viWTA Blootstelling aan niet-ioniserende straling in huis - Instituut ...

89
In de meeste studies werd leukemie bestudeerd, wat een verzamelnaam is voor
verschillende ziektes die soms weinig met elkaar te maken hebben. De studies over
de relatie tussen het voorkomen van leukemie bij kinderen en het wonen in de
nabijheid van bovengrondse elektriciteitslijnen zijn voornamelijk in Noord-Amerika en
Scandinavië uitgevoerd. Met de kwalitatief betere studies werd door [Ahlbom et al.
(2000)] en door [Greenland et al. (2000)] een “pooled analysis” uitgevoerd. Hun
resultaten zijn gelijklopend met de besluiten van de expertpanels van zowel de
[National Research Council (1997)] als van de [NIEHS (1999)] van de Verenigde
Staten. Zij concludeerden dat er een statistisch significante associatie bestaat tussen
leukemie en een verhoogde blootstelling (o.a. wonen in de nabijheid van
hoogspanningslijnen). Deze associatie vertoont een consistent patroon en is robuust
in die zin dat het weglaten van één studie niets wijzigt aan de conclusie. Het
vastgestelde relatief risico (RR), 1,6 voor een gemiddelde blootstelling hoger dan
0,3 µT en 2,0 voor een gemiddelde blootstelling hoger dan 0,4 µT, is belangrijk
gezien de ernst van de aandoening, maar slaat gelukkig slechts op een kleine
minderheid van de kinderen. In Duitsland hebben 0,2 % en in het Verenigd Koninkrijk
0,4 % van de kinderen een blootstelling hoger dan 0,4 µT. Voor andere vormen van
kanker bij kinderen werden geen consistente associaties gevonden. Zoals reeds
eerder aangehaald klasseerde het internationaal centrum voor kankeronderzoek
(IARC) [CIRC/IARC (2001)] de ELF elektromagnetische velden als mogelijke
kankerverwekkers voor de mens.
In [Decat et al (2003b)], [Verschaeve et al. (2004)] werd een risicoschatting gemaakt
voor kinderleukemie in Vlaanderen. Er is echter heel wat onzekerheid op deze
schatting voornamelijk door onvoldoende statistieken over de stroombelasting en
onvoldoende kennis van de bevolkingsdichtheid en de spreiding van woningen in de
buurt van hoogspanningslijnen. Uitgaande van het relatief risico van 2 voor de
associatie tussen de blootstelling aan gemiddeld 0,4 µT en kinderleukemie wat
overeenkomt met 2 tot 3 extra leukemiegevallen per 100.000 blootgestelde kinderen
(tussen 0 en 15 jaar) per jaar [Van der Plas et al. (2001)], [Van der Plas et al.
(2001b)] werd berekend dat in Vlaanderen maximaal 0,55 leukemiegevallen per jaar
(of ongeveer 1 om de 2 jaar) door blootstelling aan het magnetisch veld van
hoogspanningslijnen zouden bijkomen.
De schattingen zijn slechts geldig indien er een verband bestaat tussen oorzaak en
gevolg. In Vlaanderen werden voor de perioden 1997, 1998 en 1999 (laatste
registraties) respectievelijk 48, 43 en 48 leukemiegevallen voor kinderen tussen 0 en
15 jaar geregistreerd: de cijfers zijn de som van de respectievelijke frequenties van
lymfatische leukemie, myeloïde leukemie, monocytaire leukemie en overige gevallen
van leukemie [Van Eycken E. (2002)].
Lasapparaten
Lasapparaten kunnen sterke AC en/of DC magnetische velden produceren. Een
belangrijk aandachtspunt hierbij is dat een behoorlijk aantal jeugdige personen (16 –
18 jaar) in het beroepsonderwijs en kunstonderwijs (lassen van kunstwerken)
blootgesteld worden aan vrij hoge 50 Hz B-velden.
Zoals in paragraaf 3.4.2.2.3 vermeld zijn de piekblootstelling (van 250 tot 530 µT)
groter dan de 100 µT aanbevolen voor de maximale blootstelling van het algemene
publiek [ICNIRP (1998)]. Tot nu toe zijn er geen gegevens bekend over mogelijke
gezondheidseffecten van de blootstelling van de student lasser aan het ELF B-veld
tijdens zijn opleiding.