viWTA Blootstelling aan niet-ioniserende straling in huis - Instituut ...
viWTA Blootstelling aan niet-ioniserende straling in huis - Instituut ... viWTA Blootstelling aan niet-ioniserende straling in huis - Instituut ...
Zwitserland Ordinance relating to protection of nonionizing radiation (ONIR) 134 referentieniveaus Authority ICNIRP referentieniveaus volgen (op alle plaatsen toegankelijk voor personen) Bijkomende emissiebeperkingen: installation limit values (ILV) op gevoelige plaatsen b.v. scholen. Bron: http://www.who.int/peh-emf/standards/en/index.html, Vakgroep Informatietechnologie, UGent (2006) Tabel 40: Vergelijking van normen voor verschillende Europese landen. 5.1.4.2 Vergelijking beleid/voorlichting voor GSM/UMTS basisstations De Noord-Europese landen hanteren minder strikte regels dan de Zuid-Europese [Bolte et al. (2004)]. Denemarken, Noorwegen en Zweden kennen geen wettelijke implementatie van de ICNIRP richtlijnen. Oostenrijk heeft een vrijwillige richtlijn. In Nederland is er eveneens geen wettelijke verplichting de ICNIRP richtlijnen te volgen [Bolte et al. (2004)], [Bolte and Pruppers (2004)]. Italië en Zwitserland hebben een eigen stelsel van strengere limieten. De meeste andere Europese landen hebben naast de ICNIRP richtlijnen aanvullende maatregelen. Italië en Spanje kennen gevoelige gebieden (scholen en ziekenhuizen) waarvoor de blootstelling zo laag mogelijk moet gehouden worden. België, Duitsland, Italië, Spanje en Zwitserland verlangen voor specifieke opstellingen een technisch dossier over de zendinstallatie. Deze gegevens moeten door de autoriteiten geleverd worden en goedgekeurd worden. België, Frankrijk en Spanje spreken van een veiligheidszone, i.e. een afstand rond de zender die niet toegankelijk is voor de algemene bevolking en waarbinnen de referentieniveaus kunnen overschreden worden. Voorlichting [Bolte et al. (2004)] is een taak van de Europese lidstaten [Raad van de Europese Unie (1999)]. De WHO heeft verschillende voorlichtingsbrochures [WHO (2005a)], [WHO (2005b)], [WHO (2005c)]. Verder is er een Europees programma voor risicocommunicatie over elektromagnetische velden en basisstations (EIS-EMF of European Information System on Electromagnetic Fields Exposure and Health Impacts, www.jrc.cec.eu.int/eis-emf/home.cfm). Denemarken en Noorwegen verspreiden niet veel informatie. Landen zoals Duitsland en het Verenigd Koninkrijk doen onderzoek naar risicocommunicatie. Duitsland heeft bovendien een structureel onderzoeksprogramma voor risicocommunicatie. De voorlichting is voor ieder Europees land anders geregeld en dus in handen van verschillende instanties. De meeste landen publiceren voorlichtingsfolders en websites over mobiele telefonie. Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Zwitserland, Nederland en België hebben websites met locaties van antennes en berekeningen of metingen van de velden rond GSM/UMTS basisstations. 5.1.4.3 Vergelijking beleid/voorlichting voor hoogspanningslijnen België en Denemarken hebben geen beleid ter bescherming van de bevolking tegen magnetische velden in de buurt van hoogspanningslijnen [Bolte et al. (2004)]. Duitsland, Finland, Frankrijk, Noorwegen, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Zweden hebben hun beleid of wetgeving gebaseerd op de ICNIRP richtlijnen [ICNIRP (1998)] uit de Europese aanbeveling [Raad van de Europese Unie (1999)]. Zoals hierboven bescheven houdt ICNIRP enkel rekening met zekerheden. De effecten op langetermijn (kinderleukemie) zijn onzeker. Daarom hebben Italië en
135 Zwitserland aanvullende regels op [ICNIRP (1998)]. In Italië geldt er dat op plaatsen waar mensen dagelijks langer dan 4 uur blijven een limietwaarde is van 10 mT voor bestaande situaties en 3 mT voor nieuwe situaties. Zwitserland staat een maximale magnetische veldsterkte toe van 1 mT voor gevoelige locaties (woningen, scholen, ziekenhuizen). In de bestaande situaties moet de waarde van 1 mT zoveel mogelijk benaderd worden (geen verband met sommige epidemiologische studies die een verhoogde kans op kinderleukemie geven bij waarden tussen 0,2 en 0,5 mT [Bolte et al. (2004)]). Een verschillend beleid kan resulteren in gelijkaardige normen. In Nederland zijn de elektromagnetische velden van hoogspanningslijnen een gevoelig onderwerp en heeft men op basis van het voorzorgsprincipe besloten om geen woningen te bouwen binnen de 0,4 mT contour. In Zwitserland heeft men voor hoogspanningslijnen het beleid van Prudent Avoidance toegepast en gekeken of het technisch en economisch mogelijk was beschermingsmaatregelen in te voeren. Dit was het geval en dan heeft men besloten voor gevoelige situaties (woningen, scholen, ziekenhuizen) als maximale veldsterkte 1 mT toe te staan. Zo heeft men in beide landen gelijkaardige normen bekomen via een verschillend beleid. 5.1.4.4 Vergelijking beleid voor mobiele telefoons De SAR is zeer afhankelijk van het type telefoon [Microwave News (1997)], [Cellular (2005)]. Nieuwe technologie vereist nieuw onderzoek. Recente modellen hebben een maximale lokale SAR die kleiner is dan 1 W/kg. Fabrikanten van mobilofoons zijn in Europa verplicht [Directive 1999/5/EC (1999)] een conformiteitsverklaring te geven waarin gesteld wordt dat de maximale lokale SAR van de telefoon onder de Europese norm ligt. Tabel 41 geeft een overzicht van de internationale limietwaarden van de SAR voor mobiele telefoons. Australië ACA USA ANSI C95.1 AN 0,08 Europa ENV50166 Japan TTC/MPT N. Zeeland NZS2772 geheel lichaam [W/kg] 0,08 0,08 0,04 0,08 uitgemiddelde lokale piek [W/kg] 1,6 1,6 2 2 2 uitmiddelingstijd [min] 6 30 6 6 6 uitmiddelingsmassa [gram] 1 1 10 10 10 Bron: [Microwave Engineering (2001)] Tabel 41: Internationale limietwaarden van de SAR voor mobiele telefoons. 5.1.4.5 Aanbevelings– en handhavingsinstituten In tabel 42 worden de belangrijkste handhavings- en handhavingsinstituten voor verschillende Europese landen gegeven [Bolte et al. (2004)]. Deze tabel is zeker niet het complete overzicht van alle instanties op het gebied van elektromagnetische velden. Landen die minder informatie verspreiden zijn Denemarken en Noorwegen. Duitsland (via BfS), Italië (via FUB) en het Verenigd Koninkrijk (via HPA of Health Protection Agency, vroeger NRPB) doen intensief aan voorlichting en onderzoek. Taiwan DGT 0,08 1,6 30 1
- Page 113 and 114: Bron: http://www.who.int/uv/intersu
- Page 115 and 116: SAR: ND volgens [Deltenre en Vanmae
- Page 117 and 118: 89 In de meeste studies werd leukem
- Page 119 and 120: 91 b.v. de omtrek van het hoofd van
- Page 121 and 122: Bron: http://www.helenacardiology.c
- Page 123 and 124: 95 besproken: elektromagnetisch hyp
- Page 125 and 126: 97 Het BIPT (Belgisch Instituut voo
- Page 127 and 128: 99 Een Panaroma uitzending (zondag
- Page 129 and 130: 101 van adviezen ter voorkoming en
- Page 131 and 132: 1 2 3 4 5 103 effecten evaluatie au
- Page 133 and 134: 105 studie proefpersonen veldpercep
- Page 135 and 136: 107 waarschuwingen Als de overheid
- Page 137 and 138: 109 risicoperceptie van de bevolkin
- Page 139 and 140: 111 bevolkingscentra dan de eigen w
- Page 141 and 142: 113 frequentiegebied voorbeelden va
- Page 143 and 144: 115 kunnen vermijden en er op lette
- Page 145 and 146: 117 4.3.2.1 Wanneer communiceren? D
- Page 147 and 148: 119 Voor de ontwikkeling van een do
- Page 149 and 150: 121 ·Zorg voor een informatielijn
- Page 151 and 152: 123 en hun besluiten zouden moeten
- Page 153 and 154: 125 5 BLOK D: HET BELEID IN VLAANDE
- Page 155 and 156: 127 York, Ohio, Texas en Winconsin)
- Page 157 and 158: 129 telefoons zou verminderen, terw
- Page 159 and 160: 131 binnenmilieu i.v.m. het ELF mag
- Page 161: 133 land richtlijn grootheden comme
- Page 165 and 166: 137 een verdubbeling van het risico
- Page 167 and 168: 139 Elektromagnetische velden kan i
- Page 169 and 170: 141 informatie over de elektromagne
- Page 171 and 172: 143 Het invoeren van productnormen
- Page 173 and 174: 145 in Naila werden statistische si
- Page 175 and 176: 147 5.2.2.4 REFLEX project Van febr
- Page 177 and 178: 149 5.2.3.2 Intermediaire frequenti
- Page 179 and 180: 151 • Klassieke gestandaardiseerd
- Page 181 and 182: 153 Onderzoek in verband met kinder
- Page 183 and 184: frequentiegebied bronnen Blootstell
- Page 185 and 186: 1 2 3 4 5 6 UV en infrarood Radar D
- Page 187 and 188: 159 VOORSTELLING ONDERZOEKSGROEP WI
- Page 189 and 190: 161 [Baumgardt-Elms et al. (2002)]
- Page 191 and 192: 163 [De Bont en Van Larebeke (2006)
- Page 193 and 194: 165 [Gezondheidsraad Ned. (2005)] G
- Page 195 and 196: 167 [Hutter et al. (2002)] Hutter,
- Page 197 and 198: 169 [Laszlo et al. (2005)] Laszlo A
- Page 199 and 200: 171 [Muscat et al. (2002)] Muscat,
- Page 201 and 202: 173 stations: I/Incidence according
- Page 203 and 204: 175 [Verschaeve L. (1998)] Mobile t
- Page 205: Vlaams Instituut voor Wetenschappel
Zwitserland Ord<strong>in</strong>ance<br />
relat<strong>in</strong>g to<br />
protection of nonioniz<strong>in</strong>g<br />
radiation<br />
(ONIR)<br />
134<br />
referentieniveaus<br />
Authority<br />
ICNIRP referentieniveaus<br />
volgen (op alle plaatsen<br />
toegankelijk voor personen)<br />
Bijkomende<br />
emissiebeperk<strong>in</strong>gen:<br />
<strong>in</strong>stallation limit values (ILV) op<br />
gevoelige plaatsen b.v.<br />
scholen.<br />
Bron: http://www.who.<strong>in</strong>t/peh-emf/standards/en/<strong>in</strong>dex.html, Vakgroep Informatietechnologie, UGent<br />
(2006)<br />
Tabel 40: Vergelijk<strong>in</strong>g van normen voor verschillende Europese landen.<br />
5.1.4.2 Vergelijk<strong>in</strong>g beleid/voorlicht<strong>in</strong>g voor GSM/UMTS basisstations<br />
De Noord-Europese landen hanteren m<strong>in</strong>der strikte regels dan de Zuid-Europese<br />
[Bolte et al. (2004)]. Denemarken, Noorwegen en Zweden kennen geen wettelijke<br />
implementatie van de ICNIRP richtlijnen. Oostenrijk heeft een vrijwillige richtlijn. In<br />
Nederland is er eveneens geen wettelijke verplicht<strong>in</strong>g de ICNIRP richtlijnen te volgen<br />
[Bolte et al. (2004)], [Bolte and Pruppers (2004)].<br />
Italië en Zwitserland hebben een eigen stelsel van strengere limieten. De meeste<br />
andere Europese landen hebben naast de ICNIRP richtlijnen <strong>aan</strong>vullende<br />
maatregelen. Italië en Spanje kennen gevoelige gebieden (scholen en ziekenhuizen)<br />
waarvoor de blootstell<strong>in</strong>g zo laag mogelijk moet gehouden worden. België, Duitsland,<br />
Italië, Spanje en Zwitserland verlangen voor specifieke opstell<strong>in</strong>gen een technisch<br />
dossier over de zend<strong>in</strong>stallatie. Deze gegevens moeten door de autoriteiten geleverd<br />
worden en goedgekeurd worden. België, Frankrijk en Spanje spreken van een<br />
veiligheidszone, i.e. een afstand rond de zender die <strong>niet</strong> toegankelijk is voor de<br />
algemene bevolk<strong>in</strong>g en waarb<strong>in</strong>nen de referentieniveaus kunnen overschreden<br />
worden.<br />
Voorlicht<strong>in</strong>g [Bolte et al. (2004)] is een taak van de Europese lidstaten [Raad van de<br />
Europese Unie (1999)]. De WHO heeft verschillende voorlicht<strong>in</strong>gsbrochures [WHO<br />
(2005a)], [WHO (2005b)], [WHO (2005c)]. Verder is er een Europees programma<br />
voor risicocommunicatie over elektromagnetische velden en basisstations (EIS-EMF<br />
of European Information System on Electromagnetic Fields Exposure and Health<br />
Impacts, www.jrc.cec.eu.<strong>in</strong>t/eis-emf/home.cfm). Denemarken en Noorwegen<br />
verspreiden <strong>niet</strong> veel <strong>in</strong>formatie. Landen zoals Duitsland en het Verenigd Kon<strong>in</strong>krijk<br />
doen onderzoek naar risicocommunicatie. Duitsland heeft bovendien een structureel<br />
onderzoeksprogramma voor risicocommunicatie.<br />
De voorlicht<strong>in</strong>g is voor ieder Europees land anders geregeld en dus <strong>in</strong> handen van<br />
verschillende <strong>in</strong>stanties. De meeste landen publiceren voorlicht<strong>in</strong>gsfolders en<br />
websites over mobiele telefonie. Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Kon<strong>in</strong>krijk,<br />
Zwitserland, Nederland en België hebben websites met locaties van antennes en<br />
bereken<strong>in</strong>gen of met<strong>in</strong>gen van de velden rond GSM/UMTS basisstations.<br />
5.1.4.3 Vergelijk<strong>in</strong>g beleid/voorlicht<strong>in</strong>g voor hoogspann<strong>in</strong>gslijnen<br />
België en Denemarken hebben geen beleid ter bescherm<strong>in</strong>g van de bevolk<strong>in</strong>g tegen<br />
magnetische velden <strong>in</strong> de buurt van hoogspann<strong>in</strong>gslijnen [Bolte et al. (2004)].<br />
Duitsland, F<strong>in</strong>land, Frankrijk, Noorwegen, Spanje, het Verenigd Kon<strong>in</strong>krijk en<br />
Zweden hebben hun beleid of wetgev<strong>in</strong>g gebaseerd op de ICNIRP richtlijnen<br />
[ICNIRP (1998)] uit de Europese <strong>aan</strong>bevel<strong>in</strong>g [Raad van de Europese Unie (1999)].<br />
Zoals hierboven bescheven houdt ICNIRP enkel reken<strong>in</strong>g met zekerheden. De<br />
effecten op langetermijn (k<strong>in</strong>derleukemie) zijn onzeker. Daarom hebben Italië en