viWTA Blootstelling aan niet-ioniserende straling in huis - Instituut ...

24
2.3.5.1 Lasers en laserpointers
Eén van de spectaculairste eigenschappen van laserstraling is zijn hoge
energieconcentratie. Dit kan bijgevolg een reëel gevaar betekenen voor mens en
milieu. Lasers worden in toenemende mate gebruikt voor show-doeleinden (naast en
in discotheken), voor industriële toepassingen (b.v. snijden van metaal en fijne
lastechnieken), voor medische toepassingen (chirurgie) en als didactisch hulpmiddel
(b.v. laserpointer).
Laserpointers worden uitgebreid besproken in [Gezondheidsraad Ned. (1999)]
Laserpointers vallen voornamelijk in de (Europese) klasse 2 en 3B (zie
paragraaf 3.3.5.3).
Laserstraling beslaat een spectrum dat zich uitspreidt van het verre ultraviolet
(golflengte = 200 – 280 nm) tot het verre infrarood (golflengte = 3 µm tot 1 mm), met
daartussen het voor ons zichtbare licht. Lasers kunnen met pulsen of continu
werken. Vermogens variëren van enkele honderden microwatt bij toepassingen van
oogchirurgie tot enkele honderden kilowatt voor industriële lasers waarbij
piekvermogens tot meerdere gigawatts kunnen voorkomen.
2.4 Bronnen binnen en buiten huis
Hierbij bedoelen we bronnen die zowel binnen als buiten het huis gebruikt worden.
Denk maar aan een GSM-toestel waar zowel binnens- als buitenshuis mee gebeld
kan worden. Ook de natuurlijke bronnen worden binnen deze categorie gerekend: de
velden van b.v. het magnetisch veld van de aarde is zowel binnen als buiten het huis
aanwezig.
2.4.1 Statische elektromagnetische velden
De statische elektrische en magnetische velden die op natuurlijke wijze
geproduceerd worden zijn de belangrijkste natuurlijke velden. Het natuurlijk statisch
elektrisch en magnetisch veld waaraan de mens in onze streken continu blootgesteld
wordt bedraagt respectievelijk 130 V/m en 40 µT, in de poolstreken ligt dit bij 70 à
75 µT. Het statisch elektrisch veld wordt opgewekt door het spanningsveld dat
bestaat tussen de positief geladen ionosfeer en het negatief geladen aardoppervlak.
Bij bliksemschichten kan de veldsterkte oplopen tot 20 kV/m. Het natuurlijk statisch
magnetisch veld is een gevolg van de beweging van de aardkern t.o.v. de
aardmantel.
2.4.2 Extreem lage frequenties (ELF)
De natuurlijke ELF-wisselspanningsvelden zijn verwaarloosbaar. De natuurlijke
achtergrondsterkte van de AC elektromagnetische velden (b.v. 30 – 300 Hz) zijn te
verwaarlozen: het natuurlijk 50 Hz elektrisch en magnetisch veld bedragen
respectievelijk 10 -4 V/m en 10 -6 µT.
Ook mobilofoons genereren ELF magnetische velden. De ELF velden bij GSM
toestellen treden op bij 217 Hz, 8 Hz en 3 Hz. Maximaal opgemeten veldwaarden op
5 mm van de achterkant en voorzijde van verschillende types mobilofoons zijn
respectievelijk 34 mT en 15 mT [Tuor et al. (2005)].
2.4.3 Radiofrequente velden
2.4.3.1 GSM / UMTS toestellen
De emissie van de elektromagnetische velden bij mobilofonie is afkomstig van de
basisstations van de operatoren en van de mobilofoon (binnen en buiten huis) van de
gebruikers. Hier bespreken we de emissie van de mobilofoon van de gebruikers. De