viWTA Blootstelling aan niet-ioniserende straling in huis - Instituut ...

SAMENVATTING
De doelstelling van deze studieopdracht (“start Technology Assessment studie”) is
om hiaten in de kennis en regelgeving omtrent niet-ioniserende elektromagnetische
velden in huis te identificeren en zodoende het parlementair werk te ondersteunen,
adviezen te geven en alle belangstellenden op een evenwichtige wijze te informeren.
Om de blootstelling aan elektromagnetische velden in huis en gebouwen te
beschrijven wordt dit document opgedeeld in vier blokken. Blok A:
Elektromagnetische velden: bronnen, blok B: Impact, blok C: Het publiek en blok D:
Het beleid in Vlaanderen. Met behulp van deze onderverdeling kan er op
verschillende onderzoeksvragen een antwoord gegeven worden. Met “het huis” wordt
in dit document niet enkel het woonhuis bedoeld maar eveneens gebouwen zoals
grootwarenhuizen, kantoorgebouwen, scholen,… waar mensen verschillende
activiteiten uitvoeren. Industriële en medische toepassingen worden in dit document
buiten beschouwing gelaten.
In blok A wordt een overzicht gegeven van bronnen van elektromagnetische velden
in het huis, hun voorkomen en penetratie. Ook de nieuwste trends worden besproken
in dit onderdeel. Deze bronnen worden onderverdeeld naargelang hun locatie t.o.v.
het huis. We bekomen dan drie categorieën: bronnen enkel binnen huis (b.v.
huishoudapparatuur), bronnen binnen en buiten huis (b.v. mobilofoon), en bronnen
buiten het huis (b.v. hoogspanningsleidingen die velden in het huis brengen).
Vervolgens worden de bronnen binnen elke categorie onderverdeeld volgens het
frequentiegebied waartoe ze behoren. Het volledige frequentiespectrum van nietioniserende
elektromagnetische velden wordt beschreven. Er zijn veel meer bronnen
dan men op het eerste zicht zou verwachten: het natuurlijk veld van de aarde
(statische velden), hoogspanningslijnen (extreem lage frequenties), Electronic Article
Surveillance of EAS systemen (intermediaire frequenties), radiofrequente bronnen
zoals GSM-basisstations en microgolfovens, infraroodlasers (infraroodstraling of
warmtestraling), zonnebanken (UV-straling), ... Ook de technische normering voor de
verschillende frequentiegebieden wordt in dit onderdeel besproken.
De risico’s en impact van niet-ioniserende elektromagnetische velden worden in
blok B besproken. Omdat voor de diverse frequentiebanden verschillende risico’s
bestaan, bespreken we deze risico’s volgens de frequentie. Belangrijk zijn de recent
uitgevoerde Europese studies die de stand van zaken in verband met nietioniserende
elektromagnetische velden weergeven (in vivo, in vitro en
epidemiologische studies). De blootstellingsniveaus en veldsterktes worden
besproken en vergeleken voor de verschillende bronnen. Een overzicht van de
blootstelling van de bronnen en een vergelijking met de Belgische normen wordt in
dit onderdeel beschreven. Tenslotte worden verschillende gevoelige groepen van
mensen besproken: elektromagnetisch hypergevoelige mensen, kinderen, mensen
met pacemakers en elektronische implantaten, en zwangere vrouwen, zieken en
bejaarden. De blootstelling is sterk verschillend naargelang het type bron. De velden
van b.v. huishoudtoestellen zijn relevant dicht bij het toestel maar zullen dikwijls niet
continu aanwezig zijn in tegenstelling tot b.v. de velden van hoogspanningslijnen. De
velden van de meeste bronnen liggen onder de internationale normen. Er zijn
evenwel uitzonderingen, b.v. de velden van lasapparaten kunnen de richtlijnen
overschrijden.
De angsten en verwachtingen van het publiek bespreken we in blok C. Allereerst
geven we een overzicht van de verstrekkers van informatie voor het publiek. Dit
overzicht omvat zowel internationale organisaties, overheden,
verbruikersverenigingen, media en industrie als organisaties of media die voor eigen