viWTA Blootstelling aan niet-ioniserende straling in huis - Instituut ...

129
telefoons zou verminderen, terwijl er in hetzelfde stedelijke gebied veel sterkere
zenders aanwezig zijn.
Een vrijwillige tegemoetkoming kan er in bestaan de plaatsing van antennes in de
toekomst te plannen in overleg met de bevolking, eventueel te opteren voor andere
sites die “mensvriendelijker” zijn (b.v. geen gebruik maken van schoolgebouwen bij
de inplanting van nieuwe zendmasten), “site-sharing” toe te passen waar dit geen
“overbelasting” met zich meebrengt, ook al wordt in principe nog aan de ICNIRP
richtlijnen tegemoet gekomen, enz... Een strategie hiervoor kan in samenspraak met
de operatoren en overheden bepaald worden. Wellicht is het belangrijk hier ook aan
te geven dat de ICNIRP richtlijnen, in tegenstelling tot wat vaak wordt beweerd, ook
rekening houden met lange-termijn effecten. Alleen zijn er tot dusver geen langetermijn
effecten met zekerheid vastgesteld zodat de ICNIRP richtlijnen daar niet op
kunnen steunen. De belangrijkste te nemen maatregelen zijn wellicht een betere
wisselwerking met de bevolking, zowel wat informatieverschaffing betreft als wat de
keuze van een site betreft. Op die manier kunnen hoog oplopende en nooit
eindigende discussies worden vermeden. Een doeltreffend systeem van informatie
en voorlichting over gezondheidsvraagstukken tussen wetenschappers, overheden,
industrie en de bevolking kan dus bijdragen aan een algemeen bewustzijn ten
aanzien van maatregelen om met blootstelling aan elektromagnetische velden om te
gaan en om het wantrouwen en de angst te verminderen.
Het plaatsen van omheiningen en hekkens rond sterke bronnen van ELF velden, zijn
eenvoudige maatregelen die de toegang verhinderen tot gebieden waar nationale of
internationale blootstellingslimieten worden overschreden.
Als beschermende maatregel voor ELF moeten grote geleidende voorwerpen, zoals
metalen omheiningen, hekkens of andere metalen structuren (die permanent
opgesteld zijn in de buurt van hoogspanningslijnen) geaard zijn. Als dit niet het geval
is, kan de hoogspanningslijn zulke voorwerpen opladen. Dan kan iemand die dichtbij
zo'n object komt of het aanraakt, een schok krijgt die hinderlijk en onaangenaam kan
zijn. Dit effect kan ook optreden bij het aanraken van een auto of een bus die in de
buurt van een hoogspanningslijn is geparkeerd.
Overleg tussen plaatselijke overheden en de bevolking bij het plannen van nieuwe
hoogspanningslijnen is een nuttige vorm van beleid. Bij het plannen van dergelijke
lijnen moet rekening gehouden worden met esthetische overwegingen en met
gevoeligheden bij de bevolking. Een open communicatie en discussie tussen de
elektriciteitsmaatschappijen en de bevolking tijdens de planningsfase kan bijdragen
tot begrip bij de bevolking en acceptatie van de nieuwe lijn.
Voor het gebruik van elektrische toestellen in huis zoals microgolfovens,
zonnebanken,… kunnen eenvoudige richtlijnen de blootstelling verminderen. Een
vorm van beleid is het aanmoedigen van het privé “prudent avoidance principe”. Dit
kan gedaan worden door b.v. het verder af plaatsen van de elektromagnetisch bron
van een persoon of omgekeerd. Als voorbeeld hiervan kan gedacht worden aan een
binnenshuis Wi-Fi accesspoint, waarbij de blootstelling sterk kan verminderd worden
door een goed plaatsing.
5.1.2.2 Gevolgen voor aanbevolen limieten
Bovenstaande overwegingen leiden tot de conclusie dat op voorzorg gebaseerd
beleid voor EM velden alleen heel voorzichtig en na grondige afwegingen
gevoerd moet worden. Noch voor laag-, noch voor hoogfrequente velden lijkt aan de
vereisten voor zo’n beleid zoals geformuleerd door de Europese Commissie voldaan
te worden [WHO (2000)] (zie paragraaf 5.1.1.1 [Europese Commissie (2000)],