viWTA Blootstelling aan niet-ioniserende straling in huis - Instituut ...
viWTA Blootstelling aan niet-ioniserende straling in huis - Instituut ... viWTA Blootstelling aan niet-ioniserende straling in huis - Instituut ...
INHOUDSOPGAVE 1 Inhoudsopgave............................................................................................................ 2 Afkortingen.................................................................................................................. 7 Lijst van figuren......................................................................................................... 10 Lijst van tabellen ....................................................................................................... 11 Eenheden .................................................................................................................. 13 Samenvatting ............................................................................................................ 14 1 Inleiding ............................................................................................................. 16 2 BLOK A: Elektromagnetische velden: bronnen................................................... 17 2.1 Het elektromagnetisch spectrum ................................................................ 17 2.2 Grootheden die het elektromagnetisch veld beschrijven ............................ 19 2.2.1 Stroomdichtheid................................................................................... 19 2.2.2 SAR (Specific Absorption Rate)............................................................ 19 2.2.3 Vermogendichtheid S........................................................................... 19 2.2.4 Contactstroom ..................................................................................... 20 2.2.5 Elektrische veldsterkte E...................................................................... 20 2.2.6 Magnetische veldsterkte H................................................................... 20 2.3 Bronnen enkel binnen in huis...................................................................... 20 2.3.1 Statische elektromagnetische velden................................................... 20 2.3.2 Extreem lage frequenties (ELF) ........................................................... 20 2.3.3 Intermediaire frequenties .................................................................... 21 2.3.4 Radiofrequente velden......................................................................... 22 2.3.4.1 Microgolfoven ............................................................................... 22 2.3.4.2 Picocellen voor telecommunicatie................................................. 23 2.3.4.3 Toestellen voor radioverbinding op korte afstand ........................ 23 2.3.5 UV en infrarood.................................................................................... 23 2.3.5.1 Lasers en laserpointers................................................................. 24 2.4 Bronnen binnen en buiten huis................................................................... 24 2.4.1 Statische elektromagnetische velden................................................... 24 2.4.2 Extreem lage frequenties (ELF) ........................................................... 24 2.4.3 Radiofrequente velden......................................................................... 24 2.4.3.1 GSM / UMTS toestellen................................................................. 24 2.4.3.2 Walkie-talkies en draagbare radio’s.............................................. 25 2.4.3.3 TETRA toestel ............................................................................... 25 2.4.3.4 Semafoons (pagers) ..................................................................... 26 2.4.3.5 DECT toestel................................................................................. 26 2.4.3.6 Wireless Local Area Network (WLAN)........................................... 26 2.4.3.7 Wireless Body Area Network (WBAN)........................................... 27 2.5 Bronnen buiten het huis die naar binnen stralen........................................ 28 2.5.1 Statische elektromagnetische velden................................................... 28 2.5.2 Extreem lage frequenties (ELF) ........................................................... 28 2.5.2.1 Hoogspanningsnet ........................................................................ 28 2.5.3 Radiofrequente velden......................................................................... 29 2.5.3.1 GSM / UMTS ................................................................................. 29 2.5.3.2 TETRA........................................................................................... 30 2.5.3.3 Radio- en TV-zenders ................................................................... 30 2.5.3.4 Zenders voor breedband internet ................................................. 31 2.5.3.5 Radar ............................................................................................ 31 2.5.3.6 Satelliet......................................................................................... 32 2.6 Technische normering................................................................................. 32
2.6.1 Basisrestricties en referentienieveaus.................................................. 32 2.6.2 Normeringsorganen ............................................................................. 33 2.6.2.1 ICNIRP.......................................................................................... 33 2.6.2.2 WHO ............................................................................................. 33 2.6.2.3 Europa .......................................................................................... 34 2.6.2.4 België............................................................................................ 34 2.6.2.5 TCO............................................................................................... 34 2.6.3 Statische velden en extreem lage frequenties (ELF)............................ 35 2.6.3.1 Basisrestricties .............................................................................. 35 2.6.3.2 Referentieniveaus ......................................................................... 35 2.6.3.3 Bronspecifieke regelgeving ........................................................... 36 2.6.4 Intermediaire frequenties .................................................................... 37 2.6.4.1 Basisrestricties .............................................................................. 37 2.6.4.2 Referentieniveaus ......................................................................... 37 2.6.5 Radiofrequente velden......................................................................... 37 2.6.5.1 Basisrestricties .............................................................................. 37 2.6.5.2 Referentieniveaus ......................................................................... 38 2.6.5.3 Microgolfoven ............................................................................... 41 2.6.6 UV straling ........................................................................................... 41 2.6.7 Infrarood.............................................................................................. 42 2.6.8 Lasers .................................................................................................. 43 2.7 Samenvatting .............................................................................................. 45 3 BLOK B: Impact.................................................................................................. 47 3.1 Enkele positieve toepassingen van elektromagnetische velden .................. 47 3.2 Algemene begrippen ................................................................................... 47 3.2.1 Biologisch effect / gezondheidseffect .................................................. 47 3.2.2 In vitro studies..................................................................................... 48 3.2.3 In vivo studies ..................................................................................... 48 3.2.4 Epidemiologische studies ..................................................................... 48 3.3 Typologie van risico’s.................................................................................. 49 3.3.1 Statische elektromagnetische velden................................................... 49 3.3.1.1 Interactie met het lichaam ........................................................... 49 3.3.1.2 Gezondheidseffecten .................................................................... 49 3.3.2 Extreem lage frequenties (ELF) ........................................................... 50 3.3.2.1 Effecten op korte termijn.............................................................. 50 3.3.2.2 In vitro studies.............................................................................. 51 3.3.2.3 In vivo studies .............................................................................. 51 3.3.2.4 Epidemiologische studies.............................................................. 52 3.3.2.5 Ribbel- of deukdijen (Lipoatrophia semicircularis)........................ 53 3.3.2.6 Overzicht effecten......................................................................... 54 3.3.3 Intermediaire frequenties (IF) ............................................................. 55 3.3.4 Radiofrequente velden......................................................................... 55 3.3.4.1 Algemeen...................................................................................... 55 3.3.4.2 Kanker epidemiologie ................................................................... 55 3.3.4.3 In vivo onderzoek (proefdieren) ................................................... 58 3.3.4.4 Genotoxische effecten (in vitro) ................................................... 59 3.3.4.5 Expressie van genen..................................................................... 60 3.3.4.6 Experimenteel onderzoek (mensen) ............................................. 61 3.3.4.7 Blood-brain-barrier (BBB) ............................................................. 62 3.3.4.8 Besluit........................................................................................... 63 3.3.5 UV en infrarood.................................................................................... 64 3.3.5.1 UV straling .................................................................................... 64
- Page 1: viWTA Blootstelling aan niet-ionise
- Page 5 and 6: Samenvatting: “Blootstelling aan
- Page 7 and 8: WOORD VOORAF 3 Dit document beschij
- Page 9 and 10: 5 Hoe hoger de frequentie is des te
- Page 11 and 12: 2 7
- Page 13 and 14: 9 gebeurt evenwel intensief onderzo
- Page 15 and 16: 11 In het geval van continue bloots
- Page 17 and 18: 13 aanvaardbaar vinden. Veel oudere
- Page 19 and 20: 15 De symptomen zijn afhankelijk va
- Page 21 and 22: 17 België heeft geen bijzondere we
- Page 23 and 24: 19 Ultraviolette straling (UV) Een
- Page 25 and 26: 21 gestart die de effecten van GSM
- Page 27 and 28: UV en infrarood 23 Radio, TV Weinig
- Page 29: Eindrapport: “Blootstelling aan n
- Page 33 and 34: 4.1.2.9 Nederlands Instituut voor B
- Page 35 and 36: AFKORTINGEN AC: alternating current
- Page 37 and 38: TNO: Organisatie voor Toegepast Nat
- Page 39 and 40: LIJST VAN TABELLEN Tabel 1: Overzic
- Page 41 and 42: EENHEDEN Tabel 1 toont de verschill
- Page 43 and 44: doeleinden informatie ter beschikki
- Page 45 and 46: 2 BLOK A: ELEKTROMAGNETISCHE VELDEN
- Page 47 and 48: 19 grens met het microgolvengebied
- Page 49 and 50: 21 het Nationaal Instituut voor de
- Page 51 and 52: Bron: [NIS (2005)], Vakgroep Inform
- Page 54 and 55: 26 van een cellulair netwerk en geb
- Page 56: 28 opmeten. De frequentie waarbij d
- Page 60 and 61: 32 100 kW. Verkeersradars gebruiken
- Page 62 and 63: 34 over gezondheidsaspecten. De doc
- Page 64 and 65: 36 frequentie maximum contactstroom
- Page 66 and 67: 38 individuen onder gemiddelde omge
- Page 69 and 70: 41 2.6.5.3 Microgolfoven De emissie
- Page 71 and 72: 43 2.6.8 Lasers De actuele normen [
- Page 73 and 74: 45 De nieuwe laserveiligheidsklasse
- Page 75 and 76: 3 BLOK B: IMPACT 47 In dit onderdee
- Page 77 and 78: 49 in het verleden een verschil in
- Page 79 and 80: 51 mens die wel geaard is, een ontl
INHOUDSOPGAVE<br />
1<br />
Inhoudsopgave............................................................................................................ 2<br />
Afkort<strong>in</strong>gen.................................................................................................................. 7<br />
Lijst van figuren......................................................................................................... 10<br />
Lijst van tabellen ....................................................................................................... 11<br />
Eenheden .................................................................................................................. 13<br />
Samenvatt<strong>in</strong>g ............................................................................................................ 14<br />
1 Inleid<strong>in</strong>g ............................................................................................................. 16<br />
2 BLOK A: Elektromagnetische velden: bronnen................................................... 17<br />
2.1 Het elektromagnetisch spectrum ................................................................ 17<br />
2.2 Grootheden die het elektromagnetisch veld beschrijven ............................ 19<br />
2.2.1 Stroomdichtheid................................................................................... 19<br />
2.2.2 SAR (Specific Absorption Rate)............................................................ 19<br />
2.2.3 Vermogendichtheid S........................................................................... 19<br />
2.2.4 Contactstroom ..................................................................................... 20<br />
2.2.5 Elektrische veldsterkte E...................................................................... 20<br />
2.2.6 Magnetische veldsterkte H................................................................... 20<br />
2.3 Bronnen enkel b<strong>in</strong>nen <strong>in</strong> <strong>huis</strong>...................................................................... 20<br />
2.3.1 Statische elektromagnetische velden................................................... 20<br />
2.3.2 Extreem lage frequenties (ELF) ........................................................... 20<br />
2.3.3 Intermediaire frequenties .................................................................... 21<br />
2.3.4 Radiofrequente velden......................................................................... 22<br />
2.3.4.1 Microgolfoven ............................................................................... 22<br />
2.3.4.2 Picocellen voor telecommunicatie................................................. 23<br />
2.3.4.3 Toestellen voor radioverb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g op korte afstand ........................ 23<br />
2.3.5 UV en <strong>in</strong>frarood.................................................................................... 23<br />
2.3.5.1 Lasers en laserpo<strong>in</strong>ters................................................................. 24<br />
2.4 Bronnen b<strong>in</strong>nen en buiten <strong>huis</strong>................................................................... 24<br />
2.4.1 Statische elektromagnetische velden................................................... 24<br />
2.4.2 Extreem lage frequenties (ELF) ........................................................... 24<br />
2.4.3 Radiofrequente velden......................................................................... 24<br />
2.4.3.1 GSM / UMTS toestellen................................................................. 24<br />
2.4.3.2 Walkie-talkies en draagbare radio’s.............................................. 25<br />
2.4.3.3 TETRA toestel ............................................................................... 25<br />
2.4.3.4 Semafoons (pagers) ..................................................................... 26<br />
2.4.3.5 DECT toestel................................................................................. 26<br />
2.4.3.6 Wireless Local Area Network (WLAN)........................................... 26<br />
2.4.3.7 Wireless Body Area Network (WBAN)........................................... 27<br />
2.5 Bronnen buiten het <strong>huis</strong> die naar b<strong>in</strong>nen stralen........................................ 28<br />
2.5.1 Statische elektromagnetische velden................................................... 28<br />
2.5.2 Extreem lage frequenties (ELF) ........................................................... 28<br />
2.5.2.1 Hoogspann<strong>in</strong>gsnet ........................................................................ 28<br />
2.5.3 Radiofrequente velden......................................................................... 29<br />
2.5.3.1 GSM / UMTS ................................................................................. 29<br />
2.5.3.2 TETRA........................................................................................... 30<br />
2.5.3.3 Radio- en TV-zenders ................................................................... 30<br />
2.5.3.4 Zenders voor breedband <strong>in</strong>ternet ................................................. 31<br />
2.5.3.5 Radar ............................................................................................ 31<br />
2.5.3.6 Satelliet......................................................................................... 32<br />
2.6 Technische normer<strong>in</strong>g................................................................................. 32