 / 48
Nr. VOL 5.9<br />
STAAT VAN DE SCHULDEN EN OVERLOPENDE REKENINGEN (PASSIVA)<br />
UITSPLITSING VAN DE SCHULDEN MET EEN OORSPRONKELIJKE LOOPTIJD VAN MEER DAN EEN<br />
JAAR, NAARGELANG HUN RESTERENDE LOOPTIJD<br />
Codes Boekjaar<br />
Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen<br />
Financiële schulden ................................................................................................................. 8801 ..............................<br />
Achtergestelde leningen .................................................................................................... 8811 ..............................<br />
Niet-achtergestelde obligatieleningen ................................................................................ 8821 ..............................<br />
Leasingschulden en soortgelijke schulden ........................................................................ 8831 ..............................<br />
Kredietinstellingen .............................................................................................................. 8841 ..............................<br />
Overige leningen ................................................................................................................ 8851 ..............................<br />
Handelsschulden ..................................................................................................................... 8861 ..............................<br />
Leveranciers ...................................................................................................................... 8871 ..............................<br />
Te betalen wissels .............................................................................................................. 8881 ..............................<br />
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen .......................................................................... 8891 ..............................<br />
Overige schulden ..................................................................................................................... 8901 ..............................<br />
Totaal der schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen .............................. (42) .............................<br />
Schulden met een resterende looptijd van meer dan één jaar doch hoogstens 5 jaar<br />
Financiële schulden ................................................................................................................. 8802 ..............................<br />
Achtergestelde leningen .................................................................................................... 8812 ..............................<br />
Niet-achtergestelde obligatieleningen ................................................................................ 8822 ..............................<br />
Leasingschulden en soortgelijke schulden ........................................................................ 8832 ..............................<br />
Kredietinstellingen .............................................................................................................. 8842 ..............................<br />
Overige leningen ................................................................................................................ 8852 ..............................<br />
Handelsschulden ..................................................................................................................... 8862 ..............................<br />
Leveranciers ...................................................................................................................... 8872 ..............................<br />
Te betalen wissels .............................................................................................................. 8882 ..............................<br />
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen .......................................................................... 8892 ..............................<br />
Overige schulden ..................................................................................................................... 8902 ..............................<br />
Totaal der schulden met een resterende looptijd van meer dan één jaar doch hoogstens<br />
5 jaar ............................................................................................................................................. 8912<br />
.............................<br />
Schulden met een resterende looptijd van meer dan 5 jaar<br />
Financiële schulden ................................................................................................................. 8803 ..............................<br />
Achtergestelde leningen .................................................................................................... 8813 ..............................<br />
Niet-achtergestelde obligatieleningen ................................................................................ 8823 ..............................<br />
Leasingschulden en soortgelijke schulden ........................................................................ 8833 ..............................<br />
Kredietinstellingen .............................................................................................................. 8843 ..............................<br />
Overige leningen ................................................................................................................ 8853 ..............................<br />
Handelsschulden ..................................................................................................................... 8863 ..............................<br />
Leveranciers ...................................................................................................................... 8873 ..............................<br />
Te betalen wissels .............................................................................................................. 8883 ..............................<br />
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen .......................................................................... 8893 ..............................<br />
Overige schulden ..................................................................................................................... 8903 ..............................<br />
Totaal der schulden met een resterende looptijd van meer dan 5 jaar .................................. 8913 .............................<br />
29 / 48
Nr. VOL 5.9<br />
GEWAARBORGDE SCHULDEN (begrepen in de posten 17 en 42/48 van de passiva)<br />
Codes Boekjaar<br />
Door Belgische overheidsinstellingen gewaarborgde schulden<br />
Financiële schulden ................................................................................................................. 8921 ..............................<br />
Achtergestelde leningen .................................................................................................... 8931 ..............................<br />
Niet-achtergestelde obligatieleningen ................................................................................ 8941 ..............................<br />
Leasingschulden en soortgelijke schulden ........................................................................ 8951 ..............................<br />
Kredietinstellingen .............................................................................................................. 8961 ..............................<br />
Overige leningen ................................................................................................................ 8971 ..............................<br />
Handelsschulden ..................................................................................................................... 8981 ..............................<br />
Leveranciers ...................................................................................................................... 8991 ..............................<br />
Te betalen wissels .............................................................................................................. 9001 ..............................<br />
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen .......................................................................... 9011 ..............................<br />
Schulden met betrekking tot bezoldigingen en sociale lasten ................................................. 9021 ..............................<br />
Overige schulden ..................................................................................................................... 9051 ..............................<br />
Totaal van de door Belgische overheidsinstellingen gewaarborgde schulden .................... 9061 .............................<br />
Schulden gewaarborgd door zakelijke zekerheden gesteld of onherroepelijk beloofd op<br />
activa van de onderneming<br />
Financiële schulden ................................................................................................................. 8922 ..............................<br />
Achtergestelde leningen .................................................................................................... 8932 ..............................<br />
Niet-achtergestelde obligatieleningen ................................................................................ 8942 ..............................<br />
Leasingschulden en soortgelijke schulden ........................................................................ 8952 ..............................<br />
Kredietinstellingen .............................................................................................................. 8962 ..............................<br />
Overige leningen ................................................................................................................ 8972 ..............................<br />
Handelsschulden ..................................................................................................................... 8982 ..............................<br />
Leveranciers ...................................................................................................................... 8992 ..............................<br />
Te betalen wissels .............................................................................................................. 9002 ..............................<br />
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen .......................................................................... 9012 ..............................<br />
Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten ............................. 9022 ..............................<br />
Belastingen ........................................................................................................................ 9032 ..............................<br />
Bezoldigingen en sociale lasten ......................................................................................... 9042 ..............................<br />
Overige schulden ..................................................................................................................... 9052 ..............................<br />
Totaal der schulden gewaarborgd door zakelijke zekerheden gesteld of onherroepelijk<br />
beloofd op activa van de onderneming ..................................................................................... 9062 .............................<br />
SCHULDEN MET BETREKKING TOT BELASTINGEN, BEZOLDIGINGEN EN SOCIALE LASTEN<br />
Codes Boekjaar<br />
Belastingen (post 450/3 van de passiva)<br />
Vervallen belastingschulden ................................................................................................... 9072 ..............................<br />
Niet-vervallen belastingschulden ............................................................................................. 9073 ..............................<br />
Geraamde belastingschulden .................................................................................................. 450 ..............................<br />
Bezoldigingen en sociale lasten (post 454/9 van de passiva)<br />
Vervallen schulden ten aanzien van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid .......................... 9076 ..............................<br />
Andere schulden met betrekking tot bezoldigingen en sociale lasten ..................................... 9077 ..............................<br />
30 / 48
Nr. VOL 5.9<br />
OVERLOPENDE REKENINGEN<br />
Boekjaar<br />
Uitsplitsing van de post 492/3 van de passiva indien daaronder een belangrijk bedrag voorkomt<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
31 / 48
Nr. VOL 5.10<br />
BEDRIJFSRESULTATEN<br />
BEDRIJFSOPBRENGSTEN<br />
Codes Boekjaar Vorig boekjaar<br />
Netto-omzet<br />
Uitsplitsing per bedrijfscategorie<br />
................................................................................................................ ........................ ........................<br />
................................................................................................................ ........................ ........................<br />
................................................................................................................ ........................ ........................<br />
................................................................................................................ ........................ ........................<br />
Uitsplitsing per geografische markt<br />
................................................................................................................ ........................ ........................<br />
................................................................................................................ ........................ ........................<br />
................................................................................................................ ........................ ........................<br />
................................................................................................................ ........................ ........................<br />
Andere bedrijfsopbrengsten<br />
Exploitatiesubsidies en vanwege de overheid ontvangen compenserende<br />
bedragen ..................................................................................................... 740 ........................ ........................<br />
BEDRIJFSKOSTEN<br />
Werknemers ingeschreven in het personeelsregister<br />
Totaal aantal op de afsluitingsdatum ........................................................... 9086 ........................ ........................<br />
Gemiddeld personeelsbestand berekend in voltijdse equivalenten .............. 9087 ........................ ........................<br />
Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren ..................................................... 9088 ........................ ........................<br />
Personeelskosten<br />
Bezoldigingen en rechtstreekse sociale voordelen ..................................... 620 ........................ ........................<br />
Werkgeversbijdragen voor sociale verzekeringen ....................................... 621 ........................ ........................<br />
Werkgeverspremies voor bovenwettelijke verzekeringen ............................ 622 ........................ ........................<br />
Andere personeelskosten ............................................................................ 623 ........................ ........................<br />
Ouderdoms- en overlevingspensioenen ...................................................... 624 ........................ ........................<br />
Voorzieningen voor pensioenen en soortgelijke verplichtingen<br />
Toevoegingen (bestedingen en terugnemingen) ............................... (+)/(-) 635 ........................ ........................<br />
Waardeverminderingen<br />
Op voorraden en bestellingen in uitvoering<br />
Geboekt .................................................................................................. 9110 ........................ ........................<br />
Teruggenomen ....................................................................................... 9111 ........................ ........................<br />
Op handelsvorderingen<br />
Geboekt .................................................................................................. 9112 ........................ ........................<br />
Teruggenomen ....................................................................................... 9113 ........................ ........................<br />
Voorzieningen voor risico's en kosten<br />
Toevoegingen .............................................................................................. 9115 ........................ ........................<br />
Bestedingen en terugnemingen ................................................................... 9116 ........................ ........................<br />
Andere bedrijfskosten<br />
Bedrijfsbelastingen en -taksen .................................................................... 640 ........................ ........................<br />
Andere ......................................................................................................... 641/8 ........................ ........................<br />
Uitzendkrachten en ter beschikking van de onderneming gestelde<br />
personen<br />
Totaal aantal op de afsluitingsdatum ........................................................... 9096 ........................ ........................<br />
Gemiddeld aantal berekend in voltijdse equivalenten ................................. 9097 ........................ ........................<br />
Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren ...................................................... 9098 ........................ ........................<br />
Kosten voor de onderneming ....................................................................... 617 ........................ ........................<br />
32 / 48
Nr. VOL 5.11<br />
FINANCIËLE EN UITZONDERLIJKE RESULTATEN<br />
FINANCIËLE RESULTATEN<br />
Codes Boekjaar Vorig boekjaar<br />
Andere financiële opbrengsten<br />
Door de overheid toegekende subsidies, aangerekend op de<br />
resultatenrekening<br />
Kapitaalsubsidies ................................................................................... 9125 ........................ ........................<br />
Interestsubsidies .................................................................................... 9126 ........................ ........................<br />
Uitsplitsing van de overige financiële opbrengsten<br />
................................................................................................................ ........................ ........................<br />
................................................................................................................ ........................ ........................<br />
................................................................................................................ ........................ ........................<br />
Afschrijving van kosten bij uitgifte van leningen en van disagio ............... 6501 ........................ ........................<br />
Geactiveerde intercalaire interesten .............................................................. 6503 ........................ ........................<br />
Waardeverminderingen op vlottende activa<br />
Geboekt ....................................................................................................... 6510 ........................ ........................<br />
Teruggenomen ............................................................................................ 6511 ........................ ........................<br />
Andere financiële kosten<br />
Bedrag van het disconto ten laste van de onderneming bij de verhandeling<br />
van vorderingen ........................................................................................... 653 ........................ ........................<br />
Voorzieningen met financieel karakter<br />
Toevoegingen .............................................................................................. 6560 ........................ ........................<br />
Bestedingen en terugnemingen .................................................................... 6561 ........................ ........................<br />
Uitsplitsing van de overige financiële kosten<br />
...................................................................................................................... ........................ ........................<br />
...................................................................................................................... ........................ ........................<br />
...................................................................................................................... ........................ ........................<br />
UITZONDERLIJKE RESULTATEN<br />
Boekjaar<br />
Uitsplitsing van de andere uitzonderlijke opbrengsten<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
Uitsplitsing van de andere uitzonderlijke kosten<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
33 / 48
Nr. VOL 5.12<br />
BELASTINGEN EN TAKSEN<br />
BELASTINGEN OP HET RESULTAAT<br />
Codes Boekjaar<br />
Belastingen op het resultaat van het boekjaar ................................................................................. 9134 .........................<br />
Verschuldigde of betaalde belastingen en voorheffingen ................................................................ 9135 ........................<br />
Geactiveerde overschotten van betaalde belastingen en voorheffingen ......................................... 9136 ........................<br />
Geraamde belastingsupplementen .................................................................................................. 9137 ........................<br />
Belastingen op het resultaat van vorige boekjaren ......................................................................... 9138 .........................<br />
Verschuldigde of betaalde belastingsupplementen ......................................................................... 9139 ........................<br />
Geraamde belastingsupplementen of belastingen waarvoor een voorziening werd gevormd ......... 9140 ........................<br />
Belangrijkste oorzaken van de verschillen tussen de winst vóór belastingen, zoals die blijkt uit<br />
de jaarrekening, en de geraamde belastbare winst<br />
.......................................................................................................................................................... ........................<br />
.......................................................................................................................................................... ........................<br />
.......................................................................................................................................................... ........................<br />
.......................................................................................................................................................... ........................<br />
Invloed van de uitzonderlijke resultaten op de belastingen op het resultaat van het boekjaar<br />
Codes Boekjaar<br />
Bronnen van belastinglatenties<br />
Actieve latenties .............................................................................................................................. 9141 ........................<br />
Gecumuleerde fiscale verliezen die aftrekbaar zijn van latere belastbare winsten .................... 9142 ........................<br />
Andere actieve latenties<br />
............................................................................................................................................... ........................<br />
............................................................................................................................................... ........................<br />
Passieve latenties ............................................................................................................................ 9144 ........................<br />
Uitsplitsing van de passieve latenties<br />
............................................................................................................................................... ........................<br />
............................................................................................................................................... ........................<br />
............................................................................................................................................... ........................<br />
BELASTING OP DE TOEGEVOEGDE WAARDE EN BELASTINGEN TEN LASTE<br />
VAN DERDEN<br />
Codes Boekjaar Vorig boekjaar<br />
In rekening gebrachte belasting op de toegevoegde waarde<br />
Aan de onderneming (aftrekbaar) ................................................................ 9145 ........................ ........................<br />
Door de onderneming .................................................................................. 9146 ........................ ........................<br />
Ingehouden bedragen ten laste van derden als<br />
Bedrijfsvoorheffing ....................................................................................... 9147 ........................ ........................<br />
Roerende voorheffing .................................................................................. 9148 ........................ ........................<br />
34 / 48
Nr. VOL 5.13<br />
NIET IN DE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN<br />
Codes Boekjaar<br />
DOOR DE ONDERNEMING GESTELDE OF ONHERROEPELIJK BELOOFDE PERSOONLIJKE<br />
ZEKERHEDEN ALS WAARBORG VOOR SCHULDEN OF VERPLICHTINGEN VAN DERDEN ...................... 9149 ........................<br />
Waarvan<br />
Door de onderneming geëndosseerde handelseffecten in omloop ................................................. 9150 ........................<br />
Door de onderneming getrokken of voor aval getekende handelseffecten ..................................... 9151 ........................<br />
Maximumbedrag ten belope waarvan andere verplichtingen van derden door de onderneming zijn<br />
gewaarborgd .................................................................................................................................... 9153 ........................<br />
ZAKELIJKE ZEKERHEDEN<br />
Zakelijke zekerheden die door de onderneming op haar eigen activa werden gesteld of<br />
onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden en verplichtingen van de onderneming<br />
Hypotheken<br />
Boekwaarde van de bezwaarde activa ....................................................................................... 9161 ........................<br />
Bedrag van de inschrijving ......................................................................................................... 9171 ........................<br />
Pand op het handelsfonds - Bedrag van de inschrijving .................................................................. 9181 ........................<br />
Pand op andere activa - Boekwaarde van de in pand gegeven activa ............................................<br />
Zekerheden op de nog door de onderneming te verwerven activa - Bedrag van de betrokken<br />
9191 ........................<br />
activa ............................................................................................................................................... 9201 ........................<br />
Zakelijke zekerheden die door de onderneming op haar eigen activa werden gesteld of<br />
onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden en verplichtingen van derden<br />
Hypotheken<br />
Boekwaarde van de bezwaarde activa ....................................................................................... 9162 ........................<br />
Bedrag van de inschrijving ......................................................................................................... 9172 ........................<br />
Pand op het handelsfonds - Bedrag van de inschrijving................................................................... 9182 ........................<br />
Pand op andere activa - Boekwaarde van de in pand gegeven activa ............................................<br />
Zekerheden op de nog door de onderneming te verwerven activa - Bedrag van de betrokken<br />
9192 ........................<br />
activa ............................................................................................................................................... 9202 ........................<br />
GOEDEREN EN WAARDEN GEHOUDEN DOOR DERDEN IN HUN NAAM MAAR TEN BATE EN OP RISICO<br />
VAN DE ONDERNEMING, VOOR ZOVER DEZE GOEDEREN EN WAARDEN NIET IN DE BALANS ZIJN<br />
OPGENOMEN<br />
.......................................................................................................................................................... ........................<br />
.......................................................................................................................................................... ........................<br />
.......................................................................................................................................................... ........................<br />
.......................................................................................................................................................... ........................<br />
BELANGRIJKE VERPLICHTINGEN TOT AANKOOP VAN VASTE ACTIVA<br />
.......................................................................................................................................................... ........................<br />
.......................................................................................................................................................... ........................<br />
.......................................................................................................................................................... ........................<br />
BELANGRIJKE VERPLICHTINGEN TOT VERKOOP VAN VASTE ACTIVA<br />
.......................................................................................................................................................... ........................<br />
.......................................................................................................................................................... ........................<br />
.......................................................................................................................................................... ........................<br />
TERMIJNVERRICHTINGEN<br />
Gekochte (te ontvangen) goederen ................................................................................................... 9213 ........................<br />
Verkochte (te leveren) goederen ........................................................................................................ 9214 ........................<br />
Gekochte (te ontvangen) deviezen .................................................................................................... 9215 ........................<br />
Verkochte (te leveren) deviezen ......................................................................................................... 9216 ........................<br />
35 / 48
Nr. VOL 5.13<br />
VERPLICHTINGEN VOORTVLOEIEND UIT DE TECHNISCHE WAARBORGEN VERBONDEN AAN REEDS GEPRESTEERDE VERKOPEN OF<br />
DIENSTEN<br />
BELANGRIJKE HANGENDE GESCHILLEN EN ANDERE BELANGRIJKE VERPLICHTINGEN<br />
IN VOORKOMEND GEVAL, BEKNOPTE BESCHRIJVING VAN DE REGELING INZAKE HET AANVULLEND RUST- OF OVERLEVINGSPENSIOEN<br />
TEN BEHOEVE VAN DE PERSONEELS- OF DIRECTIELEDEN, MET OPGAVE VAN DE GENOMEN MAATREGELEN OM DE DAARUIT<br />
VOORTVLOEIENDE KOSTEN TE DEKKEN<br />
PENSIOENEN DIE DOOR DE ONDERNEMING ZELF WORDEN GEDRAGEN<br />
Code Boekjaar<br />
Geschat bedrag van de verplichtingen die voortvloeien uit reeds gepresteerd werk .................. 9220 ........................<br />
Basis en wijze waarop dit bedrag wordt berekend<br />
......................................................................................................................................................<br />
......................................................................................................................................................<br />
......................................................................................................................................................<br />
......................................................................................................................................................<br />
AARD EN ZAKELIJK DOEL VAN BUITENBALANS REGELINGEN<br />
Mits de risico's of voordelen die uit dergelijke regeling voortvloeien van enige betekenis zijn en voor zover de<br />
openbaarmaking van dergelijke risico's of voordelen noodzakelijk is voor de beoordeling van de financiële positie van de<br />
vennootschap; indien vereist moeten de financiële gevolgen van deze regelingen voor de vennootschap eveneens worden<br />
vermeld<br />
36 / 48
Nr. VOL 5.14<br />
BETREKKINGEN MET VERBONDEN ONDERNEMINGEN EN MET ONDERNEMINGEN WAARMEE EEN<br />
DEELNEMINGSVERHOUDING BESTAAT<br />
VERBONDEN ONDERNEMINGEN<br />
Codes Boekjaar Vorig boekjaar<br />
Financiële vaste activa ................................................................................... (280/1) ........................ .........................<br />
Deelnemingen ............................................................................................. (280) ........................ ........................<br />
Achtergestelde vorderingen ......................................................................... 9271 ........................ ........................<br />
Andere vorderingen ..................................................................................... 9281 ........................ ........................<br />
Vorderingen op verbonden ondernemingen ................................................. 9291 ........................ .........................<br />
Op meer dan één jaar .................................................................................. 9301 ........................ ........................<br />
Op hoogstens één jaar ................................................................................ 9311 ........................ ........................<br />
Geldbeleggingen ............................................................................................. 9321 ........................ .........................<br />
Aandelen ..................................................................................................... 9331 ........................ ........................<br />
Vorderingen ................................................................................................. 9341 ........................ ........................<br />
Schulden .......................................................................................................... 9351 ........................ .........................<br />
Op meer dan één jaar .................................................................................. 9361 ........................ ........................<br />
Op hoogstens één jaar ................................................................................ 9371 ........................ ........................<br />
Persoonlijke en zakelijke zekerheden<br />
Door de onderneming gesteld of onherroepelijk beloofd als waarborg voor<br />
schulden of verplichtingen van verbonden ondernemingen ........................ 9381 ........................ ........................<br />
Door verbonden ondernemingen gesteld of onherroepelijk beloofd als<br />
waarborg voor schulden of verplichtingen van de onderneming ................. 9391 ........................ ........................<br />
Andere betekenisvolle financiële verplichtingen ......................................... 9401 ........................ .........................<br />
Financiële resultaten<br />
Opbrengsten uit financiële vaste activa ....................................................... 9421 ........................ ........................<br />
Opbrengsten uit vlottende activa ................................................................. 9431 ........................ ........................<br />
Andere financiële opbrengsten .................................................................... 9441 ........................ ........................<br />
Kosten van schulden ................................................................................... 9461 ........................ ........................<br />
Andere financiële kosten ............................................................................. 9471 ........................ ........................<br />
Realisatie van vaste activa<br />
Verwezenlijkte meerwaarden ....................................................................... 9481 ........................ ........................<br />
Verwezenlijkte minderwaarden .................................................................... 9491 ........................ ........................<br />
ONDERNEMINGEN WAARMEE EEN DEELNEMINGSVERHOUDING BESTAAT<br />
Financiële vaste activa ................................................................................... (282/3) ........................ .........................<br />
Deelnemingen ............................................................................................. (282) ........................ ........................<br />
Achtergestelde vorderingen ......................................................................... 9272 ........................ ........................<br />
Andere vorderingen ..................................................................................... 9282 ........................ ........................<br />
Vorderingen ..................................................................................................... 9292 ........................ .........................<br />
Op meer dan één jaar .................................................................................. 9302 ........................ ........................<br />
Op hoogstens één jaar ................................................................................ 9312 ........................ ........................<br />
Schulden .......................................................................................................... 9352 ........................ .........................<br />
Op meer dan één jaar .................................................................................. 9362 ........................ ........................<br />
Op hoogstens één jaar ................................................................................ 9372 ........................ ........................<br />
37 / 48
Nr. VOL 5.14<br />
TRANSACTIES MET VERBONDEN PARTIJEN BUITEN NORMALE MARKTVOORWAARDEN<br />
Boekjaar<br />
Vermelding van dergelijke transacties indien zij van enige betekenis zijn, met opgave van het bedrag<br />
van deze transacties, de aard van de betrekking met de verbonden partij, alsmede andere informatie<br />
over de transacties die nodig is voor het verkrijgen van inzicht in de financiële positie van de<br />
vennootschap<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
38 / 48
Nr. VOL 5.15<br />
FINANCIËLE BETREKKINGEN MET<br />
BESTUURDERS EN ZAAKVOERDERS, NATUURLIJKE OF RECHTSPERSONEN DIE DE ONDERNEMING<br />
RECHTSTREEKS OF ONRECHTSTREEKS CONTROLEREN ZONDER VERBONDEN ONDERNEMINGEN TE<br />
ZIJN, OF ANDERE ONDERNEMINGEN DIE DOOR DEZE PERSONEN RECHTSTREEKS OF<br />
ONRECHTSTREEKS GECONTROLEERD WORDEN<br />
Codes Boekjaar<br />
Uitstaande vorderingen op deze personen ....................................................................................... 9500 ........................<br />
Voorwaarden betreffende de uitstaande vorderingen<br />
..........................................................................................................................................................<br />
..........................................................................................................................................................<br />
Waarborgen toegestaan in hun voor<strong>deel</strong> .......................................................................................... 9501 ........................<br />
Voornaamste voorwaarden van de toegestane waarborgen<br />
..........................................................................................................................................................<br />
..........................................................................................................................................................<br />
Andere betekenisvolle verplichtingen aangegaan in hun voor<strong>deel</strong> ............................................... 9502 ........................<br />
Voornaamste voorwaarden van deze verplichtingen<br />
..........................................................................................................................................................<br />
..........................................................................................................................................................<br />
Rechtstreekse en onrechtstreekse bezoldigingen en ten laste van de resultatenrekening<br />
toegekende pensioenen, voor zover deze vermelding niet uitsluitend of hoofdzakelijk<br />
betrekking heeft op de toestand van een enkel identificeerbaar persoon<br />
Aan bestuurders en zaakvoerders ................................................................................................... 9503 ........................<br />
Aan oud-bestuurders en oud-zaakvoerders .................................................................................... 9504 ........................<br />
DE COMMISSARIS(SEN) EN DE PERSONEN MET WIE HIJ (ZIJ) VERBONDEN IS (ZIJN)<br />
Codes Boekjaar<br />
Bezoldiging van de commissaris(sen) ............................................................................................. 9505 ........................<br />
Bezoldiging voor uitzonderlijke werkzaamheden of bijzondere opdrachten uitgevoerd binnen<br />
de vennootschap door de commissaris(sen)<br />
Andere controleopdrachten ............................................................................................................. 95061 ........................<br />
Belastingadviesopdrachten ............................................................................................................. 95062 ........................<br />
Andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten ....................................................................... 95063 ........................<br />
Bezoldiging voor uitzonderlijke werkzaamheden of bijzondere opdrachten uitgevoerd binnen<br />
de vennootschap door personen met wie de commissaris(sen) verbonden is (zijn)<br />
Andere controleopdrachten ............................................................................................................. 95081 ........................<br />
Belastingadviesopdrachten ............................................................................................................. 95082 ........................<br />
Andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten ....................................................................... 95083 ........................<br />
Vermeldingen in toepassing van het artikel 133, paragraaf 6 van het Wetboek van vennootschappen<br />
39 / 48
Nr. VOL 5.16<br />
AFGELEIDE FINANCIËLE INSTRUMENTEN DIE NIET GEWAARDEERD ZIJN OP BASIS VAN DE REËLE WAARDE<br />
SCHATTING VAN DE REËLE WAARDE VOOR ELKE CATEGORIE AFGELEIDE FINANCIËLE INSTRUMENTEN DIE<br />
NIET GEWAARDEERD ZIJN OP BASIS VAN DE WAARDE IN HET ECONOMISCH VERKEER, MET OPGAVE VAN DE<br />
Boekjaar<br />
OMVANG EN DE AARD VAN DE INSTRUMENTEN<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
........................................................................................................................................................................ ........................<br />
40 / 48
Nr. VOL 5.17.1<br />
VERKLARING BETREFFENDE DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING<br />
INLICHTINGEN TE VERSTREKKEN DOOR ELKE ONDERNEMING DIE ONDERWORPEN IS AAN DE BEPALINGEN VAN HET WETBOEK VAN<br />
VENNOOTSCHAPPEN INZAKE DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING<br />
De onderneming heeft een geconsolideerde jaarrekening en een geconsolideerd jaarverslag opgesteld en openbaar<br />
gemaakt *<br />
De onderneming heeft geen geconsolideerde jaarrekening en geconsolideerd jaarverslag opgesteld, omdat zij daarvan<br />
vrijgesteld is om de volgende reden(en) *<br />
De onderneming en haar dochterondernemingen overschrijden op geconsolideerde basis niet meer dan één van de in artikel 16<br />
van het Wetboek van vennootschappen vermelde criteria *<br />
De onderneming is zelf dochteronderneming van een moederonderneming die een geconsolideerde jaarrekening, waarin haar<br />
jaarrekening door consolidatie opgenomen is, opstelt en openbaar maakt *<br />
In voorkomend geval, motivering dat aan alle voorwaarden tot vrijstelling, opgenomen in artikel 113, paragrafen 2 en 3 van het<br />
Wetboek van vennootschappen, is voldaan:<br />
Naam, volledig adres van de zetel en, zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft, het ondernemingsnummer van de<br />
moederonderneming die de geconsolideerde jaarrekening opstelt en openbaar maakt, op grond waarvan de vrijstelling is<br />
verleend:<br />
INLICHTINGEN DIE MOETEN WORDEN VERSTREKT DOOR DE ONDERNEMING INDIEN ZIJ DOCHTERONDERNEMING OF<br />
GEMEENSCHAPPELIJKE DOCHTERONDERNEMING IS<br />
Naam, volledig adres van de zetel en, zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft, het ondernemingsnummer van de<br />
moederonderneming(en) en de aanduiding of deze moederonderneming(en) een geconsolideerde jaarrekening, waarin haar<br />
jaarrekening door consolidatie opgenomen is, opstelt (opstellen) en openbaar maakt (maken) ** :<br />
Indien de moederonderneming(en) (een) onderneming(en) naar buitenlands recht is (zijn), de plaats waar de hiervoor bedoelde<br />
geconsolideerde jaarrekening verkrijgbaar is ** :<br />
* Schrappen wat niet van toepassing is.<br />
** Wordt de jaarrekening van de onderneming op verschillende niveaus geconsolideerd, dan worden deze gegevens verstrekt, enerzijds voor het<br />
grootste geheel en anderzijds voor het kleinste geheel van ondernemingen waarvan de onderneming als dochter <strong>deel</strong> uitmaakt en waarvoor een<br />
geconsolideerde jaarrekening wordt opgesteld en openbaar gemaakt.<br />
41 / 48
Nr. VOL 5.17.2<br />
FINANCIËLE BETREKKINGEN VAN DE GROEP WAARVAN DE ONDERNEMING AAN HET HOOFD STAAT IN BELGIË MET DE<br />
COMMISSARIS(SEN) EN DE PERSONEN MET WIE HIJ (ZIJ) VERBONDEN IS (ZIJN)<br />
Vermeldingen in toepassing van het artikel 134, paragrafen 4 en 5 van het Wetboek van<br />
vennootschappen<br />
Codes Boekjaar<br />
Bezoldiging van de commissaris(sen) voor de uitoefening van een mandaat van commissaris<br />
op het niveau van de groep waarvan de vennootschap die de informatie publiceert aan het<br />
hoofd staat ........................................................................................................................................... 9507 ........................<br />
Bezoldiging voor uitzonderlijke werkzaamheden of bijzondere opdrachten uitgevoerd bij deze<br />
groep door de commissaris(sen)<br />
Andere controleopdrachten ............................................................................................................. 95071 ........................<br />
Belastingadviesopdrachten ............................................................................................................. 95072 ........................<br />
Andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten ....................................................................... 95073 ........................<br />
Bezoldiging van de personen met wie de commissaris(sen) verbonden is (zijn) voor de<br />
uitoefening van een mandaat van commissaris op het niveau van de groep waarvan de<br />
vennootschap die de informatie publiceert aan het hoofd staat .................................................... 9509 ........................<br />
Bezoldiging voor uitzonderlijke werkzaamheden of bijzondere opdrachten uitgevoerd bij deze<br />
groep door personen met wie de commissaris(sen) verbonden is (zijn)<br />
Andere controleopdrachten ............................................................................................................. 95091 ........................<br />
Belastingadviesopdrachten ............................................................................................................. 95092 ........................<br />
Andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten ....................................................................... 95093 ........................<br />
Vermeldingen in toepassing van het artikel 133, paragraaf 6 van het Wetboek van vennootschappen<br />
42 / 48
Nr. VOL 6<br />
SOCIALE BALANS<br />
Nummers van de paritaire comités die voor de onderneming bevoegd zijn: .......... ........... ........... .......... ..........<br />
STAAT VAN DE TEWERKGESTELDE PERSONEN<br />
WERKNEMERS INGESCHREVEN IN HET PERSONEELSREGISTER<br />
Tijdens het boekjaar en het vorige<br />
boekjaar<br />
Codes<br />
1. Voltijds<br />
(boekjaar)<br />
2. Deeltijds<br />
(boekjaar)<br />
3. Totaal (T) of<br />
totaal in voltijdse<br />
equivalenten<br />
(VTE)<br />
(boekjaar)<br />
3P. Totaal (T) of<br />
totaal in voltijdse<br />
equivalenten<br />
(VTE)<br />
(vorig boekjaar)<br />
Gemiddeld aantal werknemers ................. 100 ........................... ........................... ..................(VTE) .................. (VTE)<br />
Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren .. 101 ........................... ........................... ...................... (T) ....................... (T)<br />
Personeelskosten ..................................... 102 ........................... ........................... ...................... (T) ....................... (T)<br />
Bedrag van de voordelen bovenop het loon 103 xxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxx ...................... (T) ....................... (T)<br />
Op de afsluitingsdatum van het boekjaar Codes<br />
1. Voltijds 2. Deeltijds 3. Totaal in voltijdse<br />
equivalenten<br />
Aantal werknemers ingeschreven in het personeelsregister 105 ........................... ........................... ............................<br />
Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst<br />
Overeenkomst voor een onbepaalde tijd .............................. 110 ........................... ........................... ............................<br />
Overeenkomst voor een bepaalde tijd .................................. 111 ........................... ........................... ............................<br />
Overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk ............ 112 ........................... ........................... ............................<br />
Vervangingsovereenkomst ................................................... 113 ........................... ........................... ............................<br />
Volgens het geslacht en het studieniveau<br />
Mannen ................................................................................. 120 ........................... ........................... ............................<br />
lager onderwijs ................................................................ 1200 ........................... ........................... ............................<br />
secundair onderwijs ........................................................ 1201 ........................... ........................... ............................<br />
hoger niet-universitair onderwijs ..................................... 1202 ........................... ........................... ............................<br />
universitair onderwijs ....................................................... 1203 ........................... ........................... ............................<br />
Vrouwen ................................................................................ 121 ........................... ........................... ............................<br />
lager onderwijs ................................................................ 1210 ........................... ........................... ............................<br />
secundair onderwijs ........................................................ 1211 ........................... ........................... ............................<br />
hoger niet-universitair onderwijs ..................................... 1212 ........................... ........................... ............................<br />
universitair onderwijs ....................................................... 1213 ........................... ........................... ............................<br />
Volgens de beroepscategorie<br />
Directiepersoneel .................................................................. 130 ........................... ........................... ............................<br />
Bedienden ............................................................................ 134 ........................... ........................... ............................<br />
Arbeiders .............................................................................. 132 ........................... ........................... ............................<br />
Andere .................................................................................. 133 ........................... ........................... ............................<br />
43 / 48
Nr. VOL 6<br />
UITZENDKRACHTEN EN TER BESCHIKKING VAN DE ONDERNEMING GESTELDE PERSONEN<br />
Tijdens het boekjaar<br />
Codes<br />
1. Uitzendkrachten 2. Ter beschikking<br />
van de onderneming<br />
gestelde<br />
personen<br />
Gemiddeld aantal tewerkgestelde personen ................................................................ 150 ........................... ............................<br />
Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren ...................................................................... 151 ........................... ............................<br />
Kosten voor de onderneming ....................................................................................... 152 ........................... ............................<br />
TABEL VAN HET PERSONEELSVERLOOP TIJDENS HET BOEKJAAR<br />
INGETREDEN<br />
Codes<br />
1. Voltijds 2. Deeltijds 3. Totaal in voltijdse<br />
equivalenten<br />
Aantal werknemers die tijdens het boekjaar in het<br />
personeelsregister werden ingeschreven ............................. 205 ........................... ........................... ............................<br />
Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst<br />
Overeenkomst voor een onbepaalde tijd .............................. 210 ........................... ........................... ............................<br />
Overeenkomst voor een bepaalde tijd .................................. 211 ........................... ........................... ............................<br />
Overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk ............ 212 ........................... ........................... ............................<br />
Vervangingsovereenkomst ................................................... 213 ........................... ........................... ............................<br />
UITGETREDEN<br />
Codes<br />
1. Voltijds 2. Deeltijds 3. Totaal in voltijdse<br />
equivalenten<br />
Aantal werknemers met een in het personeelsregister<br />
opgetekende datum waarop hun overeenkomst tijdens het<br />
boekjaar een einde nam ........................................................... 305 ........................... ........................... ............................<br />
Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst<br />
Overeenkomst voor een onbepaalde tijd .............................. 310 ........................... ........................... ............................<br />
Overeenkomst voor een bepaalde tijd .................................. 311 ........................... ........................... ............................<br />
Overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk ............ 312 ........................... ........................... ............................<br />
Vervangingsovereenkomst ................................................... 313 ........................... ........................... ............................<br />
Volgens de reden van beëindiging van de overeenkomst<br />
Pensioen ............................................................................... 340 ........................... ........................... ............................<br />
Brugpensioen ....................................................................... 341 ........................... ........................... ............................<br />
Afdanking .............................................................................. 342 ........................... ........................... ............................<br />
Andere reden ........................................................................ 343 ........................... ........................... ............................<br />
Waarvan: het aantal werknemers dat als zelfstandige ten<br />
minste op halftijdse basis diensten blijft<br />
verlenen aan de onderneming ....................... 350 ........................... ........................... ............................<br />
44 / 48
Nr. VOL 6<br />
INLICHTINGEN OVER DE OPLEIDINGEN VOOR DE WERKNEMERS TIJDENS HET BOEKJAAR<br />
Totaal van de formele voortgezette beroepsopleidingsinitiatieven ten<br />
laste van de werkgever Codes Mannen Codes Vrouwen<br />
Aantal betrokken werknemers ..................................................................... 5801 ........................... 5811 ............................<br />
Aantal gevolgde opleidingsuren .................................................................. 5802 ........................... 5812 ............................<br />
Nettokosten voor de onderneming ............................................................... 5803 ........................... 5813 ............................<br />
waarvan brutokosten rechtstreeks verbonden met de opleiding ............ 58031 ........................... 58131 ............................<br />
waarvan betaalde bijdragen en stortingen aan collectieve fondsen ....... 58032 ........................... 58132 ............................<br />
waarvan ontvangen tegemoetkomingen (in mindering) ......................... 58033 ........................... 58133 ............................<br />
Totaal van de minder formele en informele voortgezette beroepsopleidingsinitiatieven<br />
ten laste van de werkgever<br />
Aantal betrokken werknemers ..................................................................... 5821 ........................... 5831 ............................<br />
Aantal gevolgde opleidingsuren ................................................................... 5822 ........................... 5832 ............................<br />
Nettokosten voor de onderneming ............................................................... 5823 ........................... 5833 ............................<br />
Totaal van de initiële beroepsopleidingsinitiatieven ten laste van de<br />
werkgever<br />
Aantal betrokken werknemers ..................................................................... 5841 ........................... 5851 ............................<br />
Aantal gevolgde opleidingsuren .................................................................. 5842 ........................... 5852 ............................<br />
Nettokosten voor de onderneming ............................................................... 5843 ........................... 5853 ............................<br />
45 / 48
Nr. VOL 7<br />
WAARDERINGSREGELS<br />
46 / 48
Nr. VOL 8<br />
JAARVERSLAG<br />
47 / 48
Nr. VOL 9<br />
VERSLAG VAN DE COMMISSARISSEN<br />
48 / 48
OPGAVE VAN DE BIJKOMENDE INLICHTINGEN DIE MOETEN WORDEN VERSTREKT<br />
De onderneming vermeldt hierna:<br />
DOOR DE ONDERNEMING DIE HET VOLLEDIGE MODEL GEBRUIKT<br />
- het vervolg van de informatie waarvoor onvoldoende plaats is op het standaardmodel<br />
- de waarderingsregels en, in voorkomend geval, de aanvullende gegevens vermeld in artikel 91, A, eerste lid, van<br />
het Koninklijk Besluit van 30 januari 2001 tot uitvoering van het Wetboek van vennootschappen<br />
- in voorkomend geval, de aan<strong>deel</strong>houdersstructuur van de onderneming op de dag van de jaarafsluiting zoals die<br />
blijkt uit de kennisgevingen die de onderneming heeft ontvangen (artikel 631, § 2, laatste lid en artikel 632, § 2,<br />
laatste lid van het Wetboek van vennootschappen en artikel 4, § 2 van de wet van 2 maart 1989 op de<br />
openbaarmaking van de belangrijke <strong>deel</strong>nemingen in ter beurze genoteerde vennootschappen en tot<br />
reglementering van de openbare overnameaanbiedingen)<br />
- in voorkomend geval, het bedrag, over het afgesloten boekjaar, van de door openbare besturen of instellingen<br />
uitbetaalde of toegekende kapitaalsubsidies (artikel 100, 5° c, van het Wetboek van vennootschappen)<br />
- in voorkomend geval, teneinde te bepalen of een uitkering van dividenden en tantièmes wettelijk is t.o.v.<br />
artikels 320, 429 en 617 van het Wetboek van vennootschappen, de uitzonderlijke reden waarom het nog niet<br />
afgeschreven bedrag van de kosten van onderzoek en ontwikkeling begrepen is in het eigen vermogen dat<br />
vergeleken is met het bedrag van het gestorte kapitaal (of van het gestorte vaste ge<strong>deel</strong>te van het maatschappelijk<br />
kapitaal), vermeerderd met alle reserves die niet mogen worden uitgekeerd.<br />
De onderneming voegt bij deze jaarrekening:<br />
- in voorkomend geval, het verslag van de commissarissen (artikel 100, 4° van het Wetboek van vennootschappen)<br />
- een stuk dat de vermeldingen bevat van het jaarverslag voorgeschreven door artikel 96 van het Wetboek van<br />
vennootschappen (artikel 100, 6° van het Wetboek van vennootschappen):<br />
� een commentaar op de jaarrekening, met minstens een getrouw overzicht en een evenwichtige en volledige<br />
analyse van de ontwikkeling en de resultaten van het bedrijf en van de positie van de vennootschap, alsmede<br />
een beschrijving van de voornaamste risico's en onzekerheden waarmee zij geconfronteerd wordt. Die informatie<br />
moet in overeenstemming zijn met de omvang en de complexiteit van het bedrijf. In de mate waarin dit<br />
noodzakelijk is voor een goed begrip van de ontwikkeling, de resultaten of de positie van de vennootschap,<br />
omvat de analyse zowel financiële als, waar dit passend wordt geacht, niet-financiële essentiële prestatieindicatoren<br />
die betrekking hebben op de specifieke activiteit van de vennootschap, informatie betreffende milieu-<br />
en personeelsaangelegenheden inbegrepen. Waar dit passend wordt geacht omdat deze analyse bovendien<br />
verwijzingen naar en aanvullende uitleg betreffende de bedragen vermeld in de jaarrekening<br />
� informatie omtrent de belangrijke gebeurtenissen die na het einde van het boekjaar hebben plaatsgevonden<br />
� inlichtingen over de omstandigheden die de ontwikkeling van de vennootschap aanzienlijk kunnen beïnvloeden,<br />
voor zover zij niet van aard zijn dat zij ernstig na<strong>deel</strong> zouden berokkenen aan de vennootschap<br />
� informatie omtrent de werkzaamheden op het gebied van onderzoek en ontwikkeling<br />
� gegevens betreffende het bestaan van bijkantoren van de vennootschap<br />
� ingeval uit de balans een overgedragen verlies blijkt of wanneer uit de resultatenrekening gedurende twee<br />
opeenvolgende boekjaren een verlies van het boekjaar blijkt, een verantwoording van de toepassing van de<br />
waarderingsregels in de veronderstelling van continuïteit<br />
� wat betreft het gebruik door de vennootschap van financiële instrumenten en voor zover zulks van betekenis is<br />
voor de beoordeling van haar activa, passiva, financiële positie en resultaat:<br />
- de doelstellingen en het beleid van de vennootschap inzake de beheersing van het risico, met inbegrip van<br />
haar beleid inzake hedging van alle belangrijke soorten voorgenomen transacties, waarvoor hedge<br />
accounting wordt toegepast, alsook<br />
- het door de vennootschap gelopen prijsrisico, kredietrisico, liquiditeitsrisico, en kasstroomrisico
� in voorkomend geval, de verantwoording van de onafhankelijkheid en deskundigheid op het gebied van<br />
boekhouding en audit van ten minste één lid van het auditcomité<br />
� de notulen van de raad van bestuur of van het directiecomité van de NV, van het college van zaakvoerders van<br />
de BVBA of van de directieraad van de Europese vennootschap waarin, wanneer resp. een bestuurder, een lid<br />
van het directiecomité, een zaakvoerder of een lid van de directieraad, rechtstreeks of onrechtstreeks, een<br />
belang van vermogensrechtelijke aard had dat strijdig was met een beslissing of een verrichting die tot de<br />
bevoegdheid van voormelde raad van bestuur, voormeld directiecomité, voormeld college van zaakvoerders of<br />
voormelde directieraad behoorde, het volgende wordt beschreven (artikel 259, § 1 en § 3, artikel 523, § 1 en § 3,<br />
artikel 524ter en artikel 915, § 1 en § 3 van het Wetboek van vennootschappen):<br />
- de aard van die beslissing of van die verrichting<br />
- de verklaring van de bestuurder, van het lid van het directiecomité, van de zaakvoerder of van het lid van de<br />
directieraad alsook de rechtvaardigingsgronden betreffende voornoemd tegenstrijdig belang<br />
- enkel voor de NV en de BVBA: de verantwoording van het genomen besluit en de vermogensrechtelijke<br />
gevolgen ervan voor de vennootschap.<br />
Deze bepaling is echter niet van toepassing wanneer de beslissingen of verrichtingen van de raad van bestuur<br />
of van het directiecomité van de NV, van het college van zaakvoerders van de BVBA of van de directieraad van<br />
de Europese vennootschap betrekking hebben op:<br />
- gebruikelijke verrichtingen die plaatshebben onder de voorwaarden en tegen de zekerheden die voor<br />
soortgelijke verrichtingen gewoonlijk op de markt gelden<br />
- verrichtingen die tot stand zijn gekomen tussen vennootschappen waarbij:<br />
� de ene vennootschap rechtstreeks of onrechtstreeks ten minste 95 % bezit van de stemmen verbonden<br />
aan het geheel van de door de andere vennootschap uitgegeven effecten, of<br />
� een andere vennootschap ten minste 95 % bezit van de stemmen verbonden aan het geheel van de door<br />
elk van de betrokken vennootschappen uitgegeven effecten<br />
In een NV, BVBA en Europese vennootschap is het lid van een college van vereffenaars dat rechtstreeks of<br />
onrechtstreeks een belang van vermogenrechtelijke aard heeft dat strijdig is met een beslissing of een aan het<br />
college voorgelegde verrichting, gehouden de artikelen 259 en 523 van het Wetboek van vennootschappen na<br />
te komen (artikel 191 van het Wetboek van vennootschappen).<br />
� wanneer de NV of de BVBA eigen aandelen of certificaten of wanneer de NV eigen winstbewijzen verkregen of<br />
in pand genomen heeft, hetzij zelf, hetzij door een persoon die in eigen naam maar voor rekening van de<br />
vennootschap gehandeld heeft, of, voor de NV, wanneer voormelde effecten verkregen of in pand genomen zijn<br />
door een dochtervennootschap of door een persoon die in eigen naam maar voor rekening van die<br />
dochtervennootschap gehandeld heeft, worden ten minste de volgende bijkomende gegevens vermeld<br />
(artikels 328, 330, 624 en 630 van het Wetboek van vennootschappen):<br />
1. de reden van elke verkrijging of inpandneming<br />
2. het aantal en de nominale waarde of, bij gebreke daarvan, de fractiewaarde van de gedurende het boekjaar<br />
verkregen, in pand genomen en vervreemde aandelen, alsmede het ge<strong>deel</strong>te van het geplaatste kapitaal dat<br />
deze aandelen vertegenwoordigen<br />
3. de waarde van de vergoeding voor de verkregen, in pand genomen of overgedragen aandelen,<br />
winstbewijzen of certificaten<br />
4. het aantal en de nominale waarde of, bij gebreke daarvan, de fractiewaarde van alle aandelen die de<br />
vennootschap heeft verkregen of in pand genomen en in portefeuille houdt, alsmede het ge<strong>deel</strong>te van het<br />
geplaatste kapitaal dat deze aandelen vertegenwoordigen<br />
� - bij een genoteerde naamloze vennootschap: het advies van het comité van drie onafhankelijke<br />
bestuurders, een uittreksel uit de notulen van de raad van bestuur en het oor<strong>deel</strong> van de commissaris<br />
- bij een genoteerde Europese vennootschap: het advies van het comité van drie onafhankelijke leden bij de<br />
raad van toezicht, een uittreksel uit de notulen van de directieraad en het oor<strong>deel</strong> van de commissaris<br />
omtrent:<br />
- een beslissing of verrichting van die genoteerde vennootschap die verband houdt met haar betrekkingen met<br />
een vennootschap die daarmee verbonden is, met uitzondering van haar dochtervennootschappen, of<br />
- een beslissing of verrichting van die genoteerde vennootschap die verband houdt met betrekkingen tussen<br />
een van haar dochtervennootschappen en een vennootschap die met die dochtervennootschap verbonden is<br />
maar geen dochtervennootschap is van de dochtervennootschap<br />
- de toestemming van die genoteerde vennootschap betreffende een beslissing of verrichting van een niet<br />
genoteerde Belgische dochtervennootschap met vennootschappen die met de genoteerde<br />
moedervennootschap verbonden zijn
Het advies van het comité van drie onafhankelijke bestuurders of van drie onafhankelijke leden bij de raad van<br />
toezicht:<br />
- omschrijft de aard van de betrokken beslissing of verrichting<br />
- beoor<strong>deel</strong>t het bedrijfsmatige voor- of na<strong>deel</strong> hiervan voor de vennootschap en voor haar aan<strong>deel</strong>houders<br />
- begroot de vermogensrechtelijke gevolgen hiervan<br />
- stelt vast of de beslissing of verrichting al dan niet van aard is de vennootschap een na<strong>deel</strong> te berokkenen<br />
dat in het licht van het beleid dat de vennootschap voert, kennelijk onrechtmatig is<br />
- verduidelijkt, wanneer het comité de beslissing of verrichting niet kennelijk onrechtmatig vindt doch meent<br />
dat zij de vennootschap bena<strong>deel</strong>t, welke voordelen de beslissing of verrichting in rekening brengt ter<br />
compensatie van de vermelde nadelen<br />
Deze bepaling is echter niet van toepassing wanneer de betrokken beslissing of verrichting:<br />
- gebruikelijk is en plaats heeft gevonden onder de voorwaarden en tegen de zekerheden die voor soortgelijke<br />
verrichtingen gewoonlijk op de markt gelden, of<br />
- minder dan één procent van het netto-actief van de vennootschap vertegenwoordigt, zoals dat blijkt uit de<br />
geconsolideerde jaarrekening<br />
(artikel 524, § 2, 3 en 5 en artikel 917, § 1, 2 3 en 5 van het Wetboek van vennootschappen)<br />
� de wezenlijke beperkingen of lasten die de moedervennootschap van de genoteerde naamloze of Europese<br />
vennootschap haar tijdens het besproken jaar heeft opgelegd of waarvan zij de instandhouding heeft verlengd<br />
(artikel 524, § 7 en artikel 917, § 7 van het Wetboek van vennootschappen)<br />
� een uiteenzetting over de kapitaalverhogingen of de uitgifte van converteerbare obligaties of van warrants<br />
waartoe door de raad van bestuur van de NV is besloten in de loop van het boekjaar in het kader van het<br />
toegestaan kapitaal (met een passende toelichting met betrekking tot de voorwaarden en de werkelijke gevolgen<br />
van die verrichtingen als de raad van bestuur het voorkeurrecht van de aan<strong>deel</strong>houders heeft beperkt of<br />
uitgesloten) (artikel 608 van het Wetboek van vennootschappen)<br />
- in voorkomend geval, volgende stukken:<br />
� het stuk waarin de zaakvoerder van een BVBA die er de enige vennoot van is geworden, bijzonder verslag<br />
uitbrengt over een genomen beslissing of een gedane verrichting waarbij hij een belang van<br />
vermogensrechtelijke aard heeft dat tegenstrijdig is met dat van de vennootschap (artikel 261 van het Wetboek<br />
van vennootschappen)<br />
� het stuk waarin de bestuurder van een NV die er de enige aan<strong>deel</strong>houder van is geworden of de zaakvoerder<br />
van een BVBA die er de enige vennoot van is geworden, bijzonder verslag uitbrengt over de tussen hem en de<br />
vennootschap gesloten overeenkomsten, tenzij het courante verrichtingen betreft die onder normale<br />
omstandigheden plaatsvinden (artikel 261 en artikel 646, § 2, vierde lid van het Wetboek van vennootschappen)<br />
� het bijzonder verslag van de bestuurders of zaakvoerders van een vennootschap met een sociaal oogmerk<br />
over de wijze waarop de vennootschap toezicht heeft uitgeoefend op het sociaal oogmerk van de activiteiten die<br />
zij overeenkomstig het doel van de vennootschap verricht heeft; dit verslag moet inzonderheid aangeven dat de<br />
uitgaven inzake investeringen, inzake de werkingskosten en bezoldigingen bestemd zijn om de verwezenlijking<br />
van het sociale oogmerk van de vennootschap te bevorderen (artikel 661, 6° van het Wetboek van<br />
vennootschappen)<br />
� het verslag van de raad van toezicht van een Europese vennootschap met haar opmerkingen over de<br />
rekeningen van het boekjaar, alsook, in voorkomend geval, over het beleidsverslag van de directieraad<br />
(artikel 938 van het Wetboek van vennootschappen).<br />
*<br />
* *