viWTA Blootstelling aan niet-ioniserende straling in huis - Instituut ...

111
bevolkingscentra dan de eigen woonplaats. In die gevallen is men minder geneigd
om de risico’s van de blootstelling te accepteren.
4.2.3.3 Invloed kunnen uitoefenen
Als mensen geen invloed hebben kunnen uitoefenen op de aanleg van
hoogspanningslijnen en de installatie van basisstations voor mobiele telefonie
hebben ze de neiging de risico's van die bronnen van elektromagnetsche velden als
hoog te beschouwen. Het gebrek aan persoonlijke controle wordt versterkt als de
installatie gebeurt in de buurt van het eigen huis of een school.
4.2.3.4 Vertrouwd zijn met situatie
Het vertrouwd zijn met een situatie, of denken iets van de technologie te begrijpen,
zal in het algemeen leiden tot een minder negatief oordeel over het risico. Het risico
wordt als groter ervaren wanneer de situatie of de technologie nieuw, onbekend of
moeilijk te begrijpen is (zoals voor EM technologie). Risico's worden als groter
opgevat wanneer er onvoldoende wetenschappelijke gegevens zijn over de
mogelijke effecten van een bepaalde technologie op de gezondheid. Dit is het geval
voor elektromagnetische velden (“die men niet kan zien”) en gezondheid. Mensen
vrezen bovendien bepaalde ziektes en aandoeningen, zoals kanker, ernstige en
chronische pijn en handicaps, meer dan andere. Dat betekent dat een kleine kans op
kanker door blootstelling aan EM velden grote angsten veroorzaakt (zeker als het om
kinderen gaat).
4.2.3.5 Verschillende normering
Soms ontstaan er problemen van perceptie wanneer men weet dat diverse landen er
andere normen op nahouden. De wereldgezondheidsorganisatie (WHO) streeft naar
de ontwikkeling van “universele” richtlijnen die gericht zijn op het beperken van de
blootstelling aan niet-ioniserende elektromagnetische velden. Het aspect van
verschillende normering wordt grondiger besproken in paragraaf 5.1.4.
De WHO kan niet zo maar algemene normen opleggen. Bovendien is het niet de
taak van dit internationaal agentschap om individuele landen normen op te leggen.
WHO kan alleen adviseren en gaat daarbij alleen uit van de gekende
wetenschappelijke gegevens b.v. zoals [ICNIRP (1998)].
WHO werd tijdens de derde ministeriële conferentie over Milieu en Gezondheid te
Londen (1999) aangespoord om het voorzorgsprincipe toe te passen in hun risicoevaluatie
en derhalve een meer preventieve, pro-actieve benadering toe te passen.
In afwezigheid van elke wetenschappelijke consensus dat er gezondheidsrisico’s
zouden bestaan bij RF-blootstellingen beneden de ICNIRP/WHO limieten vindt WHO
dat het voorzorgsprincipe (zie paragraaf 5.1.2) niet kan worden toegepast [WHO
(2005a)], [WHO (2005b)].
De bijkomende veiligheidsfactor 4 t.o.v. de ICNIRP richtlijnen [ICNIRP (1998)] in de
Belgische normering [Belgisch Staatsblad (2001)] kwam er onder politieke druk, toen
was dit niet gebaseerd op het voorzichtigheidsprincipe (nu kan dit evenwel zo
uitgelegd worden). In b.v. Nederland is gekozen voor normering van ICNIRP en niet
voor een strengere normering. Er was weinig actie en interesse in Nederland voor de
problematiek van elektromagnetische velden. Sinds de TNO-studie [Zwamborn et al.
(2003)] is echter in Nederland de interesse gegroeid. Verschillende normeringen van
land tot land, ondermijnen het vertrouwen van het publiek. Een eenheidsnormering