viWTA Blootstelling aan niet-ioniserende straling in huis - Instituut ...

149
5.2.3.2 Intermediaire frequenties
Er is nog maar weinig specifiek onderzoek uitgevoerd over de gevolgen van
intermediaire frequenties voor de mens. Ook zijn er niet veel metingen van de
blootstelling van EAS systemen. De biologische mechanismen waarop intermediaire
frequenties inwerken op het menselijke lichaam zijn gelijkaardig als deze van de ELF
velden of de RF velden (naargelang de frequentie) [WHO (2005a)].
Tot op heden zijn er geen problemen te verwachten en kan het zeker niet de
bedoeling zijn om de bevolking voor deze problematiek zodanig te sensibiliseren dat
er “artificieel” ongerustheid wordt opgewekt daar waar ongerustheid tegenwoordig
maar heel sporadisch opduikt. Toch lijkt het nodig de evolutie en ontwikkeling van
EAS en RFID systemen op de voet te volgen en in het bijzonder deze systemen waar
blootstelling gedurende lange tijd mogelijk is. Ook onderzoek naar de
gezondheidsrisico’s voor kinderen en de mogelijke interferentie van dergelijke
systemen met implantaten is noodzakelijk.
5.2.3.3 Radiofrequente velden
5.2.3.3.1 Dosimetrie
Met dosimetrie bedoelen we de principes en de technieken om de
“blootstellingssdosissen” op te meten en te bepalen. Er is zeer weinig onderzoek
over blootstelling binnenshuis voor antennes voor omroep en mobiele communicatie.
Er zou (dringend) onderzoek moeten uitgevoerd worden om de blootstelling aan
radiofrequente elektromagnetische velden binnenshuis te bepalen.
Onderzoek naar de velden van hand-free kits zou interessant zijn. Er worden velden
gegenereerd via het kabeltje van de mobilofoon naar de oortjes. Het opmeten van
deze velden is een mogelijk onderzoeksdomein.
5.2.3.3.2 In-vitro onderzoek
Dit onderzoek dient dringend opgedreven te worden, omdat dit onderzoek informatie
kan opleveren inzake werkingsmechanismen, informatie die we nodig hebben om de
"in vivo" en epidemiologische gegevens correct te kunnen interpreteren.
Twee vragen dienen grondig bestudeerd te worden:
1. Kunnen niet ioniserende stralingen in het algemeen, en radiofrequente velden in
het bijzonder, een mutageen (of mutaties bevorderend) effect hebben?
2. Kunnen niet ioniserende stralingen in het algemeen, en radiofrequente velden in
het bijzonder, de expressie van bij het ontstaan van kanker betrokken genen in een
ongunstige zin wijzigen?
Er zijn onzekerheden in de evaluatie van de resultaten van dergelijk onderzoek.
Vooral de vraag in welke celtypes er eventueel genotoxische effecten optreden door
b.v. RF blootstelling is belangrijk. Bovendien moeten de effecten die in het REFLEXonderzoek
[REFLEX (2004)] gevonden zijn verder onderzocht worden, en moeten de
mechanismen nagegaan worden. Tenslotte is er verdere experimentele validatie
nodig.
5.2.3.3.3 Onderzoek op proefdieren (in-vivo onderzoek)
Wanneer er bij blootstelling van proefdieren effecten gevonden worden is er altijd het
grote probleem of de bevindingen mogen veralgemeend worden. Enerzijds is er de
extrapolatie van dieren naar mensen waarbij er altijd een onzekerheid is en
anderzijds is er het frequentiebereik en de vorm van het signaal dat gebruikt werd bij